---
{% macro pozycja(p) -%}
-{% if p == 1 %}słaba{% elif p == 2 %}średnia{% else %}silna{% endif %}<br>
+{% if p == 1 %}weak{% elif p == 2 %}average{% else %}strong{% endif %}<br>
{% for i in range(0, p) %}<img src="{{ media_url('images/listek-t.png') }}">{% endfor %}
{%- endmacro %}
-{% block full_title %}Prawo kultury: scenariusze przyszłości{% endblock %}
+{% block full_title %}Right to Culture: Future Scenarios{% endblock %}
{% block body %}
<header>
<img src="{{ media_url('images/roza-mala.png') }}"/>
-<h1>Prawo kultury:<br>scenariusze przyszłości</h1>
+<h1>Right to Culture:<br>Future Scenarios</h1>
<div style="clear:both"></div>
</header>
{%- if grp.name != 'section' -%}
<section class="{{ grp.name }}">
{%- if grp.name == 'main' -%}
- <h2>Scenariusze</h2>
- <a id="b-author">pozycja <span>autorów</span></a><a id="b-user">pozycja <span>użytkowników</span></a><a id="b-inter">pozycja <span>pośredników</span></a>
- <div class="roza" id="scenariusze">
+ <h2>Scenarios</h2>
+ <a id="b-author">position of <span>authors</span></a><a id="b-user">position of <span>users</span></a><a id="b-inter">position of <span>intermediaries</span></a>
+ <div class="roza" id="scenarios">
<img src="{{ media_url('images/roza.png') }}" style="display: block; width: 100%">
{%- for res in res_walker -%}
<a id="roza-{{ res.meta.order }}" href="{{ res.full_url }}" title="{{ res.title }}">
{%- endfor -%}
{%- endif -%}
{%- if grp.name == "outro" -%}
- <a href="{{ media_url('prawo-kultury-scenariusze-przyszlosci.pdf') }}"><div>Pobierz raport w wersji PDF</div></a>
- <a href=""><div>English version</div></a>
+ <a href="{{ media_url('right-to-culture-future-scenarios.pdf') }}"><div>Download the PDF version</div></a>
+ <a href="/scenariusze/"><div>Polska wersja</div></a>
{%- endif -%}
</section>
{%- endif -%}
--- /dev/null
+---
+title: "Author, user, intermediary – in search of the balance"
+author: "Miłada Jędrysik"
+order: 4
+---
+
+{% block lead %}
+The tension between rights and
+privileges of authors, intermediaries
+and users of cultural works is an
+integral part of the copyright law
+since its inception. The proliferation
+of the Internet has strengthened
+this tension, the shape of
+relationships built by this law and
+their impact on social life being thus
+worth discussing.
+{% endblock %}
+
+{% block text %}
+In 1827 Alessandro Manzoni, a renowned Italian writer,
+published the work that for the Italian culture is of similar importance as for the Poles the epic poem Pan
+Tadeusz written around the same time. This novel The
+Betrothed, a love story with a social fresco in the background, became the manifesto of “Italian spirit” so desired during the formation of modern unified state formerly split into kingdoms, principalities and republics of
+the Apennine Peninsula. A particularly important role in
+this process played the formation of the literary Italian
+language (in a world in which every major city used its
+own dialect). Manzoni, thanks to the popularity of his
+work, was given the role of a codifier of this language.
+But first he had to, as he put it, “wash his vocabulary on
+the banks of the Arno”, i.e. learn the Florentine dialect
+, the language of Dante and Petrarch , regarded as the
+most classic . In the years 1840-1842 he published the
+final version of The Betrothed, devoid of Lombardian
+accretions (Manzoni came from Milano).
+
+However, three years later, the famous Italian publisher
+of French origin Felice Le Monnier issued the previous,
+non-canonical version of The Betrothed without asking
+Manzoni’s opinion. There began a famous, 18 years’ process for copyright. Manzoni finally won it.
+
+So open violation of the will of the author, who was
+aware of the cultural and political significance of his or
+her work, draws our attention to the semantics of the
+Polish and most European term “authorship law”. This
+term denotes the rights vested in the author, providing
+him or her with an income from work and the right to
+decide on its content. This is in Polish – in English we
+have “the copyright”, i.e. the right to copy other people’s
+work. And indeed, the British Statute of Anne of 1710,
+considered the first modern copyright law, because
+it gave the authors the right to print and reprint their
+work, in practice protected the interests of the cartel
+of London’s largest booksellers, who had already purchased the property rights of authors.
+
+And so, from that time, it will be with the more and
+more complicated matter of copyright law - the tension between rights and privileges of authors, intermediaries and users will be its integral, perhaps the most
+important, element for the next 300 years.
+
+Anyone acquainted a little with the Anglo-Saxon culture
+knows “Happy Birthday To You”, and everyone who learned English at school would sing this popular song in
+classroom. After all, it is one of the most recognizable
+pieces of music in English. Hardly anyone knows that
+for the public performance of “Happy Birthday To You”
+royalties are due. And they are due to Warner/Chapell
+Music, one of the branches of the largest American record company Warner Music Group.
+
+The melody, which was composed by two American
+teachers, sisters Mildred and Patty Hill, was announced in print in 1893 (though with other lyrics). But it
+was only in 1935, when one of the record companies,
+which then took over Warner, reported it to the registry. At that time in the United States the copyright law
+was not acquired automatically the moment the work
+came into being, but you had to report your credit to
+the authorities, as in the case of patent mechanism.
+Well, today Warner claims that their rights to “Happy
+Birthday” will have expired by 2030. This assertion may
+be rebutted in court, because the company has been
+sued for it, and a lot of experts believe that the rights
+expired a long time ago.
+
+For now, however, at least in theory, anyone who records for someone a happy birthday, and puts it on
+You Tube, for example, may get a bill from Warner. In
+1995 Steve James, director of a popular documentary
+Hoop Dreams about two young baseball players from
+Chicago, had to pay 5 thousand dollars for a scene in
+which the family sings “Happy Birthday” to one of the
+characters on his 18th birthday.
+
+The question whether copyright is the best possible
+(and perhaps the worst, but no one has invented anything better so far, as Churchill used to say about democracy) way to protect the rights of authors, or the
+mechanism driving profits of intermediaries at the
+expense of the authors and users will also accompany us from the time of the Statute of Anne. The more
+the development of technology and short-sightedness
+of politicians made the creation of information monopolies possible, the more the pendulum swung to the
+intermediaries. London booksellers were replaced by
+media companies, whose interests span the globe. And
+the more powerful they are, the easier it is for them to
+make the copyright law serve their interests.
+
+At the time of the Statute of Anne the protection period for new books amounted to no longer than 28
+years from their publication. Today in the European
+Union countries it is 70 years from the death of the
+author, and therefore often more than 100 years from
+the publication. The acceleration of civilizational and
+cultural changes we are experiencing means that most
+of the works entering now the public domain are basically trash that may be of interest to only a group of
+enthusiasts.
+
+It might seem that the extension of the term of copyright is a solution that serves the authors. But the vast
+majority of them have no chances for the edition of
+their works 69 years after their death, due to the aforementioned reasons. In addition to a number of works
+that are already readily available on the market, there
+would still be amateurs, but there are no chances for
+edition, because publishing companies are not interested. But surely the profits from “Happy Birthday To
+You”, a song that from the point of view of its application
+and popularity is actually public property, are a tidbit.
+And the ones who earn are not heirs to the Hill sisters.
+
+In 2012 on the streets of Polish cities one could see
+young people in strange white masks. The largest social protest at the time of crisis was directed not against
+unemployment or low wages, but ... an international
+agreement on the sale of counterfeit goods, known under the acronym ACTA. The Polish government, which
+during that period held the European Presidency, signed the agreement, but due to protests across Europe
+- in Poland they were the strongest - the European
+Parliament rejected it in plenary.
+
+The wave of indignation over ACTA was the culmination of the second pole of the tensions due to copyright
+- between their owners and users of content covered
+by them. People wearing masks of Guy Fawkes on the
+streets of Polish cities showed that this pole is of particular importance today. Their protest was directed
+against the part of ACTA which concerned copyright
+violations on the Internet.
+
+Why the agreement, tightening control over such violations and nearing the inevitability of punishment for
+them, aroused such emotions? Some will say it was
+about freedom of the Internet space. Others that it
+was about an ordinary theft, because young Poles were
+afraid that they would not be able to freely download
+music and TV series. Between the two opinions, marked by emotionally or morally biased statements, there lies a problem called the intellectual monopolies in
+the digital age.
+
+London booksellers had to put up with “pirates” under the leadership of the greatest of them, Henry Hill
+(convergence of the surname with the famous gangster, whose memories served as the screenplay for
+Goodfellas, is purely accidental, so with the authors of
+the song “Happy Birthday To You” ). Those “bunglers”
+issued books cheaply to the delight of the audience
+and the gnashing of teeth of the cartel. Therefore the
+Statute of Anne was a kind of muzzle for them.
+
+This picturesque phrase “piracy” revived in 1990s, when
+it turned out that copyright law in the form it had been
+operating for nearly 300 years, was not able to reasonably regulate the new technologies. The emergence
+of audio compression methods in the mp3 file, e-book
+readers, digital cameras and camcorders meant that
+both the formation and copying of works had become
+as easy as never before. And their further dissemination
+on the Internet comes down to two clicks: copy – paste.
+Despite attempts to align copyright law with the new
+forms of cultural circulation, many users are still confused about its scope, or know it but do not accept it.
+
+Blogs, social networks and services - each of us is here
+the creator, and the vast majority of this is made on
+non-commercial basis (although the profits from such
+creativity can simultaneously reap the owners pages on
+which it is presented). And of course we could act with
+respect to copyright, i.e. just in case not taking anything
+from the Web. But why a schoolgirl’s blog about Harry
+Potter cannot be illustrated with film stills of him? Each
+situation when overzealous representatives of copyright holders threaten us with legal consequences, raises
+questions about the balance between the act and its
+legal assessment. In the European Union there holds
+the principle of proportionality - the scope of the prosecution and punishment should be proportionate to
+the consequences of a breach of the law. It appears that
+in the case of copyright there is no balance.
+
+I write these words before the issuance by HBO of the
+last episode of True Detective, already acclaimed the
+event of the season. To find out who is the ghostly
+Yellow King, a psychopathic murderer, whom with such
+dedication tracked Matthew McConaughey and Woody
+Harrelson I could subscribe to cable or satellite. Or watch
+the video on the site where other users share it with
+copyright infringement - for free, for a pittance, or in
+exchange for watching a few ads. What do I do if besides I am not interested in the HBO offer or cannot
+afford the fee? I will take my time, and the mystery of
+the Yellow King will be revealed by the comments of
+my Facebook friends? I am no saint, like most of us. I
+will choose the most comfortable way. And the Polish
+law does not punish for the “consumption” of a file
+obtained in violation of copyright laws. Is my behavior
+ethical? One could find both defenders and prosecutors in this case.
+
+The belief that it is worthwhile to expand the scope of
+fair use in the copyright law and shorten its duration,
+in order to meet the challenges of the digital world and
+fix the imbalance between the author, the intermediary and the user is more and more present also in the
+political approach to the problem. This is reflected, for
+example, in the public consultation on the copyright reform in the European Union, completed in March 2014,
+led by the European Commission.
+
+At the moment we are dealing the law being violated
+massively, which is obviously not the determinant of
+quality of this law. The French HADOPI act (in force
+from 2009), which assumed until recently cutting off
+the Internet access after the third case of breaking copyright law (this encompassing for example downloading movies from the network) has been relaxed in
+2013. Nobody will take anyone’s Internet anyway, just
+because of the disproportionate punishment in relation
+to the offense. Moreover, even during the four years of
+the HADOPI operation, only one person has been punished with a 15-day cut-off of the Web. And the cost
+of the government agency, dealing mainly with sending e-mails, amounted to 12 million euros. So much
+effort and money have gone into the implementation
+of a utopia that could only be real in a world of total
+control and supervision. And if we do not want such a
+world, we probably also need to agree for the leaking
+system or construct it otherwise.
+
+Anyway, the option to “turn a blind eye to piracy, because we earn anyway, and if someone likes the pirate copy, they may be willing to pay for better quality”
+seems to be shared by more and more rights owners.
+Paulo Coelho on his own blog gave even links to unauthorized e-books with his own novels, and the producers of hit TV series Game of Thrones and Breaking
+Bad expressed satisfaction with the great interest in
+their productions in the grey zone, counting on the fact
+that illegal users will eventually turn into subscribers.
+
+The development and dissemination of such forms of
+content distribution as iTunes by Apple, where you can
+buy single songs, or streaming services like Spotify,
+Deezer or Netflix, for which you pay a subscription
+and - depending on its height - you can listen and
+watch without any limits or within limits of different
+heights, may also have an effect of reducing the grey
+zone of the digital content market. The question is
+whether anyone will benefit from them apart from
+intermediaries.
+
+As usual, when an innovation turns out the existing order, opinions as to the direction of these changes differ.
+Proponents of the “old” will claim that only strict adherence to the copyright and exemplary punishment of
+those who exceed the standard may restore a sense of
+justice and defend shrinking profits. Their adversaries
+will pay attention to the fact that the loss is apparent
+(profits of the industry continues to grow), and the new
+economy offers a tremendous opportunity to manage the customer who will pay for the last episode of
+True Detective if access to it is easier than searching
+and restoring files from the Internet. Furthermore, this
+advantage for “liberating” of digital content - whether
+in the form of shortening the duration of copyright or
+extension of fair use, and finally open resources - will
+be invaluable in the social dimension.
+
+We can already see that the problem of “intellectual
+monopolies in the digital age” extends from digital files to physical objects, which so far have managed to
+avoid the problem with digital multiplication. However,
+after the expiry in January 2014 of patents for 3D printers they have become cheaper and more accessible.
+So when faced with the problem of how to control the
+distribution of firearms in a situation where everyone
+can print a gun at home, it is just a small part of a much
+broader problem. If thousands of people desire to print
+out chairs by Philippe Starck, what to do to enable him
+and his heirs to reap the benefit?
+
+Another invention, Google glasses, which can recognize people and objects and digitally reproduce them, in
+addition to privacy concerns also provokes questions
+about copyright at the time when copying – however
+impossible this might seem - will be even easier than
+it is now.
+
+And what will happen in 25 years’ time? This, of course, we do not know. In our study, there are two key
+pivots of uncertainty factors on which the future may
+depend: on the first one, the public policy transits from
+the concentrated on the free market to the community-oriented one. On the second the dispersion of financial, political and legal control over content distribution
+loses with Leviathan of monopoly.
+
+Tim Wu, a researcher at Columbia University, in his book
+of 2011, “The Master Switch” speaks of repeated in the
+information sector cycles of innovation and control.
+Whoever owns the master switch, decides on everything - not only about the price and availability of service. Usually, the owner suffocates innovation, inhibiting the development of technology. Because what
+do we need innovation for, since we own the switch?
+Therefore, the telecommunications behemoth AT&T in
+the United States could afford to block inventions that
+would make life easier for consumers , such as the universal telephone plug. When it was used by the entire
+modern world, the Americans still had to put up with an
+uncomfortable and incompatible with networks outside
+their country plug. In the 1980s film producers wanted
+the U.S. to ban the sale of video recorders , because
+they were afraid that the video recording for private use
+would break the business . Today’s concerns of some
+authors and intermediaries’ lobbies against “piracy” or
+loosening of “muzzling” of copyright could be added to
+the same repertoire.
+
+The owner of the main switch, however, has no chance
+in the fight against the destructive innovation. When he
+is ready for it, it is already too late for him - the others
+take over the baton. And then they start to make adjustments and checks. Internet seems to be somewhere
+at the end of innovation - global information monopolies are already here. But above them there looms
+the specter of digital control society, whether in the
+form of censorship of uncomfortable artistic content,
+or the tracking of consumer behavior. The question of
+freedom may be the most important also in the context of the future of the copyright.
+
+In our study we wondered how the future might look
+like, depending on which direction of development
+the society and the state choose. These scenarios can
+coexist - as today, there coexist community-oriented
+and free-marked oriented states, basically using the
+same rights to intellectual monopolies. It is rather an
+exercise of this, which vision will dominate in the developed world, or rather which should, so that everyone - authors, intermediaries, users - feel that they
+are treated fairly.
+
+
+{% endblock %}
+++ /dev/null
----
-title: "Autor, użytkownik, pośrednik – w poszukiwaniu równowagi"
-author: "Miłada Jędrysik"
-author_label: "autorka"
-order: 4
----
-
-{% block top_title %}Autor, użytkownik, pośrednik<a id="t01" href="#f01"><sup>1</sup></a> – w poszukiwaniu równowagi{% endblock %}
-
-{% block lead %}
-Napięcie pomiędzy prawami i przywilejami autorów, pośredników i użytkowników
-dzieł kultury jest integralnym elementem prawa autorskiego od początku
-jego powstania. Upowszechnienie się internetu jeszcze to napięcie
-wzmocniło, dlatego warto przedyskutować kształt relacji przez to prawo
-budowanych i ich wpływ na życie społeczne.
-{% endblock %}
-
-{% block text %}
-Alessandro Manzoni, słynny włoski pisarz, wydał
-w 1827 roku dzieło, które dla kultury włoskiej ma znaczenie mniej więcej takie, jak dla polskiej powstały w tym
-samym czasie „Pan Tadeusz”. Powieść „Narzeczeni”, bo
-o niej mowa, romans z freskiem społecznym w tle, stała
-się manifestem włoskości, tak potrzebnym w czasach
-tworzenia się nowoczesnego zjednoczonego państwa na
-podzielonym na królestwa, księstwa i republiki Półwyspie
-Apenińskim. Szczególnie ważną rolę w tym procesie odegrało formowanie się – w świecie, w którym każde większe miasto posługiwało się własnym dialektem - literackiego języka włoskiego. Manzoniemu, dzięki popularności
-jego twórczości, przypadła rola jednego z kodyfikatorów
-tego języka. Najpierw jednak musiał, jak to określił, „wypłukać swe rzeczy w Arno”, czyli poduczyć się dialektu
-florenckiego, języka Dantego i Petrarki, uznawanego za
-najbardziej klasyczny. W latach 1840-42 opublikował
-ostateczną wersję „Narzeczonych”, pozbawioną lombardzkich naleciałości (Manzoni był mediolańczykiem).
-
-Jednak trzy lata później słynny włoski wydawca francuskiego pochodzenia, Felice Le Monnier, wydał poprzednią, niekanoniczną już wersję „Narzeczonych”,
-nie pytając Manzoniego o zdanie. Rozpoczął się głośny, trwający 18 lat proces o prawa autorskie. Manzoni
-w końcu go wygrał.
-
-Tak otwarte naruszenie woli autora, który miał świadomość, jak szczególne znaczenie kulturotwórcze, ale
-również polityczne, ma jego dzieło, zwraca uwagę na
-semantykę sformułowania „prawa autorskie”. W języku polskim i większości innych języków kontynentalnej
-Europy – to prawa, które przysługują autorce lub autorowi, zapewniając im dochód z dzieła i możliwość decydowania o jego treści. Po angielsku mowa już o copyright ,
-czyli prawie do kopiowania cudzych utworów. I rzeczywiście, brytyjski statut królowej Anny, który wszedł w życie
-w 1710 roku, uważany za pierwsze nowoczesne prawo
-autorskie, bo jako pierwszy dawał autorowi prawo druku
-i przedruku swojego dzieła, w praktyce chronił interesy
-kartelu największych londyńskich księgarzy, którzy te
-prawa do utworów zdążyli już nabyć od autorów.
-
-I tak od tej pory będzie z coraz bardziej skomplikowaną
-materią prawa autorskiego - napięcie pomiędzy prawami i przywilejami autorów a pośredników między nimi
-a użytkownikiem będzie jego integralnym, być może
-najważniejszym elementem przez następne 300 lat.
-
-Każdy, kto liznął trochę anglosaskiej kultury, zna „Happy
-Birthday To You”, a kto uczył się w szkole angielskiego -
-więc prawie wszyscy - śpiewał tę popularną piosenkę
-w klasie. To w końcu najbardziej rozpoznawalny utwór
-muzyczny w języku angielskim. Mało kto jednak wie, że
-za publiczne wykonanie „Happy Birthday To You” należą się tantiemy. I należą się one akurat Warner/Chapell
-Music, jednemu z odgałęzień największej amerykańskiej
-firmy fonograficznej Warner Music Group.
-
-Melodia, której autorkami były dwie amerykańskie nauczycielki, siostry Mildred i Patty Hill, została ogłoszona
-drukiem w 1893 roku (choć jeszcze z innymi słowami). Ale
-dopiero w 1935 roku jedna z firm fonograficznych, którą
-potem przejął Warner, zgłosiła ją do rejestru. W Stanach
-Zjednoczonych praw autorskich nie nabywało się wtedy
-automatycznie w momencie powstania utworu, ale trzeba
-było swoje autorstwo zgłosić władzom, jak w przypadku
-mechanizmu patentowego. No i dziś Warner twierdzi, że
-jego prawa do „Happy Birthday” wygasną dopiero w 2030
-roku. To twierdzenie może zostać obalone w sądzie, bo
-koncern został za to pozwany, a wielu ekspertów uważa,
-iż prawa już dawno wygasły. Na razie jednak każdy, kto
-nagra dla kogoś życzenia urodzinowe i umieści je w Sieci,
-może dostać rachunek od koncernu Warnera. W 1995
-roku Steve James, reżyser głośnego dokumentu „Hoop
-Dreams” o dwóch młodocianych baseballistach z Chicago,
-musiał zapłacić 5 tys. dolarów za scenę, w której rodzina odśpiewuje „Happy Birthday” jednemu z bohaterów
-na jego 18. urodziny.
-
-Pytanie czy prawa autorskie w obecnym kształcie są
-najlepszym z możliwych (a może najgorszym, ale nic lepszego nie wymyślono, jak mówił o demokracji Churchill)
-sposobem na ochronę praw twórców i twórczyń, czy
-też mechanizmem napędzającym zyski pośrednikom
-kosztem autorów i użytkowników, towarzyszyło jego
-zmianom od czasu spisania statutu królowej Anny. Im
-bardziej rozwój technologii i decyzje polityków umożliwiały tworzenie informacyjnych monopoli, w tym większym stopniu wahadło przechylało się na stronę pośredników. Londyńskich księgarzy zastąpiły koncerny
-medialne, których interesy obejmują cały świat. A im
-koncerny są potężniejsze, tym łatwiej im spowodować,
-by prawo autorskie wspierało ich interesy, i tym słabiej
-słyszalny jest głos dwóch pozostałych graczy – autorów i użytkowników.
-
-W czasach statutu królowej Anny okres ochrony dla nowych książek wynosił maksymalnie 28 lat od momentu opublikowania dzieła. Dzisiaj w Unii Europejskiej to
-70 lat od śmierci autorki czy autora, a więc nierzadko
-ponad 100 lat od pierwszej publikacji. Przyspieszenie
-zmian cywilizacyjnych i kulturowych, jakiego doświadczamy, powoduje, że większość dzieł, które dziś trafiają
-do domeny publicznej, to ramotki budzące zainteresowanie tylko grup entuzjastów.
-
-Mogłoby się wydawać, że wydłużanie okresu obowiązywania praw autorskich to rozwiązanie, które służy
-twórcom. Ale znakomita większość z nich nie ma szans
-na to, żeby ich dzieła ktoś chciał wydawać 69 lat po
-śmierci, z powodu opisanego powyżej. Poza tym wiele
-dzieł, które są już trudno dostępne na rynku, a znalazłoby jeszcze amatorów, nie ma szansy na wznowienie,
-bo firmy wydawnicze nie są tym zainteresowane. Na
-pewno jednak zysk z „Happy Birthday To You”, piosenki,
-która z punktu widzenia zastosowania i popularności już
-dawno jest właściwie publiczną własnością, to bardzo
-łakomy kąsek. I nie czerpią go spadkobiercy sióstr Hill.
-
-W 2012 roku na ulice polskich miast wyszli młodzi ludzie
-w dziwnych białych maskach. Największy społeczny
-protest w czasie kryzysu był skierowany nie przeciwko
-bezrobociu czy niskim płacom, ale... międzynarodowej
-umowie ws. handlu towarami podrabianymi, znanej pod
-skrótem ACTA. Rząd Polski, który w tym czasie sprawował także prezydencję europejską, umowę podpisał,
-lecz na skutek protestów w całej Europie Parlament
-Europejski odrzucił ją na sesji plenarnej.
-
-Fala oburzenia na ACTA była kulminacją drugiego bieguna napięcia, jakie budzą prawa autorskie - między ich
-posiadaczami a użytkowniczkami i użytkownikami treści nimi objętymi. Ludzie w maskach Guya Fawksa na
-ulicach polskich miast pokazali, że ten biegun ma dziś
-szczególne znaczenie. Ich protest skierowany był przeciwko tej części ACTA, która dotyczyła ścigania naruszeń
-prawa autorskiego w internecie.
-
-Dlaczego umowa zacieśniająca kontrolę takich naruszeń
-i przybliżająca nieuchronność kary za nie wzbudziła
-takie emocje? Jedni powiedzą, że chodziło o wolność,
-o wolną przestrzeń Internetu. Inni, że o zwykłą kradzież, bo polska młodzież przestraszyła się, że nie będzie mogła już ściągać do woli muzyki i seriali. Pomiędzy
-tymi dwoma nacechowanym emocjonalnie i moralnie
-stwierdzeniami leży problem, który nazywa się: monopole intelektualne w erze cyfrowej.
-
-XVII-wiecznym londyńskim księgarzom psuli szyki „piraci” pod wodzą największego z nich, Henry’ego
-Hilla (zbieżność nazwisk z autorkami piosenki „Happy
-Birthday To You” jest przypadkowa). Ci „partacze” wydawali książki tanio ku uciesze publiczności i zgrzytaniu
-zębów kartelu. Statut królowej Anny był więc kagańcem na nich nałożonym. Malownicze sformułowanie
-„piractwo” odżyło w latach 90. XX wieku, kiedy okazało się, że prawo autorskie w formie, w jakiej od blisko
-300 lat się kształtowało, nie jest w stanie sensownie
-regulować nowych technologii. Pojawienie się metody
-kompresji dźwięku w pliku mp3, e-booków, cyfrowych
-aparatów fotograficznych i kamer spowodowało, że zarówno tworzenie, jak i kopiowanie dzieł stało się proste jak nigdy przedtem. A dalsze ich rozpowszechnianie dzięki Internetowi sprowadza się do dwóch ruchów:
-kopiuj i wklej. Pomimo prób dostosowania przepisów
-do nowych form obiegu kultury, wiele użytkowniczek
-i użytkowników nadal nie zna ich zasięgu albo zna, ale
-nie akceptuje.
-
-Blogi, portale społecznościowe, serwisy - każdy z nas
-jest tu autorką lub autorem, a znakomita większość
-swoją twórczość uprawia niekomercyjnie (chociaż zyski
-z takiej twórczości mogą jednocześnie czerpać właściciele stron, na których jest prezentowana). I oczywiście
-możemy to robić z poszanowaniem praw autorskich,
-to znaczy na wszelki wypadek nie brać z Sieci niczego. Ale dlaczego blog gimnazjalistki o Harrym Potterze
-nie może zostać zilustrowany fotosami z filmów o nim?
-Każda sytuacja, kiedy nadgorliwi przedstawiciele posiadaczy praw autorskich straszą konsekwencjami prawnymi, budzi pytania o proporcje pomiędzy czynem a jego
-prawną oceną. W Unii Europejskiej obowiązuje zasada
-proporcjonalności – zakres ścigania i wymiar kary powinny być adekwatne do skutków naruszenia prawa
-- wydaje się, że w przypadku prawa autorskiego tej
-równowagi nie ma.
-
-Piszę te słowa między emisją przez HBO ostatniego, odcinka serialu „True Detective”, już okrzykniętego wydarzeniem sezonu. Żeby się dowiedzieć, kto jest upiornym
-Żółtym Królem, psychopatycznym mordercą, którego
-z takim poświęceniem tropią Matthew McConaughey
-i Woody Harrelson, mogę wykupić abonament telewizji kablowej lub satelitarnej. Albo obejrzeć film – za
-darmo, za grosze lub w zamian za obejrzenie kilku reklam - na stronie, gdzie inni użytkownicy udostępniają go z naruszeniem praw autorskich. Co zrobię, jeśli
-poza tym w ogóle mnie nie interesuje oferta HBO albo
-nie stać mnie na abonament? Wytrzymam, a tajemnicę Żółtego Króla poznam z komentarzy znajomych
-na Facebooku? Nie jestem święta, jak większość z nas.
-Skorzystam z najwygodniejszej drogi. Polskie prawo
-nie każe za „konsumpcję” plików pozyskanych z naruszeniem praw autorskich. A czy moje postępowanie
-jest etyczne? Znaleźliby się i obrońcy, i oskarżyciele
-w tej sprawie.
-
-Na pewno warto ponownie przedyskutować zakres
-dozwolonego użytku i skrócenie obowiązywania majątkowych praw autorskich, żeby sprostać wyzwaniom
-cyfrowego świata i naprawić zachwianą równowagę
-pomiędzy autorem, pośrednikiem i użytkownikiem. To
-przekonanie jest coraz bardziej obecne także w politycznym podejściu do problemu. Wyrazem tego są zakończone w marcu 2014 roku konsultacje publiczne dotyczące reformy prawa autorskiego w Unii Europejskiej,
-prowadzone przez Komisję Europejską.
-
-Na razie mamy do czynienia z prawem masowo nieprzestrzeganym, co raczej nie jest wyznacznikiem jakości tegoż prawa. Obowiązująca od 2009 roku francuska ustawa HADOPI, która zakładała do niedawna
-odcinanie dostępu do Internetu po trzecim przypadku łamania prawa autorskiego - czyli też ściągania
-filmów z Sieci - została w 2013 roku złagodzona.
-Zresztą nawet podczas czterech lat obowiązywania
-prawa tylko jedna osoba została ukarana 15-dniowym
-odcięciem od Sieci, a koszt działania agencji rządowej, która zajmowała się głównie wysyłaniem e-maili, wyniósł 12 mln euro. Tyle sił i pieniędzy włożono
-w realizację utopii, która mogłaby być możliwa tylko w świecie totalnej kontroli i nadzoru. Jeśli takiego
-świata nie chcemy, to prawdopodobnie musimy też
-się zgodzić na to, by system był nieszczelny – albo
-inaczej go skonstruować.
-
-Wydaje się, że opcja „przymykamy oczy na piractwo,
-bo i tak zarabiamy, a jeśli komuś się spodoba piracka kopia, to może zapłaci za lepszą jakość” interesuje coraz więcej posiadaczy praw. Paulo Coelho podał
-wręcz na własnym blogu linki do nieautoryzowanych
-e-booków z własnymi powieściami, a producenci hitowych seriali „Gra o tron” i „Breaking Bad” wyrażali zadowolenie z dużego zainteresowania ich produkcjami
-w szarej strefie, licząc na to, że tamtejsi konsumenci
-przeistoczą się w końcu w abonentów albo jakoś inaczej je „zmonetyzują”.
-
-Wynalezienie i upowszechnienie takich form dystrybucji treści jak apple’owski iTunes, gdzie poszczególne utwory można kupować na sztuki, czy serwisy
-streamingowe jak Spotify, Deezer czy Netflix, za które
-płaci się abonament i - w zależności od jego wysokości - można słuchać i oglądać do woli albo w ramach
-różnej wysokości limitów, także może mieć wpływ na
-zmniejszenie się szarej strefy rynku cyfrowych treści.
-Pytanie tylko, czy skorzysta na nich ktokolwiek poza
-pośrednikami.
-
-Jak zwykle, gdy innowacja wywraca na nice zastany
-porządek, zdania co do kierunku tych zmian są podzielone. Jedni będą twierdzić, że tylko rygorystyczne
-przestrzeganie praw autorskich i przykładne karanie
-tych, którzy przekraczają normę, przywróci poczucie
-sprawiedliwości i obroni kurczący się zysk. Ich adwersarze będą zwracać uwagę, że straty są pozorne (zyski
-z branży przecież wciąż rosną), a nowa ekonomia daje
-ogromną szansę zagospodarowania klientek i klientów,
-którzy zapłacą za ostatni odcinek „True Detective”, jeśli dostęp do niego będzie łatwiejszy niż poszukiwanie
-i odtworzenie plików z internetu. A korzyść, jaką odniosą cyfrowe treści z „uwolnienia” - czy to w postaci
-skrócenia okresu obowiązywania praw autorskich, czy
-rozszerzenia pojęcia dozwolonego użytku, czy wreszcie
-wolnych zasobów - będzie nie do przecenienia w wymiarze społecznym.
-
-Problem „monopoli intelektualnych w erze cyfrowej”
-rozszerza się tymczasem z plików cyfrowych na przedmioty fizyczne, którym dotychczas udawało się uniknąć problemu bycia zmultiplikowanymi szybko, łatwo
-i przyjemnie. W styczniu 2014 roku wygasł pierwszy
-patent na drukarki 3D, wkrótce więc ich ceny powinny
-spaść. I gdy borykamy się z problemem, jak kontrolować dystrybucję broni palnej w sytuacji, gdy każdy
-może sobie taką wydrukować w domu, to tylko wycinek o wiele szerszego problemu. Jeśli tysiące ludzi
-zapragną wydrukować sobie krzesła według projektu
-Philippe’a Starcka, to co zrobić, żeby on i jego spadkobiercy mogli czerpać z tego korzyść?
-
-Inny wynalazek, okulary Google’a, które mogą rozpoznawać ludzi i obiekty i je cyfrowo odwzorowywać, oprócz
-obaw o prywatność prowokują również pytania o prawa
-autorskie w czasach, gdy kopiowanie - choć wydaje się
-to niemożliwe - będzie jeszcze łatwiejsze.
-
-A co będzie za 25 lat? Tego oczywiście nie wiemy. W naszym badaniu wyróżniamy dwie kluczowe osie czynników, od których może zależeć przyszłość: na pierwszej
-z nich polityki publiczne dotyczące kultury od zorientowanych na wolny rynek przechodzą ku stawiającym na
-pierwszym miejscu wspólnotę. Na drugiej rozproszenie
-kontroli finansowej, politycznej i prawnej nad obiegiem
-treści ustępuje Lewiatanowi monopolu.
-
-Tim Wu, badacz z uniwersytetu Columbia, w swojej
-książce z 2011 roku „Master Switch” (Główny przełącznik) pisał o powtarzających się w sektorze informacji
-cyklach innowacji i kontroli. Ten, kto jest właścicielem
-głównego przełącznika, decyduje o wszystkim - nie tylko
-o cenie i dostępności usługi. Zwykle dusi też innowacje,
-hamując rozwój technologii. Bo po co jej czy mu innowacja, skoro ma przełącznik? Dlatego telekomunikacyjny moloch AT&T w Stanach Zjednoczonych mógł sobie
-pozwolić na utrącanie wynalazków ułatwiających życie
-konsumentom, jak uniwersalna telefoniczna wtyczka.
-Gdy używał jej cały nowoczesny świat, Amerykanie
-wciąż jeszcze musieli się męczyć z ciężką, niewygodną i niekompatybilną z sieciami poza ich krajem kostką.
-W latach 80. producenci filmów chcieli w USA zakazać sprzedaży magnetowidów, bo bali się, że nagrywanie filmów na użytek prywatny popsuje im biznes.
-Dzisiejsze obawy części zawodowych twórców i twórczyń oraz pośredników przed „piractwem” czy poluzowaniem praw autorskich można by dopisać do tego
-samego repertuaru lęków przed zmianą.
-
-Właściciel głównego przełącznika nie ma jednak szans
-w walce z destrukcyjną innowacją, twierdzi Wu. Gdy do
-niej dojrzewa, jest już dla niego za późno - inni przejmują pałeczkę. A potem sami zaczynają wprowadzać
-regulacje i kontrole. Wydaje się, że Internet jest gdzieś
-na końcu okresu innowacji - globalne informacyjne
-monopole już tu są. Ale nad nimi unosi się widmo cyfrowego społeczeństwa kontroli, czy w to w postaci
-cenzury niewygodnych treści, czy śledzenia zachowań
-konsumentek i konsumentów. Pytanie o wolność może
-się okazać najważniejsze także w kontekście przyszłości praw autorskich.
-
-W naszym badaniu zastanawialiśmy się, jak ta przyszłość
-może wyglądać w zależności od tego, który kierunek
-rozwoju wybiorą społeczeństwa i państwa. Te scenariusze mogą współistnieć – tak jak dziś istnieją obok
-siebie państwa o nastawieniu wspólnotowym i wolnorynkowym, w zasadzie stosujące takie same prawa
-dotyczące monopoli intelektualnych. To raczej ćwiczenie z tego, która wizja będzie dominować w rozwiniętym świecie, albo raczej która powinna dominować,
-by wszyscy – autorzy, pośrednicy, użytkownicy – mieli
-poczucie, że są traktowani sprawiedliwie.
-
----
-
-<div class="przypisy">{%- filter markdown -%}
-
-<a id="f01" href="#t01">1: </a>W całym raporcie staram się konsekwentnie stosować zarówno
-męskie jak i żeńskie formy, jednak w samym opisie trzech głównych
-aktorów pola kultury – autor, użytkownik, pośrednik – ze względu
-na wygodę czytelniczek i czytelników zdecydowałam się pozostawić
-wyłącznie jedną formę gramatyczną.
-
-Rozróżniam też w tekście autorki i autorów jako podmioty prawa
-autorskiego od twórczyń i twórców rozumianych jako osoby zawodowo
-zajmujące się jakąś dziedziną działalności artystycznej. Więcej na
-temat polityki języka w debacie o prawie autorskim znajdziecie
-na stronach Fundacji Nowoczesna Polska: prawokultury.pl oraz
-copyspeak.org. [przypis red. - MŚ]
-
-{%- endfilter -%}
-</div>
-
-{% endblock %}
+++ /dev/null
----
-title: "Co nada kształt przyszłości?"
-author: "Maria Świetlik"
-author_label: "autorka"
-order: 5
----
-
-{% block lead %}
-Dla przyszłego kształtu relacji między autorami, użytkownikami i pośrednikami w obiegu kultury
-najistotniejszy będzie układ dwóch władz: politycznej i ekonomicznej.
-{% endblock %}
-
-{% block text %}
-Debata publiczna dotycząca prawa autorskiego powoli
-wychodzi z zaklętego kręgu, w którym można było tylko albo obrzucać się inwektywami, albo „poważnie rozmawiać o pieniądzach” w wąskim gronie twórców, pośredników, urzędników i działaczy społecznych. Coraz
-więcej osób zdaje sobie sprawę, że przepisy regulujące
-obieg kultury i wiedzy oraz codzienną komunikację mają
-znaczący wpływ na kształt stosunków społecznych dziś
-i w przyszłości.
-
-Pracując z ekspertkami i ekspertami nad scenariuszami
-przyszłości, zaczęliśmy od wyodrębnienia dwóch czynników, które w naszej opinii będą kształtować to, jak za
-25 lat w Europie dzieła kultury będą tworzone, udostępniane i wykorzystywane. Uznaliśmy, że najistotniejszy
-będzie układ dwóch władz: politycznej i ekonomicznej.
-W ten sposób uzyskaliśmy dwie osie, których przecięcie
-wyznaczyło cztery potencjalne „światy” - ilustruje to zamieszczony poniżej graf.
-
-<img src="{{ media_url('images/roza.png') }}" style="width: 100%;">
-
-Pierwszą oś tworzą polityki publiczne, o których decydują krajowi i europejscy<a id="t01" href="#f01"><sup>1</sup></a> politycy oraz urzędnicy.
-To oni rozdysponowują środki finansowe poprzez różne instytucje, m. in. programy ministerialne, instytuty
-kultury, konkursy, dotacje, stypendia. Tworzą też ramy
-prawne regulujące obieg kultury, przede wszystkim
-prawo autorskie.
-
-Polityki publiczne dotyczące kultury mogą być zbudowane na przekonaniu, że kultura jest sferą wyjątkową,
-budującą więzi społeczne, podtrzymującą tradycję, ale
-i kreatywnie odpowiadającą na nowe wyzwania rzeczywistości – warto więc ją wspierać i chronić przed czystym
-rachunkiem zysków i strat, na przykład dofinansowując
-twórczość dużą ilością środków publicznych. Taką politykę nazwaliśmy „pro-wspólnotową”.
-
-Polityki publiczne mogą też obrać inny kierunek i traktować sferę kultury jako nowoczesny sektor gospodarki
-o bardzo korzystnej stopie zwrotu (bo nie wymaga dużych nakładów na materiały i technologię produkcji),
-który należy poddać weryfikacji maksymalnie uwolnionego rynku. Nazwaliśmy ten sposób kształtowania polityk „pro-rynkowym”.
-
-Władza ekonomiczna, która w przyszłości będzie kształtować obieg kultury, to przede wszystkim masowi pośrednicy w obiegu cudzych utworów, dystrybutorzy dzieł
-kultury, czy jak się dziś przyjęło mówić, _contentu_. Dlatego
-drugą oś nazwaliśmy „pozycja pośredników”. Jak się
-dziś wydaje, kluczową technologią pośrednictwa będzie
-Internet, dlatego przyglądając się układowi biznesów na
-tym rynku, wyznaczyliśmy dwa możliwe tendencje: „konwergencję” i „dywergencję” usług.
-
-Internet, tak jak inne sieci komunikacyjne, podlega tzw.
-efektowi sieci, w którym duże _huby_ (koncentratory),
-przyciągają nowe użytkowniczki właśnie dlatego, że są
-duże (mają duży zasób treści albo – w przypadku sieci
-społecznościowych – jest tam wielu naszych znajomych),
-a każda nowa użytkowniczka zwiększa ich atrakcyjność
-dla kolejnych. Taki model akumulacji usług i kapitału
-prowadzi zwykle do powstawania oligopoli. Pośrednicy
-w obiegu kultury również mają skłonność do konwergencji usług, to znaczy skupiania w obrębie jednej struktury właścicielskiej różnych etapów „używania” kultury
-oraz produktów i usług skierowanych do różnych grup
-odbiorców. W przypadku internetowego obiegu treści
-jest to przede wszystkim Google (do którego należą m.in.
-YouTube i Google Books) i Amazon oraz, może mniej
-oczywisty, Facebook.
-
-Ale możemy sobie wyobrazić również inny scenariusz,
-w którym tendencję do konwergencji zastąpiłaby dywergencja. W Internecie przeciwieństwem scentralizowanej dystrybucji są sieci typu _peer-2-peer_, pozwalające
-łączyć się użytkownikom i użytkowniczkom bezpośrednio między sobą i dzielić zasobami zgromadzonymi na własnych komputerach czy serwerach (w oparciu
-o taką infrastrukturę działa np. Pirate Bay). Ich popularność jako „dostawców treści” wciąż nie słabnie, mimo
-że są nielegalne. Dywergencja wydaje się dziś możliwa
-przy spełnieniu następujących warunków: użytkownicy
-i użytkowniczki mają możliwość legalnego korzystania
-z sieci _peer-2-peer_, powstawanie sieciowych oligopoli
-jest powstrzymywane przez antymonopolową politykę państw dbających o faktyczna równowagę na rynku
-oraz powszechnie stosowane są protokoły pozwalające komunikować się między sobą narzędziom różnych
-usługodawców (dziś mogą dzwonić do siebie abonenci
-różnych sieci komórkowych, a nie mogą się połączyć
-użytkowniczki facebookowego i gmailowego czatu).
-
-Obieg kultury nie jest jednak kwestią jedynie prywatnego
-dostępu do treści (lub jego braku). Oddziałuje na różne
-sfery życia społecznego, m. in. na poziom upodmiotowienia obywateli i obywatelek, dominujący dyskurs wyznaczający wzorzec udanego życia, stan kultury, sztuki,
-edukacji i sektor kreatywny. Dlatego w każdym z czterech scenariuszy przyszłości przyglądamy się temu, jak
-będą wyglądały te sfery i jak będzie wyglądało regulujące obieg kultury prawo autorskie.
-
-Rozważaliśmy, jaka będzie pozycja trzech graczy na polu
-kultury: autorów, użytkowników i pośredników. Tę pozycję
-określają takie kategorie prawne, jak: długość obowiązywania majątkowego prawa autorskiego, zakres praw
-osobistych i dozwolonego użytku prywatnego, zakres
-wyjątków edukacyjnych i „artystycznych”, egzekucja naruszeń prawa, rola organizacji zbiorowego zarządzania.
-Zastanawialiśmy się także nad, nieujętą w prawie autorskim kwestią zabezpieczeń socjalnych dla zawodowych
-twórczyń i twórców.
-
-Opis wybranych przez grono eksperckie trendów, które nadadzą kształt przyszłości, znajdziecie Państwo w
-rozdziale [„Co nas czeka”]({{ content_url('/co-nas-czeka') }}), a metodologię – w rodziale
-[„Jak myśleć...”]({{ content_url('/metodologia') }})
-
-Przyjęliśmy założenie porządkujące pracę nad poszczególnymi scenariuszami, że te dwa czynniki – polityki publiczne i pozycja pośredników – wyznaczać będą zakres
-działania prawa. Ale można odwrócić przyjętą na potrzeby
-badania logikę i uznać, że to prawo autorskie wywołało
-pewien układ sił na polu kultury. Wtedy poszczególne
-scenariusze można czytać jako modele opisujące skutki
-proponowanych regulacji prawnych.
-
-Mamy nadzieję, że ułatwi to interaktywna strona z wynikami naszych badań scenariusze.prawokultury.pl.
-
-Celem badania nie jest najtrafniejsze przewidzenie przyszłości, lecz zaproszenie do refleksji nad tym, jaka mogłaby ona być. Chcielibyśmy zachęcić czytelniczki i czytelników do zastanowienia się, który ze scenariuszy jest
-zgodny z ich wyobrażeniem udanego życia i właściwych
-relacji społecznych, czyli jakiego świata pragną dla siebie i dla innych.
-
----
-
-<div class="przypisy">{%- filter markdown -%}
-
-<a id="f01" href="#t01">1: </a>W Europie funkcjonują dwa systemy prawa autorskiego, co wynika
-z dwóch różnych tradycji prawnych – kontynentalny (prawo autorskie) i anglosaski
-(copyright). Ten ostatni oddziałuje także znacząco na obieg treści
-w Sieci, ponieważ największymi pośrednikami są firmy amerykańskie, poruszające
-się w ramach tamtejszych przepisów. Międzynarodowe prawo
-zawiera elementy i jednego, i drugiego systemu – więcej na ten temat w
-rozdziale „Co nas czeka”, s. 40. Pracując nad scenariuszami, nie dążyliśmy
-jednak do przewidzenia brzmienia konkretnych przepisów, ale raczej zakresu
-działania i filozofii prawa autorskiego/copyrightu, abstrahując od różnic
-w konstrukcjach prawnych. [przypis red. - MŚ]
-
-{%- endfilter -%}
-</div>
-
-{% endblock %}
+++ /dev/null
----
-title: "Czekając na przełom"
-author: "Edwin Bendyk"
-order: 3
----
-
-{% block lead %}
-„Przyszłość jest teraz, tylko nierówo rozłożona” – przekonuje William Gibson,
-współtwórca cyberpunku i autor kultowego „Neuromancera”.
-{% endblock %}
-
-
-
-
-{% block text %}
-Pojęcie cyberprzestrzeni pojawiło się w książce Williama
-Gibsona na długo przed tym, zanim internet zyskał popularność. Warto więc zaufać intuicji Gibsona i ruszyć na
-poszukiwanie przyszłości. Do tej najbardziej radykalnej
-trafić bardzo łatwo, wiedzie do niej drogowskaz z napisem „Singularity” (Osobliwość), pokazujący drogę do
-Krzemowej Doliny. Powstają tam nie tylko technologie
-jutra, Kalifornijska siedziba internetowego biznesu to
-Utopia, miejsce poza czasem i przestrzenią, gdzie wykuwa się Nowy Wspaniały Świat, który nadejdzie gdzieś
-w połowie tego stulecia, po dotarciu do Singularity
-– ewolucyjnego skoku, wywołanego przez zlanie się technologii z biologią. Nastanie wtedy prawdziwa Sztuczna Inteligencja, a człowiek stanie się
-nieśmiertelny.
-
-Kultura żywi się podobnymi opowieściami od wieków,
-to prawda. Tym razem jednak zapał „singularistów”
-wykracza poza niegroźne faustowskie fantazje – stoją bowiem za nimi potężni ludzie, szefowie internetowych korporacji, dysponujący miliardami dolarów.
-Inwestują je nie tylko w rozwój kolejnych usług dla
-cyfrowego ludu, lecz również po to, by przybliżyć moment Nieśmiertelności. Jeśli im się uda, to – jak przypomniał Zygmunt Bauman w jednej ze swych ostatnich
-książek – kultura się skończy. Bo ustanie najważniejsza
-jej funkcja – radzenie sobie z nieodwracalną terminalnością ludzkiego życia.
-
-Pozornie oczywisty trop wskazujący na Krzemową
-Dolinę jako miejsce, gdzie należy szukać przyszłości,
-wiedzie zatem w ślepy zaułek. Kalifornijska utopia jest
-niezwykle banalna, a jej zwieńczeniem jest śmierć kultury. Czy do niej dojdzie, nie wiemy.
-
-Nie możemy wszakże wykluczyć, że w końcu doktor Faust odniesie sukces, ale wówczas nie będzie już
-o czym dyskutować. Ciekawsze wydaje się dziś uchwycenie momentu, w którym kultura sama swoją śmierć
-lub metamorfozę zaczyna traktować jako temat do rozważań i przedstawień. Momentem takim były Igrzyska
-Paraolimpijskie w Londynie w 2012 r., zaprojektowane
-w iście nietzscheańskim stylu. Reklamy przygotowujące
-publiczność do powitania niepełnosprawnych sportowców krzyczały: Meet the Superhumans! Wyjdźcie na
-spotkanie Nadludziom! Na billboardach biegnący Blade
-Runner, czyli Oscar Pistorius, zachęcał: Patrz na wyniki, nie na nogi. Imprezę otworzył Stephen Hawking,
-genialny astrofizyk, jeden z najwybitniejszych umysłów współczesności. Umysł szczególny, bo ulokowany w praktycznie bezwładnym ciele. Może działać
-i komunikować się ze światem jedynie poprzez cyfrowe technologie. Dzięki nim uczony, jeszcze pół wieku
-temu skazany byłby na śmierć, dziś jest nadczłowiekiem _par excellence_.
-
-To wszystko jednak były elementy show wyreżyserowanego przez organizatorów igrzysk. Ale to, co się działo
-w trakcie zakończenia paraolimpiady, kiedy na ulicach
-Londynu ponadmilionowy tłum fetował sportowców,
-nie było elementem scenariusza. Najwyraźniej ludzie
-zrozumieli towarzyszący wydarzeniu komunikat i wyszli złożyć hołd bohaterom, którzy z dotychczasowego statusu „osób niepełnosprawnych” przeistoczyli się
-w nadludzi.
-
-Londyn 2012 potwierdził to, czego wielu zdaje się jeszcze nie dostrzegać: że już staliśmy się społeczeństwem
-cyborgów, tworzonym przez ludzi zespolonych ze swymi elektronicznymi gadżetami i tożsamościami rozproszonymi w cybersieci. I że społeczeństwo to stworzyło dla siebie symboliczną reprezentację umożliwiającą
-wspólne wyrażanie emocji i budowanie rozumianych
-zbiorowo sensów i znaczeń, inaczej mówiąc – stworzyło swoją kulturę.
-
-Manifestację tej nowej kultury dostrzec można było nie
-tylko w Londynie, centrum hipernowoczesnego świata,
-lecz także na jego peryferiach, podczas Euromajdanu
-w Kijowie na przełomie 2013 i 2014 roku. Tłumu zbierającego się na placu nie zwoływał żaden Komitet
-Centralny, żadna partia – pierwsze hasło do wspólnej akcji padło na Facebooku. W odpowiedzi przyszły
-tysiące osób lub raczej „kolektywów ontologicznych” –
-ludzi wraz ze swymi smartfonami włączonymi do Sieci.
-Każde prawie działanie było zapośredniczone przez
-Sieć lub przynajmniej przez nią podglądane. Majdan
-przekształcił się w hybrydową przestrzeń akcji rozgrywającej się w realu i w wymiarze cyfrowym. Uczestnicy,
-niczym internetowe pakiety danych, komutowali w tej
-Sieci, zamieniając obecność wirtualną na realną, kiedy
-sytuacja tego wymagała.
-
-
-Dramatyczną ilustracją nowej podmiotowości i jej kultury był komunikat, jaki wysłała Twitterem sanitariuszka
-Ołesia Żukowska. Postrzelona przez snajpera napisała:
-„Ja umieram”. Na szczęście lekarze odratowali ją, jednak kilka dni, które upłynęły do kolejnego komunikatu
-na Twitterze, globalna internetowa rzesza spędziła na
-poszukiwaniu informacji o losie bohaterskiej kobiety.
-
-Stephen Hawking otoczony maszynami do odczytywania
-jego myśli, Oscar Pistorius ze swymi protezami, Ołesia
-Żukowska ze swym smartfonem – oto nowe formy podmiotowości, które próbujemy ciągle jeszcze niezdarnie
-nazywać, używając takich pojęć, jak cyborgizacja, sieciowy indywidualizm, kolektyw ontologiczny. Niezależnie
-jednak od nazwy podmiotowość ta wyrażać się może
-w jedyny znany ludziom sposób – poprzez kulturę.
-
-Na kijowskim Majdanie to kultura właśnie była do samego końca najsilniejszą bronią rewolucjonistów. A tworzona była z dostępnych symboli i kodów: kaski i tarcze
-pokrywały się ikonami bohaterów narodowej literatury – Tarasa Szewczenki, Łesi Ukrainki, Iwana Franki.
-I jednocześnie w mediach społecznościowych pojawiały się odniesienia do Gwiezdnych Wojen, Harry’ego
-Pottera, czy Władcy Pierścieni, jako uniwersalnych tekstów umożliwiających wyrażenie idei dobra i zła. Kody
-kosmopolitycznej popkultury mieszały się z kodami
-narodowymi i historycznymi. W nieustannym procesie
-komunikacyjnym zgromadzeni na Majdanie i w Sieci rewolucjoniści tworzyli nową polityczną wspólnotę, nową
-zbiorową tożsamość.
-
-Nowa identyfikacja domaga się nowego wyrazu politycznego, instytucjonalnego, nowej strukturyzacji. Tu jednak
-pojawia się problem – w grze ciągle są stare instytucje, opierające swą legitymizację na czynnikach, które
-w Nowoczesności budowały pozycje graczy. O wpływach i władzy w polu kultury decydowała nie komunikacyjna skuteczność, ale możliwość kontroli ograniczonych fizycznych zasobów oraz stosowania związanej
-z nią przemocy. Konieczność zarządzania ograniczonym
-przez ówczesne możliwości techniczne spektrum częstotliwości radiowych zdecydowało o kształcie mediów
-elektronicznych. Ekonomika druku zdeterminowała
-w dużym stopniu nie tylko strukturę rynku wydawniczego, lecz także związanych z drukiem form kultury, jak
-encyklopedia czy gazeta. Podobnie analizować można
-rynek filmowy i muzyczny. Taka struktura legitymizowała rozwiązania prawne, których zadaniem było ułatwienie wytwarzania dóbr kultury i kontroli ich obiegu w warunkach społeczeństwa kapitalistycznego. Kluczowym
-rozwiązaniem prawno-instytucjonalnym stał się system
-prawa autorskiego, którego powstanie i rozwój można
-interpretować jako system translacji i transmisji wartości estetycznej na wartość ekonomiczną, o którego
-skuteczności decyduje państwo.
-
-Dziś, w epoce cyfrowych technologii i wzrastającego znaczenie gospodarki opartej na dobrach niematerialnych,
-kiedy koszty krańcowe wytwarzania i dystrybucji coraz
-większej ilości dóbr i usług maleją do zera, opisywana
-powyżej legitymizacja ulega erozji. Instytucje odwołujące się do niej nie zamierzają jednak abdykować, lecz
-przeciwnie, często próbują opanować i przechwycić rewolucyjną energię nowej podmiotowości lub konsolidować przeciwko niej zasiedziały establishment. To gra
-na krótką metę i nie może zakończyć się sukcesem, bo
-stare formy nie odpowiadają już kulturze sieciowego indywidualizmu. Jej ostatecznego kształtu nie jesteśmy
-w stanie przewidzieć, choć nieprzekraczalny horyzont
-określa wizja już opisana – _Singularity_, poza którą nie
-ma już kultury. Co wydarzy się przed tym horyzontem?
-Odpowiedzi szukają autorki i autorzy opublikowanych
-w tym opracowaniu scenariuszy.
-
-Podjęli oni karkołomny trud redukcji złożoności społecznego świata i zidentyfikowali trendy oraz czynniki,
-jakie będą decydowały o rozwoju kultury w najbliższych
-dekadach. Powstały scenariusze, z których żaden nie
-musi doczekać się realizacji – nie są one prognozami,
-lecz wariantami rozwoju rzeczywistości w zależności od układu czynników determinujących przyszłość.
-O tym, jaka ona będzie, zdecydują jednostkowe wybory każdej i każdego z nas, sieciowych indywidualistów.
-Dlatego tak ważne jest zbadanie, jakie siły determinują
-w ponowoczesności naszą autonomię. Kluczowe staje
-się więc zrozumienie Sieci, środowiska, w którym i poprzez które sieciowi indywidualiści uczestniczą w życiu
-społecznym, politycznym i kulturalnym.
-{% endblock %}
--- /dev/null
+---
+title: Introduction
+author: Jarosław Lipszyc
+order: 1
+---
+
+{% block lead %}
+{% endblock %}
+
+
+{% block text %}
+
+The above report of the meetings of experts does not
+start with a methodological introduction, but a fairy
+tale written by Aymeric Mansoux to the literary contest
+“Future of Copyright” (2012), organized by the Modern
+Poland Foundation. Using a matrix of Vladimir Propp’s
+classic work on the structure of fairy tales, Mansoux is
+looking for answers to the question of the author, and
+participation in culture. Therefore, he leads his female character through the twists and turns of copyright
+and communications technologies, where she collides
+with symbolic protagonists and is looking constantly for
+ways out from the situation with no way out.
+
+In the abundand with meanings fairy tale by Mansoux
+one thing is striking: the total lack of belief that the
+response to the crisis caused by a collision of intellectual monopolies with the practice of communication
+through electronic media can be a “free culture” project based on voluntary licenses and the resulting business models. Ten years ago the success of free software, which has created real and existing alternatives
+to proprietary software, gave hope that a similar effect
+can be achieved in other areas of the circulation of information. We believed that, by using and promoting
+licensing mechanisms, we can “hack the system” and
+create an alternative to the system within the system.
+Today, we know well that this is not true. It is true that
+in some areas free licenses are an effective tool for
+the recovery of subjectivity by authors and users of
+informaton (and a good example here is probably the
+movement of free educational resources), but in a broader cultural practice this tactics is simply ineffective.
+
+Culture is always built on existing narratives. You can
+not participate in the processes of social communication in isolation from pre-existing myths, memes,
+songs; you need to use them in constructing your own
+messages. Culture is not a tool that - like software - we
+use to achieve pragmatic goals. Culture is our identity.
+
+Therefore the only solution Mansoux sees is the total
+abolition of the system of exclusive rights. Does this
+literary diagnosis go too far? Probably so. But not without a reason the recently announced draft of the
+European Commission’s work on copyright is entitled
+“In the pursuit of new consensus ...”. The copyright law is
+currently the most discussed element of the European
+and global legal order. From the protests against ACTA
+(the most mass demonstrations in Poland since 1989)
+to this year’s public consultation of copyright by the
+European Commission, in which a record of 9.5 thousand citizens and companies participated sending in
+over 11 thousand comments, the copyright law awakens emotions.
+
+But although the reform of the system now seems
+inevitable, the direction of change is still uncertain.
+Copyright law is a lens focusing a lot of different and
+complex problems - from issues related to fundamental rights such as freedom of speech, freedom of communication and right to privacy, through constitutional
+models of political life, to tectonic changes in the markets caused by technological changes. The status of
+this legislation determines not only the work of many
+business sectors, but also the basic issues related to
+communication of hundreds of millions of people, a lot
+of citizens treating copyright law as a way of earning
+a living, level of education, or the operation of high
+culture. Therefore, sets of political values are strictly
+associated with the copyright regulations.
+
+Presenting to you the results of workshops devoted to
+reflection on the future of communication by the media and cultures in the era of the information society,
+we need to point out the difficulties associated with
+the speculative and somewhat abstract nature of the
+work done by us. We have adopted the form of work
+inspired by the methodology of foresight. Exploratory
+workshops, to which we invited experts from many
+different fields, were meant to indicate possible directions of change in Europe in the perspective of 2040.
+
+It soon turned out that the key to outline the future
+of copyright and operating models of culture are two
+axes: position of intermediaries in the process of social communication and direction of public policies in
+the field of communication. The construction method,
+and the scope and stringency of intellectual monopolies are mainly due to the latter, but legal solutions are
+derived from the game of many different actors, the
+authorities being only one of them. For example, international treaties taking precedence over the local
+legal system are even in democratic countries proceeded beyond any social control.
+
+Basing scenarios for the future on these two axes is also
+reflected in our diagnosis that the two most important
+trends of development of communication by the media are the development of monopolies towards their
+mediation in communication (including the circulation
+of culture) and the continous increase of areas seized
+by intellectual monopolies. These trends can be metaphorically called “Facebook iceberg” and “Amazon
+iceberg”. The first is the model of a centralized communications system which monetizes privacy, the second is a model of centralized distribution system which
+monetizes monopoly on access to content. Of course,
+in business practice we observe various hybrid solutions, an important role being also played by suppliers
+of equipment and financial services, but for analytical
+purposes this model is roomy enough to be able to serve the description of reality. It is important that both
+models assume the intermediaries control over communications processes. An unattended sphere from
+the point of view of business is a loss, and its existence
+means narrowing of the field on which the circulation
+of information is commercialized. However, similarly as
+the existence of public space in cities or public services
+in the country, the existence of the uncontrolled communicational space is crucial from the point of view of
+the public interest. Democracy and standing behind it
+civic ideals of subjectivity can not exist in an environment where freedom of speech and freedom of communication become empty platitudes due to the lack
+of Agora not under control. The more Amazon iceberg
+is coming to Facebook iceberg, the less space remains
+for the boat of freedom to glide.
+
+Only two decades ago, it seemed that the societies
+braided by communications network would defend
+themselves. Slogans such as “Information wants to
+be free” by Stewart Brand and “Network defines censorship as damage and celebrates it around” by John
+Gillmore were extremely successful in 1990, and the
+myth of the Web as the space of unfettered freedom
+is sometimes taken as fact, what with the aftermath
+of calls for different “Twitter revolutions.” In practice,
+of course, freedom of speech is primarily due to standards of public life, and the Internet media are prone to
+control and manipulation to the same extent as traditional mass media. The emancipatory potential of technology has been definitely overpriced, and this means
+that the freedom of communication has to be arrived
+at by political means. Therefore, the communications
+regulations (including copyright) are so crucial to the
+information society.
+
+Sadly, we have to assume that none of the scenarios
+for the future, which are the result of the work of the
+expert group, presents itself as a utopia fulfilled and
+the Promised Land. Regardless of which direction we
+will develop our civilization, dilemmas, problems and
+difficult compromises are waiting for us. According
+to the well-known thesis democracy is a method of
+avoiding the worst solutions, rather than choosing the
+best. We hope that our report will help identify the directions of change that lead to disaster. To avoid them.
+
+{% endblock %}
\ No newline at end of file
+++ /dev/null
----
-title: "Morfologia bajki prawnie chronionej"
-order: 2
-author: 'Aymeric Mansoux'
-author_add: 'tłumaczka: Katarzyna Makaruk'
----
-
-{% block lead %}
-Na podstawie _morfologii bajki magicznej_
-[Władimira Proppa](http://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82adimir_Propp) (1928).
-Badania tradycyjnych rosyjskich bajek ludowych pozwoliły Proppowi
-rozłożyć narracyjną strukturę bajki na trzydzieści jeden funkcji,
-a dokładniej – okryć recepturę pozwalającą tworzyć historie
-nowe i pochodne.
-
-Tekst zdobył pierwszą nagrodę w konkursie Future of Copyright 2012
-organizowanym przez Fundację Nowoczesna Polska.
-{% endblock %}
-
-
-
-{% block text %}
-
-1. Odejście
------------
-
-Dawno, dawno temu w cudownej Bajkowej Dolinie żyła
-była twórczyni bajek, która przemyślawszy kwestię stosowności
-memetycznego dziedzictwa, postanowiła zrezygnować z anonimowych
-praktyk swojej społeczności.
-
-2. Zakaz
---------
-
-Gigantyczny napis ostrzega twórczynię: „Kiepski pomysł”.
-
-3. Naruszenie zakazu
---------------------
-
-Mimo wiralowej przestrogi twórczyni opuszcza swą
-społeczność i zaczyna podpisywać prace, aby w ten
-sposób potwierdzić indywidualny wkład w rozwój domeny bajki.
-
-4. Wywiadywanie się
--------------------
-
-Na drodze ku autorstwu twórczyni spotyka Prawnika
-i Wydawcę.
-
-5. Przekazanie
---------------
-
-Prawnik przekazuje twórczyni prawa.
-
-6. Podstęp
-----------
-
-Twórczyni staje się Autorką.
-
-7. Wspomaganie
---------------
-
-Autorka i Wydawca zaczynają propagować w Bajkowej
-Dolinie ideę prawa autorskiego.
-
-8. Szkodzenie
--------------
-
-Wydawca z pomocą Prawnika wykorzystuje Autorkę,
-by przekształcić Dolinę w dochodową fabrykę bajek.
-
-9. Pośrednictwo
----------------
-
-Do Autorki wydzwania inna twórczyni, którą prześladuje Wydawca, doprowadzając do rozpaczy oskarżeniami o tworzenie pochodnych bajek objętych prawem autorskim.
-
-10. Początek przeciwdziałania
------------------------------
-
-Autorka słyszy dźwięk fletu. Wolna muzyka dobiega
-z obozowiska znajdującego się poza Bajkową Doliną.
-
-11. Wyprawa
------------
-
-Podążając za muzyką, Autorka opuszcza opanowaną
-przez prawo autorskie Dolinę i rusza w kierunku obozowiska. W pewnej odległości za nią idzie Prawnik.
-
-12. Pierwsza funkcja donatora
------------------------------
-
-Przybywszy do obozowiska, Autorka spotyka Mężczyznę
-z Brodą, od którego dowiaduje się, że wszelkie użyteczne informacje powinny być wolne, choć nie darmowe.
-Ukryty Prawnik nadstawia ucha. Mężczyzna z Brodą
-wraca do gry na flecie.
-
-13. Reakcja bohatera
---------------------
-
-Opuszczając obozowisko, Autorka zastanawia się, czy
-formy kulturowej ekspresji także mogą być wolne i czy
-da się je jakoś oswobodzić od prawa autorskiego.
-
-14. Przekazanie/otrzymanie środka magicznego
---------------------------------------------
-Przed Autorką pojawia się Prawnik i wręcza jej wolne
-licencje.
-
-15. Przemieszczenie przestrzenne między dwoma królestwami
----------------------------------------------------------
-
-Z pomocą kultury remiksu Prawnik wykorzystuje
-Autorkę, by przekształcić Bajkową Dolinę w techniczno-prawny labirynt, obszar nieskrępowanej biurokracji.
-
-16. Walka
----------
-
-W zalewie licencji Autorka nie potrafi poradzić sobie
-z coraz większą złożonością swej twórczej domeny.
-Czuje, że zupełnie straciła kontrolę nad dziełami, które Prawnik i Wydawca wykorzystują jako pożywkę dla
-rozrastającej się wciąż sieci informacji.
-
-17. Znamię
-----------
-Niezależnie od pierwotnych intencji wszystkie dzieła
-Autorki zostają ometkowane różnymi logo – ikoniczną reprezentacją zrozumiałych ponoć dla ludzi aktów
-prawnych. Akty te wspierają sprzeczne ideologie,
-interesy handlowe i przekonania, które dzięki prawu
-autorskiemu i próbom ich obejścia (inspirowanym ideą
-copyleft) zyskały teraz uzasadnienie.
-
-18. Zwycięstwo
---------------
-
-Jedyną drogą ucieczki jest ignorowanie prawa autorskiego bez względu na konsekwencje. Trzeba zostawić
-wszystko, by odnieść maleńkie indywidualne zwycięstwo
-nad techniczno-prawną machiną i zrobić pierwszy krok
-na drodze do wyzwolenia Bajkowej Doliny.
-
-19. Likwidacja nieszczęścia lub braku
--------------------------------------
-
-W rezultacie Autorka staje się Piratką – dzieł własnych
-i cudzych. Zakłada na oko przepaskę.
-
-20. Powrót bohatera
--------------------
-
-Piratka wraca do Baśniowej Doliny, całkowicie już teraz
-rozparcelowanej i podzielonej przez najrozmaitsze formy licencji: copyfree, copyright, copyleft i copyfarleft.
-Wydawca i Prawnik dbają, by wszystko działało sprawnie i gładko. _Morfologia bajki magicznej_ Władimira
-Proppa zostaje opatentowana i zamieniona w algorytm
-do produkcji freemium automatycznie karmiącego się
-całą otwartą treścią wytwarzaną w Dolinie.
-
-Piratka ma na ten temat coś do powiedzenia.
-
-21. Prześladowanie bohatera
----------------------------
-
-Dla imperium informacji, które stworzyli Wydawca
-i Prawnik, obecność Piratki stanowi poważne zagrożenie. Dlatego obaj rozpoczynają kampanię dezinformacji,
-która ma podważyć zasadność wypowiedzi Piratki jako
-bezprawnych i tym samym moralnie nagannych.
-
-Kampanii tej towarzyszą coraz bardziej agresywne mechanizmy nieuzasadnionej represji, działania wymierzone
-przeciwko twórcom, którzy chcieliby pójść w ślady Piratki.
-
-22. Ocalenie bohatera
----------------------
-
-Dzięki podziemnej siatce tuneli i jaskiń pod Doliną – teraz już w pełni zinwigilowaną, na każdym kroku
-wymagającą uwierzytelniania, w całości objętą przez chmurę i podporządkowaną zasadzie grywalizacji – Piratce
-udaje się umknąć Wydawcy i Prawnikowi.
-
-23. Nierozpoznane przybycie
----------------------------
-
-Wreszcie jednak, zamiast do końca swych dni żyć jak
-szczur, Piratka decyduje się stawić czoło sytuacji na
-powierzchni. Pojawia się nagle w samym środku szablonowych opowieści i tłumu zaskoczonych twórców,
-którym wyprano mózgi.
-
-24. Nieuzasadnione roszczenia
------------------------------
-
-Na scenę wkraczają Wydawca i Prawnik. Wygłaszają
-zwyczajową moralizatorską przemowę, dzięki której
-udaje im się zamknąć usta twórcom i utrzymać sytuację pod kontrolą. We wszystkich bajkach daje się
-wyczuć lęk przed kradzieżą, Dolina znajduje się na
-krawędzi paniki.
-
-25. Trudne zadanie
-------------------
-
-Wydawca i Prawnik rzucają Piratce wyzwanie. Twierdzą,
-że nie ma prawa wypowiadać się na temat sytuacji
-w Dolinie. Jest pasożytem, gapowiczem, który nie ma
-pojęcia, o jaką stawkę toczy się gra.
-
-26. Wykonanie zadania
----------------------
-
-Piratka zdejmuje przepaskę.
-
-27. Rozpoznanie
----------------
-
-W jednej chwili wszyscy twórcy rozpoznają Autorkę –
-tę, która swego czasu zaczęła podpisywać bajki dziś
-wykorzystywane jako licencjonowane szablony w fabrykach Prawnika i Wydawcy.
-
-Twórcy nadstawiają uszu...
-
-28. Zdemaskowanie uzurpatora
-----------------------------
-
-Autorka opowiada swoją historię. Gdy obudziła się w niej
-twórczyni, zaczęła eksperymentować z metodami zaczerpniętymi z innych dziedzin. Wykorzystywała je
-bezpośrednio i nie wprost, a metodologii, które ją interesowały, było tyle, ile gwiazd na niebie. Kiedy zaś jej
-umiejętności wzrosły, poczuła potrzebę, by jakoś oznaczyć swe dzieła. Ten niespodziewany paradoks mocno
-ją zdezorientował: z jednej strony chciała być zwykłym
-ogniwem w łańcuchu twórczej aktywności, z drugiej
-czuła instynktowną potrzebę, by stanąć ponad równymi, zabłysnąć, stać się widoczną i znaną dzięki
-indywidualnemu wkładowi. Chciała też po prostu zarobić na
-życie i dlatego uwierzyła, że prawo autorskie to model
-uczciwy, nieszkodliwy dla innych twórców i użytkowników. Nie rozumiała, że żadne prawa kontraktowe, bez
-względu na intencje, przyświecające im, nie
-mogą naśladować wolności, jaką mieszkańcy Doliny
-cieszyli się jako wspólnota twórców.
-
-Na każdym etapie dążenia do zrozumienia samej tkanki kultury, eksperymenty Autorki umożliwiali
-i wspierali Wydawca i Prawnik. Obaj jednak powoli rośli w siłę, aż wreszcie wymknęli się Autorce spod
-kontroli. Dlatego czuje się odpowiedzialna przede wszystkim za to, że pozwoliła im decydować o warunkach
-wytwarzania i konsumowania jej dzieł i kultury w ogóle.
-
-Autorka przeprasza mieszkańców Doliny.
-
-29. Transfiguracja
-------------------
-
-Autorka znowu staje się twórczynią.
-
-30. Ukaranie wroga
-------------------
-
-Dzieło Wydawcy i Prawnika zostaje zniszczone.
-Społeczność Bajkowej Doliny zakazuje praw autorskich.
-
-31. Wesele
-----------
-
-Twórczyni zaślubia innego twórcę i żyją razem długo
-i szczęśliwie, płodząc wiele nowych bajek magicznych.
-
-Jeśli zaś chodzi o Mężczyznę z Brodą, to słyszałam, że
-zamienił swe obozowisko w browar. Ale to zupełnie
-inna historia...
-
-{% endblock %}
\ No newline at end of file
--- /dev/null
+---
+title: "Morphology of a copyright tale"
+order: 2
+author: 'Aymeric Mansoux'
+---
+
+{% block lead %}
+This text is based on the work from [Vladimir Yakovlevich Propp](http://en.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Propp)
+in his 1928 essay “Morphology of the Folktale”. By studying many Russian
+folktales, Propp was able to break down their narrative structure into
+several functions, literally exposing an underlying thirty one step
+recipe to write new and derivative similar stories.
+
+The text won the first prize in the contest Future of Copyright 2012 organized by
+the Modern Poland Foundation.
+{% endblock %}
+
+
+
+{% block text %}
+
+1. Absentation
+-----------
+
+Once upon a time in the wonderful Folklore Valley, a
+creator wonders about the becoming of her memetic
+folktale legacy and decides to take some distance from
+the anonymous creative practices of her community.
+
+2. Interdiction
+--------
+
+The creator is warned by a giant caption. It reads: “Do
+Not Want”.
+
+3. Violation of interdiction
+--------------------
+
+Despite the viral warning, the creator leaves her community and starts
+to sign her work as a mean to legitimate her individual contribution to the folktale scene.
+
+4. Reconnaissance
+-------------------
+
+On her way to authorship, she encounters the Lawyer
+and the Publisher.
+
+5. Delivery
+--------------
+
+The Lawyer delivers rights to the creator.
+
+6. Trickery
+----------
+
+The creator becomes the Author.
+
+7. Complicity
+--------------
+
+At this point the Author and the Publisher begin to promote copyright laws in the Folklore Valley.
+
+8. Villainy and lack
+-------------
+
+With the help of the Lawyer, the Publisher uses the
+Author as an excuse to transform the Folklore Valley
+into a profitable folktale factory.
+
+9. Mediation
+---------------
+
+The Author receives distressed calls from another
+creator persecuted by the Publisher for making a derivative work from a copyrighted folktale.
+
+10. Counteraction
+-----------------------------
+
+The Author hears the sound of a flute. The free melody comes from a campsite, beyond the Folklore Valley.
+
+11. Departure
+-----------
+
+The Author leaves the, now fully copyrighted, Folklore
+Valley and heads toward the campsite, attracted by the
+melody of this open invitation. The Lawyer is following
+her from a distance.
+
+12. Testing
+-----------------------------
+
+Arrived at the campsite, the Author learns from the Man
+with a Beard, that useful information should be free.
+And by free he is not referring to its price. The Lawyer,
+hiding, is listening attentively. The Man with a Beard
+resumes his flute practice.
+
+13. Reaction
+--------------------
+
+Leaving the campsite, the Author wonders whether or
+not cultural expressions can also be free and, some-
+how, now liberated from copyright.
+
+14. Acquisition
+--------------------------------------------
+The Lawyer appears in front of the Author and hands
+over free culture licenses.
+
+15. Guidance
+---------------------------------------------------------
+
+With the help of remix culture, the Lawyer uses the
+Author as an excuse to transform the Folklore Valley
+into a techno-legal free for all bureaucratic maze.
+
+16. Struggle
+---------
+
+With licensing proliferation, the Author cannot cope
+with the increasing complexity linked to her practice.
+She feels that she lost all control over her work, just so
+it can be used as fuel for the ever expanding information network nurtured by the Lawyer and the Publisher.
+
+17. Branding
+----------
+
+Regardless of what her true intentions are, her whole
+body of work gets tattooed with different logos, iconic
+representations of supposedly human readable deeds
+that all rein-force the many conflicting ideologies,
+commercial interests and beliefs now rationalized by
+copyright laws and their different copyleft-inspired hacks.
+
+18. Victory
+--------------
+
+The only escape left is to ignore copyright, no matter
+what. Leave everything behind, a small personal victory,
+over the techno-legal machine, but a first step towards
+the liberation of the Folklore Valley.
+
+19. Resolution
+-------------------------------------
+
+As a result, the Author becomes Pirate of her own work,
+of any work, once again. She puts on an eyepatch.
+
+20. Return
+-------------------
+
+The Pirate returns to the, now fully copyfreed, copyrighted,
+copylefted and copyfarlefted incompatible and fragmented
+Folklore Valley. The Publisher and the Lawyer
+make sure everything is tidy and sound. Vladimir Propp’s
+Morphology of the Folktale becomes a patented algorithm
+for a freemium manufacture that feeds itself
+automatically from the aggregation of open content
+produced by the Folklore Valley’s creators.
+
+She has something to say about that.
+
+21. Pursuit
+---------------------------
+
+The Publisher and the Lawyer, who see the presence
+of the Pirate as a serious threat to their information
+empire, start several campaigns of misinformation
+to question the legitimacy of the Pirate to comment
+on anything but her unlawful, therefore moralistically
+evil, activities.
+
+This undermining process is strengthen by increasingly
+aggressive, punitive and gratuitous repression mechanisms
+towards any creators who might want to follow
+her foot-steps.
+
+22. Rescue
+---------------------
+
+The Pirate escapes for a while from the Publisher and
+the Lawyer by using the underground networks of tunnels
+and caverns right under the, now fully tracked, logged,
+cloudified and gamified, Folklore Valley.
+
+23. Arrival
+---------------------------
+
+Eventually, the Pirate decides to face the surface of the
+Valley instead of living the rest of her life as some underground
+rat. She emerges right in the middle of an
+astonished crowd of brainwashed creators and template-based folktales.
+
+24. Claim
+-----------------------------
+
+The Publisher and the Lawyer steps in and deliver the
+usual moralistic speech, the one that kept the creators
+of the Folklore Valley quiet and under control all this
+time. The fear of being stolen can be felt in all the tales, panic is about to break loose.
+
+25. Task
+------------------
+
+The publisher and the Lawyer challenges the Pirate.
+They argue that she has no rights to comment on the
+situation. She is merely a parasite, a free rider who has
+no clue of what is at stake.
+
+26. Solution
+---------------------
+
+The Pirate drops her eyepatch.
+
+27. Recognition
+---------------
+
+All of sudden all the creators recognise the Author. The
+one Author who once started to sign many of the folktales
+that are now used as licensed templates in the
+tale factories planted by the Lawyer and the Publisher.
+
+And they all listen to her...
+
+28. Exposure
+----------------------------
+
+The Author explains her journey. Since her individualistic
+awakening she started to initiate many experiments
+and ways of working with her medium, using others’
+material directly or indirectly. She was interested in as
+many collaborative methodologies as there were colours
+in the world.
+
+She explains that, as her practice grew, she felt the need
+to sign and mark her work in a way or another, and was
+confused about this sudden paradox: on the one hand
+her desire to be just this simple node in this continuous
+stream of creativity, and on the other hand she had this
+instinctive need to stand above her peers, to shine and
+be visible for her own contribution. She also tells them
+about her needs to simply make a living and therefore,
+why she genuinely thought copyright was a fair model,
+harmless for her audience and peers. She says that
+she equally failed to understand that the freedom they
+once had as a community of folktale creators cannot be
+emulated through contract laws, no matter what good
+intentions drive them.
+
+She concludes that at every stage of her quest to understand
+the very fabric of culture, the Publisher and
+the Lawyer were present to enable and support her
+experiments, yet slowly getting stronger and out of
+control. If anything at all, she feels responsible for letting
+them decide how her work, how culture, should
+be produced and consumed.
+
+She apologies.
+
+29. Transfiguration
+------------------
+
+The Author becomes a creator, once again.
+
+30. Punishment
+------------------
+
+The Publisher’s and the Lawyer’s work is undone.
+Copyright is banned from the Folklore Valley.
+
+31. Wedding
+----------
+
+The creator marries another creator. They live happily
+ever after, creating many new folktales.
+
+As for the Man with a Beard, I was told that he turned
+his campsite into a brewery, but that’s another story...
+
+{% endblock %}
\ No newline at end of file
--- /dev/null
+---
+title: "Waiting for a breakthrough"
+author: "Edwin Bendyk"
+order: 3
+---
+
+{% block lead %}
+The future is already here — it's just not very evenly distributed – says William Gibson,
+the co-creator of cyberpunk and author of the cult _Neuromancer_.
+{% endblock %}
+
+
+
+
+{% block text %}
+
+The concept of cyberspace had appeared for the first
+time in a book by William Gibson, long before the
+Internet became popular, so let’s trust Gibson’s intuition and go in search for the future.
+
+The most radical scenario for a future can be found
+very easily, look for a signpost with the inscription
+“Singularity” pointing towards Silicon Valley. There arise not only technologies of tomorrow there, California
+headquarters of an online business is a utopia, a place
+beyond time and space, where the Brave New World is
+forged. It is expected to come somewhere in the middle of this century, after reaching the “Singularity” -
+an evolutionary jump, induced by merging technology
+with biology. The true Artificial Intelligence will become
+a fact, and the man will become immortal.
+
+True, culture has been thriving on such tales for centuries. This time, however the zeal of “singularists”
+goes beyond harmless, Faustian fantasies – there are
+powerful people behind them, the heads of Web corporations disposing of billions of dollars. They invest
+not only in the development of services for the digital
+people, but they also want to approach the moment
+of Immortality. If they succeed, as Zygmunt Bauman
+pointed out in one of his latest books, culture is over.
+Due to the cessation of its most important function -
+dealing with the irreversible terminality of human life.
+
+This seemingly obvious track pointing to the Silicon
+Valley as a place where you should look for the future,
+therefore, leads to a dead end. The Californian utopia
+is extremely trivial, and it culminates in the death of
+culture. Whether it will happen, we do not know. We
+cannot , however, exclude the possibility that in the
+end Doctor Faustus is successful, but then there will
+be nothing to discuss any longer. The most interesting
+today seems to capture the moment at which culture
+began to regard itself (its death or metamorphosis) as
+the food for reflection and performances. This moment
+came during the Paraolympics in London in 2012, which
+were designed in the truly Nietzschean style. Ads preparing the audience to welcome the disabled athletes
+shouted: “Meet the Superhumans!”. On billboards the
+running Blade Runner, Oscar Pistorius, urged : “Look at
+the results , not on your feet.” The event was opened
+by Stephen Hawking, a brilliant astrophysicist, one of
+the greatest minds of modern times. A special mind,
+too, because located in a virtually lifeless body. It can
+work and communicate with the world only through
+digital technologies. Thanks to them the scholar, half
+a century ago “sentenced” to death, today is a superman par excellence.
+
+These are all show elements, however, staged by the
+organizers of the Games. But what happened during
+the end of the Paralympic Games, when on the streets
+of London over a million people applauded the athletes,
+was not part of the script. Apparently, people understood the message accompanying the event and came
+out to pay tribute to the heroes who, from the status
+of “persons with disabilities” changed into supermen.
+
+London 2012 confirmed what many seem not to notice: that we have already become a society of cyborgs,
+created by people with their complex electronic gadgets
+and identities distributed in the cyberweb. And that the
+society has created for itself a symbolic representation
+making a common expression of emotions and building
+of collectively understood meanings possible, in other
+words – it has created its own culture.
+
+A manifestation of this new culture could be seen not
+only in London, the hyper-modern centre of the world,
+but also on its periphery, during Euromaidan in Kiev on
+the turn of 2013 and 2014. The crowd gathering on the
+square was not convened by some Central Committee
+or party - the first call to action appeared on Facebook.
+In response, thousands of people, or rather “ontological
+collectives” (people with their smartphones connected to the Web) came. Almost each action was mediated by the Web or at least spied by it. The Maidan
+was transformed into a hybrid space of action played
+out both in the real world and the digital dimension.
+Participants, like Internet data packets, commuted in
+the network, turning their virtual presence to the real
+presence, when the situation demanded it.
+
+A dramatic illustration of the new identity and its culture was the message sent by Twitter, by a nurse Olesya
+Żukowska. Shot by a sniper she wrote: “I’m dying”.
+Fortunately, doctors resuscitated her, but a few days
+that passed on to her next message on Twitter, the global Internet crowd spent looking for information about
+the fate of the heroic woman.
+
+Stephen Hawking surrounded by machines to read his
+thoughts, Oscar Pistorius and his prosthetics, Olesya
+Żukowska with her smartphone - these are new forms
+of subjectivity that we are still awkwardly trying to define, using such concepts as cyborgization, networked
+individualism, ontological collective. Regardless of the
+name, this subjectivity can express itself in the only
+way known to man - through culture.
+
+In Kiev the Maidan culture had been to the end the
+strongest arms of the revolutionaries. And it was made
+of available symbols and codes: helmets and shields
+were covered with icons of the national heroes of literature - Taras Shevchenko, Lesya Ukrainian, Ivan Franko.
+At the same time in the social media there appeared
+references to Star Wars, Harry Potter or Lord of the
+Rings, as universal texts expressing the ideas of good
+and evil. Codes of cosmopolitan pop culture mingled
+with national and historical codes. In constant communication process the Web revolutionaries gathered in
+the Maidan created a new political community, a new
+collective identity.
+
+New identification demands a new political and institutional expression, new structuring. Here, however,
+there is a problem – in the game there are still old institutions that based their legitimacy on factors that
+used to build the status of Modernity players. The influence and power in the field of culture used to depend not on the communication effectiveness, but on
+the ability to control limited physical resources and
+the use of associated violence. The need to control
+caused by limited at that time technical capabilities of
+radio frequency spectrum shaped the electronic media. The economics of printing determined to a large
+extent not only the structure of the publishing market,
+but also other print-related forms of culture, such as
+encyclopedias or newspapers. Similarly one can analyze the music and film market. This structure legitimized legal solutions, their task being to facilitate the
+production of cultural goods and the control of their
+circulation in the capitalist society. The key legal and
+institutional solution was the system of copyright law.
+Its emergence and development can be interpreted as a
+system of translation and transmission of the aesthetic
+value to the economic value, the effectiveness of this
+being determined by the state.
+
+Today, in the era of digital technology and the increasing importance of an economy based on intangible
+assets, when the final costs of production and distribution of more and more goods and services decrease
+to zero, the above legitimacy is eroded. Institutions that
+refer to it, however, do not intend to abdicate, but on
+the contrary, they are rather trying to master and capture the energy of the new revolutionary subjectivity
+or consolidate against it the incumbent establishment.
+It is a short term strategy and can not be successful,
+because the old forms do not conform to the culture
+of networked individualism. Its final shape we are not
+able to predict, although the absolute horizon defines
+the vision already described - Singularity, beyond which
+there is no culture. What is going to happen before this
+horizon? Responses are looked for by authors of scenarios published in this paper. They made a risky effort to reduce the complexity of the social world and
+identify the trends and factors that will determine the
+development of culture in the coming decades. The
+result are scenarios, none of which has to wait for its
+realization - they are not predictions, but the options
+for development of reality, depending on the factors
+determining the future. What will decide are individual
+choices of each of us, the networked individualists. It
+is therefore important to examine what forces determine our autonomy in the postmodernity. The key is
+to understand the Web, the environment in which and
+through which the networked individualists participate
+in social, political and cultural life.
+
+{% endblock %}
--- /dev/null
+---
+title: "What will shape the future?"
+author: "Maria Świetlik"
+author_label: "autorka"
+order: 5
+---
+
+{% block lead %}
+Public debate about copyright
+is slowly recovering from the
+vicious circle in which you could
+only insult others or “seriously talk
+about money” in the narrow circle
+of artists, intermediaries and social
+activists. More and more people are
+realizing that the rules regulating
+the circulation of knowledge,
+culture and everyday communication
+have a significant impact on the shape
+of social relations today and in the
+future.
+{% endblock %}
+
+{% block text %}
+Working with experts over future scenarios for culture we started from identifying two factors we believe
+will shape the way culture will be created, shared, and
+used in 25 years in Europe. We concluded that for the
+circulation of culture it would be crucial what direction
+the political power and the economic power would take.
+This way we received two pivots, outlining four potential “worlds” (see graph below).
+
+<img src="{{ media_url('images/roza.png') }}" style="width: 100%;">
+
+The first pivot is political power shaped by public policies that are decided on by both domestic and European
+politicians and officials. They disburse funds through
+various institutions, among other things, ministries, institutes of culture, competitions, grants, scholarships.
+They also create laws that regulate culture circulation,
+for instance copyright<a id="t01" href="#f01"><sup>1</sup></a>.
+
+Public policies relating to culture may be founded on
+the belief that culture is a unique sphere, constructing
+social ties, supporting tradition, but also responding
+creatively to new challenges of reality. Thus it is worth
+supporting and protecting against mere profit and loss
+account, for example, through subsidizing creative work
+with a large amount of public funds. Such cultural policy we called “pro-community”.
+
+But the cultural sphere may also be treated as a modern sector of the economy, with a very favorable rate
+of return (because it does not require large expenditures for materials and production technology), which
+must be verified up to the liberated market. We called
+such way of shaping public cultural policy “pro-market”.
+
+The economic power that will shape future culture
+circulation consists of mass market intermediaries in
+the circulation of other people’s work, i.e. distributors
+of cultural works – or rather “content providers”. That
+is why we called the second pivot “position of intermediaries”. It seems that the crucial technology for future
+culture distribution will be the Internet. Thus looking
+at market relationships we outlined two possible tendencies: convergence and divergence.
+
+Internet, similarly to other communication networks, is
+subject to the so-called network effect, with large hubs,
+attracting new users precisely because they are large
+(they have a lot of content, or - in the case of social networks - there are a lot of our friends there), each new
+user increasing the attractiveness to other potential users.
+This model of services and capital accumulation usually
+leads to the formation of oligopolies. Intermediaries in
+the culture circulation also aspire to the convergence of
+their services, which means the concentration within a
+single ownership structure of the various ‚stages’ of the
+circulation of culture, as well as products and services
+targeted to different audiences. In the case of the Internet
+circulation of content in Europe it is primarily Google
+(which owns YouTube and Google Books) and Amazon,
+and, perhaps less obviously, Facebook.
+
+But we can also imagine another scenario in which tendency toward convergence would not be replaced by
+divergence. In the internet the opposite of centralized
+distribution are peer-2-peer networks, allowing their
+users to connect directly with each other and share resources accumulated on their own computers/servers
+(in such model works for example The Pirate Bay). Their
+popularity as providers of content continues unabated
+even though they are illegal. A divergence seems to be
+possible if each user would be able to use legally peer-2-peer, the formation of oligopolies was prevented by
+the antitrust policy of the state, taking care of the actual
+balance of the market and the establishment of protocols to handle communication among tools of different
+service providers (e.g. today one can call subscribers of
+another mobile network but there is no connection between the user of Facebook and gmail chat).
+
+The circulation of culture is not just a matter of personal access to content (or lack thereof). It affects different spheres of social life, among other things, the
+level of empowerment of citizens, dominant discourse
+pattern defining a successful life, state of culture, art,
+education and the creative sector. Therefore, in each
+of the four scenarios for the future we tried to describe how each of these spheres would look like and how
+will be look like copyright, the law that regulates the
+culture circulation.
+
+We tried to determine what the position of the three
+‚players’ in the field of culture - authors, users and intermediaries - would be. This position is defined by legal
+categories such as: the duration of property copyright,
+scope of moral rights of an author, permitted personal use (fair use), educational and “artistic” exceptions,
+enforcement of violations of the law, role of collective
+management organizations. We also pondered over
+the issue of social security for artists, not recognized
+in the copyright acts.
+
+We have made an assumption ordering our work on
+different scenarios that these two factors - the public
+policies and the level of convergence of intermediaries - would determine the scope of the copyright law
+operation. But one could reverse the logic adopted for
+study and recognize that it is the copyright law that has
+provoked the specific (in)balance of power in the cultural field. Then the scenarios could be read as models
+describing the effects of the proposed regulation. We
+hope that interactive webpage scenarios.prawokultury.pl
+would make it easier. The aim of the study is not to
+predict the future. It is rather an invitation to reflect on
+what it could be. We would like to encourage each of
+us to think which scenario is consistent with her or his
+idea of a successful life and proper social relations, i.e.
+what world we would like for ourselves and for others.
+
+
+
+---
+
+<div class="przypisy">{%- filter markdown -%}
+
+<a id="f01" href="#t01">1: </a>In Europe there function two systems of copyright
+law, which results from two different legal traditions –
+continental (copyright law) and Anglo-Saxon (copyright). The latter influences greatly the global circulation
+of content in the Internet, the biggest intermediaries
+being American firms, acting within the framework of
+their domestic law. International law contains elements
+of both systems – read more on page 38. Working on
+the future scenarios we did not try to foresee particular regulations but rather the scope and philosophy
+of authorship law/copyright, regardless of differences
+in legal constructions.
+{%- endfilter -%}
+</div>
+
+{% endblock %}
+++ /dev/null
----
-title: Wstęp
-author: Jarosław Lipszyc
-order: 1
----
-
-{% block lead %}
-{% endblock %}
-
-
-{% block text %}
-
-Raport ze spotkań eksperckich, który trzymacie Pań
-stwo w rękach, rozpoczyna nie wstęp metodologiczny,
-ale bajka napisana przez Aymerica Mansoux na konkurs
-literacki „Future of Copyright” (2012) zorganizowany
-przez fundację Nowoczesna Polska. Wykorzystując
-jako osnowę klasyczną pracę Vladimira Proppa nad
-strukturą bajek, Mansoux szuka odpowiedzi na pytanie
-o autora i uczestnictwo w kulturze. Prowadzi więc
-swoją bohaterkę przez meandry prawa autorskiego
-i technologii komunikacyjnych, zderza ją z symbolicznymi
-protagonistami i nieustannie szuka dróg wyjścia
-z sytuacji bez wyjścia.
-
-W gęstej od znaczeń bajce Mansoux jedno jest uderzające:
-całkowita niewiara w to, że odpowiedzią na
-kryzys, jaki wywołało zderzenie monopoli intelektualnych
-z praktyką komunikacji przez media elektroniczne,
-może być projekt „wolnej kultury” oparty
-o dobrowolne licencje i zbudowane na nich modele
-biznesowe. Dziesięć lat temu sukces wolnego oprogramowania,
-które stworzyło realną i działającą alternatywę
-dla oprogramowania własnościowego, dał
-nadzieję, że podobny efekt można osiągnąć w innych
-sferach obiegu informacji. Wierzyliśmy w to, że stosując
-i propagując mechanizmy licencyjne, można „zhakować
-system” i stworzyć alternatywę dla systemu w ramach
-systemu. Dziś wiemy już dobrze, że to niemożliwe. Co
-prawda, w niektórych sferach wolne licencje są skutecznym
-narzędziem odzyskiwania podmiotowości
-przez autorów i użytkowników dóbr informacyjnych
-(i dobrym przykładem jest tu zapewne ruch wolnych
-zasobów edukacyjnych), ale w szerszej praktyce kulturowej
-ta taktyka jest po prostu nieskuteczna.
-
-Kultura jest bowiem zawsze budowana na zastanych
-narracjach. Nie można uczestniczyć w procesach komunikacji
-społecznej w oderwaniu od istniejących
-wcześniej mitów, memów, utworów, trzeba je wykorzystywać
-przy konstruowaniu własnych komunikatów.
-Kultura nie jest narzędziem, które – tak jak oprogramowanie
-– wykorzystujemy do osiągania pragmatycznych
-celów. Kultura jest naszą tożsamością.
-
-Dlatego Mansoux jedyne rozwiązanie widzi w całkowitej
-abolicji systemu praw wyłącznych. Czy ta
-literacka diagnoza idzie zbyt daleko? Zapewne tak.
-Ale nie bez przyczyny ogłoszony niedawno projekt prac
-Komisji Europejskiej nad prawem autorskim nosi tytuł
-„W dążeniu do odnowy konsensusu...”. Prawo autorskie
-jest obecnie najczęściej dyskutowanym elementem
-europejskiego i globalnego porządku prawnego.
-Od protestów przeciwko ACTA (największych masowych
-wystąpień w Polsce od 1989 roku), po tegoroczne
-konsultacje społeczne prawa autorskiego
-Komisji Europejskiej, w których głos zabrało rekordowe
-9,5 tys. obywatelek i obywateli oraz podmiotów, przysyłając
-ponad 11 tys. uwag, prawo autorskie budzi emocje.
-
-Ale choć sama reforma tego systemu wydaje się dziś
-nieunikniona, to kierunek zmian ciągle pozostaje niepewny.
-Prawo autorskie jest soczewką skupiającą wiele
-różnych i skomplikowanych problemów – od kwestii
-związanych z prawami podstawowymi, takimi jak wolność
-słowa, swoboda komunikacji i prawo do prywatności,
-przez modele ustrojowe życia politycznego, po
-tektoniczne zmiany na rynkach wywołane przemianami
-technologicznymi. Od stanu tej legislacji zależy nie
-tylko sposób działania wielu sektorów biznesu, ale także
-podstawowe kwestie związane z komunikacją setek
-milionów ludzi, los obywateli polegających na prawie
-autorskim jako metodzie zarabiania na życie, poziom
-edukacji, czy sposób funkcjonowania kultury wysokiej.
-Dlatego zestawy wartości politycznych są z regulacjami
-prawnoautorskimi powiązane w sposób ścisły.
-
-Prezentując Państwu wyniki warsztatów poświęconych
-refleksji nad przyszłością komunikacji przez media
-i kulturę w czasach społeczeństwa informacyjnego,
-musimy wskazać na trudności związane ze spekulatywnym
-i poniekąd abstrakcyjnym charakterem wykonanej
-przez nas pracy. Obraliśmy formę inspirowaną
-metodologią _foresightu_. Warsztaty wydobywcze, na
-które zaprosiliśmy ekspertów z wielu różnych dziedzin
- posłużyły nam do wskazania możliwych kierunków
-przemian w Europie w perspektywie roku 2040.
-
-Szybko okazało się, że dla nakreślenia przyszłości
-prawa autorskiego i modeli funkcjonowania kultury
-kluczowe są dwie osie: pozycja pośredników w procesach
-komunikacji społecznej oraz kierunek polityk
-publicznych w sferze komunikacyjnej. Sposób konstrukcji,
-zakres i restrykcyjność monopoli intelektualnych wynikają przede wszystkim z tego drugiego, ale
-rozwiązania prawne są pochodną gry wielu różnych
-podmiotów, a organy władzy są tu tylko jednym z graczy. Przykładowo, traktaty międzynarodowe mające
-pierwszeństwo przed lokalnym porządkiem prawnym,
-są nawet w krajach demokratycznych procedowane
-poza wszelką społeczną kontrolą.
-
-Oparcie scenariuszy przyszłości o te dwie osie wynika też z naszej diagnozy, że dwa najważniejsze trendy
-rozwoju sfery komunikacji przez media to: skierowanie monopoli na pośrednictwo w komunikacji (w tym
-w obiegu kultury) i coraz większe obszary zagarniane
-przez monopole intelektualne. Metaforycznie można te trendy nazwać „górą lodową Facebooka” i „górą
-lodową Amazona”. Pierwszy z nich to model budowy
-scentralizowanego systemu komunikacyjnego, który monetyzuje prywatność użytkowników, drugi to
-model scentralizowanego systemu dystrybucyjnego, który monetyzuje monopol na dostęp do treści.
-Oczywiście, w praktyce biznesowej obserwujemy różne rozwiązania hybrydowe, ogromną rolę pełnią także
-dostawcy sprzętu i usług finansowych, ale do celów
-analitycznych model ten jest wystarczająco pojemny,
-żeby mógł służyć opisowi rzeczywistości. Istotne jest
-to, że obydwa modele zakładają poddanie procesów
-komunikacji kontroli pośredników. Sfera nienadzorowana jest z punktu widzenia biznesu stratą, a jej istnienie oznacza zawężenie pola, na którym można komercjalizować obieg informacji. Podobnie jednak jak
-istnienie przestrzeni publicznej w miastach czy usług
-publicznych w państwie, istnienie tej niekontrolowanej
-przestrzeni komunikacyjnej jest kluczowe z punktu widzenia interesu społecznego. Demokracja i stojące za
-nią ideały podmiotowości obywatelskiej nie mogą istnieć w warunkach, w których wolność słowa i swoboda komunikacji stają się pustymi frazesami ze względu
-na brak agory niepoddanej kontroli. Im bardziej góra
-lodowa Amazona zbliża się do góry Facebooka, tym
-mniej przestrzeni pozostaje na to, by pomiędzy nimi
-przemknęła łódka wolności.
-
-Jeszcze dwie dekady temu wydawało się, że społeczeństwa oplecione siecią komunikacyjną obronią
-się same. Hasła takie jak „Informacja chce być wolna”
-Stewarta Branda czy „Sieć definiuje cenzurę jako uszkodzenie i obchodzi ją dookoła” Johna Gilmore’a, zrobiły
-w latach 90. gigantyczną karierę, a mit Sieci jako przestrzeni nieskrępowanej swobody komunikacyjnej i dziś
-brany bywa za fakt, czego pokłosiem są hasła różnych
-„twitterowych rewolucji”. W praktyce oczywiście wolność słowa wynika przede wszystkim ze standardów
-życia publicznego, a media internetowe poddają się
-i kontroli, i manipulacji nie mniej od tradycyjnych mediów masowych. Emancypacyjny potencjał technologii
-został stanowczo przeceniony, a to oznacza, że wolność
-w sferze komunikacji trzeba sobie wywalczyć metodami politycznymi. Dlatego regulacje przestrzeni komunikacyjnej (w tym prawnoautorskie) mają tak kluczowe znaczenie dla społeczeństwa informacyjnego.
-
-Ze smutkiem trzeba przyjąć, że żaden ze scenariuszy
-przyszłości, które są wynikiem prac zespołu eksperckiego, nie prezentuje się jako utopia spełniona i ziemia
-obiecana. Niezależnie od tego, w którym kierunku będziemy rozwijać cywilizację, za horyzontem czekają nas
-dylematy, problemy i trudne kompromisy. Zgodnie ze
-znaną tezą demokracja jest metodą unikania rozwiązań najgorszych, a nie wybierania najlepszych. Mamy
-więc nadzieję, że nasz raport pomoże rozpoznać te
-kierunki przemian, które prowadzą do katastrofy. Żeby
-ich uniknąć.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-{% endblock %}
\ No newline at end of file
+++ /dev/null
----
-title: "Dolina muminków"
-order: 2
-pauthor: 2
-puser: 3
-pinter: 1
----
-
-
-{% block lead -%}
-> „Są tacy, co zostają w domu, i tacy, co odchodzą. Zawsze tak było. Każdy może sam wybrać, ale musi to zrobić, póki jeszcze czas, i w żadnym razie nie rozmyślić się.”
-
-Tove Jansson, „Dolina Muminków w listopadzie”
-tłum. Teresa Chłapowska
-{% endblock %}
-
-
-{% block text %}
-
-Polityki publiczne nakierowane są na wzmacnianie
-wspólnotowości, traktując kulturę jako ważne narzędzie budowania poczucia przynależności, społecznej
-solidarności i więzi. Państwo prowadzi politykę antymonopolową, niedopuszczającą do powstawania koncentratorów o pozycji zagrażającej równowadze na
-rynku, w związku z tym istnieje duży wybór dostawców
-treści i usług, z reguły nie łączą oni tych dwóch funkcji.
-
-1. Społeczeństwo – struktura i podzielane wartości
---------------------------------------------------
-
-Wspólnotowe, a jednocześnie nie monopolistyczne
-(ani ze strony państwa, ani korporacji) podejście wytwarza równowagę pomiędzy potrzebami obywateli,
-racją stanu i interesami biznesu. Obywatele są zaangażowani w życie społeczne i polityczne – biorą udział
-w konsultacjach społecznych, współtworzą budżety
-partycypacyjne.
-
-Państwo wspiera obywatelskie projekty kulturalne (teatry miejskie, biblioteki obywatelskie, samokształceniowe uniwersytety trzeciego wieku), dając samym obywatelkom narzędzia do budowy kapitału społecznego.
-
-W tym scenariuszu kontrola i inwigilacja ze strony państwa jest ograniczona do minimum, życie społeczne
-opiera się bowiem na wzajemnym zaufaniu, a urzędnicy rozumieją, że muszą się samoograniczać w nadzorze. Firmy nie mają zaś możliwości skutecznego infiltrowania klientów w celach biznesowych – państwo,
-broniąc interesu obywateli, postawiło wyraźne granice i dane są przekazywane tylko za świadomą zgodą klienta, który otrzymuje informację o wszystkich
-za i przeciw. Danymi nie można też handlować. Jako
-bezpieczne rozwiązanie służące swobodnej cyrkulacji kultury zalegalizowano także sieci wymiany plików.
-
-Wolność jednostki i wolność wyboru jest pełna, chociaż może to też rodzić dylematy – jeśli dozwolone jest
-wszystko, to także publikacja „Mein Kampf” i przemarsze grup gloryfikujących przemoc.
-
-Każde życie jest udane, choć najbardziej ceni się to,
-które jest użyteczne dla wspólnoty. Trzeba czuć się
-potrzebnym wspólnocie. Najwyżej ceniona jest praca
-w organizacji pozarządowej lub naukowa, wykorzystywanie swoich talentów i umiejętności z pożytkiem dla
-innych. Nieudane życie to marnowanie talentu.
-
-W tym scenariuszu szczególnie cenieni są artyści, nieważne czy amatorzy, czy zawodowcy, bo wierzy się w to,
-że każdy kreatywny członek społeczeństwa działa
-z pożytkiem dla innych.
-
-Outsiderzy, freaki – są szanowani, bo nikt nie narzuca
-jednego wzorca zachowań pożytecznych dla wspólnoty.
-Można być jej członkiem na wiele różnych sposobów.
-Nawet ci bardziej aspołeczni nie są jakoś szczególnie
-potępiani, dominuje raczej zrozumienie co do tego, że
-nie można wszystkich zuniformizować.
-
-Kultura jest obecna i na wyciągnięcie ręki. Bawi, uczy,
-wzrusza, zachęca też do tego, żeby samemu stać się
-autorem. To jedna z najbardziej cenionych możliwości
-samorealizacji. Kultura wzmacnia społeczeństwo obywatelskie, ucząc kompetencji krytycznych i współpracy
-przy rozproszonych sieciowych projektach.
-
-2. Ekonomika kultury i sektor kreatywny
----------------------------------------
-
-Państwo poprzez działania antymonopolowe dba o to,
-żeby na rynku panowała realna konkurencja i żaden
-podmiot nie uzyskał nad innymi przewagi, która pozwalałaby mu dyktować warunki z pozycji monopolisty. Pilnuje tego szczególnie na rynku technologii,
-dbając o zasady, takie jak neutralność Sieci, ochronę
-prywatności i danych osobowych, generalnie o równowagę między prawami użytkownika i dostawcy usług,
-a w przypadku utworów objętych prawem autorskim -
-również autorów. Samo stara się zapewnić konieczne
-minimum usług publicznych, w tym dostęp do otwartych zasobów edukacyjnych i zasobów kultury, które
-są w domenie publicznej. Pozarynkowy obieg kultury
-w Sieci, jako służący podnoszeniu kompetencji jednostek i społeczności, uważa się za godny poparcia.
-
-Trudno jest osiągnąć szeroki sukces komercyjny.
-Niemożliwe są superprodukcje typu „Hobbit”, bo żaden producent nie jest na tyle potężny, żeby zgromadzić wystarczającą ilość funduszy, które potem by
-się zwróciły. Trudno również o bestseller, gdyż żadne
-wydawnictwo nie dysponuje odpowiednią machiną
-promocyjną i wertykalnym modelem dystrybucji treści, który by „przymusił” czytelników/konsumentów
-do zakupu. Powoduje to, że rozziew zarobków wśród
-twórców i twórczyń nie jest duży. Nie ma celebrytów
-zgarniających wszystko, zaciera się też różnica między profesjonalistami i amatorami/prosumentami.
-
-Wielu artystów ma więc możliwość utrzymania się ze
-swojej twórczości, ale pożądaną kompetencją w tym
-fachu jest także umiejętność pisania wniosków o granty, uczy się tego już w szkołach. Państwo dba również
-o zabezpieczenia społeczne dla twórców i twórczyń.
-Artysta lub artystka zarabia w większym stopniu na
-osobistym udziale w jakimś przedsięwzięciu - występie, spotkaniu autorskim, sędziowaniu w talent show
-- niż na tantiemach. Jeśli chodzi o Internet, to głównym źródłem wsparcia dla twórczości jest opłata na
-rzecz autorów, dystrybuowana pomiędzy wszystkich,
-których dzieła są tam obecne. Dobrze rozwinięty jest
-również _crowdfunding_, zbieranie przez autora środków potrzebnych do stworzenia dzieła bezpośrednio
-od przyszłych użytkowników. Z tych powodów ścisła
-kontrola nad tym, kto, jak i gdzie korzysta z raz opublikowanego dzieła, nie jest już potrzebna. Popularnością
-cieszą się wolne licencje.
-
-Kultura komercyjna, konsumowana biernie, nie dominuje. Kwitnie za to kultura lokalna, angażująca społeczność - od tańców ludowych poprzez warsztaty
-z robotyki i układania bukietów.
-
-Poruszając się po bogactwie zasobów w Sieci, ludzie
-szczególnie sobie cenią mądre agregatory treści, które
-potrafią ich poprowadzić po zasobach dla nich interesujących. W cenie są także ludzie-routery, którzy
-przeanalizują, polecą, zachęcą.
-
-3. Sytuacja twórców i twórczyń krytycznych i sztuki „wysokiej”
---------------------------------------------------------------
-
-Twórczość pojmowana jest jako samorozwój, ale także
-działanie na rzecz wspólnoty (lokalnej, ponadlokalnej),
-na szacunek i wysoką ocenę zasługuje się niezależnie od statusu, w zasadzie nie istnieje rozróżnienie na
-„lepsze” i „gorsze” gatunki. Twórca-kreator, „genialny
-narcyz” przekonany o swojej wyjątkowości nie ma tu
-racji bytu, gdyż ani kanon, ani przynależność do establishmentu, ani rozmiary popularności nie będą go
-w tym przekonaniu utwierdzać.
-
-Za to „długi ogon” się wydłuża - nisz jest tyle, że każdy
-autor znajdzie sobie swoją i będzie w stanie się z niej
-utrzymać. Ma do dyspozycji rozbudowany system państwowych grantów, ze szczególnym uwzględnieniem
-sztuki niekomercyjnej. Status twórcy komercyjnego
-może być nawet niższy od tego żyjącego z grantów.
-
-To powoduje, że oferta jest bardzo zróżnicowana, każdy
-może znaleźć coś dla siebie w wielości nisz, mainstream
-praktycznie nie istnieje, albo raczej mainstreamów jest
-kilka. Może to powodować trudności w przebiciu się do
-publiczności, wyjściu poza swoją niszę. Z drugiej strony, cyfrowe narzędzia ułatwiają dotarcie do publiczności, którą w erze analogowej trudno było odnaleźć.
-
-Dla każdego jest miejsce, a więc i dla twórców i twórczyń
-krytycznych, którzy też muszą szukać swojej niszy, ale
-nie mają problemu z negatywnym odbiorem ze strony
-czy to władz, czy biznesu. Prawo do krytyki jest uznawane za oczywiste, a granice krytyki obszerne. Sztuka
-krytyczna może kwitnąć i w Sieci, i w lokalnych społecznościach. Twórca i twórczyni krytyczni mają takie
-same szanse na uzyskanie wsparcia od państwa, jak
-inni, a może nawet większe, bo sztuka krytyczna jest
-uznawana za sam szczyt artystycznej drabiny.
-
-4. Edukacja
------------
-
-W tym modelu jest miejsce i na dobre, dofinansowane
-szkolnictwo publiczne, i na pełniące rolę uzupełniającą
-szkolnictwo prywatne. W tym ostatnim największy nacisk idzie w kierunku alternatywnych metod nauczania,
-jak szkoły steinerowskie, montessoriańskie, demokratyczne czy wreszcie nauczanie domowe.
-
-Szkoły z jednej strony wychowują do życia we wspólnocie, z drugiej – do zadawania krytycznych pytań,
-podważania zastanego porządku. Nacisk jest położony
-na kompetencje „miękkie” – umiejętność współpracy,
-ale także ćwiczenie myślenia dywergencyjnego, czyli
-umiejętności tworzenia nowych idei przez analizowanie wielu możliwych rozwiązań, zbaczanie z utartych
-szlaków.
-
-Najważniejszą rolę w procesie edukacyjnym pełni nauczyciel, który nie realizuje sztywno ustalonego kanonu,
-ale może samodzielnie kształtować programy swoich
-lekcji w ramach bardzo elastycznych zaleceń władz
-edukacyjnych. Może korzystać z bogactwa otwartych
-zasobów edukacyjnych opłaconych z funduszy publicznych i udostępnianych w Sieci, a poza tym w bardzo szerokim zakresie z dzieł objętych prawami autorskimi – system prawa autorskiego jest bowiem tak
-skonstruowany, że najważniejszym na liście wyjątków
-dozwolonego użytku jest ten w celach edukacyjnych.
-Jeśli nauczyciel ma z czymś problem, to z wyborem:
-oferta jest bowiem tak bogata, że trudno się w niej zorientować i podjąć decyzję. A ponieważ sito dopuszczające materiały edukacyjne ma wielkie oka – specjalnie, żeby nie zawężać możliwości – nie wszystkie
-są równie wysokiej jakości.
-
-
-5. Wpływ technologii na konsumpcję kultury
-------------------------------------------
-
-Państwo dba o to, żeby powstawały tanie technologie,
-z których może korzystać każdy użytkownik. Dlatego
-finansuje rozwój techniczny w systemie konkursów,
-w których określa społeczne warunki dostępności danego produktu (na przykład darmowy dostęp do Sieci,
-tanie urządzenia mobilne). Technologie są ze sobą kompatybilne, o ile to możliwe – uniwersalne wtyczki, darmowe i otwarte oprogramowanie czy powszechnie
-stosowane protokoły umożliwiają każdemu tworzenie
-aplikacji współpracujących z innymi.
-
-Wynalazca, który w garażu skonstruuje innowacyjne
-urządzenie, potencjalnie mogące mieć wielki wpływ
-na rozwój technologiczny, może liczyć na wsparcie ze
-strony państwa (np. granty na dalsze badania i rozpoczęcie produkcji). Nie może jednak liczyć na długą osłonę patentową swego wynalazku i na zmonopolizowanie
-zysków – państwo woli „wypuścić” innowację w świat,
-wychodząc z założenia, że lepiej służy to dobru wspólnoty i przyniesie lepsze rezultaty, jeśli chodzi o dalszy
-rozwój tej innowacji.
-
-Powoduje to, że dostęp do kultury dzięki nowym technologiom jest bardzo szeroki. Pewną trudność sprawia
-to, że z braku wertykalnej integracji usług zwłaszcza
-starsze osoby mogą mieć trudność z wyborem. Stąd
-popyt na usługi wszelkiego rodzaju przewodników:
-wolontariuszy pomagających starszym poruszać się
-w cyfrowym świecie czy ludzkich filtrów, które przedstawią wybór w zalewie treści.
-
-Prawo autorskie
----------------
-
-{{ pozycja("autorów", 2) }}
-
-Zmieniły się źródła dochodu twórców i twórczyń, którzy zarabiają przede
-wszystkim na osobistych występach i na stałej opłacie na ich rzecz w internecie. Z tego względu zanikają organizacje zbiorowego zarządzania jako redystrybutorzy opłat od nadawców. Powstają za to stowarzyszenia twórców
-i twórczyń o charakterze organizacji społecznych, gdzie mogą się realizować
-pro-wspólnotowo. Długość obowiązywania praw autorskich ulega skróceniu -
-panuje zgoda co do tego, że to ważne dla rozwoju kulturalnego, społecznego
-i gospodarczego. Jednak nawet najbardziej popularni nie mogą liczyć na miliony z tantiem czy kontraktów z wielkimi koncernami, bo takie pieniądze po
-prostu w kulturze nie krążą. Wielu uznanych twórców i twórczyń nieźle zarabia,
-ale na status celebryty mogą liczyć tylko wśród swych niszowych fandomów.
-
-
-{{ pozycja("użytkowników", 3) }}
-
-Łamanie praw autorskich przez użytkowników jest postrzegane jako problem, który trzeba rozwiązać poprzez umożliwienie im autoryzowanego dostępu do treści – czy to przez wsparcie odpowiednich modeli biznesowych,
-czy przez rozszerzenie definicji dozwolonego użytku. Ta ostatnia bierze pod
-uwagę nowe możliwości tworzenia treści, jakie dają nowe technologie, pozwalając np. na szeroki dozwolony użytek niekomercyjny w przypadku remiksu cudzych utworów. Nacisk położony jest za to na przestrzeganie osobistych praw autorskich – do dobrej i przestrzeganej praktyki należy cytowanie
-autorów, z których dzieł się korzysta. Dużą popularnością cieszą się wolne
-licencje, rozpowszechnione są sieci _peer-2-peer_, bo użytkownicy lubią i potrafią dzielić się treściami.
-
-
-{{ pozycja("pośredników", 1) }}
-
-Nie są w stanie doprowadzić do koncentracji kapitału ani do wyegzekwowania
-kontroli obiegu treści. Państwo wybiera inne metody rozwiązania problemu
-nielegalnej dystrybucji – patrz wyżej, a żaden podmiot komercyjny nie jest
-wystarczająco silny, żeby taką kontrolę przeprowadzać. Bardziej opłaca się
-zresztą badać zainteresowania internautów i oferować im takie usługi, jakich
-poszukują w „drugim obiegu”. Wiele podmiotów może na tym zarobić, ale globalnej korporacji tak stworzyć się nie da.
-
-{% endblock %}
-
{% block lead -%}
-> â\80\9eJeÅ\9bli to zÅ\82oto, to znaczy, że moja wÄ\99drówka siÄ\99 koÅ\84czy! Bogaty! Nigdy nie bÄ\99dÄ\99 taki jak byÅ\82em! Czy powietrze nie jest czystsze i nie pachnie lepiej? Czy dzieÅ\84 nie jest jaÅ\9bniejszy? Czy jeszcze bÄ\99dÄ\99 miaÅ\82 o czym marzyÄ\87 w gwieździste noce? Czym może stracÄ\99 to wszystko? Czy naprawdÄ\99 chcÄ\99 byÄ\87 bogaty?”
+> â\80\9cBut if it is gold, that will mean my quest is finished! I'll be rich! I'll never be the same again! Will clean air smell any sweeter? Will sunny days be ever brighter? Will starry nights hold any more wonder? Or will I lose all that? Do I really want to be... rich?”
-Don Rosa, Życie i czasy Sknerusa McKwacza, Król Klondike
+Don Rosa, The Life and Times of Scrooge McDuck, The King of the Klondike
{% endblock %}
{% block text %}
-Władze publiczne widzą w kulturze atrakcyjną gałąź
-gospodarki, która dzięki niskim kosztom „produkcji”
-może osiągać wysoką stopę zwrotu, kierują się też zasadą, że samą treść należy poddać weryfikacji rynku, nie
-ingerując w wybory obywatelek. Pośrednicy w obiegu
-kultury są rozproszeni, nie ma dominujących koncentratorów z treścią i usługami „dla każdego”.
-
-
-1. Społeczeństwo – struktura i podzielane wartości
---------------------------------------------------
-
-W tym scenariuszu wszyscy jesteśmy samotnymi wyspami – najważniejsza jest jednostka, jej obywatelskie
-prawa i jej samorealizacja, przede wszystkim w wymiarze ekonomicznym, który definiuje status społeczny.
-Zaraz potem jest mikrowspólnota, z którą jednostka
-się identyfikuje.
-
-Państwo nie prowadzi polityk mających na celu podwyższenie kapitału społecznego całej wspólnoty.
-Społeczeństwo jest zhierarchizowane, jednak nie ma
-dramatycznego rozwarstwienia dochodów.
-
-Potrzeba współpracy jest realizowana w mikrowspólnotach, jak grupy religijne, czy aktywizmie wszelkiego
-rodzaju. Rozwinięta jest też działalność charytatywna,
-preferowana jest jednak „wędka, nie ryba”, działanie,
-które pozwala innym stanąć na własnych nogach.
-
-Nie ma jednego wzorca udanego życia. Ludzie żyją w mikrowspólnotach, z których każda ma własny system
-wartości, w jej obrębie realizują swoje potrzeby kulturalne. Kultura służy tu budowaniu tożsamości lokalnej.
-Dominuje jednak przekonanie, że wyznacznikiem sukcesu jest wysoki status ekonomiczny, a odpowiedzialność za niemożność osiągnięcia tego statusu spada na
-jednostkę.
-
-W sferze obyczajowej, kulturalnej i religijnej panuje
-pełna wolność – każdy rodzaj związku, najdziwniejszy
-gust i najbardziej egzotyczne wyznanie mogą zostać
-zaakceptowane pod jednym warunkiem: w obrębie
-własnej mikrowspólnoty.
-
-Jak w każdej społeczności o nastawieniu prorynkowym
-i prokonsumpcyjnym, istnieje też spory obszar buntu
-przeciwko uzależnianiu życiowego sukcesu od zysku,
-pole dla krytyki rozwoju rozumianego jako wzrost PKB.
-Tam wzorzec udanego życia jest rozumiany jako samorealizacja w alternatywnym modelu.
-
-Buzujące życie kreatywne użytkowników-autorów jest
-klejem, który to społeczeństwo spaja. Choć autorzy działają jako osobne archipelagi bądź w swoich niewielkich
-niszach, mają możliwość samorealizacji, celu, udanego życia. Jednocześnie wielość często wykluczających
-się wartości w tych aktach tworzenia i konsumowania
-kultury powoduje, że tkanka społeczna podatna jest na
-niebezpieczeństwa ekstremizmów.
-
-2. Ekonomika kultury i sektor kreatywny
----------------------------------------
-
-Na rynku konkuruje wiele podmiotów – w imię realnie
-wolnego rynku państwo dba o to, żeby nie łączyły się
-w monopole i oligopole, nie zyskiwały nieuzasadnionych
-przywilejów, nie tworzyły zmów cenowych. Podstawą
-gospodarki są małe i średnie przedsiębiorstwa, działające na rynku lokalnym lub globalnym dzięki wykorzystaniu globalnej niszy. Konsumentki i konsumenci
-są przywiązani do tradycyjnych marek i lojalni wobec
-nich – w przeciwnym razie zagubiliby się w gąszczu
-oferty. Z powodu tak dużego wyboru towarów i usług
-oraz braku wertykalnej integracji konsumentka nie
-może liczyć na wygodę. W zamian zyskuje humanizację kontaktu z usługodawcą.
-
-W modelach konsumpcji kultury możliwa jest duża innowacyjność, szybkie przemiany modeli uczestnictwa –
-pod warunkiem, że da się tę innowację zrealizować przy
-niskich nakładach finansowych.
-
-Wielość modeli biznesowych rynków kultury powoduje,
-że wiele jest też modeli uczestnictwa. Z jednej strony
-użytkowniczka ma do dyspozycji samowystarczalne
-„zamknięte ogrody” (aplikacje, urządzenia, na których
-działają) dla tych, których stać na korzystanie z nich.
-Znajdzie w nich wszystko, co jej potrzebne, i co jest
-wygodne. Z drugiej strony następuje wzrost znaczenia
-obiegów niekomercyjnych. Dzięki niskiemu poziomowi
-przestrzegania i ochrony praw autorskich (bo państwo
-nie chce i nie może ściśle kontrolować komunikacji pomiędzy użytkowniczkami i użytkownikami), dostępność zasobów w Sieci, które można wykorzystywać,
-przerabiać, przyczynia się do twórczego boomu wśród
-użytkowniczek-prosumentek.
-
-Twórcy i twórczynie, którzy cieszą się najlepszym statusem to przedsiębiorcy-rzemieślnicy, klasa usługodawców kultury. Produkują reklamy, identyfikacje wizualne dla firm, kampanie promocyjne, seriale, projektują
-obiekty dla drukarek 3D. Poza tym za bardzo nie mają
-dla kogo pracować: państwo nie dotuje twórczości, brakuje też wielkich zleceniodawców, jak koncerny medialne. Dlatego jeśli ktoś nie jest w stanie znaleźć dla
-siebie zajęcia w sektorze komercyjnym, jest zmuszony
-do przekwalifikowania się.
-
-Trzeci sektor jest słabo rozwinięty i również nie funkcjonuje jako znaczący sponsor kultury – istnieje kilka fundacji, które sponsorują sztukę, ale raczej jest to
-związane z ich działalnością edukacyjną.
-
-Nadzieją dla twórcy i twórczyni może być mecenat prywatny, to jednak oferta dla ograniczonej grupy artystów.
-Bycie na garnuszku bogatego sponsora ma swoją cenę.
-Mecenasi nie zostawiają autorom wolnej ręki, chcą mieć
-wpływ na to, za co płacą. Preferują też sztukę niezbyt
-wywrotową, modną, mieszczącą się w granicach tego,
-co obecnie wolno. Jeśli nawet nie mieszczańską, to na
-pewno nie szaloną. Stosunkowo łatwo za to o zebranie
-niewielkiej sumy poprzez _crowdfunding_.
-
-Prawdziwy twórczy ferment panuje w Sieci, gdzie zarówno użytkownik-prosument, jak i artystka-amatorka mogą mieć pewność, że ich twórczość nie zostanie
-zawłaszczona przez wielkie koncerny medialne czy
-usunięta w imię obrony praw autorskich.
-
-Nie ma systemowych rozwiązań zabezpieczających
-profesjonalnych twórców i twórczynie socjalnie,
-poszczególne grupy zawodowe mają swoje fundusze
-emerytalne, ale tylko część z nich zarabia odpowiednio
-dużo, żeby zapracować na wystarczającą emeryturę.
-
-3. Sytuacja twórców i twórczyń krytycznych i sztuki „wysokiej”
---------------------------------------------------------------
-
-W tym scenariuszu nie ma mainstreamu, kanonu, panuje
-wolność wyboru treści i ich tworzenia. Twórczość wysokonakładowa, jak opera czy wysokobudżetowy film,
-jest jednak prawie niemożliwa - bardzo trudno zdobyć
-pieniądze na takie przedsięwzięcie. Sukces sztuki wysokiej możliwy jest tylko w obrębie niszy.
-
-Sztuka krytyczna w klasycznym znaczeniu tego pojęcia
-jest zmarginalizowana, bo nie ma mechanizmów pozwalających tego rodzaju twórcom i twórczyniom zaistnieć wśród szerokiej publiczności - ani sponsorów,
-ani kanonu, w którym twórczość krytyczną wysoko się
-ceni. Przeniosła się ona w „doły”, ku nieprzebranej rzeszy użytkowników-prosumentów, którzy są obdarzeni
-przywilejem całkowitej twórczej wolności. Jeśli ich działalność napotyka na bariery, to mowa raczej o barierze
-dotarcia do publiczności. Zasięg tego rodzaju twórczości
-krytycznej jest raczej ograniczony do wąskiego kręgu
-odbiorców podzielających niepokoje i ideały autorki.
-
-4. Edukacja
------------
-
-Oferta edukacyjna jest zróżnicowana i rozwarstwiona.
-Tę zawodową wspiera i kontroluje państwo, bo uważa
-wypuszczanie na rynek wykwalifikowanych pracowników za swój podstawowy cel w dziedzinie edukacji.
-Inwestuje również w te zasoby edukacyjne, które służą wychowywaniu elastycznych pracowników i konsumentów – są one darmowe, choć niekoniecznie wolne.
-
-Poza tym obiegiem funkcjonują lokalne szkoły utrzymywane przez związki wyznaniowe, rady rodziców, lokalne władze i najróżniejsze fundacje. Ponieważ ramy
-edukacyjne uformowane przez państwo są bardzo liberalne, każdy uczy tam tego, co uważa za stosowne.
-
-Panuje przekonanie, że każdy nosi buławę w plecaku
-i może zrobić karierę, jeśli talent uzupełni ciężką pracą.
-Awans oznacza jednak utratę tożsamości kulturowej,
-bo każda grupa społeczna wytwarza sobie własną, hermetyczną tożsamość.
-
-5. Wpływ technologii na konsumpcję kultury
-------------------------------------------
-
-_Embarras de choix_. Użytkowniczka ma do dyspozycji
-bardzo wiele serwisów i zróżnicowane treści. Każdy znajdzie ofertę dopasowaną do swoich potrzeb – specjalizacja potrafi być bardzo wąska. Problemem jest dotarcie
-do właściwych treści i właściwej oferty, stąd popyt na
-serwisy agregujące, filtry i ludzi-routery pośredniczących na różne sposoby w obiegu kultury.
-
-Użytkownik-prosument generuje treści dla siebie i „bliskich innych”, stąd trudno o wirale o naprawdę globalnym zasięgu. Te, którym udaje się zaistnieć szerzej, są
-uniwersalne, tzn. odwołują się do emocji czy wspólnych
-dla całej ludzkości monomitów, i dlatego mogą być łatwo odczytywane przez ludzi o różnym backgroundzie
-kulturowym. Bo w tym scenariuszu w miejsce bariery
-technologicznej pojawia się bariera mentalna – ograniczeniem dla swobodnego rozprzestrzeniania się treści
-są tożsamości poszczególnych wspólnot, z ich różnymi
-systemami wartości.
-
-Innowacja jest możliwa dzięki wyeliminowaniu konieczności posiadania środków produkcji (dzięki mariażowi cyfrowego oprogramowania z narzędziami lokalne
-warsztaty są w stanie zrobić prawie wszystko), ale ograniczana przez brak środków na badania i rozwój w sektorach, które wymagają wysokich nakładów.
-
-
-
-Prawo autorskie
----------------
-
-{{ pozycja("autorów", 2) }}
-
-Ponieważ nikt - ani koncerny medialne, ani państwo - nie jest w stanie kontrolować rozpowszechniania się treści ofiarowanych z naruszeniem praw autorskich, tracą one na znaczeniu. Twórcy i twórczynie zarabiają głównie nie
-z tantiem, ale w momencie przekazania dzieła zamawiającemu, na wydarzeniach, gdzie sprzedaje się swoją bezpośrednią obecność lub na _crowdfundingu_. W tym scenariuszu tracą więc na znaczeniu organizacje zbiorowego
-zarządzania, być może skraca się długość i zakres obowiązywania praw autorskich. Autorzy nie będą ani „klepać biedy”, ani zarabiać na bestsellerach.
-
-
-{{ pozycja("użytkowników", 3) }}
-
-Nie ma silnych lobby pośredników, które ograniczałyby im dostęp do treści
-lub „monetyzowały” go. Zakres dozwolonego użytku jest szeroki, bo państwu
-zależy, żeby korzystała na tym gospodarka i innowacyjność. Korzystają więc
-również użytkownicy. Kwitną sieci _peer-2-peer_, bo dużej części społeczeństwa nie stać na dostęp do komercyjnego obiegu kultury. Tam króluje remiks
-i inne formy korzystania z cudzych dzieł.
+Public authorities see culture as an attractive sector
+that, thanks to the low cost of “production”, can achieve
+high rate of return. They are also guided by the principle
+that the cultural offer should be verified by the market, without the state interfering in the citizens’ choices. The intermediaries in the circulation of culture are
+scattered, there being no dominant hubs of content or
+services dedicated “to everyone”.
+
+
+1. Society - structure and shared values
+----------------------------------------
+
+In this scenario, we are all lonely islands - the most important is the individual, her civil rights and self-realization, especially in the economic dimension, which defines
+social status. Immediately afterwards is the small community one belongs to, which identifies the individual.
+The state does not conduct policies aimed at increasing
+the social capital of the community. The society is hierarchical, but there is no dramatic income inequality.
+
+The need for cooperation is implemented in small communities such as religious groups or activism of any
+kind. Charity is also developed, “fishing rod, not a fish”,
+an action that allows others to stand on their own feet,
+being preferred, however.
+
+There is no defined model of a successful life. People
+live in small communities, each of them having its own
+value system, and within them they fulfill their cultural
+needs. Culture here serves building local identity. The
+shared view is however that the determinant of success is high economic status, and the responsibility for
+the failure to reach this status falls on the individual.
+
+In the moral, cultural and religious sphere there is full
+freedom - any kind of relationship, the strangest taste or most exotic confession can be accepted, on one
+condition: within one’s community.
+
+As in any community with market-oriented or consumer-oriented attitude, there is also a large area of rebellion against defining one’s success solely in terms
+of economic profit and critique of development understood solely as an increase in GDP. There a pattern
+of a successful life is understood as self-fulfillment in
+an alternative model.
+
+The raging force of creative users-makers is the glue
+that binds this society. Although artists act as separate archipelagos, or in their small niches, they still have
+prospects for self-fulfillment, a purpose, and successful
+life. At the same time the multiplicity of often conflicting values in these acts of creation and consumption
+of culture means that the social fabric is susceptible to
+dangers of extremism.
+
+
+2. Economics of culture and the creative sector
+-----------------------------------------------
+
+The market includes a lot of actors - in the name of real
+free market the state prevents them from clinging to
+monopolies and oligopolies, and thus gaining unjustified privileges or forming price fixings. The basis of the
+economy are small and medium-sized businesses, operating on the local market (or sometimes on the global
+market if they find a global niche). Consumers are attached to traditional brands and loyal to them - otherwise they would get lost in the plethora of offers. Due
+to such a large selection of goods and services and the
+lack of vertical integration, consumers cannot rely on
+convenience. In exchange they gain a humanizing contact with their service providers.
+
+In models of cultural consumption a lot of new innovations and rapid changes in models of participation are
+possible- provided that a given innovation can be realized at low cost.
+
+The multitude of business models of the markets of culture means that there are also a lot of models of participation. On the one hand, the user has at her disposal
+self-sufficient “walled gardens” (applications, devices in
+which they operate), dedicated to those who can afford to
+use them. She will find in them everything she needs, and
+what is comfortable. On the other hand, there is the growing importance of non-commercial circulation. Thanks
+to the low level of compliance and copyright protection
+(because the government does not want and cannot control strictly the communication between users) the availability of resources on the Web one can use and modify
+contributes to the creative boom of users-prosumers.
+
+Artists who enjoy high status are craftsmen-entrepreneurs, the class of cultural service providers. They produce advertisements, visual identifications for companies, advertising campaigns, posters, design objects for
+3D printers. Besides, they do not have too much work:
+the state does not subsidize authors and there are no
+great employers such as media companies. Therefore,
+if someone is not able to find work in the commercial
+sector, she is forced to retrain.
+
+The third sector is underdeveloped and it does not function as a major sponsor of culture - there are several foundations that sponsor the arts, but it is more related to
+their educational activities.
+
+Some hope for the author can be private patronage, but
+it is an offer for a limited group of artists. Furthermore,
+being paid by a rich sponsor has its price. Patrons will
+not leave one free hand, they want to have an impact
+on what they pay for. They prefer not subversive art; fashionable, comprised within the limits of what is currently allowed. If it is not bourgeois, it is certainly not crazy.
+It is relatively easy, however, to collect a small amount
+through crowdfunding.
+The real creative ferment may be found on the Web, where both user-prosumer and amateur artist can be sure
+that their work will not be appropriated by big media companies or removed in the name of protecting copyright.
-{{ pozycja("pośredników", 1) }}
+There is no social security system that would support
+professional artists socially. Individual professional groups have their pension funds, but only some artists earn
+enough to receive sufficient pension when they retire.
+
+
+3. Situation of artists of critical or “high” art
+-------------------------------------------------
+
+In this scenario there is no mainstream or canon, but
+freedom of choice as to content and its creation. High
+volume work, such as opera or high-budget movie, is
+hardly possible, however - it would be very difficult to
+raise money for such a project. The success of high art
+is only possible within a niche.
+
+Critical art in the classic sense of the term is marginalized because there are no mechanisms that would allow this kind of authors exist among the general public
+- neither sponsors nor canon, in which such art is valued highly. It has moved to “pits”, to the inexhaustible
+multitude of user-prosumers blessed with the privilege of total creative freedom. If their activity faces barriers they usually concern reaching the audience. The
+range of this type of critical works is rather limited to
+a narrow range of users who share concerns and ideals of the author.
+
+
+4. Education
+------------
+
+The educational offer is diverse and stratified. The vocational education is supported and controlled by the
+state, because the state believes the release onto the
+market of skilled workers is its primary goal in education. The state is also investing in educational resources rearing flexible workers and consumers - they are
+free of charge, but not necessarily free.
+
+In addition, there function local schools maintained by
+religious organizations, parents’ councils, local authorities and various foundations. The educational framework formed by the state being very liberal, they teach
+what they consider appropriate.
+
+It is believed that everyone “carries a marshall’s baton
+in his pack”, and can make a career if her talent is complemented by hard work. Promotion, however, means
+the loss of cultural identity, because each social group
+produces its own hermetic identity.
+
+
+5. The impact of technology on the consumption of culture
+---------------------------------------------------------
+
+Embarras de choix. The user has at her disposal a lot
+of services and diverse content. Everyone will find an
+offer tailored to her needs - specialization can be very
+narrow. The problem is to reach that appropriate content; hence the demand for services such as aggregating
+human-filters and people-routers intermediating in
+different ways in the circulation of culture.
+
+Users-prosumers generate content for themselves and
+“close others”, hence it is difficult for virals of truly global reach. Those who manage to exist more broadly are
+universal, i.e. appeal to emotions or common to all humanity mono-myths, and therefore can be easily read
+by people with different cultural background. Because
+in this scenario in place of technological barriers there
+appears the mental barrier - the limit for the free spread of content is the identity of individual communities
+with their different value systems.
+
+Innovation is possible by eliminating the need for means of production (thanks to the marriage of digital
+software with tools local workshops are able to do almost everything), but constrained by the lack of funds
+for research and development in sectors that require
+high investment.
+
+
+
+Copyright law
+-------------
+
+{{ pozycja("authors", 2) }}
+
+Because no one - neither media companies nor the state - are able to control the dissemination of content published in violation of copyright, the copyright loses its significance. Authors earn little on royalties, making money
+at the time of commissioning works to the contracting authority (first-sale), on the events that sell one’s direct presence, or on crowdfunding. In this
+scenario collective management organizations loose their significance, and
+the duration and scope of copyright shorten. Authors will neither be poor nor
+make millions on bestsellers.
+
+
+{{ pozycja("users", 3) }}
+
+There are no strong lobbies of intermediaries, which would limit users’ access to content or monetize it. The scope of fair use is wide, because the state wants the economy and innovation level to profit on it. So also the users
+benefit. P2P networks blossom, because a large part of the population can
+not afford access to the commercial circulation of culture. Remixes and other
+forms of derived works are popular.
+
+
+{{ pozycja("intermediaries", 1) }}
+
+They are unable to accumulate capital and create global corporations, nor to
+control the circulation of content. They earn on the skillful delivery of content
+to niches; they also use a broad definition of fair use to create new services
+on a free basis (public domain or free licenses).
-Nie są w stanie akumulować kapitału i tworzyć globalnych korporacji ani
-kontrolować obiegu treści. Zarabiają na umiejętnym dostarczaniu treści niszom, wykorzystują też szeroką definicję dozwolonego użytku do tworzenia
-nowych usług na darmowej bazie.
{% endblock %}
--- /dev/null
+---
+title: "Dolina muminków"
+order: 2
+pauthor: 2
+puser: 3
+pinter: 1
+---
+
+
+{% block lead -%}
+> “There are those who stay at home and those who go away, and it has always been so. Everyone can choose for himself, but he must choose while there is still time and never change his mind.”
+
+Tove Jansson, Moominvalley in November
+{% endblock %}
+
+
+{% block text %}
+
+
+Public policies are aimed at strengthening the community, treating culture as an important tool for building
+a sense of belonging, social solidarity and social ties.
+The state is against the formation of monopolies or
+hubs threatening the market equilibrium. Therefore,
+there is a wide range of content and service providers.
+As a rule, they do not combine these two functions.
+
+
+1. Society - structure and shared values
+----------------------------------------
+
+Community-oriented, but not monopolistic (on the
+part of the state or corporations) approach creates a
+balance between the needs of citizens, reason of state
+and business interests. Citizens are involved in social
+and political life – they take part in public consultations,
+and co-create participatory budgets.
+
+The state supports civic cultural projects (city theaters,
+libraries, civic self-educational universities of the third
+age), giving citizens tools to build the social capital.
+
+In this scenario the control and surveillance of the state is limited to a minimum, social life being based on
+a mutual trust, and officials understanding that they
+have to limit their supervision. Companies do not have
+the capabilities to infiltrate their customers for business
+reasons - the state, defending the interests of citizens,
+has set clear boundaries and the data are transferred
+only with the full consent of the client, who receives
+information about the pros and cons. Data cannot be an
+object of trade. As a safe solution for the free circulation
+of culture file-sharing networks have been legalized.
+
+Individual liberty and freedom of choice are full, although this may also give rise to dilemmas - if everything
+is permitted, so is the publication of “Mein Kampf” and
+the marches of groups glorifying violence.
+
+Every life is a success, although the most appreciated
+are those useful for the community. You need to feel
+useful for the community. The most appreciated is the
+work for an NGO or research centre, i.e. the use of one’s
+talents and skills for the benefit of others. A failed life
+is a waste of talent.
+
+In this scenario particularly valued are artists, no matter
+whether amateurs or professionals, because it is believed that every creative member of society is in fact
+working for the benefit of others.
+
+Outsiders, freaks - are respected, because nobody
+imposes a pattern of behavior beneficial to the community. You can be a member in many different ways.
+Even the most antisocial ones are not particularly condemned, there is understanding as to the fact that we
+cannot all be uniformed.
+
+Culture is present and at your fingertips. It entertains, teaches, moves, and encourages its recipients to
+become authors themselves. This is one of the most
+respected forms of professional fulfillment. Culture
+strengthens the civil society, teaching critical competence and cooperation in dispersed network projects.
+
+
+2. Economics of culture and the creative sector
+-----------------------------------------------
+
+The state through its anti-monopolistic policies supports
+real competition, no entity obtaining the advantage over
+the other and dictating the terms from a monopoly
+position. It is particularly guarded on the technology
+market, taking care of principles such as net neutrality, protection of privacy and personal data, generally
+a balance between the rights of the user and the service provider, and in the case of works under copyright - also authors. The state also strives to provide the
+minimum necessary public services, including access
+to open educational resources and cultural resources
+from public domain. Non-market circulation of culture
+on the Web, improving competences of individuals and
+communities, is considered worthy of support.
+
+It is difficult to achieve broad commercial success.
+Blockbusters like The Hobbit are hardly possible because no producer is powerful enough to collect a sufficient
+amount of funds. There are very few bestsellers, because no publishing house has adequate promotional
+machinery and vertical content distribution model that
+would “make” readers/ consumers buy it. The result is
+that the earnings gap among artists is not large. There
+are no celebrities scraping everything, and also the difference between professionals and amateurs/ prosumers is blurred.
+
+A lot of artists have thus the opportunity to make a
+living, but the desired competence in this business is
+also the ability to write applications for grants; you learn that already at school. The state also cares about
+social security for artists. Artist earns more on their
+personal participation in some event – a performance, meeting or judging the talent-show - rather than
+royalties. When it comes to the Internet, the main source of support for the work is a special fee (flat rate)
+distributed among all whose works are present there.
+Crowdfunding, i.e. collecting funds needed by the artist to create works directly from future users, is also
+well developed. For these reasons, strict control over
+who, how and where uses the published work, it is no
+longer needed. Free licenses are popular.
+
+Commercial culture, consumed passively, does not dominate. In turn, local culture, engaging the community, flourishes - from folk dances through robotics or
+floral workshops.
+
+Navigating the wealth of resources on the Web, people especially appreciate the wise aggregators that
+can lead them to the resources of interest to them.
+Popular are also people-routers, who will study, recommend, encourage.
+
+
+3. Situation of artists of critical or “high” art
+-------------------------------------------------
+
+The work conceived as self-development, also having an impact on the community (local, supra-local), deserves respect and high rating regardless of
+its status. In principle, there is no distinction between “superior” and “inferior” genres. A creator-wizard,
+“brilliant Narcissus”, convinced of his uniqueness, has
+no raison d’être, since neither the canon nor popularity will confirm this belief.
+
+In turn, the “long tail” is getting longer - there are so
+many niches that each author will find one and will be
+able to make a living out of it. Artists have at their disposal an extensive system of state grants, with particular emphasis on non-commercial art. The status of
+commercial artists may be even lower than the status
+of those receiving grants.
+
+This makes the offer so diverse that everyone can find
+something for themselves in the multitude of niches.
+The mainstream practically does not exist, or rather,
+there are a few mainstreams. This may cause difficulty in reaching the audience, going beyond one’s niche.
+On the other hand, digital tools make it easy to reach
+the audience that in the analogue age was hard to find.
+
+For each there is a place, and therefore for critical artists, who also have to look for their niches, but do not
+have a problem with a negative reception from the authorities or business. The right to criticize is considered obvious, and the boundaries of criticism extensive.
+Critical art can thrive both on the Internet and in local
+communities. Critical artists have the same chance
+of getting support from the state, like the others, and
+perhaps even greater, because they are considered the
+peak of artistic ladder.
+
+
+4. Education
+------------
+
+In this model, there is room for good, funded public
+education and supplementary private education. In the
+latter the greatest emphasis is put on alternative methods of teaching, such as Steiner schools, Montessori
+schools, democratic schools, and finally home schooling.
+
+Schools on the one hand prepare children for life in
+the community, on the other – encourage them to
+ask critical questions, undermining the existing order.
+Emphasis is placed on “soft” competences - the ability to cooperate, but also exercising divergent thinking,
+which is the ability to create new ideas by analyzing a
+number of possible solutions and deviation from the
+beaten track.
+
+The most important role in the educational process
+is fulfilled by the teacher who does not implement a
+rigidly fixed canon, but may independently shape the
+lessons within very flexible recommendations of the
+education authority. Teachers can benefit from the wealth of open educational resources paid for with public
+funds and made available on the Web, and besides a
+very wide range of works covered by copyright - copyright system is in fact designed in such a way that
+the most important on the list of exceptions is the use
+for educational purposes. If a teacher has a problem
+with something, it is the choice: the choice is so rich
+that it is hard to figure it out and make a decision. And
+because the sieve of educational materials has great
+eyes - not to narrow the possibilities - not all are of
+equally high quality.
+
+
+5. The impact of technology on the consumption of culture
+---------------------------------------------------------
+
+The state supports cheap technologies, from which
+every user can benefit. Therefore, it finances technical development in the system of competitions, stipulating social conditions of the product availability (for
+example, free access to the Web, cheap mobile devices). Technologies are compatible with each other, as
+far as possible - universal plugs, free and open source
+software, or widely used protocols allow anyone to create applications that interact with each other.
+
+The inventor, who in the garage has constructed an
+innovative device which could potentially have a great
+impact on technological development, can count on
+support from the state (e.g. grants for further studies
+and the start of production). But she cannot count on
+a long cover patent of her invention and monopolizing
+the profits - the state will “release” the innovation in
+the world, starting from the premise that it serves the
+good of the community and will bring better results in
+terms of further development of this innovation.
+
+As a result access to culture through new technologies
+is very wide. Some difficulty is the fact that due to the
+lack of vertical integration of services, especially older
+people may have difficulty with the choice. Hence the
+demand for all kinds of guides: volunteers that help the
+elderly move in the digital world, or human filters that
+provide choice in the flood of content.
+
+
+Copyright law
+-------------
+
+{{ pozycja("authors", 2) }}
+
+The source of income of artists, who earn above all from personal appearances
+and on a flat rate for them on the Internet, has changed. For that reason collecting societies, as redistributors of fees from broadcasters, vanish. Instead
+there appear associations of authors having the character of social organizations, where artists can use their potential pro-communally. The duration
+of copyright is reduced - there is a consensus that it is important for cultural,
+social and economic development. However, even the most popular artists
+cannot count on millions from royalties, or contracts with large corporations,
+because such money simply does not circulate in culture. A lot of famous artists make good money, but they can only achieve a celebrity status among
+their niche fandoms.
+
+
+{{ pozycja("users", 3) }}
+
+Copyright infringement by users is seen as a problem that must be solved by
+giving them authorized access to content - whether through support of appropriate business models, or by extending the scope of fair use. The latter
+takes into account the new possibilities for the creation of content offered
+by new technologies, allowing them, for instance, a broad non-commercial
+use of remixes of other people’s work. Emphasis is put on respecting moral
+rights: a good - and observed – practice is to quote the authors, whose works
+one uses. Free licenses and peer-2-peer networks are popular, because users
+like and can share content.
+
+
+{{ pozycja("intermediaries", 1) }}
+
+They can neither achieve the concentration of capital nor enforce traceability of content. The state chooses other methods to solve the problem of illegal distribution - see above, and no commercial entity is strong enough to
+carry out such control. It seems more profitable to explore interests of internauts and offer them the services they are looking for in the samizdat.
+A lot of entities can make money on it, but it is hardly possible to create a
+global corporation.
+
+
+{% endblock %}
+
{% block lead -%}
-> â\80\9eW Krainie Mordor, gdzie zalegÅ\82y cienie,
-Jeden, by wszystkimi rządzić, Jeden, by wszystkie odnaleźć,
-Jeden, by wszystkie zgromadzić i w ciemności związać
-W Krainie Mordor, gdzie zaległy cienie. ”
+> â\80\9cIn the Land of Mordor where the Shadows lie.
+One Ring to rule them all, One Ring to find them,
+One Ring to bring them all and in the darkness bind them
+In the Land of Mordor where the Shadows lie.”
-J.R.R. Tolkien, „Władca Pierścieni”
-tłum. Maria Skibniewska
+J.R.R. Tolkien, The Lord of the Rings
{% endblock %}
{% block text %}
-Polityki publiczne traktują kulturę jako potencjalnie dochodową gałąź gospodarki, która powinna być poddana
-weryfikacji rynku. System produkcji i dystrybucji kultury uległ znacznej centralizacji, nastąpiła konwergencja
-kompetencji i kontroli w obiegu kultury, dosłownie kilku największych graczy skupia w swoim ręku i usługi,
-i zasoby, z których korzysta gros użytkowniczek.
-
-1. Społeczeństwo – struktura i podzielane wartości
---------------------------------------------------
-
-W tym scenariuszu rośnie rozwarstwienie społeczne.
-Państwo uważa, że rozwój i dobrobyt są wprost proporcjonalne do wzrostu PKB, a wolny rynek najlepiej reguluje dystrybucję dóbr: teoria opadania (_trickle-down
-economics_) spowoduje, że zysk najbogatszych będzie
-również korzyścią dla stojących niżej na drabinie społecznej, bo ci bogaci wykreują miejsca pracy. Rządzący
-również te obszary, za które są odpowiedzialni, jak edukacja, kultura i służba zdrowia, starają się podporządkować logice wolnego rynku, wprowadzając kryterium
-zysku. Kultura musi na siebie zarabiać, podobnie jak
-państwowe koleje.
-
-Wartością najbardziej cenioną w życiu społecznym jest
-kariera i osiągnięcie odpowiedniego cenzusu majątkowego. Dlatego ludzie koncentrują się raczej na tym, niż
-na pracy dla dobra wspólnoty. Trudno, żeby było inaczej, skoro „wspólnota” to pojęcie nieniosące ze sobą
-znaczenia: wspólne to znaczy niczyje. Również dominująca komercyjna kultura, nakierowana na rozrywkę,
-w małym stopniu buduje poczucie wspólnoty czy uczy
-krytycznego patrzenia na rzeczywistość. Trudno również użytkowniczkom uczestniczyć w kulturze w sposób twórczy, realizować własne pasje.
-
-W tym świecie najlepiej być medialnym celebrytą, bankierem albo przedstawicielem wolnego zawodu z górnej półki.
-A przynajmniej taki ideał sukcesu kreują „fabryki
-snów”. Dla reszty idealnym scenariuszem gwarantującym stabilność życiową jest zostać pracownikiem
-korporacji, _salarymanem_ i utrzymać tę pozycję, jak
-długo się da. Każdy od dziecka słyszy, że powinien
-umieć się sprzedać. Uczy się, żeby podczas studiów
-zainteresować sobą korporacje albo bierze udział
-w castingach do talent show organizowanych przez
-wielkie koncerny medialne.
-
-Duchowość też jest związana z etyką pracy: religijny
-wzorzec dobrego życia to ten, w którym człowiek realizuje się poprzez pracę. Za to wszystkie możliwe scenariusze rodzinne są akceptowalne, jeśli przynoszą zysk
-korporacjom („fabrykom snów”). Pary jednopłciowe
-są więc mile widziane, jako te o zwykle zasobniejszym
-portfelu (lepiej wykształceni, mniej dzieci).
-
-2. Ekonomika kultury i sektor kreatywny
----------------------------------------
-
-Na rynku informacji i kultury, podobnie jak w innych
-sektorach, dominują monopole albo bardzo silne oligopole, gdzie zwycięzca bierze wszystko na wszystkich
-poziomach. To szczelny system, w którym dominuje
-wertykalna integracja – jedna firma sprzedaje klientowi urządzenia, treści, usługi różnego typu. Klientowi
-dywersyfikacja się nie opłaca, bo boleśnie uderza go
-po kieszeni.
-
-W tym świecie wszystko obraca się wokół _product placement_ i reklamy. Stąd pochodzą największe pieniądze.
-Gwiazdy – celebryci – biorą wszystko, zarabiają krocie,
-bo najlepiej się „monetyzują” (najwięcej reklam można wokół nich sprzedać). W szumie informacyjnym są
-w stanie sprzedać wszystko – od T-shirtów z własną
-podobizną, przez książkę kucharską, po reality show
-ze swego własnego życia, w którym tak naprawdę niewiele się dzieje.
-
-Reszta bierze udział w „copyright lottery”, próbuje swoich sił w sektorze kreatywnym z nadzieją na karierę
-celebryty, ale ich szanse statystycznie są niewielkie.
-Część więc sobie odpuści, inni będą tworzyć infotariat,
-słabo opłacaną klasę podwykonawców, wynajmowanych rzemieślników, którzy np. piszą dowcipy dla występującego w telewizyjnym show celebryty.
-
-Treści tworzone nie przez profesjonalistów i dystrybuowane w Sieci są zawłaszczane przez koncerny medialne. W przypadku remiksów – przez wykup albo roszczenia dotyczące praw autorskich. Autor popularnego
-bloga za chwilę będzie pracował dla wielkiego koncernu,
-zostawiając swoim czytelnikom wygodne złudzenie, że
-jest tak samo świeży i niezależny jak kiedyś.
-
-Trudno o niezależność i niszowość także dlatego, że
-w tym zoligopolizowanym świecie nie ma wyboru –
-rynek jest zdominowany przez kilka wielkich informacyjnych _hubów_ (dziś zwanych portalami informacyjnymi i społecznościowymi). W tym szczelnym systemie
-mało jest miejsca na przestrzeń kulturalnej wolności.
-Wszystko się da „zmonetyzować” na jeden albo drugi
-sposób – jako okazja do reklamy albo okazja do reklamowania (bo łakomym kąskiem są też dane o preferencjach użytkownika).
-
-
-3. Sytuacja twórców i twórczyń krytycznych i sztuki „wysokiej”
---------------------------------------------------------------
-
-W tym świecie, gdzie o gustach i o tym, co trzeba myśleć
-i co lubić, decydują pracownicy korporacji dostarczających rozrywki, zanikają takie profesje, jak dziennikarstwo
-czy krytyka artystyczna. Bo krytyczne spojrzenie przeszkadza w świecie, w którym _content_ musi się sprzedać. Sprzedaje się pseudo-krytyka, nienastawiona na
-podważanie utartych schematów, stereotypów i prawd,
-ale na wywołanie sztucznego konfliktu, który podniesie
-rankingi oglądalności czy „klikalności”.
-
-Wolność wypowiedzi artystycznej jest teoretycznie możliwa, ale w praktyce niszowa, bo się nie sprzedaje. Wielkim
-korporacjom twórca krytyczny jest niepotrzebny – chyba że to internetowy prześmiewca, którego wideobloga
-będą oglądać setki tysięcy widzów. Można oczywiście się
-zbuntować, ale co z tego, kiedy nikt tego nie zauważy,
-bo widać tylko tych, którzy mają wsparcie koncernów.
-
-Ambitny twórca i twórczyni, czy to krytyczni, czy po prostu wymagający wyrobionej publiczności, mogą trafić
-na prywatnego sponsora/fundację, którzy akurat widzą
-wartość w tego typu sztuce. Ale przy braku szerokiej
-edukacji nakierowanej na sztukę trudniejszą w odbiorze, brak takim twórcom i twórczyniom publiczności.
-
-
-4. Edukacja
------------
-
-Rozwarstwienie społeczne i nakierowanie na zysk może
-w najbardziej wydatny sposób odzwierciedla się w systemie edukacji i ochrony zdrowia. Elita uczy się w drogich
-szkołach prywatnych, reszta w podupadających, niedofinansowanych szkołach publicznych. Również szkolnictwo wyższe jest posegregowane – istnieją elitarne
-uniwersytety, których ukończenie gwarantuje ścieżkę
-kariery ku zarządom, radom nadzorczym i prywatnym
-praktykom; wyspecjalizowane ośrodki nauki współfinansowane albo wręcz fundowane przez korporacje,
-które kształcą dla nich kadry ekspertów i prowadzą
-badania; wreszcie wymierające „gorsze”, niedofinansowane uniwersytety publiczne.
-
-Zasoby edukacyjne są sprywatyzowane i wąsko dostępne. Otwarte zasoby edukacyjne są szczątkowe,
-przygotowywane przez NGO-sy o niewielkich budżetach, niedofinansowywane ani przez państwo, ani przez
-biznes. Otwarte zasoby kultury to głównie dzieła, które
-już przeszły do domeny publicznej i są digitalizowane
-przez organizacje pozarządowe.
-
-
-5. Wpływ technologii na konsumpcję kultury
-------------------------------------------
-
-Rozwój technologii jest poddany dyktatowi interesów
-monopolistów. Na każdym poziomie rozwoju technologii
-o treściach decyduje narzędzie – tak jak dziś smartfony i tablety organizują sposób dostarczania treści poprzez zamknięte aplikacje. O tym, co jest dostępne za
-pośrednictwem zamkniętych aplikacji, decydują ich
-właściciele. Tak naprawdę więc rozwój nie tylko technologii, ale i kultury nie jest samodzielny i organiczny,
-lecz planowany przez pośrednika, który wchłania innowację. Czasem zdarza się, że sam innowator tworzy
-własny konglomerat usług i treści, ale rzadko, gdyż brak
-mu dostępu do rynku, zasobów i kadr.
-
-Technologia potrafi śledzić zachowania użytkowników,
-m.in. to, czy korzystają z nieautoryzowanych źródeł kultury. Analizując te informacje, profiluje ich i rekomenduje to, co uważa za towar, który zechcą nabyć.
-
-
-Prawo autorskie
----------------
-
-{{ pozycja("autorów", 1) }}
-
-W praktyce tylko najbardziej rozpoznawalni i najwięcej sprzedający autorzy
-mogą wynegocjować z prawnikami koncernów korzystne dla siebie umowy
-licencyjne na korzystanie z utworu. „Monetyzacja” pracy twórczej jest zwykle
-jednorazowa, następuje w momencie sprzedawania autorskich praw majątkowych. Z tego powodu rola organizacji zbiorowego zarządzania jest marginalna. Autor nie ma też wpływu na to, jak korporacje zarządzą dozwolonym
-użytkiem jego dzieł. A może się zdarzyć, że zorganizują np. konkurs dorysowywania wąsów do portretów jego autorstwa.
+Public policies treat culture as a potentially lucrative
+sector of the economy, which should be verified by
+the market. Both the production and distribution of
+culture have undergone significant centralization, there has been convergence of competence and control
+in the circulation of culture. Just a few major players
+are in possession of both services and resources used
+by the majority.
+
+
+1. Society - structure and shared values
+----------------------------------------
+
+In this scenario the social stratification is increasing. The
+state believes that the development and prosperity is
+directly proportional to GDP growth, and the free market regulates the distribution of goods in the best way. It
+is also believed that according to “trickle-down theory”
+economy will make the richest profit to the benefit of
+those lower on the social ladder, because the rich will
+create new work places. Also those areas belonging to
+the state, such as education, culture and health, should obey the logic of the free market, introducing the
+criterion of profit. Culture must pay for itself, just as
+the state railways.
+
+The most valued in society are a career and achieving
+an adequate census of property. Therefore, people tend
+to focus more on that than on the work for the good
+of the community. It is difficult to make it otherwise,
+since “community” is a term with no meaning: it means no one’s property. Also, the dominant commercial
+culture, aimed at entertainment, hardly builds a sense
+of community or teaches critical look at reality. It is also
+difficult for users to participate in culture in a creative
+way and pursue their own passions.
+
+In this world it is advisable to be a media celebrity, banker or representative of some free profession of the
+top shelf. Or at least such ideal of success is created
+by “dream factories”. For the rest the ideal scenario of
+stability in life is to be an employee of a corporation, or
+salaryman, and maintain this position as long as possible. From an early childhood you hear that you should
+be able to sell yourself well. Students are advised to
+draw attention of corporations or take part in auditions
+for talent shows organized by big media companies.
+
+Spirituality is also associated with the work ethic: the
+religious model of the good life is one in which the man
+realizes himself through work. Still, all possible family
+scenarios are acceptable, if corporations (“dream factories”) may profit from them. Samesex couples are
+thus welcome as they are usually well off (better education, less children).
+
+
+2. Economics of culture and the creative sector
+-----------------------------------------------
+
+The market of information and culture, similarly to
+other sectors, is dominated by monopolies or strong
+oligopolies, where the winner takes it all at all levels.
+This is a sealed system, which is dominated by vertical integration - one company sells a client devices,
+content, and services of various types. To the customer diversification does not pay, as it hits him painfully in the pocket.
+
+In this world, everything revolves around product
+placement and advertising. Here is the most money.
+Celebrities take it all, they earn a fortune, because they
+provide the best monetization (the most ads you can
+sell around them). In the information noise they are
+able to sell everything - from T-shirts with their own
+likeness, through cookbook or a reality show of their
+own life, in which so very little is happening.
+
+The rest takes part in the “copyright lottery”, trying
+their hand in the creative sector in the hope of becoming a celebrity, but their chances are statistically
+insignificant. Some will give up while others will create infotariat, a poorly paid class of subcontractors, or
+hired craftsmen, who, for example, write jokes for the
+celebrity appearing on the TV show.
+
+Content created by non-professionals and distributed in the Web is appropriated by media companies.
+In the case of remixes - by purchase or copyright claim.
+An author of a popular blog eventually will be working for a big company, leaving his readers a convenient illusion that she is as fresh and independent as ever.
+
+It is hard to gain independence and niche also because in this oligopolized world there is no choice - the
+market is dominated by a few major information hubs
+(today called information portals and social networks).
+This sealed system hardly provides space for cultural
+freedom. Everything can be monetized in one or the
+other way - as an opportunity for advertising, or an
+opportunity to advertise (for a tasty morsel are also
+data on user preferences).
+
+
+3. Situation of artists of critical or “high” art
+-------------------------------------------------
+
+In this world, where the tastes, and what you need to
+think and what to like, is decided on by employees of
+corporation supplying entertainment, professions such
+as journalism or artistic criticism disappear. Because any
+critical outlook is disturbing in a world where content
+needs to sell. What sells well is pseudo-criticism, aimed
+not at undermining clichés, stereotypes and truths, but
+at calling an artificial conflict, which will raise the rankings of the audience or click-through rates.
+
+Freedom of artistic speech is theoretically possible, but
+in practice a niche, because it does not sell. Big corporations do not need critical artists - unless it is an online mocker, whose videoblog will be watched by hundreds of thousands of spectators. You can, of course,
+rebel, but what for when no one would notice, because
+you can only see those who have support of concerns.
+
+An ambitious artist, whether critical or simply demanding savvy audience, can hit for a private sponsor/foundation that see the value in this type of art. But in the
+absence of a broad education focused on the art more
+difficult in perception, there is no audience.
+
+
+4. Education
+------------
+
+Social stratification and targeting on profit in the most
+prominent way is reflected in the education system
+and health care. The elite is taught in expensive private
+schools, and the rest in declining, under-resourced public schools. Also higher education is segregated - there
+are elite universities, which ensure the completion of a
+career path in management boards, supervisory boards
+and private practices; specialized learning centers or
+even co-funded by corporations that produce experts
+and conduct research; finally dying, “worse”, underfunded public universities.
+
+Educational resources are privatized and narrowly available. Open educational resources are rudimentary, prepared by NGOs with small budgets, subsidized neither
+by the state nor by the business. Open cultural resources are mainly the work that has already passed into
+the public domain and are has been digitized by NGOs.
+
+
+
+5. The impact of technology on the consumption of culture
+---------------------------------------------------------
+
+The development of technology is subject to the dictates of the interests of the monopolies. At each level
+of technological development content is determined
+by the tool - like smartphones and tablets today organize way to deliver content through closed applications. About what is available via closed applications
+depends on their owners. Thus the development of
+both technology and culture is not independent and
+organic, but planned by an agent, who absorbs innovation. Sometimes it happens that the same innovator
+creates its own content and services conglomerate, but
+it is rarely so, due to the lack of access to markets, resources, and personnel.
+
+Technology can track user behavior, including whether
+they use unauthorized sources of culture. After analyzing this information, the users are profiled and then
+offered the products they are likely to purchase.
+
+
+Copyright law
+-------------
+
+{{ pozycja("authors", 1) }}
+
+In practice, only the most recognizable and most-selling authors may negotiate with corporate lawyers beneficial contracts for the grant of a license to
+use the work. The monetization of the authorial work is usually one-off, and
+it occurs at the time of selling copyrights. For this reason the role of collective management organizations is marginal. Furthermore, the author has no
+impact on how corporations will prescribe the fair use of her works. And it
+may happen that they will organize a drawing moustaches competition using
+portraits of her authorship.
-
-{{ pozycja("użytkowników", 1) }}
-
-Monopolistyczna pozycja dystrybutorów treści powoduje, że użytkownik nie
-może uciec poza ich _„zamknięte ogrody”_ – w praktyce jest zmuszony do ponoszenia kosztów, jakie dyktują. Dzięki zaawansowanym systemom śledzącym każde nieautoryzowane ich wykorzystanie – nie tylko przez nielegalnego
-dystrybutora, ale i przez szarego użytkownika – staje się praktycznie niemożliwe. Sieci _peer-2-peer_, niezgodne z ideologią rynkową, bo nie zwiększające
-PKB, są likwidowane przez państwowe służby. Mało popularne są również
-wolne licencje, a zakres dozwolonego użytku jest bardzo wąski. Szkoły i biblioteki muszą płacić abonament koncernom będącym właścicielami treści.
+
+{{ pozycja("users", 1) }}
+
+The content distributors monopoly means that no one can escape their walled gardens and, in practice, everybody is forced to bear the costs they dictate. With advanced tracking systems any unauthorized use - not only by the
+illegal distributor, but also the common user - becomes virtually impossible.
+P2P networks, incompatible with the market-oriented ideology, because they
+do not increase GDP, are eliminated by the state. Free licenses are unpopular,
+and the scope of fair use is very narrow. Schools and libraries must pay subscription fees to corporations that are holding rights to content.jest bardzo wąski. Szkoły i biblioteki muszą płacić abonament koncernom będącym właścicielami treści.
-{{ pozycja("pośredników", 3) }}
+{{ pozycja("intermediaries", 3) }}
-Prawo autorskie służy oligopolom kontrolującym dystrybucję treści. Takie
-rozwiązania są wzmocnione przez międzynarodowe traktaty, wynegocjowane w interesie Big Contentu i skonwergowanych pośredników. Koncerny
-medialne wykorzystują wzmożoną kontrolę legalności obrotu treściami objętymi prawem autorskim, by poprzez naciski i zachętę finansową przejąć prawa majątkowe do maksymalnie dużej ilości treści; nie tylko tych wiralowych,
-tworzonych przez amatorów, ale i do przeróbek utworów, takich jak remiks
-i pastisz, domagając się ich usunięcia z obiegu lub pieniędzy.
+The copyright law serves the oligopolies controlling the content distribution.
+Such solutions are enhanced by international treaties, negotiated in favour
+of Big Content and converged intermediaries. Media companies use the increased control over the legality of content covered by copyright law in order
+to - through pressures and financial incentive - take over the copyrights to
+the largest possible amount of works; not only to those viral created by amateurs, but to works derived from other works, such as remixes and pastiches,
+demanding either their removal from circulation or money.
{% endblock %}
--- /dev/null
+---
+title: "Paul Street"
+order: 1
+pauthor: 3
+puser: 2
+pinter: 3
+---
+
+
+{% block lead -%}
+> “I'm not afraid of anyone of you. And if you'll come to Paul Street, to take our ground away, we'll be on the spot! And don't you forget that either! I'll show you that with ten of us against your ten, you'll hear a different sort of talk from what I'm giving you now. It was easy enough to get the better of me!...”
+
+Ferenc Molnar, The Paul Street Boys
+{% endblock %}
+
+
+{% block text %}
+
+Public policies are aimed at building a sense of community,
+which is to be reproduced and expressed in a
+symbolic system (culture). At the same time the state
+does not intervene in the market circulation of culture,
+which led to the convergence of services and resources
+in the hands of a few major dealers.
+
+
+1. Society - structure and shared values
+----------------------------------------
+
+In this scenario the state believes that the community
+is the best thing that could happen to its citizens and
+therefore it is worth investing. Growing from a tradition
+of small democracies, whether mercantile republics or
+free peasants, it cultivates respect for the solutions developed together and the synergy effect, which translates into social and economic development resulting
+from collectivity.
+
+Citizens decide on the shape of park in their town and
+how to pave the market square. They vote massively
+in elections, for absenteeism at the ballot box will be
+fined. Individualism and apathy here are rare and frowned upon. From kindergarten all learn that only working together you can achieve something.
+
+People avoid controversial actions that go beyond the
+social norm for fear of condemnation by the community and also punishment by the state - loosing a benefit or certain privileges, or the degradation to the
+category of “asocial margin.”
+
+A successful life means engaging in the life of one’s community and contributing to the collective existence. The participation in public life, also at the national level - whether as a politician or as a clerk, is a
+respected and willingly chosen career path. Citizens
+generally identify themselves with the state - what is
+good for the state is considered good for the citizens.
+Patriotism has also an economic dimension: if you are
+working, you multiply GDP. At the same time the state
+is trying not to interfere in the market.
+
+The second important career path is to work in a corporation. Here one earns more money, but in spite of
+envy caused by such a status, in public perception it
+ranks a notch lower than working in the public sector.
+
+Everyone is watching, reading and listening to the same
+thing, because they know (from school or authorities),
+what is good and what is bad, what is high and what
+is low. Even if it concerns an amateur production. The
+consumption of culture is passive and frequent, but the
+cultural competence of the society is high. The state facilitates actively the participation in culture - universal
+access to culture helps to build a value system and a
+sense of community - for some it will build a concert
+hall, for others it will organize a festival with wreaths.
+Social differences are reduced to the level of aesthetics.
+
+There may be the state ideological emphasis on consumers of culture, who - living in the cult of canon -
+hardly receive disturbing signals.
+
+
+
+
+2. Economics of culture and the creative sector
+-----------------------------------------------
+
+The public sector is the largest employer, in terms of
+administration, strategic industries, and science and innovation. The state also cares about the development
+of private enterprises, organizing airbags for their employees in the event of a crisis (it supports them during
+the protracted unemployment, and public works absorb
+those who have lost their jobs permanently as a result of
+the replacement of their jobs by artificial intelligence).
+
+The state is also - next to media companies - a major
+client in the creative sector. It orders music, novels,
+sponsored films, all this in order to build social capital
+and skills needed in the labour market, and strengthen the sense of community. Film adaptations of a
+patriotic novel Stones on the Rampart are re-made
+year after year.
+
+The state distributes free tickets for children, youths and
+the poor, it also enriches the canon of open resources on
+the Web. But commercial companies from the culture
+sector are thriving too; there is an unwritten agreement
+that there will be no competition, only the complementation offer: commercial productions are
+read/viewed/commented on by crowds, the problem of monetizing
+the “long tail” being non-existent.
+
+The huge library of open public resources is also used
+by media companies to their financial advantage.
+
+
+3. Situation of artists of critical or “high” art
+-------------------------------------------------
+
+Artists are surrounded by public support. Of course, not
+everyone but the “caste” of those selected is quite large
+and provides them the means of artistic activity. The
+artist may receive a salary, scholarship or other forms
+of state care, with the provided insurance and pension
+above the minimum. The price to pay for this may be
+the state’s takeover of copyright, to share content as
+open resources, in accordance with the principle that
+a citizen cannot pay a second time for what had already been paid as taxes.
+
+The group of authors is stable, but also static. Those at
+the top of the ladder, the authors of high art, are considered to be a collective national treasure, forming the
+establishment of arbiters of taste who decide about
+the good taste and careers of those still climbing on the
+lower levels. The status of minor artists is also good.
+There are strong trade unions of creative sector and
+culture workers, which is associated with the professionalization of creativity. The boundary between an
+artist and an amateur is therefore very clear.
+
+Critical art may be an element of the system, and then
+it is allowed to some extent, because the state and society think that they need it in order to function properly. In this case critical artists would enjoy respect and
+gain a suitable status – they could count on help from
+the state. If this is not allowed, we have to deal with a
+strong taboo; there may appear such phenomena as
+self-censorship, internal emigration and allusive art.
+Then the protest against one myth may accumulate in
+a confined space, where prohibited music, prohibited
+conduct and prohibited drugs - everything prohibited
+outside - reigns.
+
+
+4. Education
+------------
+
+The state and local governments ensure a high level of
+education in public schools, which are well equipped
+and have highly qualified staff. Pre-primary education
+is compulsory from the age of three, because the state
+believes that children should learn working in a group
+from an early age. The school children have access to
+modern teaching aids - mobile devices with full access
+to the network, interactive online and offline courses. It
+is the result of cooperation between the state and one
+leading media company - maybe Apple, and maybe one
+of its successors. All children have been given tablets,
+they learn through educational applications provided by
+educational authorities. This does not necessarily mean
+that the student comes out of this system as a passive
+performer of commands. With the application you can
+also learn creativity, but within a specified framework
+defined already by materials and tools provided.
+
+The schools teach neither critical analysis of phenomena nor contesting the existing order. There is no place
+for exposing stereotypes or cutting into prime factors of
+recognized truths. The emphasis is more on teamwork
+and mediation, that is those skills that are most useful
+to the community.
+
+Children are not taught challenging the cultural canon,
+since it is the foundation on which the community relies
+its postulated values. Instead they get the tools to distinguish high culture from low, because if there is a canon,
+there must also be something that does not qualify to it.
+
+Open educational resources are abundant and readily
+available. The state funds free e-textbooks in the form
+of applications running on the hardware of one of selected companies.
+
+
+5. The impact of technology on the consumption of culture
+---------------------------------------------------------
+
+The passive consumption of culture dominates, which
+is mainly due to the fact that the tools the majority of
+society has at its disposal are a closed set of applications. Therefore, it is difficult to find niches and non-mainstream culture, due to the lack of media they
+would use.
+
+Narrowing the use of technology to the products of a
+few oligopolies means that content filtering is very simplified. It is used by both the business (to gain a complete
+understanding of customers preferences and getting
+them the right products) and the state worrying about the integrity of the community. Spying on the network does not raise violent protests, as long as there
+is no fraud; citizens are willing to donate a portion of
+their freedom in the name of the common good. Filesharing is illegal.
+
+
+Copyright law
+-------------
+
+{{ pozycja("authors", 3) }}
+
+The copyright law protects authors as those important for building the social
+capital, respected and valued pillars of the community. Monetization of their
+work is extended in time - through an extensive system of royalties - and the
+term of copyright relatively long. The role of collective management organizations which coordinate the flow of fees between users or intermediaries
+and proffesional authors themselves is important.
+
+Authors also have a large control over how others will use their works: only
+the education of future generations is the primary goal that justifies the depletion of the potential artist’s profit. Therefore, “fair use” is extended primarily for educational purposes, there are also programs of redemption of
+works that best serve these purposes into the public domain. This is done,
+however, for the benefit of artists whose fees for the transfer of rights are
+much higher than those for licensing.
+
+
+{{ pozycja("users", 2) }}
+
+They have at their disposal a range of educational resources, free tickets to
+cultural events, super-equipped libraries, rich pay deals. If, however, they may
+freely use works in the public domain and for educational purposes, a well-developed system of control blocks their potential as prosumers, when it
+comes to commercial content. Non-market sharing of culture has been relegated to the online underground - small, because the demand for such services is not large, and in addition it has been limited by the system of control.
+
+
+{{ pozycja("intermediaries", 3) }}
+
+They control both the commercial market of circulation of culture and the
+public procurement. For this reason, they want the copyright infringement
+prosecuted, and the state agrees to this request also for the artists’ sake, with
+which companies share the revenues. At hand is also the long duration of copyright and rich resources in the public domain that can be commercialized
+in the derivative works.
+
+
+{% endblock %}
+
+++ /dev/null
----
-title: "Plac broni"
-order: 1
-pauthor: 3
-puser: 2
-pinter: 3
----
-
-
-{% block lead -%}
-> „Nie boję się nikogo z was. A gdy przyjdziecie do nas, na Plac Broni, zabrać nam naszą ziemię, to będziemy na was czekać. I pokażę wam, że kiedy będzie nas dziesięciu, tyle samo co was, to zupełnie inaczej porozmawiamy. teraz jestem tu sam.”
-
-Ferenc Molnar, Chłopcy z Placu Broni
-tłum. Tadeusz Olszański
-{% endblock %}
-
-
-{% block text %}
-
-Polityki publiczne nakierowane są na budowanie poczucia wspólnoty, która ma się reprodukować i wyrażać w systemie symbolicznym (kulturze), jednocześnie
-państwo nie ingeruje w rynkowy obieg kultury, co doprowadziło do konwergencji usług i zasobów w rękach
-kilku znaczących pośredników.
-
-
-1. Społeczeństwo – struktura i podzielane wartości
---------------------------------------------------
-
-W tym scenariuszu państwo uważa, że wspólnota to
-najlepsze, co mogło się przydarzyć jego obywatelom,
-i w związku z tym warto w nią inwestować. Wyrastające
-z tradycji małych demokracji, czy to republik kupieckich, czy wolnego chłopstwa, kultywuje szacunek dla
-rozwiązań wypracowanych wspólnie i dla efektu synergii, przekładającego się na rozwój społeczny i gospodarczy, jaki daje kolektywność.
-
-Obywatele decydują o tym, jak ma wyglądać park w ich
-miasteczku i jaką kostką wyłożyć chodniki na rynku.
-Masowo głosują w wyborach – za absencję przy urnie
-grozi grzywna. Indywidualizm i apatia są tu rzadkie i źle
-widziane, od przedszkola wszyscy się uczą, że tylko razem, współpracując, mogą coś osiągnąć.
-
-Ludzie unikają działań kontrowersyjnych, wychodzących poza społeczną normę ze strachu przed potępieniem przez wspólnotę, ale także karą ze strony państwa
-– odebraniem zasiłku, wyłączeniem z kręgu przywilejów, degradacją do kategorii „aspołeczny margines”.
-
-Udane życie prowadzi ten, kto angażuje się w życie
-swojej wspólnoty i przyczynia się do polepszenia kolektywnego bytu. Udział w życiu publicznym, także na
-płaszczyźnie ogólnokrajowej – czy to jako polityk, czy
-jako urzędniczka – to szanowana i chętnie wybierana
-ścieżka kariery. Obywatele generalnie identyfikują się
-z państwem – to, co jest dobre dla państwa, jest uważane za dobre dla obywateli. Patriotyzm ma też wymiar
-ekonomiczny: jeśli się pracuje, to pomnaża się PKB.
-Jednocześnie państwo stara się nie ingerować w rynek.
-
-Drugą ważną ścieżką kariery jest praca w korporacji. Tu
-zarabia się więcej pieniędzy, ale mimo zazdrości, jaką
-taki status powoduje, w społecznym odbiorze plasuje się on jednak o poprzeczkę niżej niż zatrudnienie
-w sektorze publicznym.
-
-Wszyscy oglądają, czytają i słuchają tego samego, bo
-wiedzą (nauczyli się w szkole, powiedziały im autorytety), co jest dobre, a co złe, co wysokie albo niskie. Nawet
-jeśli dotyczy to produkcji amatorskiej. Konsumpcja
-kultury jest bierna i częsta, ale kompetencje kulturowe społeczeństwa wysokie. Państwo aktywnie ułatwia uczestnictwo w kulturze – powszechny dostęp do
-kultury pomaga budować system wartości i poczucie
-wspólnoty – dla jednych buduje filharmonię, drugim
-zorganizuje festyn z puszczaniem wianków. Różnice
-społeczne sprowadzone są do poziomu estetyki.
-
-Państwo może wywierać nacisk ideologiczny na odbiorców kultury, którzy – żyjąc w kulcie kanonu – nie
-potrafią odbierać niepokojących sygnałów.
-
-2. Ekonomika kultury i sektor kreatywny
----------------------------------------
-
-Sektor publiczny jest największym pracodawcą, zarówno jeśli chodzi o administrację, strategiczne gałęzie
-przemysłu, jak i naukę i innowacje. Państwo dba też
-o rozwój prywatnych przedsiębiorstw, organizując poduszki bezpieczeństwa dla ich pracowników w przypadku kryzysu (bierze ich na utrzymanie w czasie przeciągającego się bezrobocia, wchłania do prac publicznych
-tych, którzy na trwałe stracili pracę w skutek zastąpienia ich miejsc pracy przez sztuczną inteligencję).
-
-Państwo jest też – obok koncernów medialnych – głównym zleceniodawcą w sektorze twórczym. Zamawia
-utwory muzyczne, powieści, sponsoruje filmy, wszystko po to, żeby budować kapitał społeczny i kompetencje potrzebne na rynku pracy, ale i umacniać poczucie
-wspólnoty. „Kamienie na szaniec” kręci się tu rok po roku.
-
-Państwo dystrybuuje darmowe bilety dla dzieci, młodzieży i najuboższych, wzbogaca też kanon otwartych
-zasobów w Sieci. Ale komercyjne firmy z branży kulturalnej też dobrze prosperują, panuje niepisana umowa, że tu nie będzie konkurencji, tylko uzupełnianie się
-oferty: komercyjne produkcje są czytane/oglądane/
-komentowane przez rzesze, dla nich problem „zmonetyzowania długiego ogona” nie istnieje.
-
-Z potężnej biblioteki otwartych zasobów publicznych
-korzystają więc także koncerny medialne, przekuwając je na swoją finansową korzyść.
-
-3. Sytuacja twórców i twórczyń krytycznych i sztuki „wysokiej”
---------------------------------------------------------------
-
-Artystki i artyści otaczani są publiczną opieką.
-Oczywiście nie wszyscy, ale „kasta” wybranych jest
-dość duża i zapewnia utrzymanie z działalności artystycznej. Artystka może korzystać z pensji, stypendium
-czy innych form państwowej opieki, ma zapewnione
-ubezpieczenie i emeryturę powyżej minimalnej. Ceną
-za przynależność do kasty może być przejmowanie
-przez państwo praw autorskich, by udostępnić treści
-jako otwarte zasoby, zgodnie z zasadą, że obywatel
-nie może płacić drugi raz za to, za co już raz zapłacił
-ze swoich podatków.
-
-Grupa twórców i twórczyń jest stabilna, ale też statyczna. Znajdujący się na górze drabiny twórcy i twórczynie
-sztuki „wysokiej”, uznawani za kolektywny narodowy
-skarb, tworzą establishment, arbitrów smaku, którzy
-decydują o dobrym guście i o przyszłości tych jeszcze wspinających się po dolnych szczeblach kariery.
-Status pomniejszych autorów też jest dobry. W zawodach twórczych działają silne związki zawodowe, co ma
-związek z profesjonalizacją twórczości. Granica między artystą a amatorem jest tu więc bardzo wyraźna.
-
-Sztuka krytyczna może być elementem systemu i wtedy
-w obrębie nakreślonych ram jest dozwolona, bo państwo i społeczeństwo uważają, że jest im potrzebna
-do prawidłowego funkcjonowania. W tym przypadku
-artyści krytyczni cieszyliby się szacunkiem i mieli odpowiedni do niego status – mogliby liczyć na pomoc
-ze strony państwa. Jeśli nie jest dozwolona, mamy do
-czynienia z silnym tabu, mogą pojawić się takie zjawiska jak autocenzura i emigracja wewnętrzna oraz sztuka aluzyjna. Wtedy protest przeciwko jednemu mitowi
-może gromadzić się w niszach, gdzie króluje zakazana muzyka, zakazane zachowania i zakazane używki
-– wszystko to, czego zakazują na zewnątrz.
-
-4. Edukacja
------------
-
-Państwo i samorządy dbają o wysoki poziom nauki
-w szkołach publicznych, które są dobrze wyposażone
-i mają wysoko wykwalifikowany personel. Edukacja
-przedszkolna jest obowiązkowa już od trzeciego roku
-życia, bo rządzący wierzą, że dzieci powinny się uczyć
-życia w grupie od najmłodszych lat. W szkole dzieci
-mają do dyspozycji nowoczesne pomoce naukowe –
-urządzenia mobilne z pełnym dostępem do Sieci, interaktywne kursy online i offline. To owoc współpracy państwa z jedną, wiodącą firmą medialną – może
-Apple’em, a może jakimś jego następcą. Wszystkie
-dzieci dostały od niej tablety, uczą się dzięki edukacyjnym aplikacjom, do których treść dostarczają władze
-edukacyjne. To nie musi oznaczać, że uczeń wychodzi z tego systemu jako bierny wykonawca poleceń.
-Z aplikacji też można się nauczyć kreatywności, ale
-w określonych ramach, jakie wyznaczają dostarczone
-już materiały i narzędzia.
-
-
-W szkołach nie uczy się krytycznej analizy zjawisk,
-kontestowania zastanego porządku, obnażania stereotypów i rozbierania na czynniki pierwsze uznanych
-prawd. Nacisk położony jest raczej na pracę zespołową i mediację, czyli te umiejętności, które najbardziej
-przydają się wspólnocie.
-
-Dzieciom nie wpaja się zatem także potrzeby kwestionowania kanonu kulturalnego, gdyż to on jest fundamentem, na którym wspólnota opiera postulowane
-wartości. Dostają za to narzędzia do odróżnienia kultury wysokiej od niskiej, bo skoro jest kanon, to gdzieś
-musi być również to, co do kanonu się nie kwalifikuje.
-
-Otwarte zasoby edukacyjne są bogate i łatwo dostępne. Państwo funduje darmowe e-podręczniki w postaci aplikacji działających na sprzęcie jednego z wybranych koncernów.
-
-5. Wpływ technologii na konsumpcję kultury
-------------------------------------------
-
-Dominuje bierna konsumpcja kultury, co jest głównie
-wynikiem tego, że narzędzia, jakie większość społeczeństwa ma do dyspozycji, to zamknięty zbiór aplikacji.
-Dlatego też trudno o nisze i o kulturę nie-mainstreamową, z braku nośników, z których mogłaby korzystać.
-
-Zawężenie stosowanych technologii do produktów kilku oligopoli powoduje, że filtrowanie treści jest bardzo
-ułatwione. Korzysta z tego zarówno biznes, żeby zdobyć pełną wiedzę o upodobaniach klienta i podsunąć
-mu odpowiednie produkty, jak i państwo, zatroskane
-o integralność wspólnoty. Szpiegowanie w Sieci nie budzi jednak gwałtownych protestów, o ile nie dochodzi
-do nadużyć; obywatele są gotowi do oddania jakiegoś
-fragmentu swej wolności w imię wspólnego dobra.
-File-sharing jest nielegalny.
-
-Prawo autorskie
----------------
-
-{{ pozycja("autorów", 3) }}
-
-Prawo autorskie chroni twórców i twórczynie jako postacie ważne dla budowania kapitału społecznego, szanowane i cenione filary społeczności.
-„Monetyzacja” ich pracy jest rozciągnięta w czasie - poprzez rozbudowany
-system tantiem - a okres obowiązywania praw autorskich stosunkowo długi.
-Ważna jest rola organizacji zbiorowego zarządzania, które koordynują przepływ
-honorariów pomiędzy użytkownikami czy pośrednikami a samymi autorami.
-
-Autorzy mają również dużą kontrolę nad tym, w jaki sposób będzie się korzystało z ich dzieł: tylko edukacja przyszłych pokoleń jest celem nadrzędnym, który usprawiedliwia uszczuplenie ewentualnego zysku artystki czy artysty. Dlatego granice dozwolonego użytku są poszerzane przede wszystkim
-w celach edukacyjnych, istnieją też programy wykupu dzieł, które najlepiej
-tym celom służą, do domeny publicznej. Odbywa się to jednak z korzyścią
-dla twórców i twórczyń, których honoraria za przekazanie praw są znacznie
-wyższe od tych za udzielenie licencji.
-
-{{ pozycja("użytkowników", 2) }}
-
-Mają do dyspozycji bogate zasoby edukacyjne, darmowe bilety na wydarzenia kulturalne, super wyposażone biblioteki, bogatą płatną ofertę. O ile jednak mogą dowolnie korzystać z dzieł w domenie publicznej i w celach edukacyjnych, dobrze rozwinięty system kontroli blokuje ich możliwości jako
-prosumentów, jeśli chodzi o treści komercyjne. Pozarynkowe dzielenie się
-kulturą zostało relegowane do internetowego podziemia – niewielkiego, bo
-popyt na takie usługi nie jest duży, a dodatkowo został ograniczony poprzez
-system kontroli.
-
-{{ pozycja("pośredników", 3) }}
-
-Kontrolują zarówno komercyjny rynek obiegu kultury, jak i zamówienia publiczne. Z tego względu zależy im, żeby naruszenia praw autorskich były ścigane, a państwo przychyla się do tego postulatu również ze względu na dobro
-autorów, z którymi koncerny dzielą się dochodami. Na rękę jest im również
-długi okres obowiązywania praw autorskich oraz bogate zasoby domeny publicznej, które można skomercjalizować w utworach zależnych.
-
-
-{% endblock %}
-
extends: text.j2
listable: true
-author_label: autor
--- /dev/null
+---
+title: "About the project"
+order: 4
+---
+
+{% block lead %}
+{% endblock %}
+
+{% block text %}
+
+Scenarios for future creation, sharing and use of culture and
+the assessment of its impact on the state of society, culture,
+education, creative sector and copyright system
+in Europe in the perspective of 2040
+
+
+Editor: Maria Świetlik
+Translation: Joanna Kumor
+Publication graphic design and layout: Jakub Waluchowski/Kontrabanda
+Fonts used: Dosis, Ostrich Sans, League Gothic, under SIL Open Font License v1.10
+
+The study is part of the project “The future of copyright” conducted by
+the Modern Poland Foundation and financed by the Trust for Civil Society
+in Central & Eastern Europe.
+
+<div style="text-align: center; margin: 2em 0">
+<a href="https://nowoczesnapolska.org.pl"></a><img src="{{ media_url('/logo/fnp1.png') }}" style="margin: 2em;"></a>
+<img src="{{ media_url('/logo/trust.png') }}" style="margin: 2em;">
+</div>
+
+Project coordinator: Maria Świetlik
+Methodological care, facilitation and conduct of the workshops: Tomasz Kasprzak and Martyna Woropińska
+Research: Paweł Stankiewicz
+
+The report was published under [CC BY-SA 3.0 PL](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/) free license
+
+{% endblock %}
--- /dev/null
+---
+title: "Bios"
+order: 3
+---
+
+{% block lead %}
+{% endblock %}
+
+{% block text %}
+
+Experts:
+--------
+
+<div class="twocol">
+{% filter markdown %}
+
+**Marcin Beme**
+entrepreneur, audiobooks site creator (Audioteka.pl)
+
+**Ana Brzezińska**
+film director, producer and translator
+
+**Radek Czajka**
+programmer, author of stratakazika.pl site,
+activist of the movement for free culture
+
+**Ph. D. Justyna Hofmokl**
+sociologist, Internet researcher and activist for free
+culture. She is co-founder and one of the coordinators of the project Creative Commons Poland
+
+**Ph. D. Piotr Kaczmarek-Kurczak**
+economist, assistant professor in the Department of
+Entrepreneurship at Koźmiński Academy
+
+**Ph. D. Ewa Klekot**
+cultural anthropologist specializing in the study of the
+arts and heritage, assistant professor at the Institute
+of Ethnology and Cultural Anthropology, University of
+Warsaw
+
+**Jarosław Lipszyc**
+expert in cultural studies, activist of the movement
+for free culture, president of the Modern Poland
+Foundation
+
+**Łukasz Łyczkowski**
+trainee lawyer, working in the Legal Department of
+the Association of Authors ZAiKS
+
+**Ph. D. Aleksandra Przegalińska**
+philosopher from Koźmiński Academy, researching
+among other things bots. During Polish presidency in
+the EU Council she was president of the working group
+for audiovisual affairs
+
+**Ph. D. Joanna Tyrowicz**
+economist from the Department of Economy,
+University of Warsaw
+
+**Agata Wacławik-Wejman**
+director for public and government relations Google
+Polska, corporate lawyer and member of the Bar of
+New York
+
+
+{% endfilter %}</div>
+
+Authors:
+--------
+
+<div class="twocol">
+{% filter markdown %}
+
+**Edwin Bendyk**
+Journalist of “Polityka” weekly magazine, publicist,
+dealing with civilisational problems and the impact
+of technologies on social life; lecturer at Collegium
+Civitas
+
+**Miłada Jędrysik**
+journalist, editor of the portal about Polish culture
+culture.pl
+
+**Tomasz Kasprzak**
+sociologist, Institute of Educational Research
+
+**Paweł Stankiewicz**
+“Right to Culture” project coordinator, Modern Poland
+Foundation
+
+**Maria Świetlik**
+cultural anthropologist, editor and coordinator of research projects
+
+**Martyna Woropińska**
+specialist trainer for Information Society
+Development Foundation (FRSI), coordinator of the
+study “Scenarios for the future of libraries”
+
+{% endfilter %}</div>
+
+{% endblock %}
+++ /dev/null
----
-title: "Co nas czeka?"
-author: "Miłada Jędrysik"
-author_label: "autorka"
-order: 1
----
-
-{% block lead %}
-W trakcie warsztatów z ekspertkami i ekspertami wybraliśmy kilkanaście
-trendów, które uznaliśmy za najważniejsze dla przyszłości społecznego
-obiegu informacji, kultury, twórczości i wiedzy.
-{% endblock %}
-
-{% block text %}
-
-Żyjemy w momencie zmiany, którą porównuje się do
-rewolucji spowodowanej przez upowszechnienie druku.
-Wtedy, za czasów Gutenberga, dzięki upowszechnieniu się słowa pisanego informacja wyrwała się z kręgu wąskiej elity czytających: możnowładców i duchowieństwa, docierając do mieszczaństwa, a potem do
-mas. Demokratyczny świat, w którym dziś żyjemy, jest
-konsekwencją tej właśnie rewolucji.
-
-Zdajemy sobie już sprawę z wielu konsekwencji cywilizacyjnego przejścia od świata analogowego do cyfrowego, ale wielu prawdopodobnie jeszcze nie potrafimy
-sobie wyobrazić. Wiele budzi w nas strach – to zdrowa
-ewolucyjna reakcja, która pozwala naszemu gatunkowi uniknąć nieznanych niebezpieczeństw, ale też wiele
-z tych lęków okazuje się z czasem nieuzasadnionych
-(w połowie XIX wieku pasażerowie mdleli podczas jazdy pociągiem, tak szalona i niebezpieczna dla człowieka wydawała się im prędkość osiągana przez parowe lokomotywy). 20 lat po rozpowszechnieniu się
-Internetu jesteśmy już w stanie dostrzec tendencje,
-które, jak się wydaje, będą kształtować dalszy rozwój
-cyfrowego świata. W trakcie warsztatów z ekspertkami
-i ekspertami wybraliśmy 17 trendów, które uznaliśmy
-za najważniejsze dla przyszłości społecznego obiegu
-informacji, kultury, twórczości i wiedzy, a zatem dóbr
-objętych monopolami intelektualnymi.
-
-Globalizacja
-------------
-
-Globalizacja to proces, który cyfryzacja zastała i nadała
-mu przyspieszenia. Mamy dziś możliwość przekazywania wielkiej ilości danych w bardzo krótkim czasie.
-Pełnometrażowy film, wszystkie odcinki serialu, cała
-dyskografia – ich ściągnięcie przez szerokopasmową
-sieć to dla użytkownika czy użytkowniczki kwestia kilku, kilkunastu minut. Internet nie zna – przynajmniej
-na razie – granic. „Gangnam Style”, hit koreańskiego
-piosenkarza Psy, zbliża się właśnie do dwóch miliardów odsłuchań na YouTube. Serwisy nadające muzykę w streamingu obejmują zasięgiem coraz większe obszary świata. Google i Facebook są globalnymi
-potęgami.
-
-Z tych możliwości korzystają również firmy udostępniające pliki z naruszeniem praw autorskich. Ściganie
-naruszeń internetowych budzi problemy wynikające
-z samej technologii. Miejsce rejestracji siedziby firmy,
-to, w którym znajdują się serwery z plikami, państwo,
-w którym dokonano naruszenia poprzez udostępnienie
-pliku, a kraj, w którym nastąpiło pobranie pliku, mogą
-podlegać różnym jurysdykcjom i różnym przepisom
-prawnoautorskim.
-
-Globalny handel, w tym wymianę plików i usług w Sieci,
-usiłuje się uregulować wielostronnymi umowami handlowymi – niektóre z nich, jak ACTA czy TTIP, budzą
-zaniepokojenie, że pod hasłem walki z „piractwem”
-użytkownicy Internetu zostaną pozbawieni praw do
-korzystania z zasobów zgodnie z zasadami dozwolonego użytku czy poddani kontroli naruszającej prawa
-obywatelskie. Dyskutuje się także nad tym, czy kwestii
-monopoli intelektualnych dotyczących dóbr kultury nie
-należałoby traktować nieco inaczej niż np. tradycyjnego przemysłu.
-
-Cyfrowa globalizacja to także możliwość pracy rozproszonych zespołów, jak w przypadku Wikipedii – encyklopedii tworzonej przez wolontariuszki i wolontariuszy z całego świata. Stawia to m. in. w nowym świetle
-koncepcję autorstwa utworu – kto jest autorką bądź
-autorem wpisu w Wikipedii albo _crowdsourcingowego_
-tłumaczenia? I czy, bardziej generalnie, proces twórczy
-jest indywidualnym przebłyskiem geniuszu tworzącego
-_ex nihilo_, czy też kolektywnym wysiłkiem społeczności bazującym na dokonaniach poprzednich pokoleń?
-Przestrzeń odpowiedzi na to pytanie znajduje się pomiędzy inspirowanymi folklorem wierszami romantyków, a dzisiejszym internetowym remiksem.
-
-Lawinowy wzrost dostępności treści i łatwości rozpowszechniania
----------------------------------------------------------------
-
-Rozwój szerokopasmowego Internetu i coraz „pojemniejszej” miniaturyzującej się pamięci daje nam możliwość kopiowania i przesyłania coraz większej ilości danych. Co 24 miesiące podwaja się liczba tranzystorów
-w mikroprocesorach.
-
-Danych nie mierzymy już w megabajtach, gigabajtach
-i terabajtach – są jeszcze peta-, iexa-, zetta- i jotabajty.
-Coraz więcej z tego, co zostało zapisane za pomocą
-zer i jedynek jest w naszym natychmiastowym zasięgu. E-booka kupuje się jednym kliknięciem, po kilku
-sekundach można już go czytać na swoim czytniku.
-Wiralowe treści w mediach społecznościowych są w stanie w ciągu kilku godzin dotrzeć do setek tysięcy użytkowniczek i użytkowników – „selfie” Ellen DeGeneres
-z laureatami Oscarów 2014 pobiło rekord udostępnień
-na Twitterze: dwa miliony.
-
-Rozwój pozarynkowego obiegu treści jako przesłanka do rozwoju zdecentralizowanej infrastruktury
------------------------------------------------------------------------------------------------
-
-W polskim Internecie krąży zdjęcie z lat 80., przedstawiające młodzież na koncercie – wszyscy z podniesionymi rękami, wszyscy trzymają magnetofony kasetowe, wszyscy nagrywają. Nieformalny obieg nie jest
-żadną nowością, pojawia się wszędzie tam, gdzie ktoś
-lub coś ogranicza dostęp do treści. W krajach komunistycznych przyjmował formę samizdatu, gdy chodziło
-o treści ograniczane polityczną cenzurą. Ci, którzy mieli
-dostęp do najnowszych płyt z Zachodu, kopiowali je na
-kasety i sprzedawali albo rozdawali znajomym.
-
-Zdecentralizowaną infrastrukturę, jak sieci _peer-2-peer_
-trudniej kontrolować, jest też wygodnym narzędziem
-wymiany plików bezpośrednio pomiędzy użytkowniczkami, z pominięciem dystrybutorów, zarówno tych udostępniających filmy czy muzykę za zgodą posiadaczy
-praw, jak i bez zgody.
-
-W cyfrowym świecie pozarynkowy obieg ma po prostu
-większy zasięg, ale motywacje są podobne jak w czasach analogowych – z jednej strony to chęć ucieczki
-przed cenzurą czy inwigilacją, która, jak wiemy choćby z informacji Edwarda Snowdena albo działalności
-chińskich cenzorów, może osiągać nieporównywalne
-z niczym wcześniej rozmiary.
-
-Z drugiej – to reakcja na bariery dostępu. Oferta kulturalna „premium” jest poza zasięgiem wielu użytkowniczek i użytkowników Internetu, zarówno pod względem
-finansowym, jak i technicznym – koncerny medialne
-z ociąganiem wchodzą na mniejsze rynki, uważając, że
-to się im nie opłaca.
-
-Jeszcze inni uważają, że poprzez dzielenie się zasobami kultury i wiedzy przyczyniają się do społecznej sprawiedliwości, niwelując bariery dostępu dla
-nieuprzywilejowanych.
-
-Rozwój ruchu wolnego oprogramowania
------------------------------------
-
-Podobnie jak sieci _peer-2-peer_, wolne oprogramowanie, czyli takie, którego kod jest ogólnie dostępny i które może być kontrolowane oraz modyfikowane przez
-użytkowniczki i użytkowników, jest odpowiedzią na
-zagrożenie inwigilacją oraz kontrolą środowiska informacyjnego. To rozwiązanie dla tych, którzy chcą mieć
-pewność, że oprogramowanie ich nie szpieguje i nie
-ogranicza ich możliwości poprzez sztuczne bariery wytworzone przez producentów urządzeń czy własnościowego oprogramowania. Wolne oprogramowanie
-wybierają także ci, którym podoba się prospołeczny
-i równościowy aspekt jego powstawania – każdy może
-skorzystać z cudzej pracy bez obawy o naruszenie prawa autorskiego, każdy może też dołożyć swoją cegiełkę
-do tej wspólnotowej budowy.
-
-Chcemy być premium
-------------------
-
-„Chcemy być premium” to znaczy: chcemy obejrzeć
-nowy sezon ulubionego serialu zaraz, teraz, natychmiast, razem z użytkowniczkami i użytkownikami z USA.
-
-W zglobalizowanym świecie łatwego kopiowania plików i nieformalnego obiegu treści w Internecie łatwo
-jest zrealizować swoje kulturalne aspiracje, nawet jeśli
-nie może się być konsumentem premium – z przyczyn
-finansowych czy braku usługi we własnym kraju. Gdy
-Netflix, amerykańska firma udostępniająca streaming
-filmów i seriali, wypuścił drugi sezon serialu „House of
-Cards”, okazało się, że Polska jest na drugim miejscu (po
-Stanach Zjednoczonych) w liczbie odcinków ściągniętych z torrentów, daleko przed innymi krajami, w których Netflix już działa.
-
-Usługi strumieniowe rozwijają się szybko, ale nie dość
-szybko, by konsumentki i konsumenci w biedniejszych
-i mniejszych krajach nie mogli się poczuć „gorsi”, bo
-do nich te usługi jeszcze nie dotarły. Jedni chcą jak
-najszybciej „zalegalizować” swoją potrzebę bycia premium, bo ich na to stać i uważają, że tak będzie uczciwiej. Inni, mając do wyboru usługę płatną i „darmową”,
-zawsze wybiorą tę drugą, bo abonament to dla nich
-zbyt duży wydatek albo dlatego że nie chcą dokładać
-swoich groszy do milionów zarabianych przez producentów i dystrybutorów.
-
-Dominacja dwóch modeli biznesowych sieciowych pośredników
----------------------------------------------------------
-
-„Monetyzacja” obiegu kultury w Sieci przebiega dziś według jednego z dwóch modeli biznesowych. W pierwszym pośrednik (np. Amazon, iTunes, Spotify) zarabia
-na sprzedaży dostępu do treści, towarem jest zatem informacja (muzyka, film, e-książka), której szuka użytkowniczka. Dlatego pośrednik dąży do ścisłej kontroli
-nad obiegiem treści, zamykając je we własnym systemie
-poprzez uniemożliwienie skopiowania na twardy dysk
-czy odtwarzania z urządzeń, które nie są jego produktami. W zamian za opłatę użytkownik otrzymuje wyłącznie dostęp na warunkach dogodnych dla pośrednika.
-Dozwolony użytek jest zatem ograniczany przez technologię (ang. technological protection measures, TPM).
-
-W drugim modelu „monetyzuje” się dane o użytkownikach. W ten sposób działają platformy takie, jak Google
-czy Facebook. Towarem nie jest treść, ale informacja
-o użytkownikach, o ich zachowaniach w Sieci, preferencjach, znajomych. Platformy bazują na utworach
-stworzonych lub rozpowszechnianych przez same użytkowniczki. W interesie tych firm nie leży zatem szeroki
-dozwolony użytek, który zalegalizowałby alternatywne
-media społecznościowe oparte o sieci _peer-2-peer_.
-
-Te dwa modele początkowo ze sobą rywalizowały, ponieważ posiadacze praw do treści nie chcieli, by ich
-utwory wyciekały z ich własnego systemu i pojawiały się na platformach, właściciele platform natomiast
-byli zainteresowani jak największym ruchem na swoich stronach, kwestia praw autorskich do utworów tam
-umieszczanych nie była dla nich priorytetowa. Z czasem
-firmy internetowe zaczęły wykorzystywać oba modele
-jednocześnie, bo oba przynoszą dziś największy zysk,
-najlepiej „monetyzując” efekt sieci.
-
-Wygoda dostępu do treści
-------------------------
-
-Klienci i klientki oczekują wygody. I są skłonni za nią
-zapłacić pieniędzmi, bezpieczeństwem lub wolnością.
-Dlatego wygoda to najlepsze (może jedyne) narzędzie,
-którym można przełamać darmowy obieg treści. Przy
-lawinowym dostępie konsumentkę lub konsumenta
-można „kupić”, jeśli oferuje mu się – za rozsądną cenę
-– wysoką jakość i łatwość obsługi. Koniec z rwącym się
-połączeniem, z rozpikselowanym obrazem, z niekompletnymi plikami, które urywają się w momencie, gdy mieliśmy się dowiedzieć, kto jest zabójcą. Koniec z e-boo
-okami i audiobookami, w których rozłażą się rozdziały.
-
-Ale klientka XXI wieku wejdzie w to pod jednym warunkiem: że wszystko odbędzie się przy pomocy trzech
-klików. Jeśli ma coś kopiować, wypełniać długie formularze czy walczyć z niekompatybilnymi formatami,
-wybierze innego pośrednika.
-
-Wzrost znaczenia prawa w ochronie rynku profesjonalnego
--------------------------------------------------------
-
-Międzynarodowe traktaty, jak ACTA, nowe regulacje
-prawne w poszczególnych krajach, narzędzia pozwalające śledzić uszczuplające zyski dystrybutorów zachowania konsumentów: światowe systemy prawne powoli
-dostosowują się do cyfrowej rzeczywistości. Pożyczanie
-książki czy filmu na fizycznym nośniku przyjaciołom lub
-znajomym w czasie, gdy trzeba było osobistego kontaktu pomiędzy pożyczającymi, było ograniczone do kręgu
-kilkunastu, kilkudziesięciu osób. W erze cyfrowej dozwolony prawem użytek wymaga jednak nowej interpretacji tego, jak wygląda krąg znajomych w Sieci. Czy
-można uznać za nich pięć tysięcy znajomych, bo tyle
-można mieć na Facebooku? Przecież często z przyjaciółmi poznanymi na portalach społecznościowych jesteśmy bliżej niż z kolegami z pracy, mimo że pierwszych
-nie widzieliśmy na oczy, a drugich widzimy codziennie.
-
-Komisja Europejska przymierza się właśnie do reformy dyrektyw harmonizujących prawo autorskie, a ze
-strony użytkowniczek i użytkowników, wielu organizacji społecznych, środowisk bibliotekarskich i prawniczych słychać oczekiwanie na skrócenie okresu
-obowiązywania majątkowych praw autorskich oraz
-rozszerzenie wyjątków i ograniczeń. Z drugiej strony
-Stany Zjednoczone, z których pochodzi gros tzw. Big
-Contentu (czyli koncernów zarabiających na prawach
-autorskich, np. Walt Disney Company), próbują narzucić
-kolejne traktaty handlowe przenoszące tam ukształtowane prawodawstwo (i układ sił) na resztę globu.
-Proces dostosowywania prawa do sieciowych realiów
-jest w toku, najbliższa przyszłość pokaże, w którą stronę pójdzie.
-
-Polaryzacja interesów między użytkownikami, różnego typu biznesami i rządami
-----------------------------------------------------------------------------
-
-Interes użytkownika już zdefiniowaliśmy - mieć dostęp
-do wszystkiego, jak najwygodniejszy, gratis lub za rozsądną cenę. Interes biznesu to oczywiście mieć jak największy zysk, nawet kosztem ograniczania dostępu. Jak
-się wydaje, dziś władze europejskie zgodnie z dominującym trendem liberalnym czują się przede wszystkim
-odpowiedzialne za kształtowanie środowiska sprzyjającego biznesowi, traktując współczesną kulturę jako
-kolejne obszary do utowarowienia.
-
-Posiadacze autorskich praw majątkowych – zarówno
-autorzy, jak i pośrednicy – nie mają zaufania do nowych
-modeli biznesowych, jak serwisy streamingowe (np.
-Spotify, Netflix), w których niską cenę usługi rekompensuje jej masowość. Właściciele nowych modeli biznesowych dążą do maksymalizacji swojego zysku. Część
-pośredników stara się też skupić w swoich rękach pełnię praw autorskich, autorów, którzy dostarczają treści
-traktując dość instrumentalnie. Dlatego część twórców
-i twórczyń uważa, że bardziej opłaca się lobbować za
-przedłużaniem obowiązywania tych praw, zawężaniem dozwolonego użytku i karaniem udostępniających.
-W niektórych krajach politycy przychylają się do tych
-oczekiwań i zaostrzają ściganie naruszeń prawa autorskiego, nie szczędząc środków publicznych, jak w przypadku francuskiej agencji rządowej HADOPI.
-
-Część autorów próbuje przezwyciężyć te konflikty, omijając pośredników i zwracając się bezpośrednio do odbiorców, czy to oferując im całość lub część swej produkcji za darmo, czy to zbierając w sieci dobrowolne opłaty
-po lub przed powstaniem utworu (_crowdfunding_).
-
-Również część pośredników toleruje internetową szarą
-strefę, widząc w niej możliwość złowienia przyszłych
-klientów i pole badań nad preferencjami użytkowników i użytkowniczek. Już dziś zresztą widać, że zyski
-i rynki przemysłu kreatywnego, chociaż spadają w pewnych wąskich sektorach (np. zyski ze sprzedaży płyt
-CD), to per saldo rosną (gry, filmy) lub utrzymują się
-na wysokim poziomie (muzyka, książki). I to pomimo
-światowego kryzysu.
-
-Konwergencja mediów
--------------------
-
-Minęły już czasy, kiedy w gazecie można było tylko
-coś przeczytać, w radiu tylko usłyszeć, a tylko w telewizji zobaczyć – to były trzy różne niekompatybilne
-technologie. W Internecie wszystko jest strumieniem
-bitów, dlatego możliwe jest połączenie różnych form
-przekazu w ramach jednego serwisu, jednego materiału. „The New York Times” wytyczył nowe dziennikarskie szlaki swoim materiałem z 2012 roku o lawinie
-w Tunnel Creek, zawierającym obok tekstu materiały
-wideo, pokazy slajdów, interaktywne mapy i wideo
-covery ilustrujące początek każdego rozdziału, na których np. w tle za tytułem pada śnieg.
-
-Dziś wydaje się już nam czymś zupełnie oczywistym,
-że tekst w Internecie jest ilustrowany nie tylko zdjęciem, ale i _embedowanym_ filmem. W gazetowych aplikacjach na tablety i smartfony coraz więcej się rusza,
-gra, zmienia.
-
-To działa także w drugą stronę – layout papierowych
-mediów coraz częściej przypomina ten internetowy,
-to samo dzieje się z telewizją: wokół głównego obrazu
-śmigają paski z wiadomościami i komentarze.
-
-Konwergencja ma także skutki społeczne – „stare”
-media, adaptując się do Internetu, przejmują także
-jego porządek społeczny i osłabiają dawną linię podziału na aktywnych nadawców i biernych odbiorców,
-np. umożliwiając komentowanie swoich artykułów czy
-mieszając profesjonalne dziennikarskie teksty z tekstami użytkowniczek i użytkowników.
-
-Zmieniające się wzorce konsumpcji kultury
------------------------------------------
-
-Jeszcze niedawno konsumowaliśmy kulturę albo się
-przemieszczając, albo biernie przyjmując to, co dostarczano nam do domu. Chodziliśmy do kina, teatru,
-na koncerty i spotkania autorskie - to się nie zmieniło,
-a nawet staje się ważniejsze w sytuacji, gdy każdą treść
-mamy na wyciągnięcie ręki. Osobisty kontakt z twórcą
-lub twórczynią w tym układzie staje się jeszcze bardziej
-wyjątkowym doświadczeniem. Ale nie jesteśmy już skazani na zapping pilotem od telewizora po kilkudziesięciu kanałach w nadziei na znalezienie czegoś ciekawego
-ani na pożyczanie od znajomych filmów, płyt i książek.
-
-Wszystko jest w Internecie, co więcej, nie warto tego
-mieć na własność. Punkt ciężkości przesuwa się od
-posiadania dzieła na fizycznym nośniku do posiadania
-możliwości szybkiego dostępu do niego online. Może
-to prowadzić – i są już ku temu przesłanki – do wtórnego wzrostu zainteresowania fizycznymi nośnikami,
-jak płyty winylowe.
-
-Na ekranie smartfona czy tabletu filmy, książki, muzyka,
-obrazy dostępne są 24 godziny na dobę, w miejscach
-i momentach z życia dotychczas ich pozbawionych – słuchać można podczas jazdy rowerem czy biegu na bieżni, podczytywać w kolejce, oglądać w szpitalnym łóżku.
-
-Dawniej dzielenie się z kimś niematerialnymi wytworami kultury obejmowało dość skomplikowaną fizyczną
-operację – przegrania płyty lub filmu, przekazania ich
-na kasecie lub płycie. Po książkę też trzeba było się do
-znajomego pofatygować, wziąć ją pod pachę, zanieść
-do siebie, nie zapominając o towarzyskiej pogawędce
-przy okazji. Teraz od podzielenia się zdjęciem lub wideoklipem jeśli nie z całą ludzkością, to przynajmniej szerokim kręgiem znajomych, dzieli nas jeden klik w portalu społecznościowym, jeden mały guzik z napisem
-„udostępnij”.
-
-To rewolucyjna zmiana, która przedefiniuje pojęcie własności i przesuwa środek ciężkości z posiadania dóbr
-materialnych na wspólnotę doświadczenia, co może
-mieć znaczenie dla przyszłości systemów ekonomicznych i stosunków społecznych.
-
-Wzrost znaczenia kompetencji dotyczących zarządzania informacjami
------------------------------------------------------------------
-
-Natłok treści powoduje, że konieczne staje się nabycie nowych kompetencji zarówno przez użytkowniczki
-i użytkowników, jak i dostarczycieli treści.
-
-Wiemy już, że wyszukiwanie w wyszukiwarkach jest
-obciążone skrzywieniem przyniesionym przez algorytmy, _filter bubble_, która powoduje, że wyświetlają
-się nam różne wyniki, zależnie od ich historii buszowania po Internecie. Każdy, kto nie błądzi po Sieci jak po
-zaczarowanym lesie, potrafi kompetentnie wyszukać
-tam informację w internecie, kto umie zarządzić swoim profilem w portalu społecznościowym, by jego treści
-docierały tam, dokąd planuje, kto jest świadomy tego,
-jakie informacje o sobie zostawia w Sieci i jak sprawić,
-żeby zachować prywatność, będzie mieć przewagę nad
-innymi, jak dawniej umiejący czytać nad analfabetą.
-
-To samo dotyczy tych, którzy treści dostarczają.
-Wygrywają ci, którzy podadzą je w taki sposób, żeby
-zadowolić użytkowniczkę lub użytkownika w kwestii
-przejrzystości i funkcjonalności serwisu, a przy rosnącej wśród opinii publicznej świadomości problemu być
-może już niedługo – także gwarancji prywatności.
-
-Wzrost znaczenia umiejętności filtrowania treści
-------------------------------------------------
-
-Lawinowy dostęp do treści rodzi potrzebę nowych form
-przewodników po niej. Ikoniczną postacią w świecie nowego dziennikarstwa stał się np. Andy Carvin z amerykańskiego publicznego radia NPR (obecnie First Look
-Media), który sam definiuje się „real-time news DJ &
-occasional journalist”, didżejem informacji w Internecie.
-Dzięki jego zaangażowaniu na Twitterze (ma 102 tysiące
-obserwujących) takie wydarzenia, jak Arabska Wiosna
-2011 roku czy zamach na maraton bostoński w 2013
-roku zaczęły mieć kształt i sens także dla tych użytkowniczek i użytkowników Sieci, którzy bez jego pośrednictwa prawdopodobnie nie zainteresowaliby się
-tematem lub byliby zdani jedynie na szum informacyjny,
-w którym nie byli w stanie odróżnić prawdziwych wiadomości od przekłamań. Carvin sprawdzał wiarygodność źródeł, demaskował wyssane z palca rewelacje,
-zwracał uwagę na ważne szczegóły. Pełnił taką samą
-rolę, jak dziennikarz z doświadczeniem w tradycyjnych
-mediach, tylko że bazując na innym materiale wejściowym – cudzych twittach.
-
-Tak jak w bibliotece zawsze potrzebowaliśmy sensownego i przejrzystego katalogu, tak w Internecie potrzebujemy narzędzi i osób, które uporządkują dla nas
-świat, bo znają się na tym lepiej i mają na to czas, którego nam brakuje. To może być jeden człowiek, który
-będzie tworzył _playlisty_, albo cały serwis tak zaprojektowany, by stał się przewodnikiem dla poszukujących
-światełka pośród jotabajtów informacji.
-
-Prócz głosu namaszczonych ekspertów bierzemy dziś
-pod uwagę preferencje nieprofesjonalistów, którzy
-coś w Sieci polubili („zalajkowali”) lub nam udostępnili. Serwisy dostarczające treści często wprowadzają
-systemy rekomendacji oparte właśnie na aktywności znajomych („Twój znajomy, Antek, polubił właśnie
-Beethovena”), które mają nam podpowiadać, co może
-nas zainteresować. To kolejny element demokratyzacji
-konsumpcji kultury.
-
-Ale naszymi gustami sterują dziś również algorytmy,
-które podpowiadają użytkowniczkom i użytkownikom,
-co im się może spodobać na podstawie ich poprzednich
-zachowań w Sieci. Taka dehumanizacja procesu może
-wydawać się groźna dla wspólnotowego charakteru
-kultury oraz autonomii użytkowniczek i użytkowników.
-
-Ekonomia doświadczenia
-----------------------
-
-Od kilkunastu lat ekonomiści zwracają uwagę na fakt,
-że rzeczywistym towarem, oferowanym na rynku
-jest doświadczenie, które będzie udziałem klientek
-i klientów.
-
-Teoria ekonomii doświadczenia zyskuje na znaczeniu
-zwłaszcza w sytuacji, gdy dóbr jest bardzo dużo i są
-łatwo dostępne, jak w przypadku Internetu. Wyjątkowe
-doświadczenie może być - oprócz wygody - czynnikiem, który skłoni konsumentki i konsumentów
-do zapłaty za usługę, mimo że nie wiąże się z wielkim wysiłkiem otrzymanie jej za darmo. Dlatego np.
-autorzy zbierający środki na powstanie swoich dzieł
-w serwisach _crowdfundingowych_ oferują darczyńcom
-swoje autografy, koszulki z logo projektu czy nawet
-wspólną kolację.
-
-Takie doświadczenie jest wartością dodaną, o której
-bezpośrednio decyduje autor lub pośrednik – w mniejszym stopniu dotyczy więc obiegu treści bez poszanowania autorskich praw majątkowych. Może się więc
-przyczynić do załagodzenia napięć pomiędzy użytkownikami a pośrednikami i autorami, jeśli bariera dostępu
-do tych unikatowych doświadczeń nie będzie za wysoka
-(np. darmowe gadżety przy niewysokiej wpłacie).
-W innym przypadku tylko te napięcia pogłębi.
-
-Dwa rynki kultury – profesjonalny i amatorski
----------------------------------------------
-
-Dwa rynki kultury - profesjonalny i amatorski - istnieją zapewne od kiedy pierwsi autorzy i autorki malowideł naskalnych zaczęli być wyróżniani spośród
-innych mieszkańców jaskiń jako posiadacze szczególnych umiejętności. Pod koniec świata analogowego
-były już obudowane bardzo silnymi tabu i instytucjonalnymi podpórkami. Na drodze długiej emancypacji z
-cechowego rzemieślnika artysta stał się istotą prawie
-nadludzką, wyjątkową dzięki obdarzeniu szczególnymi talentami. Ale też uważano, że artysta czy artystka, musi odebrać edukację artystyczną, przyjąć wzorce kultury wysokiej, a następnie zarejestrować swoją
-działalność w odpowiednim stowarzyszeniu – dopiero wtedy może stać się zawodowym twórcą lub twórczynią. Udokumentowanie profesjonalizmu dawało
-(zwłaszcza w krajach realnego socjalizmu) większe niż
-amatorom prawa - do występów na scenie, do tantiem.
-U podłoża takiego systemu leży przekonanie, że twórczość i talent profesjonalistów powinny być szczególnie chronione ze względu na ich rolę w kształtowania
-kultury czy tożsamości.
-
-Internet osłabiając hierarchie - nie tylko w przypadku
-twórczości artystycznej - ten porządek rzeczy zaburzył.
-Nagle się okazało, że amator to nie tylko domorosły twórca lub twórczyni wystawiający w lokalnym domu kultury
-swoje obrazy z zapałek, ale też jedna z dziesiątków tysięcy użytkowniczek internetu, nie gorsza, a często lepsza
-w tym, co robi, niż dziesiątki profesjonalnych artystek.
-
-Czy zdolny fotograf, który na swoim blogu zarabia na
-reklamie kontekstowej, to zatem artysta czy amator?
-Kryterium tworzenia za darmo trudno jest wpasować
-do internetowej rzeczywistości. Zresztą Franz Kafka
-też przecież nie pisał dla pieniędzy. Jeśli można mówić w tym przypadku o jakimś wyraźnym trendzie, to
-może raczej takim, że „amatorzy całego świata połączyli się” - ich twórczość jest po prostu bardziej widzialna i lepiej dostępna.
-
-Łatwiejszy dostęp użytkowników do twórców i twórczyń,
-które nie przeszły normującej edukacji artystycznej, nie
-zostały „namaszczone” przez strażniczki kanonu, odbija się oczywiście na dyskursie, który tworzą: pojawia
-się więcej nurtów kontestujących dominujące narracje.
-
-Wzrost prestiżu profesjonalnych twórców i twórczyń na rynku kultury i cen ich oryginalnych dzieł. Ekskluzywność osobistego kontaktu z artystą
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-
-Łatwość kopiowania dzieł w erze cyfrowej powoduje
-konieczność zdefiniowania pojęcia ich autentyczności.
-Kiedy polski malarz surrealista Zdzisław Beksiński, entuzjasta nowych technologii, zaczął odbijać swoje rysunki
-na kserokopiarce, odbiorcy mieli duże wątpliwości, czy
-mają rzeczywiście do czynienia z dziełem sztuki. Maestro
-zadawał co prawda retoryczne pytanie, dlaczego nikt
-nie uważa za podejrzane drzeworytów albo linorytów,
-najwyraźniej jednak nawet teoretyczna możliwość kopiowania dzieła w nieskończoność rodzi pytania co do
-jego wyjątkowości.
-
-Te same pytania pojawiły się, gdy wybitny żyjący brytyjski malarz David Hockney na swoim pierwszym iPadzie narysował przepiękne martwe natury (nota bene
-używając wolnego oprogramowania), w których wartością dodaną był błysk szklanego ekranu urządzenia.
-
-Niektórym łatwo zaakceptować te nowe techniki twórczości, inni wciąż będą preferować możliwość fizycznego kontaktu z materialnym dziełem i będą gotowi dużo
-za to zapłacić. Poszukiwanie oryginalności i wyjątkowości widać nawet w przypadku dzieł, które „z natury” są
-seryjnie powielane: komiksów, filmów animowanych
-i gier – oryginalne plansze z rysunkami rosną w cenie.
-
-Także w cenie jest dziś możliwość fizycznego kontaktu
-z samym twórcą i twórczynią. Jeśli w Spotify zarabia się
-od 0,006 do 0,084 dolara za jedno odtworzenie utworu, tylko ci najpopularniejsi mogą przychody z tego serwisu uznać za znaczną pozycję w domowym budżecie.
-Znacznie więcej można zarobić, grając na koncertach.
-Wielu ekspertów twierdzi, że w niedalekiej przyszłości
-to bezpośrednie spotkanie z artystą czy artystką może
-być jednym z najważniejszych źródeł jego/jej dochodu. I dotyczy to nie tylko twórców i twórczyń gatunków
-performatywnych, nawet pisarki i pisarze zarabiają dziś
-raczej na spotkaniach autorskich i innych wystąpieniach
-publicznych niż na sprzedaży książek.
-
-Nowe, np. cielesne, formy konsumpcji i eksploatacji dóbr kultury wynikające z rozwoju technologii
--------------------------------------------------------------------------------------------------
-
-W kwietniu 2012 roku na koncercie rapera Snoop Dogga
-pojawił się hologram zabitego 16 lat wcześniej innego
-rapera, Tupaca Shakura. Zdaniem widzów „wyglądał
-niemal jak żywy i trudno było uwierzyć, że prawdziwego Tupaca nie ma na scenie”. Hologram Tupaca to
-tylko jeden z przykładów rozszerzonej rzeczywistości,
-które proponuje nam nowy cyfrowy świat. Połączenie
-świata realnego z rzeczywistością wirtualną jest w zasięgu ręki, nie tylko w kinie 3D. Eksperymenty ze wszczepianiem ludziom mikrourządzeń, które spowodują,
-że ich możliwości percepcji znacząco się poszerzą, już
-się zaczęły. Otworzy to przed nami zupełnie nowe sposoby odbierania czy też uczestniczenia w dziele sztuki.
-
-
-{% endblock %}
--- /dev/null
+---
+title: "How to think about distant future or how we wrote the scenarios"
+author: "Tomasz Kasprzak, Martyna Woropińska"
+order: 2
+---
+
+{% block lead %}
+In our research project we used some elements of the “foresight”
+methodology because of its social, creative, process-oriented and
+multidimensional nature
+{% endblock %}
+
+{% block text %}
+
+The goal placed in front of the research team was to
+show potential legislative solutions and business models related to the functioning of copyright in the broader context of culture, society, education, public policy, and economy 25 years from now. The effect of this
+work is meant to initiate discussions on the future of
+the creation, use and sharing of cultural works. This task
+- as well as any other attempt to influence the scope
+and level of public debate - is an ambitious challenge.
+In addition, reflecting on the future so distant is burdened with high risk, because the current trends can
+change direction; one must also allow for events that
+would completely change the situation. That is why we
+decided to use a research method called “foresight”.
+
+Foresight methodology allows us to get closer to the
+situation that will take place 20-30 years from now by
+describing it in several scenarios showing possible developments<a id="t01" href="#f01"><sup>1</sup></a>. The same method combines analysis and
+research (including analysis of available research on
+interesting topics, i.e. desk-research, as well as quantitative research, and statistical analysis) with an approach based on methods to stimulate creative thinking
+(creative workshops).
+
+Foresight is a participatory method - its purpose is to
+formulate possible visions of the future on the basis of
+the debate reconciling different points of view. It often
+uses a scenario approach - basing on trends and uncertainties descriptions of potential future are formulated.
+
+This methodology has been developed for 80 years
+now and one of its precursors is considered to be an
+American sociologist William F. Ogburn<a id="t02" href="#f02"><sup>2</sup></a>, a representative of technological determinism and the author
+of the concept of “cultural lag” (determining primacy
+of technology). It flourished in the second half of the
+twentieth century, when companies such as RAND and
+Shell began to use it in a strategic attempt to prepare
+for the future. The foresight method is used primarily
+in strategic planning related to the development of
+science and the institutions that use it, and also to create scenarios for the future well-defined sectors of the
+economy, businesses or even countries.
+
+Foresight may be also applied to social themes through techniques that maintain social, creative, process-oriented and multi-dimensional approach both to the
+survey and the analysis of its results.
+
+The social nature of foresight involves engaging in various stages of both experts closely related to its topic,
+as well as those representing some more remote areas.
+Persons invited to the project should have conditions
+for discussion, reconciliation of positions and verification of their own views to ensure that knowledge arising during the project is social in nature.
+
+During the workshop various techniques are used to
+increase creativity, encourage thinking outside the box
+and design new solutions.
+
+The process approach based on categories of the future is crucial for foresight projects because of the need
+to check theses and ideas several times. The process
+is also the time needed for analysis and creating scenarios. Multidimensionality in foresight is expressed
+through the willingness to take multiple perspectives
+and contexts into account.
+
+At the organizational level of foresight project the above features manifest themselves in the selection of
+techniques and methods of work (space, workshops
+methods, networking), willingness to experiment and
+verify, and openness to risk-taking.
+
+For the purpose of this study a process consisting of
+three stages was designed:
+
+* three expert panels (held form November 2013 to
+ February 2014) conducted using creative workshops
+ methods, to which representatives of various scientific disciplines and sectors of the economy were
+ invited (the [list of all people involved]({{ content_url('/bios') }}) can be found
+ on a separate page of this report)
+
+as well as:
+
+* an online survey completed by the persons involved
+ in the project helping to organize the knowledge
+ gathered in one of the workshops,
+* desk-research dedicated to global trends affecting
+ the functioning of copyright law.
+
+The key role in the whole process was played by experts’
+workshops, the aim being to develop four scenarios for
+the future. At the same time the workshops implemented the participatory demand - participants in the meetings were representatives of authors, intermediaries
+and users of cultural goods, i.e. all parties involved in
+the creation and exploitation of copyright. The meetings
+had a workshops character, using creative techniques
+and creativity training.
+
+The purpose of the first workshops was to define the
+object of the project - to answer the question what
+today’s copyright is (context, scope, methods of use,
+actors) - and to define trends that may affect it in the
+future (e.g. based on the results of desk-research).
+Among these trends were social, economic, technological and cultural changes.
+
+The discussion about trends was the starting point for
+the selection of “uncertainty factors” (i.e. phenomena
+whose direction and strength of development we are
+not able to predict) crucial for our further development of future scenarios. Pivots created by intersecting
+“uncertainty factors” define fields for building various
+scenarios. We have assumed that for the purposes of
+this project two key uncertainty factors for the future
+of the creation, use and sharing of culture will be selected, which will determine four scenarios.
+
+Between workshops, the experts, using the survey on-line, formed a hierarchy of trends in terms of their
+validity and likelihood (from a list of previously proposed about 60 items, using the 10-point scale they pointed to the ones that would have in their opinion the
+greatest impact on the future of creating, sharing and
+the use of cultural property in the context of European
+copyright law in 25 years). As a result 17 trends were
+selected providing a benchmark for the scenario building – they are described in the chapter [“What awaits
+us?”]({{ content_url('/what-awaits-us') }}) of this report.
+
+The second workshops started with the process of formulating and developing future scenarios in the perspective of 2040. The starting point was to select two
+key “uncertainties” (pivots), for which the following
+were adopted:
+
+* convergence of services versus divergence of services provided by intermediaries in the circulation
+ of cultural works;
+
+* pro-market versus pro-community approach
+ expressed in public policies (state and international organizations such as the European Union).
+
+From the intersection of these two, four possible scenarios came into being.
+
+<img src="{{ media_url('images/roza.png') }}" style="width: 100%;">
+
+Further work of experts consisted of filling scenarios
+with content and continuous checking of assumptions
+taken for selected trends, interest groups (authors,
+agents, representatives of the system of law and users).
+By creating scenarios they attempted to answer the
+questions associated with each of them, including the
+following:
+
+* What does civil society look like?
+* What is the commonly accepted pattern of successful life?
+* What does the system of education look like?
+* What does the economic system look like?
+* How does the creative section function?
+* What is the situation of creators of high art and critical art?
+* What is the model of participation in culture?
+* How does technology influence the consumption of culture?
+* How does the law treat authors and users of culture and how it regulates relationships between them?
+
+The third and last workshops were devoted to clarifying
+and deepening each scenario and taking a look at the
+situation of different actors in each of them. It is worth
+noticing that all workshops were held in an extremely
+dynamic manner with a strong involvement of people
+taking part in them.
+
+Basing on a detailed analysis of these four scenarios
+Miłada Jędrysik, a journalist who participated in all meetings of experts, prepared a narrative description of the
+possible “worlds”, constituting the main part of this report.
+
+The scenarios developed may be a starting point for broadening the scope of public debate, and the next step to
+reconcile approaches to copyright by a wider than the
+current group of authors, intermediaries and users of
+cultural works. The authors of the project “Scenarios for
+the future of libraries” stress that “Foresight is primarily
+a way to become familiar with the thinking of the future and to adopt pro-active approach to the changes.”<a id="t03" href="#f03"><sup>3</sup></a>.
+Moreover, through the inclusion of different perspectives and actors, it creates the possibility of verbalizing
+positions of individuals and groups excluded from the
+dominant discourse. In the text “Prospektywa, czyli zarządzanie przyszłością” [Prospective, or management of
+the future] Edwin Bendyk<a id="t04" href="#f04"><sup>4</sup></a> gives the affirmative answer
+to the question whether the method of foresight can
+help in coping with real challenges. Such a real challenge for people interested in shaping social relations,
+education, creative industries, culture and technology
+in Europe in the perspective of 25 years is, in our opinion, the shape of copyright.
+
+
+We asked three experts about their views on the future of standards and practices related to copyright.
+-------------------------------------------------------------------------------------------------------
+
+### Justyna Hofmokl, internet researcher and campaigner for free culture:
+
+“We are not able to inhibit the appetite of users for movies, music, texts or images, which has been awakened
+by the development of the Internet. The availability of
+any of the goods at your doorstep means that we expect
+novelties at good resolution and in any language immediately. I believe that the policies of cultural content
+providers will be aimed more towards satisfying the
+desires of consumers than penalizing activities aimed
+at obtaining access to content. Commercial offer based
+on the subscription system will probably grow and the
+authors will agree to it, even against their own interest.
+It would be naive to believe that the major players in the
+media market will give way to networks of distributed
+groups of enthusiasts who share among themselves
+their selected sources. In this sense, the fundamental
+thesis of the revolution and transfer of all power over
+the flow of cultural goods to internet users was far too
+optimistic. I personally enjoy the fact that the internet
+provides easy access to niches and those seeking diversity certainly can get to them.
+
+The copyright is not adapted to the reality in which every minute gigabytes of new content appear, and users
+expect to be able not only to be aware of them, but
+also to forward or redo them. Therefore, in its present
+form it is a burden rather than improving the circulation of culture. But we cannot expect a rapid onset of
+revolution in the legislation. I hope for a change, which
+will be caused by slow transformation not so much in
+the media market, but in the scientific and educational
+activities. It is in these areas that free licenses allowing
+sharing and transformation of educational content are
+adapted the fastest. The next generation brought up
+on such shared content will expect similar freedom in
+the field of culture. They may carry out a reform of copyright law to measure the new century.”
+
+
+
+### Marcin Beme, founder of audiobooks service Audioteka.pl:
+
+“The most important in the course of cultural content
+on the Web is to caress the consumers: to offer them a
+complete, stable and easy-to-use service. Mobile technologies in the pocket of every potential user is a great opportunity to spread access to cultural content. But
+you have to remember that competition - in the sense
+of other content and entertainment - is only “one app
+away”. The period during which a person focuses on one
+object before deciding to move elsewhere (the so-called
+attention span) is very short, and cultural content have
+different characteristics than celebrity gossip or other
+entertainment websites. If we do not provide users with
+absolutely unique experience with our service, it is just
+as easily as we have gained them, we may lose them.
+
+“Pirate” in my opinion is a person who did not get a satisfactory offer from authorized sources. Most people
+do not know that they use the services that break the
+law, especially that they often pay for their use. If you
+wonder whether it is easier to find and punish the illegal
+sharing of movies or music or make clients of such services respect the copyright, the second solution seems
+easier. However, it seems even easier - from the point
+of view of the entrepreneur selling audio books - first
+to reach those who have not yet consumed culture on
+the Web, but are participants in the mobile community
+- using smartphones and tablets - and they have the
+financial capacity to pay for a well-prepared service.”
+
+
+### Bartek Chaciński, journalist and editor of the culture column in “Polityka” magazine:
+
+“Streaming services giving access to as many resources on the Web for the price of one subscription are
+definitely the future. After years of trial and error, finally, it turned out which model works. Examples from
+Scandinavia, which has become a training ground for
+such solutions, show that they minimize illegal trade
+files and replace it. Streaming services will serve to familiarize viewers with commercial products of culture
+- the real enthusiasts will go on buying the LP or participating in concerts of their favorite artists.
+
+Perhaps the profit from these new distribution models
+will not be what the authors would have expected, but
+at least their work would be sold, and not taken for free.
+Anyway, let us give this market a chance to develop, the
+real benefits are yet to come.
+
+At the same time you can see that the movement under
+the aegis of Creative Commons, of which I am a strong
+supporter, seems to be slowing down. Maybe with the
+changes streaming services will bring, the status quo
+when it comes to copyright law will strengthen, because if it turns out that you can make money on the old
+terms, why change them.”
+
+
+---
+
+<div class="przypisy">{%- filter markdown -%}
+
+
+<a id="f01" href="#t01">1: </a>See Kuciński J., Podręcznik metodyki foresight dla ekspertów projektu Foresight regionalny dla szkół wyższych Warszawy i Mazowsza “Akademickie Mazowsze 2030”, Warsaw 2010
+
+<a id="f02" href="#t02">2: </a>See: Bell W., Foundations of Futures Studies, Volume 1: Human Science
+for a New Era, New Jersey 2003
+
+<a id="f03" href="#t03">3: </a>Tarkowski A., Bendyk E., Scenariusze przyszłości bibliotek, Warsaw 2011
+
+<a id="f04" href="#t04">4: </a>Bendyk E., Prospektywa, czyli zarządzanie przyszłością, [in:] Scenariusze
+rozwoju lokalnych polityk kultury, Warsaw 2012
+
+If you want to share your opinions concerning the results of our research,
+write to the following address:
+<a href="mailto:fundacja@nowoczesnapolska.org.pl">fundacja@nowoczesnapolska.org.pl</a>.
+
+{%- endfilter -%}
+</div>
+
+{% endblock %}
+++ /dev/null
----
-title: "Jak myśleć o odległej przyszłości, czyli jak powstawały scenariusze"
-author: "Tomasz Kasprzak, Martyna Woropińska"
-author_label: "autorzy"
-order: 2
----
-
-{% block lead %}
-W ramach projektu badawczego wykorzystaliśmy elementy metodologii _foresight_
-ze względu na jej społeczny, kreatywny, procesowy i wielowymiarowy charakter
-{% endblock %}
-
-{% block text %}
-
-Cel, jaki został postawiony przed zespołem badawczym,
-to pokazanie możliwych za 25 lat rozwiązań legislacyjnych oraz modeli biznesowych związanych z funkcjonowaniem praw autorskich w szerszym kontekście
-kultury, społeczeństwa, edukacji, polityk publicznych
-oraz ekonomii. Efekt tych prac ma stać się przyczynkiem do rozpoczęcia rozmowy nad przyszłością tworzenia, wykorzystywania i udostępniania dzieł kultury.
-To zadanie – jak i każda inna próba wpłynięcia na zakres i poziom debaty publicznej – jest wyzwaniem ambitnym. Ponadto refleksja nad przyszłością tak odległą
-jest obarczona dużym ryzykiem, ponieważ dotychczasowe trendy mogą zmienić kierunek, trzeba też zakładać możliwość zaistnienia zdarzeń, które całkowicie
-zmienią sytuację. Dlatego postanowiliśmy skorzystać
-z metody badawczej zwanej _foresight_.
-
-Metodologia _foresight_ (ang. przewidywanie) pozwala nam na zbliżenie się do sytuacji, jaka będzie miała
-miejsce za 20-30 lat poprzez opisanie jej w postaci kilku
-scenariuszy pokazujących możliwy rozwój wypadków<a id="t01" href="#f01"><sup>1</sup></a>.
-Sama metoda łączy z jednej strony podejście analityczno-badawcze (m.in. analizę dostępnych badań dotyczących interesującej tematyki, tzw. _desk-research_,
-badania ilościowe, analizy statystyczne) z podejściem
-opartym na metodach pobudzających myślenie twórcze (warsztaty kreatywne).
-
-_Foresight_ to metoda partycypacyjna – jej celem jest formułowanie możliwych wizji przyszłości w oparciu o debatę uwspólniającą różne punkty widzenia. Często wykorzystuje podejście scenariuszowe – w oparciu o trendy
-i czynniki niepewności formułuje się potencjalne opisy
-przyszłości.
-
-Metodologia ta jest rozwijana od 80 lat, a za jednego
-z jej prekursorów uważa się amerykańskiego socjologa
-Williama F. Ogburna<a id="t02" href="#f02"><sup>2</sup></a>, przedstawiciela nurtu determinizmu technologicznego i autora koncepcji opóźnienia
-kulturowego (determinujący prymat techniki).
-
-Jej rozkwit przypadł na drugą połowę XX wieku, kiedy takie firmy jak RAND czy Shell zaczęły ją wykorzystywać w próbach strategicznego przygotowania
-się do przyszłości. Metoda badań i analiz _foresightowych_ jest wykorzystywana przede wszystkim w planowaniu strategicznym związanym z rozwojem nauk
-ścisłych i instytucji je wykorzystujących, a także do
-tworzenia scenariuszy przyszłości dla ściśle zdefiniowanych sektorów gospodarki, przedsiębiorstw
-czy nawet państw.
-
-_Foresight_ sprawdza się także w tematach społecznych,
-dzięki technikom, które zachowują społeczne, kreatywne, procesowe i wielowymiarowe podejście do prowadzonego badania i analizy jego wyników.
-
-Społeczny charakter _foresightu_ zakłada angażowanie
-na różnych etapach zarówno ekspertów ściśle związanych z danym tematem, jak i osób reprezentujących
-bardziej odległe dziedziny. Osobom zaproszonym do
-projektu należy stworzyć warunki do dyskusji, uzgadniania stanowisk oraz weryfikacji własnych poglądów,
-by wiedza powstająca podczas projektu miała charakter społeczny.
-
-W trakcie warsztatów stosuje się techniki zwiększające
-kreatywność, by zachęcić do myślenia poza schematami i projektowanie nowych rozwiązań.
-
-Procesowe podejście oparte na myśleniu kategoriami
-przyszłości jest kluczowe dla projektów foresightowych
-z uwagi na konieczność wielokrotnego sprawdzania tez
-i pomysłów. Proces to również czas niezbędny do analiz i tworzenia scenariuszy.
-
-Wielowymiarowość w _foresighcie_ wyraża się poprzez gotowość do uwzględniania wielu perspektyw
-i kontekstów.
-
-Na poziomie organizacji projektów _foresightowych_ powyższe cechy przejawiają się w doborze technik i metod
-pracy (przestrzeń, metody warsztatowe, _networking_),
-gotowości do eksperymentowania i weryfikowania oraz
-otwartości na podejmowanie ryzyka.
-
-Na potrzeby niniejszego badania został zaprojektowany
-proces składający się z trzech etapów:
-
-* trzy panele eksperckie (listopad 2013 – luty 2014)
-prowadzone przy wykorzystaniu kreatywnych
-metod warsztatowych, na które zostali zaproszeni przedstawicielki
-i przedstawiciele różnych dyscyplin naukowych oraz sektorów
-gospodarki (biogramy wszystkich zaangażowanych osób znajdują
-się na [osobnej stronie]({{ content_url('/zespol') }}) niniejszego raportu),
-
-oraz dodatkowo:
-
-* ankieta online wypełniana przez zaangażowane
- w projekt osoby pomagająca uporządkować wiedzę zebraną na jednym z warsztatów,
-* _desk research_ poświęcony ogólnoświatowym
- trendom wpływającym na funkcjonowanie praw
- autorskich.
-
-Kluczową rolę w całym procesie odegrały warsztaty z udziałem ekspertek i ekspertów, których celem
-było wypracowanie czterech scenariuszy przyszłości.
-Jednocześnie warsztaty realizowały postulat partycypacyjności – uczestnikami spotkań byli przedstawiciele zarówno autorów, pośredników jak i użytkowników
-dóbr kultury, czyli wszystkie zaangażowane w tworzenie
-i wykorzystywanie praw autorskich strony. Spotkania
-miały charakter warsztatowy, wykorzystujący techniki
-kreatywne i z zakresu treningu twórczości.
-
-Celem pierwszego warsztatu było zdefiniowanie przedmiotu projektu – odpowiedzenie na pytanie, czym są
-dzisiaj prawa autorskie (kontekst, zakresy, sposoby
-użycia, aktorzy) – oraz zdefiniowanie trendów, które mogą wpływać na prawa autorskie w przyszłości
-(m. in. na bazie wyników desk researchu). Wśród omawianych trendów znalazły się tendencje opisujące zmiany społeczne, ekonomiczne, technologiczne i kulturowe.
-
-Dyskusja o trendach była punktem wyjścia do wyboru kluczowych dla dalszego tworzenia scenariuszy
-przyszłości „czynników niepewności”, czyli takich zjawisk, których kierunków i siły rozwoju nie jesteśmy
-w stanie przewidzieć. Osie stworzone przez przecinające się „czynniki niepewności” wyznaczają pola służące budowaniu poszczególnych scenariuszy. Przyjęliśmy
-założenie, że na potrzeby tego projektu zostaną wybrane
-dwa takie czynniki kluczowe dla przyszłości tworzenia,
-wykorzystywania i udostępniania kultury, które wyznaczą cztery scenariusze.
-
-Pomiędzy warsztatami ekspertki i eksperci, wykorzystując
-ankietę online, zhierarchizowali pod względem ważności
-i prawdopodobieństwa występowania trendy (z listy wypracowanych wcześniej około 60 pozycji każdy wskazywał
-na 10-stopniowej skali te, które według niego będą miały
-największy wpływ na przyszłość tworzenia, udostępniania i wykorzystywania dóbr kultury w kontekście prawa
-autorskiego za 25 lat w Europie). W ten sposób zostało
-wybranych 17 trendów, które stanowiły punkt odniesienia
-w tworzeniu scenariuszy – ich opis znajduje się w rozdziale
-[„Co nas czeka?”]({{ content_url('/co-nas-czeka') }}) niniejszego raportu.
-
-Drugi warsztat otwierał proces formułowania i pogłębiania scenariuszy przyszłości w perspektywie roku
-2040. Punktem wyjścia było wybranie dwóch kluczowych „czynników niepewności” (osi), za które zostały
-przyjęte:
-
-* konwergencja usług versus dywergencja usług
- świadczonych przez pośredników w obrocie dziełami kultury;
-* podejście pro-rynkowe versus podejście pro-wspólnotowe wyrażane w politykach publicznych (państwa i organizacji międzynarodowych, takich jak
- Unia Europejska).
-
-Z przecięcia tych dwóch osi powstały cztery możliwe
-scenariusze:
-
-<img src="{{ media_url('images/roza.png') }}" style="width: 100%;">
-
-Dalsza praca ekspertek i ekspertów polegała na wypełnianiu scenariuszy treścią i ciągłym sprawdzaniu
-przyjmowanych w trakcie pracy założeń pod kątem
-wybranych trendów, grup interesów (autorów, pośredników, przedstawicieli systemu stanowiącego prawo
-oraz użytkowników). Tworząc scenariusze, próbowano odpowiedzieć na pytania związane z każdym z nich,
-między innymi takie:
-
-* jak wygląda społeczeństwo obywatelskie?
-* jaki jest wzorzec udanego życia?
-* jak wygląda system edukacji?
-* jak wygląda system ekonomiczny?
-* jak funkcjonuje sektor kreatywny?
-* jaka jest sytuacja twórców i twórczyń tzw. kultury wysokiej i sztuki krytycznej?
-* jaki jest model uczestnictwa w kulturze?
-* jak technologia wpływa na konsumpcję kultury?
-* jak prawo traktuje autora i użytkownika kultury, jak reguluje relację pomiędzy nimi?
-
-Ostatni, trzeci warsztat poświęcony był doprecyzowaniu
-i pogłębieniu poszczególnych scenariuszy oraz przyjrzeniu się sytuacji różnych aktorów w każdym z nich.
-Warto zwrócić uwagę, że wszystkie warsztaty przebiegały w sposób niezwykle dynamiczny, przy dużym zaangażowaniu osób biorących w nich udział.
-
-Na podstawie szczegółowej analizy tych czterech scenariuszy Miłada Jędrysik, dziennikarka, która brała udział
-we wszystkich spotkaniach eksperckich, przygotowała
-narracyjny opis poszczególnych możliwych „światów”,
-stanowiących główną część niniejszego raportu.
-
-Wypracowane scenariusze mogą stanowić punkt wyjścia
-do poszerzania zakresu debaty i w dalszym kroku uwspólniania podejść do praw autorskich przez szerszą niż obecnie grupę autorów, pośredników oraz użytkowników dzieł
-kultury. Autorzy projektu „Scenariusze przyszłości bibliotek” podkreślają, że „_Foresight_ jest przede wszystkim
-sposobem na oswajanie się z myśleniem o przyszłości
-oraz na przyjęcie proaktwnego stosunku do zachodzących
-zmian”<a id="t03" href="#f03"><sup>3</sup></a>. Ponadto, poprzez włączenie różnych perspektywy i aktorów, stwarza możliwość werbalizacji stanowisk
-przez osoby i grupy wyłączane z dominującego dyskursu.
-W tekście „Prospektywa, czyli zarządzanie przyszłością”
-Edwin Bendyk<a id="t04" href="#f04"><sup>4</sup></a> twierdząco odpowiada na pytanie, czy metoda _foresight_ może pomóc w mierzeniu się z realnymi
-wyzwaniami. Takim realnym wyzwaniem dla osób zainteresowanych kształtowaniem relacji społecznych, edukacji, sektora kreatywnego, kultury i technologii w Europie
-w perspektywie 25 lat jest w naszym przekonaniu kształt
-prawa autorskiego.
-
-Zapytaliśmy troje ekspertów o ich opinię na temat przyszłości norm i praktyk związanych z prawem autorskim.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-
-### Justyna Hofmokl, badaczka Internetu i działaczka na rzecz wolnej kultury:
-
-Nie jesteśmy w stanie zahamować apetytu użytkowników
-na filmy, muzykę, teksty czy obrazy, który został rozbudzony przez rozwój Internetu. Dostępność wszelkich dóbr
-kultury na wyciągnięcie ręki sprawiła, że oczekujemy nowości w dobrej rozdzielczości i dowolnej wersji językowej
-natychmiast. Sądzę, że działania dostawców treści kultury
-będą zmierzały w większym stopniu ku zaspokojeniu pragnień konsumentów niż penalizowaniu działań prowadzących do uzyskania dostępu do treści. Oferta komercyjna,
-w systemie abonamentowym będzie się zapewne rozwijać,
-a autorzy będą się na nią zgadzać nawet wbrew własnemu
-interesowi. Naiwnością byłoby wierzyć, że główni gracze
-na rynku medialnym ustąpią sieci rozproszonych grup entuzjastów, którzy dzielić się będą między sobą wyselekcjonowanymi źródłami. W tym sensie tezy o fundamentalnej
-rewolucji i przekazaniu całej władzy nad obiegiem dóbr
-kultury internautom były zdecydowanie nazbyt optymistyczne. Mnie osobiście cieszy fakt, że Internet umożliwia
-łatwy dostęp do nisz, a poszukujący różnorodności z całą
-pewnością mogą do nich dotrzeć.
-
-Prawo autorskie nie jest dostosowane do rzeczywistości, w której w każdej minucie powstają gigabajty
-nowych treści, a użytkownicy oczekują, że będą mogli
-nie tylko swobodnie się z nimi zapoznać, ale również
-przesłać dalej czy przerobić. Dlatego w obecnej postaci
-jest obciążeniem, a nie usprawnieniem obiegu kultury. Nie możemy jednak spodziewać się szybkiego nadejścia rewolucji w legislacji. Ja liczę na zmianę, która
-będzie wywołana powolnymi przekształceniami nie
-tyle na rynku medialnym, co w środowisku naukowym
-i edukacyjnym. To właśnie w tych obszarach najszybciej
-adaptowane są wolne licencje, które umożliwiają dzielenie się i przekształcanie treści edukacyjnych. Kolejne
-pokolenia wychowywane na tak udostępnianych treściach będą oczekiwały podobnej swobody w dziedzinie kultury. To one mogą przeprowadzić reformę prawa
-autorskiego na miarę nowego stulecia.
-
-### Marcin Beme, twórca serwisu z audiobookami Audioteka.pl:
-
-Najważniejsze w obrocie treściami kultury w Sieci jest
-„dopieszczenie” klientki lub klienta: zaoferowanie im
-pełnej, stabilnej, łatwej w użyciu usługi. Mobilne technologie w kieszeni każdego potencjalnego użytkownika
-i użytkowniczki to ogromna szansa rozpowszechniania
-dostępu do treści kultury. Ale trzeba pamiętać, że konkurencja – w sensie innych treści i rozrywek – jest tylko
-„one app away”. Okres, przez który człowiek utrzymuje
-koncentrację na jednym obiekcie zanim zdecyduje się
-przenieść gdzie indziej (tzw. attention span), jest bardzo krótki, a treści kultury mają inną charakterystykę
-niż serwisy plotko-kwejkowe-podobne. Jeżeli nie zapewnimy użytkowniczkom i użytkownikom absolutnie wyjątkowego doświadczenia w kontakcie z naszym
-serwisem, to tak samo łatwo, jak ich zdobyliśmy, możemy ich stracić.
-
-„Pirat” moim zdaniem to osoba, która nie dostała satysfakcjonującej oferty w autoryzowanych źródłach.
-Gros ludzi nie wie, że korzysta z serwisów, które łamią
-prawo, często przecież za to korzystanie płaci. Jeśli zastanawiamy się, czy łatwiej jest wyszukiwać i karać za
-nielegalne udostępnianie filmów czy muzyki, czy też
-z klientów takich serwisów robić klientów serwisów
-szanujących prawa autorskie, to to drugie rozwiązanie
-wydaje mi się łatwiejsze. Jednak jeszcze łatwiejsze
-wydaje się – z punktu widzenia przedsiębiorcy sprzedającego audiobooki – w pierwszej kolejności dotrzeć
-do tych, którzy dotychczas nie konsumowali kultury
-w Sieci, ale są uczestnikami mobilnej społeczności i,
-używają smartfonów i tabletów oraz mają możliwości
-finansowe, by za dobrze przygotowany serwis zapłacić.
-
-### Bartek Chaciński, dziennikarz i redaktor działu kultury tygodnika „Polityka”:
-
-Serwisy _streamingowe_, które dają dostęp do jak największej ilości zasobów w Sieci w cenie jednego abonamentu, to zdecydowanie przyszłość. Po latach prób
-i błędów wreszcie się okazało, że jakiś model się sprawdza. Przykłady ze Skandynawii, która stała się poligonem takich rozwiązań, pokazują, że minimalizują one
-nielegalny obrót plikami i zastępują go. Serwisy _streamingowe_ będą służyły do zapoznania się z komercyjnymi wytworami kultury – fani, pasjonaci pójdą dalej,
-kupując płyty lub uczestnicząc w koncertach ulubionych wykonawców.
-
-Może zyski z tych nowych modeli dystrybucji nie będą
-takie, jakich by się spodziewali autorzy, ale przynajmniej
-ich utwory będą sprzedawane, a nie brane za darmo.
-Zresztą dajmy temu rynkowi jeszcze się rozwinąć, prawdziwe korzyści mogą jeszcze przyjść.
-
-Jednocześnie wydaje się, że ruch Creative Commons,
-którego jestem gorącym zwolennikiem, wydaje się słabnie. Może wraz ze zmianami, które przyniosą serwisy
-_streamingowe_, dojdzie do umocnienia status quo, jeśli
-chodzi o prawo autorskie, bo skoro okaże się, że można
-zarabiać na starych warunkach, to po co je zmieniać.
-
-
----
-
-<div class="przypisy">{%- filter markdown -%}
-
-
-<a id="f01" href="#t01">1: </a>Por. Kuciński J., Podręcznik metodyki foresight dla ekspertów projektu Foresight regionalny dla szkół wyższych Warszawy i Mazowsza
-„Akademickie Mazowsze 2030”, Warszawa 2010
-
-<a id="f02" href="#t02">2: </a>Zob. Bell W., Foundations of Futures Studies, Volume 1: Human Science
-for a New Era, New Jersey 2003
-
-<a id="f03" href="#t03">3: </a>Tarkowski A., Bendyk E., Scenariusze przyszłości bibliotek, Warszawa 2011
-
-<a id="f04" href="#t04">4: </a>Bendyk E., Prospektywa, czyli zarządzanie przyszłością, (w:), Scenariusze
-rozwoju lokalnych polityk kultury, Warszawa 2012
-
-jeśli chcecie państwo podzielić się swoimi uwagami na temat
-wyników naszego badania, prześlijcie je na adres:
-<a href="mailto:fundacja@nowoczesnapolska.org.pl">fundacja@nowoczesnapolska.org.pl</a>.
-
-{%- endfilter -%}
-</div>
-
-{% endblock %}
+++ /dev/null
----
-title: "O projekcie"
-order: 4
----
-
-{% block lead %}
-{% endblock %}
-
-{% block text %}
-
-Projekt badawczy „Cztery scenariusze przyszłości
-tworzenia, udostępniania i wykorzystania dóbr kultury
-oraz ocena jej wpływu na stan społeczeństwa,
-kultury, edukacji, sektor kreatywny, a także system prawa autorskiego
-w Europie w perspektywie roku 2040”
-
-
-Redakcja: Maria Świetlik
-Korekta: Małgorzata Domosławska
-Projekt graficzny i skład publikacji: Jakub Waluchowski/Kontrabanda
-Wykorzystane kroje: Dosis, Ostrich Sans, League Gothic, na licencji SIL Open Font License v1.10
-
-Badanie jest częścią projektu „Przyszłość prawa autorskiego” prowadzonego
-przez Fundację Nowoczesna Polska a finansowanego przez Trust for Civil Society
-in Central & Eastern Europe.
-
-<div style="text-align: center; margin: 2em 0">
-<a href="https://nowoczesnapolska.org.pl"></a><img src="{{ media_url('/logo/fnp1.png') }}" style="margin: 2em;"></a>
-<img src="{{ media_url('/logo/trust.png') }}" style="margin: 2em;">
-</div>
-
-Koordynacja projektu: Maria Świetlik
-Opieka metodologiczna, facylitacja i prowadzenie warsztatów: Tomasz Kasprzak i Martyna Woropińska
-Research: Paweł Stankiewicz
-
-Raport został opublikowany na licencji [CC BY-SA 3.0 PL](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/)
-
-{% endblock %}
--- /dev/null
+---
+title: "What awaits us?"
+author: "Miłada Jędrysik"
+order: 1
+---
+
+{% block lead %}
+We live in a time of change, which is
+often compared to the revolution
+caused by the spread of printing.
+Then, at the time of Gutenberg, by
+extending the written word the
+information got outside a tiny elite
+circle of readers: the nobles and
+clergy, reaching to the middle
+class, and then to the masses.
+The democratic world in which we
+live today is a consequence of this
+particular revolution.
+{% endblock %}
+
+{% block text %}
+We are already aware of a number of consequences of
+civilizational transition from an analogue to a digital world,
+but a lot of them we probably cannot even imagine. A
+lot of them awakens in us fear, which is a healthy evolutionary response that allows our species to avoid the
+unknown dangers, but it is worth bearing in mind that
+some of these fears appear unreasonable in time (in the
+mid-nineteenth century passengers fainted during a train
+ride, so crazy and dangerous to man seemed the speed
+of a steam locomotive). Twenty years after the spread
+of the Internet we are able to see the trends that seem
+to be shaping further development of the digital world.
+During the workshop we chose 17 trends that we considered the most important for the future of social circulation of information, culture, creativity and knowledge,
+i.e. goods covered by intellectual monopolies.
+
+
+
+Globalization
+-------------
+
+Globalization is a process the development of digitization has sped up. Today we are able to transfer large
+amounts of data in a very short time. A feature film,
+all episodes of the show, an entire discography – to
+download them through a broadband network is a
+matter of a few minutes. Internet does not know - at
+least for now - any borders. “Gangnam Style”, a hit by
+the Korean singer Psy, is approaching two billion views
+on YouTube. Streaming music services cover larger
+and larger areas of the world. Google and Facebook
+are global powers.
+
+These capabilities are also in benefit to companies that
+provide files in violation of copyright laws.
+
+Execution of violations of the law in the internet raises
+issues arising from the technology. Place of company
+headquarters, place in which there are servers with
+nonauthorizated files, place in which the violation was
+done by sharing the file, and the country in which it
+was downloaded - those may be different states (jurisdictions) with different copyright rules.
+
+An effort is made to regulate global trade, including
+the exchange of files and services on the Web, by trade
+agreements - some of them, like ACTA or TTIP, raise
+concern that, under the banner of fighting “piracy”,
+users will be deprived of the right to use resources in
+accordance with the principles of fair use or they will
+become subjects to control clearly violating civil rights.
+
+It is also discussed whether issues regarding intellectual monopolies when it comes to cultural works
+should be treated differently than in the case of traditional industries.
+
+The digital globalization is also an opportunity to work
+as distributed teams, as in the case of Wikipedia - an
+encyclopaedia created by volunteers from around the
+world. This puts, among other things, new light on the
+concept of authorship of the work - who is the author
+of an entry in Wikipedia or a crowdsourcing translation?
+
+We might also ask, more generally, whether the creative
+process is an individual flash of genius that creates ex
+nihilo, or the collective effort of the community based
+on the achievements of its predecessors? The answer
+to this question lies between the folklore-inspired poems of the Romantics and the Internet remix today.
+
+
+
+Exponential growth in the availability of content and ease of dissemination
+---------------------------------------------------------------------------
+
+The development of broadband Internet and more
+“capable” miniaturising memory gives us the ability
+to copy and transfer more and more data. Every 24
+months the number of transistors in microprocessors doubles.
+
+The data are not measured in megabytes, gigabytes
+and terabytes anymore – there being peta-, iexa-, zetta- and yottabytes.
+
+More and more of what has been written using zeroes and ones is within our immediate reach. An e-book
+is purchased with one click, and after a few seconds
+you can read it on your reader. Viral content in social
+media may reach hundreds of thousands of users in
+a few hours – a “selfie” of Ellen DeGeneres with the
+winners of the Oscars in 2014 beat the record for most
+retweets: two million.
+
+
+Development of informal circulation of content as a condition for the development of decentralized infrastructure
+-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
+
+On the Polish Internet there circulates a photo from
+1980s showing young people at a concert - all with their
+hands up, all holding cassette recorders, all recording.
+The informal circulation is nothing new; it appears everywhere where someone or something restricts access
+to content. In communist countries it took a form of
+samizdat, when it came to content limited by political
+censorship. Those who had access to the latest records
+from the West copied them on cassettes and sold or
+distributed to their friends.
+
+A decentralized infrastructure, such as P2P (peer to
+peer), is more difficult to control. It is also a convenient
+way to exchange files directly between users, bypassing distributors, regardless of whether they provide
+movies and music with the consent of the owners or
+without this consent.
+
+In the digital world the informal circulation has a greater extent, but the motivations are the same as in the
+days of analogue world - on the one hand there is the
+desire to escape the censorship or surveillance, which -
+as we know from the information furnished by Edward
+Snowden or activities of the Chinese censors - can
+achieve the size incomparable with anything before.
+
+On the other hand – it is a response to access barriers.
+The “premium” cultural offer is beyond the reach of
+most internet users, both for financial and technical reasons - the media companies reluctantly enter smaller
+markets, believing that it does not pay them.
+
+Still others believe that by sharing resources of knowledge and culture they contribute to the social justice,
+bridging the barriers of access for the disadvantaged.
+
+
+Development of the free software movement
+-----------------------------------------
+
+Similarly to P2P networks, free software, i.e. the code
+freely available that may be controlled and modified
+by its users, is a response to the threat of surveillance
+and information environment control. This is a solution
+for those who want to be sure that their software does
+not spy on them and does not limit the possibility by
+artificial barriers produced by the equipment manufacturers or proprietary software.
+
+Free software is also selected by those who like the pro-social and socially aware aspect of its creation - everyone can benefit from someone else’s work without the
+fear of copyright infringement; anyone can contribute
+to the community building.
+
+
+“We want to be premium”
+-----------------------
+
+“We want to be premium” that is to say: we want to
+watch the new season of our favourite series right now,
+immediately, together with users from the United States.
+
+In the globalized world with copying files and informal
+circulation of content on the Internet it is easy to realize
+one’s cultural aspirations, even if you do not happen to
+be a premium consumer – either due to financial reasons or lack of services in a given country. When Netflix,
+an American company that provides streaming movies
+and TV series, released the second season of “House
+of Cards”, it turned out that Poland came second (after
+the United States) as regards the number of episodes
+downloaded from torrents, far ahead of other countries
+in which Netflix already operates.
+
+Streaming services are developing rapidly, but not fast
+enough to avoid consumers in poorer and smaller countries to feel “worse” because these services have not
+arrived there yet. Some want to “legalize” their need to
+be a premium consumer as soon as possible, because they can afford that, and they believe it is only fair.
+Others, when having to choose between a paid service
+and the “free” one, will always choose the latter, because the subscription seems too expensive or because they do not want to contribute to millions earned by
+producers and distributors.
+
+
+Dominance of two business models of network intermediaries
+----------------------------------------------------------
+
+Today the monetization of circulation of culture in the
+Internet is carried out in one of two business models.
+In the first model, the intermediary (e.g. Amazon, iTunes, Spotify) earns on the sale of access to content, the
+commodity being, therefore, information (music, video,
+e-book) sought by the user. As a result, the intermediary aims at strict control over the flow of content, shutting it in their own system by preventing its copying to
+the hard drive, or reproducing with devices that are not
+their product. In return for a fee, you receive access on
+terms favorable to the intermediary. Fair use is therefore limited by the technology ( technological protection
+measures, TPM). In the second model data about users
+is monetized. In such a way, platforms such as Google
+and Facebook operate. The commodity here is not the
+content, but rather the information about users, their behaviour on the Web, preferences, friends. The platforms
+base on the works created or distributed by the users
+themselves. In the interest of these companies is not,
+therefore, a really broad fair use, which would legalize
+alternative social media, based on peer-2-peer networks.
+
+These two models originally competed with each other,
+because holders of the rights to content did not want
+their works to leak out of their system and appear on the
+platform, while owners of platforms were interested in
+as heavy traffic on their sites as possible, the issue of copyright being not a priority for them. With time, Internet
+companies began to use both models at the same time,
+because both produce the greatest profit today, monetizing the network effect.
+
+
+Easy access to content
+----------------------
+
+Clients expect comfort. And they are ready to pay for it
+with money, security or freedom. Therefore, comfort is
+the best (perhaps the only) tool, which can break the informal circulation of content. With the avalanche of access,
+you can “buy” consumers offering them - at a reasonable
+price - high quality and ease of use. No more broken connections, depixelised images, incomplete files that break
+off when we were about to find out who is the killer. End
+of e-books and audiobooks, in which chapters get torn.
+
+The customer of the twenty-first century will buy it
+under one condition: that everything will take no more
+than three clicks. If you have to copy anything, fill in never-ending forms, or fight with incompatible formats,
+you choose another intermediary.
+
+
+Growing importance of the law in protecting the professional market
+-------------------------------------------------------------------
+
+International treaties, such as ACTA, new legal regulations
+in different countries, tools allowing us to keep track of
+depleting profits of the distributors due to consumer behaviour: the world’s legal systems are slowly adapting to
+the digital world. Fair use, which is borrowing a book, a
+movie on a physical medium, to friends or acquaintances
+at a time when you had to have personal contact between
+borrowers, was limited to a range of one or a few dozen
+of people. In the digital era it requires a new definition,
+because where is the limit? In the digital age, however,
+private use allowed by law requires a new interpretation
+of “the circle of friends”. Five thousand friends, because
+so many you can have on Facebook? In fact friends on
+FB are often closer to us than our colleagues from work,
+even though we might have never seen the first eye-to-eye and the latter we see every day.
+
+The European Commission is just about to change the
+European Directive of 2001 harmonizing the copyright
+law in Europe, which was created under strong pressure from media companies counting on the longest binding force of exclusive rights and limiting exceptions. On
+the other hand, the United States from which the bulk
+of the so-called Big Content (i.e. corporations gaining
+from copyright ownership, for example Walt Disney
+Company), is trying to impose further trade treaties,
+transferring its legislation (and the balance of power)
+for the rest of the globe. The adaptation process to the
+realities of the Web is in progress, the nearest future
+will show which way it will go.
+
+
+Polarization of interests between consumers and businesses and governments
+--------------------------------------------------------------------------
+
+The interest of the recipient has already been defined –
+to have access to everything as comfortable as possible,
+free of charge or at a reasonable price. The business
+interest is, of course, to have the greatest profit, even
+at the cost of limiting access. European authorities in
+accordance with the liberal worldview feel primarily responsible for shaping an environment conducive
+to business, treating contemporary culture as further
+areas for commodification.
+
+The copyright-holders - both auttors and intermediaries - are afraid of new business models, such as streaming services, which compensate for the low price of
+the service with their massive character. Some intermediaries also trying to concentrate in their hands full
+copyright, treating authors who provide content quite
+instrumentally. Therefore, some authors believe that it
+is more profitable to lobby for prolonging the validity
+of these laws, narrowing fair use and providing punishment. As a result they find it more profitable to lobby for prolonging the validity of these laws, narrowing
+fair use and providing punishment. In some countries,
+politicians are inclined to these expectations and exacerbate the prosecution of copyright violations, not
+sparing the public funds, as in the case of the French
+government agency HADOPI.
+
+Some authors try to overcome these conflicts, bypassing
+intermediaries, and addressing the audience directly,
+whether it means offering all or part of their production for free, or collecting voluntary network fee before or after the creation of the work (crowdfunding).
+Also some intermediaries tolerate the grey area, seeing
+it as a potential for future customer hunting and field
+research on their preferences.
+
+Today one can see that in fact the profits and markets
+of the creative industry, although declining in certain narrow sectors (e.g. profits from sales of Cds) grow
+(games, video) or remain at a high level (music, books).
+And this despite the alleged global crisis.
+
+
+Convergence of the media
+------------------------
+
+Gone are the days when a newspaper offered you something to read, the radio – just something to hear,
+and a television just show – something to watch. They
+were three different incompatible technologies. On the
+Internet everything is a stream of bits, so it is possible
+to combine different forms of communication within
+a single site or material. “The New York Times” has set
+new journalistic routes with its material of 2013 about
+an avalanche in Tunnel Creek, containing the text next
+to video materials, slideshows, interactive maps and
+video covers illustrating the beginning of each chapter, in which, for example, in the background the snow
+was falling.
+
+Today it seems to be something quite obvious to us that
+the text on the Web is illustrated not only by a photo
+but also an embedded video. In the newspaper applications for tablets and smartphones, more and more
+moves, plays or changes.
+
+It also works the other way - the layout of paper
+media increasingly resembles the Internet, and the
+same thing happens with television stations: whizzing around the main image are strips of news and
+comments.
+
+Convergence also has social consequences - the “old”
+media adapting to the Internet also take over the “social
+order” and weaken the former dividing line on the active senders and passive recipients, e.g. allowing commenting on their texts or mixing professional journalistic texts with texts of users.
+
+
+Changing patterns of cultural consumption
+-----------------------------------------
+
+Until recently we have been consuming culture either
+frequently moving or accepting passively what was
+delivered to our house. We went to the cinema, theatre, concerts and meetings with authors - this has not
+changed, and even becomes more important in the situation when you have any content at your fingertips.
+In this system personal contact with the artist becomes an even more special experience. But we are no
+longer condemned to zapping with our remote control
+on a few dozen channels in the hope of finding something interesting, or to borrowing videos, CDs and books from our friends.
+
+Everything is on the Internet, what is more, it is not worth
+possessing. The focus moves from having the work on
+a physical medium to being able to have quick access
+to it online. This can lead - and there are already indications of this happening – to the secondary growth of
+interest in physical media, such as vinyl records.
+
+On the screen of a smartphone or tablet movies, books, music, images are available 24/7, in places and times so far unheard of - you can listen to music while
+riding a bike or running on a treadmill, read in the queue, watch in a hospital bed.
+
+Formerly to share with someone intangible cultural
+products demanded quite a complicated physical operation – recording a record or film or transferring them
+on a tape or disc. If you desired a book, you had to take
+the trouble to visit a friend, take it under your arm, and
+carry it home, not to mention an inevitable social chat
+on the occasion. Now to share a photo or video clip, if
+not with the whole of humanity, at least with a wide
+circle of friends, you only need one click on the social
+networking site, one little button that says “SHARE”.
+
+This revolutionary change, which redefines the concept of ownership and moves the centre of gravity of
+ownership from material goods to the community of
+experience, may be important for the future of economic systems and social relations.
+
+
+Growing importance of competencies in the management of information
+-------------------------------------------------------------------
+
+The plethora of content means that it is necessary to
+acquire new competencies on the part of both users
+and content providers.
+
+We already know that the search in the search engines
+is loaded with curvature brought by algorithms, a filter
+bubble, making the users see different search results
+depending on their history of visiting the Web. Anyone
+who does not get lost on the network as if he were in
+the enchanted forest, is able to competently search
+for information on the Internet, who can manage their profile on the social networking site so that content
+reaches where planned to, who is aware of what traces
+personal information “leaves” in the network and how
+to preserve privacy, will have an advantage over others,
+as in the past the ones who could read to the illiterate.
+
+The same applies to those who provide content. Those
+who deliver it in such a way as to satisfy the user in
+terms of transparency and functionality of the service,
+and with the increasing public awareness of the problem, perhaps soon also guaranteeing privacy, will win.
+
+
+Growing importance of content filtering skills
+----------------------------------------------
+
+Avalanche access to content raises the need for new
+forms of guidance. An iconic figure in the world of new
+journalism is, for instance, Andy Carvin of U.S. public
+radio NPR (now First Look Media), who introduces himself as a “real-time news DJ & occasional journalist”,
+DJ information on the Internet. Thanks to his commitment on Twitter (he has 102,000 followers) events such
+as the Egyptian spring of 2011 or attack on the Boston
+Marathon in 2013 began to take shape and meaning on
+the Internet, that without his mediation probably would
+not be interested by the subject or would rely only on
+the information noise in which they were not able to
+distinguish real messages from distortions.
+
+Carvin checked the reliability of sources, denounced
+fabricated revelations, drew people attention to important details. He served the same role as a journalist with
+experience in the traditional media, except for the fact
+that he based on other material input – twitts by others.
+
+Just like in the library we always needed a meaningful and transparent catalogue so on the Web we need
+guides who would order the world for us, because they
+know it better and have the time we are lacking. It could
+be one person who would create playlists or the whole
+site designed to become an aid for those seeking the
+light among yottabytes of information.
+
+Another thing that has changed is the fact that in addition to the voice of anointed experts we take into account the preferences of our friends (who liked something
+on the Web or shared it with us). Services providing content put on recommendation systems based precisely on the activity of one’s friends (“Your friend, Antek,
+liked Beethoven”) tell us what might be of interest for
+us. This is another element of the democratization of
+cultural consumption.
+
+But our tastes today are also steered by algorithms that
+suggest the user what he might like based on his previous behaviour on the Web. Such dehumanization of
+the process may seem dangerous for the community
+nature of culture and autonomy of users.
+
+
+Experience economy
+------------------
+
+For the last dozen years or so, economists have been
+pointing out that the real commodity on the market is
+the experience offered to the customers. The experience
+economy theory becomes particularly important when
+there are a lot of goods that are easily accessible, as it
+is in the case of the Internet. A unique experience can
+be – along with convenience - a factor which induces
+consumers to pay for the service, even though it does
+not involve a great effort to obtain it for free. Therefore,
+for example, the artists collecting funds for the creation
+of their works on crowdfunding sites offer the donors
+their autographs, T-shirts with the logo of the project
+or even dinner.
+
+Such an experience is an added value, determined directly by the creator or intermediary - to a lesser extent,
+therefore, it relates to the circulation of content without
+respecting copyrights. It may therefore help to alleviate
+tensions between users and intermediaries or authors,
+if the barrier of access to these unique experiences is
+not too high (e.g. free gadgets and an acceptable price).
+In another case it will only exacerbate these tensions.
+
+
+Two cultural markets – professional and amateur
+-----------------------------------------------
+
+Two cultural markets - professional and amateur - have
+existed probably since the first cave paintings authors began to distinguish themselves from other inhabitants of
+the caves as holders of special talent. At the end of the
+analogue world they were already encapsulated with long
+established taboos and institutional props. On the road
+of long emancipation from the guild craftsman the artist
+has become almost superhuman, thanks to the bestowal
+of special talents. But artists had to take artistic education, to adopt patterns of high culture, and then register
+their business in an appropriate association - only then
+could they become professional creators. Documenting
+their professionalism - especially in the countries of real
+socialism - gave them more rights than amateurs - to
+perform on stage, to royalties.
+
+Internet with its weakening hierarchies - not only for
+the artists - disturbed this order of things. Suddenly it
+turned out that an amateur is not only a homely artist
+exhibiting matches paintings in the local community
+centre, but also one of dozens of thousands of internet
+users, no worse, and often better at what they do, than
+dozens of professional artists.
+
+A question now arises whether a gifted photographer,
+who on his blog earns on contextual advertising, is an artist or an amateur? The criterion of the creation for free is
+difficult to be fitted into the online reality. Anyway, Franz
+Kafka also did not write for money. If you can speak in
+this case of any clear trend, it may rather be such that
+“amateurs around the world joined together” - their work
+is simply more visible and more accessible.
+
+An easier access to customers on the part of creators
+who have not passed regulating artistic education and
+have not been anointed by the guards of the canon, is
+reflected in the discourse they use: there is more strands
+of contesting dominant narratives.
+
+
+Increase of the prestige of professional artists on the cultural market and prices of their original works. Exclusivity of the physical contact with the artist
+---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
+
+Easy to copy works in the digital age make it necessary to define the notion of authenticity. When the Polish
+surrealist painter Zdzisław Beksiński, an enthusiast of
+new technologies, began to copy his drawings on the
+photocopier, the recipients had serious doubts whether
+they were actually dealing with a work of art. The master
+would ask a rhetorical question, why nobody doubts in
+woodcuts or linocuts, but apparently even the theoretical possibility of copying the work indefinitely raises
+questions as to its uniqueness.
+
+The same questions arose when the distinguished living
+British painter David Hockney drew beautiful still lives (incidentally, using free software) at his first iPad, where the
+value added was a flash of the glass screen of the device.
+
+Some accept readily these new techniques of creativity,
+others will still prefer the possibility of physical contact
+with the material and will be prepared to pay a lot for it.
+
+The search for originality and uniqueness can be seen
+even in the case of works that are mass-reproduced by
+their very nature: comics, cartoons and games - original
+boards rising in price.
+
+Also important today is the possibility of physical contact
+with the creator. If Spotify earns 0,006 to 0,084 dollars
+for one playing of a song, only a really popular artist may
+consider his revenue from this site a significant item in
+the family budget. Much more could be earned by playing concerts. A lot of experts say that in the near future a
+direct meeting with the artist can be one of the most important sources of his income. And this applies not only to
+performing artists; writers earn even more on meetings
+and other public appearances than on selling their books.
+
+
+New, for example, bodily forms of consumption and exploitation of cultural goods resulting from the development of technology
+-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
+
+In April 2012 at a concert by rapper Snoop Dogg there
+appeared in a hologram another rapper Tupac Shakur
+killed 16 years before. According to the viewers’ he “looked almost like a living person, and it was hard to believe that the real Tupac is not on stage”. The hologram of
+Tupac is just one example of augmented reality, which
+is offered to us in the new digital world. Connecting the
+real world with virtual reality is within reach, not only
+in the cinema 3D. Experiments with implanting people
+microdevices that will ensure that their perception capabilities significantly expand have already begun. This
+will open before us entirely new ways of receiving or
+participating in a work of art.
+
+
+{% endblock %}
+++ /dev/null
----
-title: "Zespół"
-order: 3
----
-
-{% block lead %}
-{% endblock %}
-
-{% block text %}
-
-Ekspertki i eksperci:
----------------------
-
-<div class="twocol">
-{% filter markdown %}
-
-**Marcin Beme**
-twórca serwisu z audiobukami Audioteka.pl
-
-**Ana Brzezińska**
-reżyserka filmowa, producentka i tłumaczka
-
-**Radek Czajka**
-programista, autor strony stratakazika.pl,
-działacz ruchu na rzecz wolnej kultury
-
-**dr Justyna Hofmokl**
-socjolożka, badaczka Internetu
-i działaczka na rzecz wolnej kultury.
-Jest współzałożycielką i jedną z koordynatorek
-projektu Creative Commons Polska
-
-**dr Piotr Kaczmarek-Kurczak**
-ekonomista, adiunkt w Katedrze Przedsiębiorczości
-Akademii Leona Koźmińskiego
-
-**dr Ewa Klekot**
-antropolożka kultury specjalizująca się w tema-
-tyce sztuki i dziedzictwa, adiunktka w Instytucie
-Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu
-Warszawskiego
-
-**Jarosław Lipszyc**
-kulturoznawca, działacz ruchu na rzecz wolnej
-kultury, prezes Fundacji Nowoczesna Polska
-
-**Łukasz Łyczkowski**
-aplikant adwokacki, pracuje w Wydziale Prawnym
-Stowarzyszenia Autorów ZAiKS
-
-**dr Aleksandra Przegalińska**
-filozofka z Akademii Leona Koźmińskiego,
-badająca m.in. boty.
-Podczas prezydencji polskiej w Radzie UE
-była przewodniczącą grupy roboczej
-ds. audiowizualnych
-
-**dr hab. Joanna Tyrowicz**
-ekonomistka z Wydziału Nauk Ekonomicznych
-Uniwersytetu Warszawskiego
-
-**Agata Wacławik-Wejman**
-dyrektorka ds. publicznych i relacji rządowych
-Google Polska, adwokatka i członkini korporacji
-adwokackiej stanu Nowy Jork
-
-
-{% endfilter %}</div>
-
-Zespół autorski:
-----------------
-
-<div class="twocol">
-{% filter markdown %}
-
-**Edwin Bendyk**
-dziennikarz Tygodnika „Polityka”, publicysta,
-zajmujący się problematyką cywilizacyjną
-i wpływem technologii na życie społeczne;
-wykładowca Collegium Civitas
-
-**Miłada Jędrysik**
-dziennikarka, redaktorka portalu culture.pl
-
-**Tomasz Kasprzak**
-socjolog, Instytut Badań Edukacyjnych
-
-**Paweł Stankiewicz**
-koordynator projektu „Prawo kultury” Fundacji Nowoczesna Polska
-
-**Maria Świetlik**
-antropolożka kultury, redaktorka i koordynatorka
-projektów badawczych
-
-**Martyna Woropińska**
-specjalistka ds. szkoleń Fundacji Rozwoju
-Społeczeństwa Informacyjnego (FRSI), koordynatorka
-badania „Scenariusze przyszłości bibliotek”
-
-{% endfilter %}</div>
-
-{% endblock %}
{% macro site_name() -%}
- Prawo kultury: scenariusze przyszłości
+ Right to Culture: Future Scenarios
{%- endmacro -%}
{%- macro title() -%}
<p class="footer-item">
- <strong><a href="//nowoczesnapolska.org.pl">Fundacja Nowoczesna Polska</a></strong><br/>
+ <strong><a href="//nowoczesnapolska.org.pl">Modern Poland Foundation</a></strong><br/>
<br/>
ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125<br/>
00-514 Warszawa<br/>
+ Poland<br>
tel/fax: +48 22 621 30 17<br/>
e-mail: fundacja@nowoczesnapolska.org.pl<br/>
</p><p class="footer-item">
- Jeśli nie oznaczono inaczej, wszystkie teksty są objęte
- <a href="{{ content_url('wolne-licencje') }}">wolną licencją</a>
- <a href='http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl'>Creative Commons
- Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach</a>.
+ If not stated otherwise, all texts are licensed under the
+ <a href='http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/deed.en'>Creative Commons – Attribution – Share Alike 3.0 PL</a> free license.
<br/><br/>
- <a href='http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl'
+ <a href='http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/deed.en'
><img src="{{ media_url('images/cc-by-sa.png') }}"
- alt="Wolna licencja CC BY-SA"
- title="Wolna licencja CC BY-SA" /></a>
+ alt="CC BY-SA free license"
+ title="CC BY-SA free license" /></a>
</p><p class="footer-item">
- <a href="https://nowoczesnapolska.org.pl/prywatnosc/">Polityka prywatności i ciasteczka</a>
+ <a href="https://nowoczesnapolska.org.pl/prywatnosc/">Privacy and cookie policy (Polish)</a>
</p>
{% extends "text.j2" %}
{% block mainlink -%}
- {{ content_url('/') }}#scenariusze
+ {{ content_url('/') }}#scenarios
{%- endblock %}
{% block image -%}
{% for i in range(0, p) %}<img style="width: 2em;" src="{{ media_url('images/listek1.png') }}">{% endfor %}
</span>
<span class="label">
- Pozycja {{ label }} jest {% if p == 1 %}słaba{% elif p == 2 %}średnia{% else %}silna{% endif %}:
+ Position of the {{ label }} is {% if p == 1 %}weak{% elif p == 2 %}average{% else %}strong{% endif %}:
</span>
</h3>
{%- endmacro %}
{% block top_title %}{{ title() }}{% endblock %}
{% if resource.meta.author -%}
<div class="author">
- {{ resource.meta.author_label }}: {{ resource.meta.author }}<br/>
+ {{ resource.meta.author }}<br/>
{{ resource.meta.author_add }}
</div>
{%- endif %}
--- /dev/null
+extends: site.yaml
+base_url: /scenarios
+media_url: /scenarios/media
+deploy_root: deploy_p_scenarios
+publisher:
+ default:
+ type: hyde.ext.publishers.ssh.SSH
+ username: prawokultury
+ server: giewont.icm.edu.pl
+ target: /srv/prawokultury/static_pages/scenarios
+ opts: -r -v --delete
base_url: /
context:
data:
- domain: https://przyszlosc.prawokultury.pl
+ domain: https://prawokultury.pl/
plugins:
- hyde.ext.plugins.meta.MetaPlugin
- hyde.ext.plugins.meta.AutoExtendPlugin
- name: intro
- name: main
- name: outro
-publisher:
- default:
- type: hyde.ext.publishers.ssh.SSH
- username: prawokultury
- server: giewont.icm.edu.pl
- target: /srv/przyszlosc/www/
- opts: -r -v --delete
fnp / static.git / commitdiff
