books/mickiewicz_sonety_krymskie07_bakczysaraj_w_nocy.xml

   1 <?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
   2 <utwor><rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
   3 <rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Mickiewicz/Sonety/Bakczysaraj_w_nocy">
   4 <dc:creator xml:lang="pl">Mickiewicz, Adam </dc:creator>
   5 <dc:title xml:lang="pl">Bakczysaraj w nocy</dc:title>
   6 <dc:relation.isPartOf xml:lang="pl">http://www.wolnelektury.pl/lektura/sonety-krymskie</dc:relation.isPartOf>
   7 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
   8 <dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Sutkowska, Olga</dc:contributor.technical_editor>
   9 <dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
  10 <dc:subject.period xml:lang="pl">Romantyzm</dc:subject.period>
  11 <dc:subject.type xml:lang="pl">Liryka</dc:subject.type>
  12 <dc:subject.genre xml:lang="pl">Sonet</dc:subject.genre>
  13 <dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
  14 <dc:identifier.url xml:lang="pl">http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/sonety-krymskie-bakczysaraj-w-nocy</dc:identifier.url>
  15 <dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/dlibra/doccontent2?id=2223&amp;from=editionindex&amp;dirids=4</dc:source.URL>
  16 <dc:source xml:lang="pl">Mickiewicz, Adam (1798-1855), Poezje, tom 2, Wiersze z lat 1825-1855 (Pieśni - Sonety - Poezje patrjotyczne, religijne i filozoficzne - Wiersze okolicznościowe - Bajki), wstęp i układ Józefa Kallenbacha, objaśn. zaopatrzył Jan Bystrzycki, Krakowska Spółdzielnia Wydawnicza, wyd. 2 popr., druk. W. L. Anczyca, Kraków, 1928</dc:source>
  17 <dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Adam Mickiewicz zm. 1855</dc:rights>
  18 <dc:date.pd xml:lang="pl">1855</dc:date.pd>
  19 <dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
  20 <dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
  21 <dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
  22 <dc:date xml:lang="pl">2008-01-29</dc:date>
  23 <dc:audience xml:lang="pl">L</dc:audience>
  24 <dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
  25 </rdf:Description>
  26 </rdf:RDF>
  27 <liryka_l>
  28
  29 <extra><!--<elementy_poczatkowe>--></extra>
  30
  31 <autor_utworu>Adam Mickiewicz</autor_utworu>
  32
  33 <dzielo_nadrzedne>Sonety krymskie</dzielo_nadrzedne>
  34
  35 <nazwa_utworu>Bakczysaraj w nocy</nazwa_utworu>
  36
  37 <extra><!--</elementy_poczatkowe>--></extra>
  38
  39 <extra><!--<tekst_glowny>--></extra>
  40
  41
  42
  43 <strofa>Rozchodzą się z dżamidów pobożni mieszkańce,<pa><slowo_obce>Rozchodzą się z dżamidów pobożni mieszkańce</slowo_obce> --- Mesdżid lub Dżiami, są to zwyczajne meczety. Zewnątrz, po rogach świątyni, wznoszą się cienkie, wystrzelone w niebo wieżyczki, które minaretami, <wyroznienie>menaré</wyroznienie>, zowią; są one w połowie swej wysokości otoczone galerią, <wyroznienie>szurfé</wyroznienie>, z której <wyroznienie>miuezzinowie</wyroznienie>, czyli oznajmiciele, zwołują lud na modlitwę. To zwoływanie, wyśpiewane z galerii, zowie się <wyroznienie>izanem</wyroznienie>. Pięć razy na dzień, w oznaczonych godzinach daje się słyszeć izan ze wszystkich minaretów, a czysty i donośny głos miuezzinów przyjemnie rozlega się w powietrzokręgu miast muzułmańskich, w których, z powodu nieużywania kołowych pojazdów, szczególniejsza cichość panuje (Sękowski, <tytul_dziela>Collectanea</tytul_dziela>. T. II, k. 65--68.)</pa>/
  44 Odgłos izanu w cichym gubi się wieczorze,/
  45 Zawstydziło się licem rubinowém zorze,/
  46 Srébrny król nocy<pr><slowo_obce>Srebrny król</slowo_obce> --- księżyc. Tak ta przenośnia, jak i cały obraz nocy, wzorowane są na poezji perskiej. Dowodem tego głośna w poezji perskiej kasyda, opiewająca urok nocy, poety Ferideddina Ahwala, zaczynająca się od słów: Höret das Abendgebet! es brausen die Wogen des Nachtmeers, / Fort ist das goldene Schiff, sieh da die silberne Tass’, / Auf den Wogen der Nacht erscheinen Tausend der Sterne / Wie im Ocean Schaaren befiederter Brut, a drugi poeta, Baba Sewdaji, wtóruje mu: Wenn der himmlischen Flur Springquellen enstromen von / Tritt in Hermelin silbern der König herein. (Hammer, I. c. str. 202).</pr> dąży spocząć przy kochance.</strofa>
  47
  48 <strofa>Błyszczą w haremie niebios wieczne gwiazd kagańce/
  49 Śród nich po safirowym żegluje przestworze/
  50 Jeden obłok, jak senny łabędź na jeziorze,/
  51 Pierś ma białą, a złotem malowane krańce.</strofa>
  52
  53 <strofa>Tu cień pada z ménaru i wierzchu cyprysa,/
  54 Dalej czernią się kołem olbrzymy granitu,/
  55 Jak szatany, siedzące w dywanie<pr>dywan --- wyraz perski: zgromadzenie, rada państwa.</pr> Eblisa<pa><slowo_obce>w dywanie Eblisa</slowo_obce> --- Eblis, albo Iblis lub Garazel, jest to Lucyper u Mahometanów.</pa><uwaga>Olu, pominięty fragment przypisu z cytatem po niemiecku - skan 54.</uwaga></strofa>
  56
  57 <strofa>Pod namiotem ciemności; niekiedy z ich szczytu/
  58 Budzi się błyskawica i pędem Farysa<pa><slowo_obce>pędem Farysa</slowo_obce> --- Farys, rycerz u Arabów Beduinów.</pa>/
  59 Przelatuje milczące pustynie błękitu.</strofa>
  60
  61
  62 <extra><!--</tekst_glowny>--></extra>
  63
  64 </liryka_l></utwor>