1 <?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
3 <rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
4 <rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Oppman/Legendy_warszawskie">
5 <dc:creator xml:lang="pl">Oppman, Artur</dc:creator>
6 <dc:title xml:lang="pl">Biała Dama</dc:title>
7 <dc:relation.isPartOf xml:lang="pl">Legendy warszawskie</dc:relation.isPartOf>
8 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
9 <dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Sutkowska, Olga</dc:contributor.technical_editor>
10 <dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
11 <dc:subject.period xml:lang="pl">Modernizm</dc:subject.period>
12 <dc:subject.type xml:lang="pl">Epika</dc:subject.type>
13 <dc:subject.genre xml:lang="pl">Legenda</dc:subject.genre>
14 <dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Partnerem projektu jest Prokom Software SA. Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
15 <dc:identifier.url xml:lang="pl">http://www.wolnelektury.pl/lektura/Bia%C5%82a+DamaL</dc:identifier.url>
16 <dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/Content/799</dc:source.URL>
17 <dc:source xml:lang="pl">Oppman, Artur (1867-1931), Legendy warszawskie, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań, Warszawa [etc.], 1925</dc:source>
18 <dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Artur Oppman zm. 1931</dc:rights>
19 <dc:date.pd xml:lang="pl">1931</dc:date.pd>
20 <dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
21 <dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
22 <dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
23 <dc:date xml:lang="pl">2007-08-30</dc:date>
24 <dc:audience xml:lang="pl">SP2</dc:audience>
25 <dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
30 <!--<elementy_poczatkowe>-->
32 <autor_utworu>Artur Oppman</autor_utworu>
33 <nazwa_utworu>Biała dama</nazwa_utworu>
35 <!--</elementy_poczatkowe>-->
40 <begin id="b1188823900269"/>
41 <motyw id="m1188823900269">Przywódca, Walka, Władza, Wróg</motyw>
42 <srodtytul>I</srodtytul>
43 <strofa>Stanisław August siadł na tronie,/
44 Głośne mu ,,Wiwat" lud wykrzyka<pe><slowo_obce>wykrzyka</slowo_obce> --- wykrzykuje.</pe>,/
45 I miecz Batorych ujął w dłonie,/
46 Lecz to nie dłonie wojownika.</strofa>
47 <strofa>Nie do pancerza pierś królewska,/
48 Ani do hełmu białe czoło, ---/
49 A tu się chmurzy toń niebieska/
50 I groźne wichry szumią wkoło.</strofa>
51 <begin id="b1188823625065"/>
52 <motyw id="m1188823625065">Wróg</motyw>
53 <strofa>Czyha na Polską cudzoziemiec,/
54 Słabnie potęga ojców stara,/
55 W Rzeczpospolitej Moskal, Niemiec/
56 Rządzi się właśnie, jak gęś szara.</strofa>
57 <strofa>Wprowadza wojska swoje wraże<pe><slowo_obce>wraże</slowo_obce> --- obce.</pe>,/
58 Wolność narodu pcha w mogiłę, ---/
59 Niech Polak słucha, gdy on każe,/
60 Za nic mu prawo, --- on ma siłę</strofa>
61 <end id="e1188823625065"/>
62 <srodtytul>II</srodtytul>
63 <strofa>Stanisław August krzewi sztuki/
64 I o oświatę dba narodu,/
65 Ale kraj szarpią, jakby kruki,/
66 Sąsiedzi z wschodu i zachodu.</strofa>
67 <begin id="b1188824330196"/>
68 <motyw id="m1188824330196">Wróg</motyw>
69 <strofa>Nie ma kto wydać hasła boju,/
70 Z ,,Bogarodzicą" grzmiącą w nieba, ---/
71 Taki król dobry w czas pokoju,/
72 Teraz Sobieskich Polsce trzeba.</strofa>
73 <strofa>Z nim by poleciał lotem ptaka/
74 Nasz orzeł w polu purpurowym,/
75 Znów pod Grunwaldem zgnieść Prusaka,/
76 Na łeb Moskala bić pod Pskowem!</strofa>
77 <end id="e1188824330196"/>
78 <strofa>Lecz dobrze wiedzą źli sąsiedzi:/
79 Król Jan w katedrze śpi krakowskiej,/
80 A na warszawskim Zamku siedzi/
81 Stanisław August Poniatowski.</strofa>
82 <srodtytul>III</srodtytul>
83 <strofa>Król Staś w komnacie swej bogatej/
84 Coś tam rozważa, coś tam myśli:/
85 Może mu śnią się sławy kwiaty,/
86 Lub plan ,,Łazienek" nowych kreśli.</strofa>
87 <begin id="b1188824380999"/>
88 <motyw id="m1188824380999">Wojna</motyw>
89 <strofa>A tu zawzięte wrogi nasze/
90 Ojczyznę dwakroć już rozdarły;/
91 Huczą armaty, lśnią pałasze,/
92 I dzwon grzmi Polsce, jak umarłej.</strofa>
93 <strofa>Kościuszko wzywa, by rwać pęta,/
94 A z nim najlepsze w kraju męże ---/
95 I wzwyż przysięga leci święta:/
96 ,,Albo polegnę, lub zwyciężę!"</strofa>
97 <strofa>Lecz po Racławic bitwie chwackiej/
98 Znowu się sypią klęski krwawe ---/
99 I wojsk carowej tłum żołdacki/
100 Wiedzie Suwarów na Warszawę.</strofa>
101 <end id="e1188824380999"/>
102 <srodtytul>IV</srodtytul>
103 <begin id="b1188824456351"/>
104 <motyw id="m1188824456351">Ojczyzna, Śmierć bohaterska, Walka, Wojna</motyw>
105 <strofa>Na krwią zbroczonych Pragi wałach/
106 Wre bój zacięty, bój ostatni,/
107 Mrą kanoniery przy swych działach,/
108 Ginie walecznych hufiec bratni.</strofa>
109 <strofa>Mężny Jasiński, Korsak dzielny/
110 Już legli --- męże wiekopomni! ---/
111 Nigdy ich sławy nieśmiertelnej/
112 Wdzięczna ojczyzna nie zapomni!</strofa>
113 <strofa>Suwarów z setki armat wali,/
114 Napiera podłych zbirów zgrają, ---/
115 I lecą kule dalej, dalej,/
116 W królewski Zamek uderzają.</strofa>
117 <end id="e1188824456351"/>
118 <begin id="b1188824547032"/>
119 <motyw id="m1188824547032">Wizja, Wyrzuty sumienia</motyw>
120 <strofa>Zda się, mur Zamku się rozrywa,/
121 Zda się, dygoce ziemia sama.../
122 Król Staś padł w fotel, twarz zakrywa:/
123 Stanęła przed nim --- Biała Dama.</strofa>
124 <srodtytul>V</srodtytul>
125 <strofa>Na piersiach ranę ma czerwoną,/
126 Z której koralem krew się broczy,/
127 I tak żałośnie drży jej łono,/
128 I tak się łzami srebrzą oczy.</strofa>
129 <strofa>Z gorzkim wyrzutem patrzy w króla,/
130 A jemu serce mrze od trwogi, ---/
131 ,,Tam --- szepce widmo --- Moskal hula,/
132 Po moich synach depcą wrogi!</strofa>
133 <strofa>We krwi się pławi ma kraina/
134 I w każdem sercu tyle bólu!/
135 Czyjaż to wina? Czyja wina?/
136 Uderz się w piersi, słaby królu!</strofa>
137 <strofa>Mój naród w pęta dziś okuty,/
138 Gdzie spojrzeć --- rozpacz, łza i blizna;/
139 Iluż to trzeba lat pokuty,/
140 By wolną była znów Ojczyzna!..."</strofa>
141 <end id="e1188824547032"/>
142 <end id="e1188823900269"/>
143 <srodtytul>VI</srodtytul>
144 <begin id="b1188824609870"/>
145 <motyw id="m1188824609870">Niewola, Powstanie</motyw>
146 <strofa>Polska w niewoli byt swój wlecze,/
147 Trzech ją tyranów uciemiężą,/
148 Rdzewieją w pochwach stare miecze ---/
149 I niema pola dla oręża.</strofa>
150 <strofa>Ale się naród nie upodli/
151 I łzę ukrywa, co z ócz ścieka,/
152 Obój się z wrogiem co dzień modli/
153 I na wolności jutrznię czeka.</strofa>
154 <strofa>A każdy poryw ku swobodzie,/
155 Krwią bohaterów okupiony,/
156 Skraca twej męki czas, narodzie,/
157 Zbliża odrodzin świt wyśniony.</strofa>
158 <end id="e1188824609870"/>
159 <begin id="b1188824821193"/>
160 <motyw id="m1188824821193">Ojczyzna, Wolność, Żołnierz</motyw>
161 <strofa>A gdy już zda się, zmartwychwstaje/
162 Słońce wielkości, gloria chwały, ---/
163 W warszawskim Zamku w oknie staje/
164 Urocze widmo Damy Białej.</strofa>
165 <srodtytul>VII</srodtytul>
166 <strofa>Zapchany ludem plac Zamkowy,/
167 A wszyscy patrzą w stronę Wisły,/
168 Dumnie wzniesione wolnych głowy,/
169 Bo się kajdany w proch rozprysły.</strofa>
170 <strofa>A tam od mostu pieśni biegą,<pe><slowo_obce>biegą</slowo_obce> --- dziś popr.: biegną.</pe>/
171 Ach, nasze pieśni to bojowe! ---/
172 I obok Zamku warszawskiego/
173 Przeciąga wojsko narodowe</strofa>
174 <strofa>Jeden za drugim hufiec zbrojny,/
175 Piechota, jazda, równym szykiem,/
176 W mury stolicy wraca z wojny,/
177 Z wojny zwycięskiej z bolszewikiem!</strofa>
178 <strofa>Serca w takt biją, wzrok się łzawi,/
179 I triumfalna stoi brama, ---/
180 A z okna Zamku błogosławi/
181 Zwycięskim pułkom --- Biała Dama!...</strofa>
182 <end id="e1188824821193"/>
185 <!--</tekst_glowny>-->
fnp / wolnelektury.git / blob