books/kochanowski_piesni1_I.txt

   1
   2 -----
   3 Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl/). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.
   4 Ten utwór nie jest chroniony prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza, że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać.
   5 Źródło:
   6 -----
   7
   8 AUTOR:
   9 TYTUŁ:
  10
  11
  12
  13
  14
  15 Jan Kochanowski
  16
  17 Pieśni, Księgi pierwsze
  18
  19 Pieśń I
  20
  21 INTACTIS OPULENTIOR
  22
  23
  24
  25 Byś wszystko złoto posiadł, które — powiadają —
  26 Gdzieś daleko gryfowie i mrówki kopają;
  27 Byś pałace rozwodził nie tylko na ziemi,
  28 Lecz i morza kamieńmi zabudował swemi:
  29
  30 Jeśli dyjamentowe goździe Mus ma w ręku,
  31 Którymi natwardszego umie pożyć sęku:
  32 Ani ty wyswobodzisz serca z ciężkiej trwogi,
  33 Ani z okrutnej śmierci sideł wyrwiesz nogi.
  34
  35 Lepiej polnych Tatarów dawny zwyczaj niesie,
  36 U których każdy swój dom wozi na kolesie;
  37 Lepszego rządu Getae grubi używają,
  38 Gdzie niwy nie mierzone wolne zboża dają.
  39
  40 Tam niewinna macocha dziatek pierwszej żony,
  41 Sirót nędznych, przestrzega wczasu z każdej strony;
  42 Ani z wielkim posagiem męża rządzi, ani
  43 Nadzieje kładzie w gładkim miłośniku pani.
  44
  45 Wielki posag — rodziców postępki uczciwe,
  46 A k'temu obyczaje skromne i wstydliwe;
  47 Występnych tam nie cierpią, lecz kto będzie krzywy,
  48 Niech się wierci, jako chce, nie zostanie żywy.
  49
  50 O, ktokolwiek będzie chciał mordy niecnotliwe
  51 I domowe okrócić najazdy, krwie chciwe,
  52 Jeśli pragnie ojczyzny ojcem być nazwany
  53 I tymże na wysokich kolumnach pisany:
  54
  55 Niech objeździć swą wolą śmie nieokróconą,
  56 A jego sprawy przyszłe wieki więc wspomioną;
  57 Ponieważ cnocie żywej my, źli, nie życzemy,
  58 Aż gdy nam z oczu zniknie, toż jej żałujemy.
  59
  60 Co po tych skargach próżnych, jeśli na występy
  61 Przez spary — jako mówią — patrzą urząd tępy?
  62 Po co statut i prawa chwalebne stawiamy,
  63 Jeśli się obyczajów dobrych nie trzymamy?
  64
  65 Nie odstraszą zbytecznym ogniem zarażone
  66 Kupca kraje chciwego; ani przesadzone
  67 Mrozem gwałtownym pola: żeglarze bywali
  68 Wszystek świat jako wielki kołem objechali.
  69
  70 Ubóstwo, hańba wielka, każe człowiekowi
  71 Czynić i cierpieć wszystko; już on i wstydowi
  72 Mir dawno wypowiedział, i cnocie, niedbały,
  73 Poświęconej nie myśli dostępować skały.
  74
  75 Albo my do spólnego skarbu, gdzie życzliwa
  76 Ludzka pochwała i głos pospolity wzywa,
  77 Albo w morze, przyczynę wszech nieszczęśliwości,
  78 Perły, złoto i wielkiej kamienie drogości
  79
  80 Zarzućmy, jeśli grzechów żałujem statecznie
  81 I nieprawości swoich. Potrzeba koniecznie
  82 Złej napierwsze początki żądze wykorzenić,
  83 A dziełem pracowitszym pieszczotę odmienić.
  84
  85 Nie umie syn szlachecki na koń wsieść i w łowy
  86 Na dziki zwierz z oszczepem jachać niegotowy,
  87 Lepiej kufla świadomy albo kart pisanych,
  88 Każesz li dać, i kostek, prawem zakazanych.
  89
  90 Więc ojciec krzywo przysiągł, wydarł sąsiadowi,
  91 Gotując niegodnemu spadek potomkowi;
  92 I przybywa-ć mu rzkmo, ale nie wiem czemu,
  93 Zawżdy na czymści schodzi państwu niesporemu.
  94
  95