books/01/kasprowicz_hymny_dies_irae.xml

   1 <?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
   2 <utwor>
   3   <rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
   4 <rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Kasprowicz/Hymny/Dies_Irae">
   5 <dc:creator xml:lang="pl">Kasprowicz, Jan</dc:creator>
   6 <dc:title xml:lang="pl">Dies Irae</dc:title>
   7 <dc:relation.isPartOf xml:lang="pl">http://www.wolnelektury.pl/lektura/hymny</dc:relation.isPartOf>
   8 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
   9 <dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Sutkowska, Olga</dc:contributor.technical_editor>
  10 <dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
  11 <dc:subject.period xml:lang="pl">Modernizm</dc:subject.period>
  12 <dc:subject.type xml:lang="pl">Liryka</dc:subject.type>
  13 <dc:subject.genre xml:lang="pl">Hymn</dc:subject.genre>
  14 <dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
  15 <dc:identifier.url xml:lang="pl">http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/hymny-dies-irae</dc:identifier.url>
  16 <dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/Content/5961</dc:source.URL>
  17 <dc:source xml:lang="pl">Kasprowicz, Jan (1860-1926), Hymny, ”Bibljoteka Polska“, Warszawa, 1922</dc:source>
  18 <dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Jan Kasprowicz zm. 1926</dc:rights>
  19 <dc:date.pd xml:lang="pl">1926</dc:date.pd>
  20 <dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
  21 <dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
  22 <dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
  23 <dc:date xml:lang="pl">2008-09-15</dc:date>
  24 <dc:audience xml:lang="pl">L</dc:audience>
  25 <dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
  26 </rdf:Description>
  27 </rdf:RDF>
  28   <liryka_l>
  29
  30 <autor_utworu>Jan Kasprowicz</autor_utworu>
  31
  32 <dzielo_nadrzedne>Hymny</dzielo_nadrzedne>
  33
  34 <nazwa_utworu>Dies Irae<pe><slowo_obce>Dies irae</slowo_obce> --- czyt. [dies ire], dzień gniewu, czyli Sądu Ostatecznego. Taki tytuł nosiła średniowieczna pieśń religijna, napisana przez włoskiego poetę Tomasza z Celano (1190--1260). Pieśń zwiastowała nadejście dnia kary. Dzisiaj <slowo_obce>Dies Irae</slowo_obce> wchodzi w skład <slowo_obce>Requiem</slowo_obce>, utworu wykonywanego z okazji uroczystości pogrzebowych.</pe></nazwa_utworu>
  35
  36
  37
  38 <strofa><begin id="b1208024554875"/><motyw id="m1208024554875">Koniec świata</motyw>Trąba dziwny dźwięk rozsieje,/
  39 ogień skrzepnie, blask ściemnieje<pe><slowo_obce>ogień skrzepnie, blask ściemnieje</slowo_obce> --- nawiązanie do kolędy <tytul_dziela>Bóg się rodzi</tytul_dziela>.</pe>,/
  40 w proch powrócą światów dzieje./
  41 Z drzew wieczności spadną liście/
  42 na Sędziego straszne przyjście,/
  43 by świadectwo dać Psalmiście...</strofa>
  44
  45 <strofa>A ty, psalmisto Pański, nastrój harfę swoją/
  46 już na ostatni ton!</strofa>
  47
  48 <strofa>Grzech krwią czarną duszę plami.../
  49 Bez obrońcy staniem sami ---/
  50 któż zlituje się nad nami?</strofa>
  51
  52 <strofa>Kyrie elejson<pe><slowo_obce>Kyrie eleison</slowo_obce> --- Panie, zmiłuj się.</pe>!.../
  53 O Boże! Ty bądź naszą łaską i obroną!/
  54 Kyrie elejson!</strofa>
  55
  56 <strofa><begin id="b1212578892492"/><motyw id="m1212578892492">Chrystus</motyw>O Głowo, owinięta cierniową koroną,/
  57 gasnącym wieki wieków spojrzyj na nas okiem!/
  58 O spojrzyj na nas z tej głuszy,/
  59 która swym tchnieniem głębokiem/
  60 ogarnia światów bezmiary,/
  61 a którą ty wypełniasz swych bólów ogromem,/
  62 o Głowo, owinięta cierniową koroną!<end id="e1212578892492"/></strofa>
  63
  64 <strofa><begin id="b1208024650533"/><motyw id="m1208024650533">Grzech, Kara, Kondycja ludzka, Los</motyw>Żałobna drogo nieochybnej kary,/
  65 broczącej we łzach i przy jęków wtórze/
  66 w ten pozbawiony końca/
  67 Pańskiego gniewu dzień,/
  68 w którym w pożarach spokojnego słońca/
  69 <begin id="b1208024781752"/><motyw id="m1208024781752">Kobieta, Kobieta "upadła", Kwiaty</motyw>szatańskim chichotem płoną/
  70 świeże, niezwiędłe róże/
  71 grzechu i winy!</strofa>
  72
  73 <strofa>Na ich purpurze/
  74 osiadł posępny i siny/
  75 tej Konieczności cień,/
  76 z której przepastnej głębiny,/
  77 z łona, pełnego niweczących tchnień,/
  78 nad boskiej woli złomem/
  79 wyrosły zabójcze kwiaty/
  80 w Pańskiego gniewu nieskończony dzień...</strofa>
  81
  82 <strofa>A Ewa jasnowłosa, matka gwiazd i ziemi,/
  83 upaja się ich wonią, schylona nad niemi.<end id="e1208024781752"/><end id="e1208024650533"/>/
  84 Kyrie elejson!/
  85 Przez ciebie w proch nicości wracają Twe światy,/
  86 o Boże miłosierny, zmiłuj się nad nami!</strofa>
  87
  88 <strofa>Od Twego drzewa oderwany liść,/
  89 pędzi duch ludzki i naprzód i wstecz,/
  90 niby garść kurzu, porwana cyklonem:/
  91 przed nim i za nim płomienisty miecz/
  92 iskrzy się ostrzem czerwonem;/
  93 przed nim i za nim wstają z swych cmentarzy/
  94 upiory wieków, naznaczone sromem/
  95 winy i grzechu,/
  96 i klną i bluźnią i płaczą,/
  97 jęczą i syczą i dyszą/
  98 nieustającą rozpaczą,/
  99 od szaleńczego zamierają śmiechu/
 100 w ten Pańskich gniewów nieskończony dzień...</strofa>
 101
 102 <strofa><begin id="b1212579137019"/><motyw id="m1212579137019">Chrystus</motyw>O Głowo, owinięta cierniową koroną,/
 103 Ty, co rozpierasz Swej męki ogromem/
 104 pierś Konieczności! <begin id="b1212579165428"/><motyw id="m1212579165428">Oko, Wzrok</motyw>O Głowo,/
 105 której źrenice, jako dwie pochodnie/
 106 dogasające, płoną/
 107 nad krętą, pustą, nieskończoną drogą/
 108 i gasną, gasną, a zgasnąć nie mogą,/
 109 zawrzyj Swe oczy nad nami,/
 110 nie patrz na boleść i zbrodnię!...<end id="e1212579165428"/><end id="e1212579137019"/></strofa>
 111
 112 <strofa>Jedno jest tylko w przestworzach widomem,/
 113 jedno w zachodniej płomienieje zorzy/
 114 nad płomiennymi falami/
 115 wiekuistego Żywota/
 116 i nigdy w ciemnię grobu się nie złoży/
 117 i nigdy ciężkich stóp swych nie poruszy,/
 118 by iść i iść i iść/
 119 poza granice duszy ---/
 120 jedno jest tylko Jednem,/
 121 grzmiącym miedzianą surmą archanioła/
 122 ponad pokoleń pokoleniem biednem/
 123 w Pańskiego gniewu nieskończony dzień:/
 124 wielki, wszechmocny Ból.</strofa>
 125
 126 <strofa>O Boże miłosierny, zmiłuj się nad nami!/
 127 Niech łaska Twoja winy nam odpuści.../
 128 A ty swe skronie tul/
 129 do zimnych opok, do strzaskanych grani,/
 130 sterczących smutnie nad gardłem czeluści,/
 131 i płacz...</strofa>
 132
 133 <strofa>Surma jęczy, surma woła!/
 134 Giną w chmurach wirchów<pe><slowo_obce>wirchy</slowo_obce> lub: <slowo_obce>wierchy</slowo_obce> --- region. szczyty gór.</pe> czoła;/
 135 wałem mżących mgieł dokoła/
 136 nieznany oddech miota,/
 137 jakieś potworne, dzikie kształty tworzy/
 138 i po dolinach rozpędza ich stada/
 139 i znów je skupia w przepastnej otchłani/
 140 i ku niebiosom wyrzuca ich kłąb/
 141 i w jakieś czarne rozsnuwa całuny/
 142 ten niewidzialny, dreszcz budzący Tkacz/
 143 i ciężką, mokrą tą przędzą pokrywa/
 144 wszystko, co jest.../
 145 <wers_wciety typ="6">O biada!...</wers_wciety></strofa>
 146
 147 <strofa>Biada!... Pierś światów przed chwilą tak żywa,/
 148 kona pod strasznym ciężarem.../
 149 Olbrzymy świerków padają strzaskane;/
 150 las się położył na skalisty zrąb;/
 151 węże kosówek, wyprężywszy ciała/
 152 w kurczach śmiertelnych, drętwieją bezwładne;/
 153 wrzos na granitów podścielisku szarem/
 154 spełznął na wieki;/
 155 kozice stromą oblepiły ścianę/
 156 i patrząc trwożnie w bezmierny, daleki,/
 157 w ten nieskończony chaos mgieł i cieni,/
 158 runęły w żlebny grób.../
 159 Rozkrzyżuj silne ramiona/
 160 i paznokciami wpij się w twardy głaz/
 161 i odwróć oczy od onej przestrzeni,/
 162 w której rozsadza horyzontów krańce/
 163 ta Głowa, w cierń uwieńczona!</strofa>
 164
 165 <strofa><begin id="b1208022977046"/><motyw id="m1208022977046">Grzech, Kobieta, Kobieta "upadła"</motyw>Nie patrz, gdzie siadła jasnowłosa Ewa,/
 166 wygnana z raju na wieczysty czas,/
 167 mająca zbrodnię u swych białych stóp,/
 168 wieczyście żarta płomienistą żądzą/
 169 winy i grzechu...<end id="e1208022977046"/></strofa>
 170
 171 <strofa>O duszo, pełna miłości,/
 172 a którą nieustanne szarpią niepokoje!/
 173 Pańskiego gniewu zwalił się już dzień!/
 174 Trombita Sądu nad tobą rozbrzmiewa/
 175 piorunną mocą archanielskich tchnień/
 176 w Pańskiego gniewu nieskończony dzień...</strofa>
 177
 178 <strofa>Niechaj mnie sądzą,/
 179 niechaj mnie karzą ---/
 180 tak, mnie, Adama, com na barki swoje/
 181 zabrał z Ogrodu to nadludzkie brzemię/
 182 przygniatającej winy/
 183 i wieki wieków pnę się z tym ciężarem/
 184 ku wiekuistej wyży<pe><slowo_obce>wyży</slowo_obce> --- (neol.) wysokości.</pe>/
 185 i zbladłą nie śmiem odwrócić się twarzą/
 186 <begin id="b1208023046256"/><motyw id="m1208023046256">Grzech, Kobieta, Kobieta "upadła", Wąż</motyw>tam, ku tym zmrokom, co zaległy ziemię,/
 187 tam, ku piekielnej przełęczy,/
 188 na której siadła jasnowłosa Ewa/
 189 z padalcem grzechu u swych białych stóp...<end id="e1208023046256"/></strofa>
 190
 191 <strofa>Miliardy krzyży,/
 192 opromienione okręgami tęczy,/
 193 z padolnych Styksów powstają głębiny/
 194 w Pańskiego gniewu nieskończony dzień/
 195 i rosną, rosną w jakiś straszny las,/
 196 co wierzchołkami swych bolesnych drzew/
 197 przeszywa wszystkie mgły/
 198 i wszystkie blaski, które lśnią nad mgłami,/
 199 wypływające z Wszechmocy Istnienia.</strofa>
 200
 201 <strofa>O Boże miłosierny, zmiłuj się nad nami!/
 202 Twojego gniewu nadszedł wielki czas,/
 203 głos już zagrzmiał hiobowy,/
 204 niebios walą się posowy<pe><slowo_obce>posowa</slowo_obce> (region.) --- sufit.</pe>,/
 205 <begin id="b1208023136836"/><motyw id="m1208023136836">Krew, Cierpienie, Chrystus</motyw>z owiniętej cierniem Głowy/
 206 rzeką i morzem płynie ciepła krew,/
 207 w rzekę i morze krwi jej ból się zmienia...<end id="e1208023136836"/></strofa>
 208
 209 <strofa>W świątyni bożej zamilkł święty śpiew,/
 210 już się zasłona rozdarła na dwoje,/
 211 mur się już wali i skała już pęka.../
 212 A krew w tych morzach, w tych czerwonych rzekach/
 213 ścięła się w ciemny lód...</strofa>
 214
 215 <strofa>Kyrie elejson!</strofa>
 216
 217 <strofa><begin id="b1208023276117"/><motyw id="m1208023276117">Ciało, Cierpienie</motyw>Ogromna, niesłychana, wiekuista męka,/
 218 z nieprzygasłymi oczyma,/
 219 milcząca, cicha i, jak zmierzch, pobladła,/
 220 na wklęsłych skroniach siadła,/
 221 na wpółotwartych powiekach/
 222 i na wydętych piersiach tych olbrzymich ciał,/
 223 które do krzyżów przybiła/
 224 nielitościwa Dłoń.../
 225 W kleszczach je swoich trzyma,/
 226 wpija się w kąty ust,/
 227 ramiona w kabłąk gnie/
 228 dręcząca wieki niezmożona siła/
 229 i, jak śmiertelny szał,/
 230 zastygły, skamieniały w godzinie konania,/
 231 swoim ciężarem się wgniata/
 232 w zwiędłe, z przepasek odsłonięte brzuchy/
 233 i biodra spłaszcza, kolana rozsuwa/
 234 i pokrzywione, czarne palce nóg,/
 235 pokrytych siecią fioletowych żył,/
 236 w zamarłych kurczach wydłuża.../
 237 O grozo świata!<end id="e1208023276117"/>/
 238 O widma, płynące w dal,/
 239 w ten przestwór ślepy i głuchy,/
 240 w wilgotny, mgławy pył,/
 241 w te ciemne wnętrza bezsłonecznych brył,/
 242 w potworne gmachy nadszczytowych chmur!</strofa>
 243
 244 <strofa>Jeszcze nie zapiał kur,/
 245 a na piekielnej przełęczy,/
 246 <begin id="b1208023329433"/><motyw id="m1208023329433">Grzech, Kobieta, Kobieta "upadła", Zdrada</motyw>nad dnem Styksowych otchłani,/
 247 siedzi pod złomem niebotycznej grani/
 248 pramatka Grzechu, jasnowłosa Ewa,/
 249 z gadziną zdrady u swych białych stóp.<end id="e1208023329433"/></strofa>
 250
 251 <strofa>Kyrie elejson!/
 252 Straszny przed nami otworzyłeś grób...</strofa>
 253
 254 <strofa><begin id="b1208023436257"/><motyw id="m1208023436257">Błoto</motyw>I płyną, płyną te milczące krzyże/
 255 razem z ruchomym, wielkim trzęsawiskiem,/
 256 które swą rdzawą kałużą oblewa/
 257 męczeńskie drzewa./
 258 Wszystko, co było dalekim i bliskiem,/
 259 co opadało w niedojrzaną głąb/
 260 i w niedojrzane wznosiło się wyże,/
 261 teraz tym wielkim, grząskim bagnem płynie/
 262 w Pańskiego gniewu ostatniej godzinie.../
 263 Kyrie elejson!/
 264 Światy pochłania nieprzebyty muł,/
 265 światy, od bożych odepchnięte bram.</strofa>
 266
 267 <strofa><begin id="b1208023572252"/><motyw id="m1208023572252">Pokusa, Wąż, Gotycyzm</motyw>A spod korzeni jadowitych ziół,/
 268 spod kęp sitowia i trzciny i traw,/
 269 z rowów, przepadlisk, wądolców<pe><slowo_obce>wądolec</slowo_obce> --- wądół; niewielka dolinka, zagłębienie terenu.</pe> i jam,/
 270 pokrytych opalowym szkliwem zgniłych wód,/
 271 zaczyna wypełzywać<pe><slowo_obce>wypełzywać</slowo_obce> --- dziś popr.: wypełzać.</pe> żmij skłębiony płód<end id="e1208023436257"/>:/
 272 czarne pijawki, zielone jaszczury/
 273 wiją się naprzód wpław/
 274 i oplatają kręgami śliskiemi/
 275 męczeńskich krzyżów smutne miliardy,/
 276 z bagnistej wyrosłe ziemi,/
 277 zapadłe w bagnisty kał.../
 278 I oto głowy swoje, dziwne, ludzkie głowy,/
 279 świecące trupim tłuszczem zżółkłych, łysych czół,/
 280 o szczękach, otulonych kłębem czarnych bród,/
 281 kładą na łonach tych pomarłych ciał.../
 282 I skośne, mętne oczy podnoszą do góry/
 283 ku ich schylonym skroniom.../
 284 I biodra opasawszy w lubieżnym uścisku,/
 285 zwilgotniałymi usty/
 286 szepczą im słowa rozpusty...<end id="e1208023572252"/></strofa>
 287
 288 <strofa>O Boże miłosierny, zmiłuj się nad nami!/
 289 W królestwie Śmierci staje nagi szał./
 290 W niedoścignionym błysku/
 291 tchnienie żywota przenika/
 292 to, co od wieków zagasło.../
 293 W Pańskiego gniewu ostatniej godzinie/
 294 krew świeża płynie/
 295 z odrywających się od krzyżów rąk,/
 296 z odrywających się od krzyżów nóg.../
 297 I Głowa, owinięta cierniową koroną,/
 298 ta Głowa, która przestwór wypełnia bezbrzeżny,/
 299 podnosi ciężkie powieki i patrzy...</strofa>
 300
 301 <strofa>Jakaż to orgia dzika!/
 302 Jakiż to chaos mąk!/
 303 Kyrie elejson!/
 304 Idą na się zmartwychwstali,/
 305 ogniem wojny świat się pali,/
 306 tłumy w krwawej brodzą fali!/
 307 <begin id="b1208023698424"/><motyw id="m1208023698424">Grzech, Pokusa, Kobieta, Kobieta "upadła", Mężczyzna, Upadek, Wąż</motyw>Adamie potępiony, zwróć się z strasznych dróg!/
 308 Zawiśnij na swym krzyżu, sterczącym w niebiosa,/
 309 i nie patrz, gdzie w spokoju Ewa jasnowłosa,/
 310 piekielny zająwszy próg,/
 311 do rozpustnego przytula się gada!<end id="e1208023698424"/>/
 312 <wers_wciety typ="6">O biada! ---</wers_wciety></strofa>
 313
 314 <strofa><begin id="b1212582602070"/><motyw id="m1212582602070">Rozpacz, Zemsta</motyw>Idą na się zmartwychwstali ---/
 315 w oku mściwy skrzy się gniew,/
 316 rozpaczy kurcz wypręża rozchylone wargi,/
 317 kroplisty pot oblewa policzki zapadłe,/
 318 kudły włosów zlepia gęsta krew./
 319 Z wyciem hien, z rykiem lwów,/
 320 z psów szczekaniem, z rżeniem koni,/
 321 które cugli nie zaznały,/
 322 łkając, jęcząc, grożąc, klnąc,/
 323 poszarpane miecąc<pe><slowo_obce>miecąc</slowo_obce> --- miotając, rzucając.</pe> skargi,/
 324 pędzi tuman ludzkich żądz.<end id="e1212582602070"/></strofa>
 325
 326 <strofa>Ten upada, ten się broni,/
 327 temu dłoń ścisnęła krtań,/
 328 ten się w swojego brata paznokciami wrył,/
 329 a tamten zęby szczerzy, poszarpawszy ramię,/
 330 a ten olbrzyma ręką pochwycił dwie nogi/
 331 i rozdarł na dwie szczypy tułów Heraklowy/
 332 i w ciemną rzucił bezdeń, w Sądu straszną noc.../
 333 <begin id="b1212583641803"/><motyw id="m1212583641803">Oko, Strach </motyw>A z parą szklanych, martwych kul,/
 334 rozsadzających oczodoły,/
 335 biegnie bez końca, bez końca, bez końca,/
 336 gnając przed sobą bratobójczy huf,/
 337 niemy i głuchy Strach...<end id="e1212583641803"/></strofa>
 338
 339 <strofa><begin id="b1208023868198"/><motyw id="m1208023868198">Grzech, Kobieta, Mężczyzna, Upadek</motyw>Zakryj błędne źrenice, ścigany Adamie!/
 340 Nad tobą tam! u szczytu/
 341 złocistowłosa Ewa!/
 342 Jej grzechu ciężar zgniótł cię, stanąłeś wpół drogi/
 343 Zakryj błędne źrenice i na wieki wieków/
 344 rzuć się w przepastny żleb!...<end id="e1208023868198"/></strofa>
 345
 346 <strofa>Enoch i Eliasz z proroczymi księgi/
 347 przyszli obwieścić szalonemu światu/
 348 Pańskiego gniewu moc./
 349 Lecz nim zdołali rozedrzeć swój płaszcz,/
 350 nim głos wytrysnął z przepełnionych łon,/
 351 padli w zamęcie spadających gwiazd,/
 352 zgaśli, jak słońca,/
 353 na to wzniecone w przedpoczątkach bytu,/
 354 ażeby zgasły... Amen.</strofa>
 355
 356 <strofa>Szum się wielki stał dokoła,/
 357 kiedy surma<pe><slowo_obce>surma</slowo_obce> --- bęben używany w wojsku, pomagał komenderować i nadawać rytm marszowi oddziałów.</pe> archanioła/
 358 na Ostatni Sąd zawoła./
 359 Głos rozlega się ponury,/
 360 jak grzmot leci złotopióry,/
 361 z dolinami równa góry./
 362 Drży strwożona światów dusza,/
 363 a on głębie mórz wysusza,/
 364 kości wieków w grobach rusza./
 365 Gwiazdy z orbit wytrąciła/
 366 archanielskiej trąby siła,/
 367 już rozwarła się mogiła./
 368 <begin id="b1208024067585"/><motyw id="m1208024067585">Bunt , Walka</motyw>Idą na się zmartwychwstali,/
 369 ogniem buntu świat się pali,/
 370 tłumy w krwawej broczą fali./
 371 Z wyciem hien, z rykiem lwów,/
 372 łkając, jęcząc, grożąc, klnąc/
 373 pędzi tuman ludzkich żądz...<end id="e1208024067585"/>/
 374 <begin id="b1212584034957"/><motyw id="m1212584034957">Bóg</motyw>A On,/
 375 potężne Łono, przepotężnych łon,/
 376 Jasność jasności,/
 377 Zmrok zmroków,/
 378 Łaska łask i gniewów Gniew,/
 379 stanął nad skonem Żywota/
 380 i, rękę położywszy na głowie Boleści,/
 381 na niezmierzonej, cierniem opasanej Głowie,/
 382 wypełniającej wszechświatów przestwory,/
 383 rozpoczął Sąd./
 384 Biją pioruny,/
 385 a nad pioruny idzie Jego zew!/
 386 Ogrom bytu błyskawic wszystkich nie pomieści,/
 387 a Jego światłość złota/
 388 strzela nad pełnię, nad ogniste łuny/
 389 błyskawicowych potoków...<end id="e1212584034957"/></strofa>
 390
 391 <strofa><begin id="b1208024157814"/><motyw id="m1208024157814">Bóg, Grzech, Kondycja ludzka</motyw>Czym jestem wobec Ciebie, ja, com z rajskich włości/
 392 zabrał z sobą, wygnaniec, tę łamiącą winę/
 393 i teraz ginę,/
 394 od Wschodu do Zachodu tułacz nieszczęśliwy,/
 395 pod nieuchronnych wyroków/
 396 w początkach dnia i nocy wzniesionym obuchem?!/
 397 Stopę Swoją złożyłeś na pokoleń grzbiecie/
 398 i sądzisz! Kyrie elejson!<end id="e1208024157814"/>/
 399 Płaczów i jęków słuchasz niesłyszącym uchem/
 400 i sądzisz! Kyrie elejson!/
 401 Na mękę wieków patrzysz niewidzącym okiem/
 402 i sądzisz! Kyrie elejson!/
 403 <begin id="b1208024238681"/><motyw id="m1208024238681">Bóg, Dziecko, Grzech, Kobieta, Narodziny</motyw>Niewiasta z rozpaczliwym krzykiem rodzi dziecię,/
 404 Ty jego duszę grzechu oblewasz hyzopem<pe><slowo_obce>hyzop</slowo_obce> --- roślina (półkrzew), z którego olejek używany był przez staroż. Żydów w oczyszczających obrzędach rytualnych.</pe>/
 405 i sądzisz! Kyrie elejson!<end id="e1208024238681"/>/
 406 Wichr idzie po rozdrożach westchnieniem głębokiem/
 407 ku Twojej wyży<pe><slowo_obce>wyż</slowo_obce> (neol.) --- wysokość.</pe>,/
 408 modlitwy niesie krwawe, przybite do krzyży,/
 409 Ty sądzisz! Kyrie elejson!/
 410 <begin id="b1208025125946"/><motyw id="m1208025125946">Bóg, Grzech, Kondycja ludzka, Sąd</motyw>A kto mnie stworzył na to, ażebym w tej chwili,/
 411 odziany potępienia podartą żałobą,/
 412 kawałem kiru, zdjętym z mar Twojego świata,/
 413 wił się i czołgał przed Tobą,/
 414 <begin id="b1212584513019"/><motyw id="m1212584513019">Oko</motyw>i martwym, osłupiałym z przerażenia okiem/
 415 strasznego Sądu wyławiał płomienne,/
 416 świat druzgocące rozkazy<end id="e1212584513019"/>?<end id="e1208025125946"/>/
 417 <begin id="b1208024982029"/><motyw id="m1208024982029">Kobieta, Kobieta "upadła", Pożądanie, Wąż</motyw>A kto mi kazał patrzeć na te czarne głazy,/
 418 rozpadające się na gruz pod mocą/
 419 Twojego gniewu, przeraźliwy Boże ---/
 420 na głazy te, gdzie straszny owoc Twego drzewa,/
 421 złocistowłosa Ewa,/
 422 do piersi pierś padalca tuli obnażoną?...</strofa>
 423
 424 <strofa><begin id="b1212584563715"/><motyw id="m1212584563715">Chrystus</motyw>O Głowo, przepasana cierniową koroną!.../
 425 Któż się nad dolą zlituje sierocą,/
 426 nad moją dolą,/
 427 której, Boże, Twe ręce, z kajdan nie wyzwolą?<end id="e1212584563715"/>/
 428 Kyrie elejson!/
 429 Patrzaj!... Kyrie elejson!/
 430 Ona swą białą dłoń/
 431 kładzie na jego skroń ---/
 432 na trupią, zapadniętą, zżółkła skroń zleniałą.../
 433 Kyrie elejson!/
 434 I podczas, <begin id="b1212584613325"/><motyw id="m1212584613325">Bóg, Sąd</motyw>gdy Swe Sądy sprawiasz Ty, o morze/
 435 niewyczerpanych gniewów<end id="e1212584613325"/>,/
 436 ona swym okiem patrzy w jego oczy ---/
 437 omdlewającym okiem!/
 438 Kyrie elejson!/
 439 Jej nagie uda drżą,/
 440 palcami rozczesuje złoto swych warkoczy/
 441 i falą złocistych włosów/
 442 osłania jego nagość i pieści i pieści/
 443 ustami czerwonymi bladość jego ust./
 444 Kyrie elejson!/
 445 Wężowe jego kręgi opasują biodra/
 446 rozlubieżnionej Boleści,/
 447 a ona, wyprężywszy swe rozpustne ciało,/
 448 nienasyconym oddycha pragnieniem./
 449 Kyrie elejson!/
 450 Na łonie jej spoczęła czarna, lśniąca broda/
 451 rozpalonego Szatana,/
 452 co świat umierający okrył swoim cieniem,/
 453 a ona,/
 454 w zbrodniczych pieszczot rozdawaniu szczodra,/
 455 zamknęła w drżące go biodra,/
 456 w nabiegłe żądzą ramiona.../
 457 Kyrie elejson!<end id="e1208024982029"/>/
 458 <begin id="b1208025286818"/><motyw id="m1208025286818">Bóg, Kondycja ludzka, Sąd</motyw>Mą duszę pali wieczna, niezamknięta rana!/
 459 Któż mi lekarstwo poda?/
 460 Ojcze rozpusty! Kyrie elejson!/
 461 Nic, co się stało pod sklepem niebiosów<pe><slowo_obce>pod sklepem niebiosów</slowo_obce> --- pod sklepieniem niebios.</pe>,/
 462 bez Twej się woli nie stało!/
 463 Kyrie elejson!/
 464 O źródło zdrady! Kyrie elejson!/
 465 Przyczyno grzechu/
 466 i zemsty i rozpaczy szaleńczego śmiechu!/
 467 Kyrie elejson!</strofa>
 468
 469 <strofa>Sądź, Sprawiedliwy!/
 470 Krusz światów posady,/
 471 rozżegnij wielki pożar w tlejącej iskierce,/
 472 na popiół spal Adama oszukane serce/
 473 i płacz!/
 474 Z nim razem płacz, kamienny, lodowaty Boże!/
 475 Niech Twa surma przeraźliwa/
 476 echem płaczu się odzywa/
 477 nad pokosem Twego żniwa...</strofa>
 478
 479 <strofa>Dwujęzycznego smoka,/
 480 Szatana o trzech grzbietach zwalczył w wielkim boju/
 481 archanioł pański, Michał, i zginął w otchłani. Amen.</strofa>
 482
 483 <strofa>I stał się koniec świata... O chwilo spokoju!/
 484 Zgasł płomienny głos proroka,/
 485 i wieczności noc głęboka/
 486 nieprzejrzaną jest dla oka./
 487 <begin id="b1212585130196"/><motyw id="m1212585130196">Buntownik, Wygnanie, Zesłaniec</motyw>A ja, wygnaniec z Raju, tułacz nieszczęśliwy,/
 488 zesłany, aby konać, na te ziemskie niwy,/
 489 i patrzeć, jak pod złomem niebotycznej grani/
 490 usiadła matka Śmierci, Ewa jasnowłosa,/
 491 pieszcząca węża Grzechu, posyłam w niebiosa,/
 492 opadłe nad wieczności tajemniczym mrokiem,/
 493 to moje wiekuiste, nieprzebrzmiałe: Amen!/
 494 Amen!<pe><slowo_obce>Amen!</slowo_obce> --- formuła uroczystego potwierdzenia i zgody (dosł. tak, zaiste).</pe></strofa>
 495
 496 <strofa>W umarłych bytów milczeniu głębokiem/
 497 słychać jedynie Amen, moje straszne Amen.</strofa>
 498
 499 <strofa>O Boże miłosierny, zmiłuj się nad nami!/
 500 Kyrie elejson!</strofa>
 501
 502 <strofa><begin id="b1212584866718"/><motyw id="m1212584866718">Grzech</motyw>Przede mną przepaść, zrodzona przez winę,/
 503 przez grzech Twój, Boże!... Ginę! ginę! ginę!<end id="e1212584866718"/>/
 504 Amen./
 505 A cóż powstanie ponad nicościami,/
 506 gdzie ongi były światy/
 507 i Ja, w chęć życia bogaty,/
 508 a dziś w umarłych postawiony rzędzie?</strofa>
 509
 510 <strofa>Niech nic nie będzie!/
 511 Amen!</strofa>
 512
 513 <strofa>Bo cóż być może, jeślim ja zaginął?.../
 514 Na wszystko mrok nicości nieprzebyty spłynął ---<end id="e1212585130196"/>/
 515 Amen.<end id="e1208025286818"/><end id="e1208024554875"/></strofa>
 516
 517 </liryka_l>
 518 </utwor>