Added new, merged books to repository.
[wolnelektury.git] / books / oppman_biala_dama.xml
diff --git a/books/oppman_biala_dama.xml b/books/oppman_biala_dama.xml
new file mode 100644 (file)
index 0000000..a8e4bd1
--- /dev/null
@@ -0,0 +1,187 @@
+<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
+<utwor>
+  <rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
+    <rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Oppman/Legendy_warszawskie">
+      <dc:creator xml:lang="pl">Oppman, Artur</dc:creator>
+      <dc:title xml:lang="pl">Biała Dama</dc:title>
+      <dc:relation.isPartOf xml:lang="pl">Legendy warszawskie</dc:relation.isPartOf>
+      <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
+      <dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Sutkowska, Olga</dc:contributor.technical_editor>
+      <dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
+      <dc:subject.period xml:lang="pl">Modernizm</dc:subject.period>
+      <dc:subject.type xml:lang="pl">Epika</dc:subject.type>
+      <dc:subject.genre xml:lang="pl">Legenda</dc:subject.genre>
+      <dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Partnerem projektu jest Prokom Software SA. Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
+      <dc:identifier.url xml:lang="pl">http://www.wolnelektury.pl/lektura/Bia%C5%82a+DamaL</dc:identifier.url>
+      <dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/Content/799</dc:source.URL>
+      <dc:source xml:lang="pl">Oppman, Artur (1867-1931), Legendy warszawskie, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań, Warszawa [etc.], 1925</dc:source>
+      <dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Artur Oppman zm. 1931</dc:rights>
+      <dc:date.pd xml:lang="pl">1931</dc:date.pd>
+      <dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
+      <dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
+      <dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
+      <dc:date xml:lang="pl">2007-08-30</dc:date>
+      <dc:audience xml:lang="pl">SP2</dc:audience>
+      <dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
+    </rdf:Description>
+  </rdf:RDF>
+  <liryka_lp>
+    <extra>
+      <!--<elementy_poczatkowe>-->
+    </extra>
+    <autor_utworu>Artur Oppman</autor_utworu>
+    <nazwa_utworu>Biała dama</nazwa_utworu>
+    <extra>
+      <!--</elementy_poczatkowe>-->
+    </extra>
+    <extra>
+      <!--<tekst_glowny>-->
+    </extra>
+    <begin id="b1188823900269"/>
+    <motyw id="m1188823900269">Przywódca, Walka, Władza, Wróg</motyw>
+    <srodtytul>I</srodtytul>
+    <strofa>Stanisław August siadł na tronie,/
+               Głośne mu ,,Wiwat" lud wykrzyka<pe><slowo_obce>wykrzyka</slowo_obce> --- wykrzykuje.</pe>,/
+               I miecz Batorych ujął w dłonie,/
+               Lecz to nie dłonie wojownika.</strofa>
+    <strofa>Nie do pancerza pierś królewska,/
+               Ani do hełmu białe czoło, ---/
+               A tu się chmurzy toń niebieska/
+               I groźne wichry szumią wkoło.</strofa>
+    <begin id="b1188823625065"/>
+    <motyw id="m1188823625065">Wróg</motyw>
+    <strofa>Czyha na Polską cudzoziemiec,/
+               Słabnie potęga ojców stara,/
+               W Rzeczpospolitej Moskal, Niemiec/
+               Rządzi się właśnie, jak gęś szara.</strofa>
+    <strofa>Wprowadza wojska swoje wraże<pe><slowo_obce>wraże</slowo_obce> --- obce.</pe>,/
+               Wolność narodu pcha w mogiłę, ---/
+               Niech Polak słucha, gdy on każe,/
+               Za nic mu prawo, --- on ma siłę</strofa>
+    <end id="e1188823625065"/>
+    <srodtytul>II</srodtytul>
+    <strofa>Stanisław August krzewi sztuki/
+               I o oświatę dba narodu,/
+               Ale kraj szarpią, jakby kruki,/
+               Sąsiedzi z wschodu i zachodu.</strofa>
+    <begin id="b1188824330196"/>
+    <motyw id="m1188824330196">Wróg</motyw>
+    <strofa>Nie ma kto wydać hasła boju,/
+               Z ,,Bogarodzicą" grzmiącą w nieba, ---/
+               Taki król dobry w czas pokoju,/
+               Teraz Sobieskich Polsce trzeba.</strofa>
+    <strofa>Z nim by poleciał lotem ptaka/
+               Nasz orzeł w polu purpurowym,/
+               Znów pod Grunwaldem zgnieść Prusaka,/
+               Na łeb Moskala bić pod Pskowem!</strofa>
+    <end id="e1188824330196"/>
+    <strofa>Lecz dobrze wiedzą źli sąsiedzi:/
+               Król Jan w katedrze śpi krakowskiej,/
+               A na warszawskim Zamku siedzi/
+               Stanisław August Poniatowski.</strofa>
+    <srodtytul>III</srodtytul>
+    <strofa>Król Staś w komnacie swej bogatej/
+               Coś tam rozważa, coś tam myśli:/
+               Może mu śnią się sławy kwiaty,/
+               Lub plan ,,Łazienek" nowych kreśli.</strofa>
+    <begin id="b1188824380999"/>
+    <motyw id="m1188824380999">Wojna</motyw>
+    <strofa>A tu zawzięte wrogi nasze/
+               Ojczyznę dwakroć już rozdarły;/
+               Huczą armaty, lśnią pałasze,/
+               I dzwon grzmi Polsce, jak umarłej.</strofa>
+    <strofa>Kościuszko wzywa, by rwać pęta,/
+               A z nim najlepsze w kraju męże ---/
+               I wzwyż przysięga leci święta:/
+               ,,Albo polegnę, lub zwyciężę!"</strofa>
+    <strofa>Lecz po Racławic bitwie chwackiej/
+               Znowu się sypią klęski krwawe ---/
+               I wojsk carowej tłum żołdacki/
+               Wiedzie Suwarów na Warszawę.</strofa>
+    <end id="e1188824380999"/>
+    <srodtytul>IV</srodtytul>
+    <begin id="b1188824456351"/>
+    <motyw id="m1188824456351">Ojczyzna, Śmierć bohaterska, Walka, Wojna</motyw>
+    <strofa>Na krwią zbroczonych Pragi wałach/
+               Wre bój zacięty, bój ostatni,/
+               Mrą kanoniery przy swych działach,/
+               Ginie walecznych hufiec bratni.</strofa>
+    <strofa>Mężny Jasiński, Korsak dzielny/
+               Już legli --- męże wiekopomni! ---/
+               Nigdy ich sławy nieśmiertelnej/
+               Wdzięczna ojczyzna nie zapomni!</strofa>
+    <strofa>Suwarów z setki armat wali,/
+               Napiera podłych zbirów zgrają, ---/
+               I lecą kule dalej, dalej,/
+               W królewski Zamek uderzają.</strofa>
+    <end id="e1188824456351"/>
+    <begin id="b1188824547032"/>
+    <motyw id="m1188824547032">Wizja, Wyrzuty sumienia</motyw>
+    <strofa>Zda się, mur Zamku się rozrywa,/
+               Zda się, dygoce ziemia sama.../
+               Król Staś padł w fotel, twarz zakrywa:/
+               Stanęła przed nim --- Biała Dama.</strofa>
+    <srodtytul>V</srodtytul>
+    <strofa>Na piersiach ranę ma czerwoną,/
+               Z której koralem krew się broczy,/
+               I tak żałośnie drży jej łono,/
+               I tak się łzami srebrzą oczy.</strofa>
+    <strofa>Z gorzkim wyrzutem patrzy w króla,/
+               A jemu serce mrze od trwogi, ---/
+               ,,Tam --- szepce widmo --- Moskal hula,/
+               Po moich synach depcą wrogi!</strofa>
+    <strofa>We krwi się pławi ma kraina/
+               I w każdem sercu tyle bólu!/
+               Czyjaż to wina? Czyja wina?/
+               Uderz się w piersi, słaby królu!</strofa>
+    <strofa>Mój naród w pęta dziś okuty,/
+               Gdzie spojrzeć --- rozpacz, łza i blizna;/
+               Iluż to trzeba lat pokuty,/
+               By wolną była znów Ojczyzna!..."</strofa>
+    <end id="e1188824547032"/>
+    <end id="e1188823900269"/>
+    <srodtytul>VI</srodtytul>
+    <begin id="b1188824609870"/>
+    <motyw id="m1188824609870">Niewola, Powstanie</motyw>
+    <strofa>Polska w niewoli byt swój wlecze,/
+               Trzech ją tyranów uciemiężą,/
+               Rdzewieją w pochwach stare miecze ---/
+               I niema pola dla oręża.</strofa>
+    <strofa>Ale się naród nie upodli/
+               I łzę ukrywa, co z ócz ścieka,/
+               Obój się z wrogiem co dzień modli/
+               I na wolności jutrznię czeka.</strofa>
+    <strofa>A każdy poryw ku swobodzie,/
+               Krwią bohaterów okupiony,/
+               Skraca twej męki czas, narodzie,/
+               Zbliża odrodzin świt wyśniony.</strofa>
+    <end id="e1188824609870"/>
+    <begin id="b1188824821193"/>
+    <motyw id="m1188824821193">Ojczyzna, Wolność, Żołnierz</motyw>
+    <strofa>A gdy już zda się, zmartwychwstaje/
+               Słońce wielkości, gloria chwały, ---/
+               W warszawskim Zamku w oknie staje/
+               Urocze widmo Damy Białej.</strofa>
+    <srodtytul>VII</srodtytul>
+    <strofa>Zapchany ludem plac Zamkowy,/
+               A wszyscy patrzą w stronę Wisły,/
+               Dumnie wzniesione wolnych głowy,/
+               Bo się kajdany w proch rozprysły.</strofa>
+    <strofa>A tam od mostu pieśni biegą,<pe><slowo_obce>biegą</slowo_obce> --- dziś popr.: biegną.</pe>/
+               Ach, nasze pieśni to bojowe! ---/
+               I obok Zamku warszawskiego/
+               Przeciąga wojsko narodowe</strofa>
+    <strofa>Jeden za drugim hufiec zbrojny,/
+               Piechota, jazda, równym szykiem,/
+               W mury stolicy wraca z wojny,/
+               Z wojny zwycięskiej z bolszewikiem!</strofa>
+    <strofa>Serca w takt biją, wzrok się łzawi,/
+               I triumfalna stoi brama, ---/
+               A z okna Zamku błogosławi/
+               Zwycięskim pułkom --- Biała Dama!...</strofa>
+    <end id="e1188824821193"/>
+  </liryka_lp>
+  <extra>
+    <!--</tekst_glowny>-->
+  </extra>
+</utwor>