books/slowacki_grob_agamemnona.txt

   1
   2 -----
   3 Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl/). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.
   4 Ten utwór nie jest chroniony prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza, że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać.
   5 Źródło:
   6 -----
   7
   8 AUTOR:
   9 TYTUŁ:
  10
  11
  12
  13
  14
  15
  16
  17
  18 Juliusz Słowacki
  19
  20 Grób Agamemnona
  21
  22
  23
  24
  25
  26
  27
  28 Niech fantastycznie lutnia nastrojona,
  29 Wtóruje myśli posępnej i ciemnej —
  30 Bom oto wstąpił w grób Agamemnona.
  31 I siedzę cichy w kopule podziemnej,
  32 Co krwią Atrydów zwalana okrutną.
  33 Serce zasnęło, lecz śni. — Jak mi smutno!
  34
  35 O! jak daleko brzmi ta harfa złota,
  36 Której mi tylko echo wieczne słychać!
  37 Drujdyczna z głazów ta to wielkich grota;
  38 Gdzie wiatr przychodzi po szczelinach wzdychać
  39 I ma Elektry głos — ta bieli płótno
  40 I odzywa się z laurów: jak mi smutno!
  41
  42 Tu po kamieniach z pracowną Arachną
  43 Kłóci się wietrzyk, i rwie jej przędziwo.
  44 Tu cząbry smutne gór spalonych pachną;
  45 Tu wiatr, obiegłszy górę ruin siwą,
  46 Napędza nasion kwiatów — a te puchy
  47 Chodzą i w grobie latają jak duchy.
  48
  49 Tu świerszcze polne, pomiędzy kamienie
  50 Przed nadgrobowym pochowane słońcem,
  51 Jakby mi chciały nakazać milczenie:
  52 Sykają. — Strasznym jest Rapsodu końcem:
  53 Owe sykanie co się w grobach słyszy —
  54 Jest objawieniem — jest i pieśnią ciszy.
  55
  56 O! cichy jestem jak wy! o Atrydzi!
  57 Których popioły śpią pod świerszczów strażą —
  58 Ani mię teraz moja małość wstydzi,
  59 Ani się myśli tak jak orły ważą.
  60 Głęboko jestem pokorny i cichy
  61 Tu, w tym grobowcu sławy, zbrodni, pychy! —
  62
  63 Nad drzwiami grobu, na granitu zrębie
  64 Wyrasta dąbek w trójkącie z kamieni:
  65 Posadziły go wróble lub gołębie,
  66 I listkami się czarnemi zieleni —
  67 I słońca w ciemny grobowiec nie puszcza;
  68 Zerwałem jeden liść z czarnego kuszcza.
  69
  70 Nie bronił mi go żaden duch ni mara,
  71 Ani w gałąskach jęknęło widziadło;
  72 Tylko się słońcu stała większa szpara,
  73 I wbiegło złote, i do nóg mi padło.
  74 Z razu myślałem, że ten co się wdziera
  75 Brzask, była struna to z harfy Homera —
  76
  77 I wyciągnąłem rękę na ciemności
  78 By ją ułowić i napiąć i drżącą
  79 Przymusić do łez, i śpiewu, i złości
  80 Nad wielkiem niczem grobów — i milczącą
  81 Garstką popiołów: ale w mojem ręku
  82 Ta struna drgnęła i pękła bez jęku.
  83
  84 Tak więc — to los mój, na grobowcach siadać
  85 I szukać smutków błahych, wiotkich, kruchych.
  86 To los mój, senne królestwa posiadać,
  87 Nieme mieć harfy i słuchaczów głuchych —
  88 Albo umarłych — i tak pełny wstrętu —
  89 Na koń! chcę słońca i wichru — tętentu!
  90
  91 Na koń! — Tu łożem suchego potoku,
  92 Gdzie zamiast wody, płynie laur różowy;
  93 Ze łzą i z wielką błyskawicą w oku,
  94 Jakby mię wicher gnał błyskawicowy,
  95 Lecę — a koń się na powietrzu kładnie —
  96 Jeśli napotka grób rycerzy — padnie.
  97
  98 Na Termopilach? — Nie, na Cheronei
  99 Trzeba się znowu załamać koniowi;
 100 Bo jestem z kraju, gdzie widmo nadziei
 101 Dla małowiernych serc, podobne snowi.
 102 Więc jeśli koń mój w biegu się przestraszy,
 103 To tej mogiły, co równa jest — naszej —
 104
 105 Mnie od mogiły termopilskiej gotów
 106 Odgonić legjon umarłych Spartanów;
 107 Bo jestem z kraju smutnego Ilotów,
 108 Z kraju — gdzie rozpacz nie sypie kurhanów!
 109 Z kraju — gdzie zawsze, po dniach nieszczęśliwych,
 110 Zostaje smutne pół — rycerzy — żywych.
 111
 112 Na Termopilach ja się nie odważę
 113 Osadzić konia w wąwozowym szlaku,
 114 Bo tam być muszą tak patrzące twarze,
 115 Że serce, skruszy wstyd — w każdym Polaku.
 116 Ja tam nie będę stał przed Grecji duchem —
 117 Nie — pierwej skonam, niż tam iść — z łańcuchem!
 118
 119 Na Termopilach — jaką bym zdał sprawę,
 120 Gdyby stanęli męże nad mogiłą?
 121 I pokazawszy mi swe piersi krwawe:
 122 Potem spytali wręcz: — «Wielu was było?» —
 123 Zapomnij że jest długi wieków przedział —
 124 Gdyby spytali tak — cóż bym powiedział?!
 125
 126 Na Termopilach, bez złotego pasa,
 127 Bez czerwonego leży trup kontusza —
 128 Ale jest nagi trup Leonidasa,
 129 Jest w marmurowych kształtach piękna dusza:
 130 I długo płakał lud takiej ofiary,
 131 Ognia wonnego, i rozbitej czary.
 132
 133 O Polsko! póki ty duszę anielską
 134 Będziesz więziła w czerepie rubasznym;
 135 Póty kat będzie rąbał twoje cielsko,
 136 Póty nie będzie twój miecz zemsty strasznym!
 137 Póty mieć będziesz hienę na sobie —
 138 I grób — i oczy otworzone w grobie.
 139
 140 Zruć do ostatka te płachty ohydne,
 141 Tę — Dejaniry palącą koszulę:
 142 A wstań jak wielkie posągi bezwstydne,
 143 Naga — w styksowym wykąpana mule!
 144 Nowa — nagością żelazną bezczelna —
 145 Niezawstydzona niczem — nieśmiertelna!
 146
 147 Niech ku północy z cichej się mogiły
 148 Podniesie naród — i ludy przelęknie
 149 Że taki wielki posąg — z jednej bryły!
 150 A tak hartowny, że w gromach nie pęknie,
 151 Ale z piorunów ma ręce i wieniec —
 152 Gardzący śmiercią wzrok — życia rumieniec.
 153
 154 Polsko! lecz ciebie błyskotkami łudzą!
 155 Pawiem narodów byłaś i papugą;
 156 A teraz jesteś służebnicą cudzą —
 157 Choć wiem, że słowa te nie zadrżą długo
 158 W sercu — gdzie nie trwa myśl nawet godziny:
 159 Mówię — bom smutny — i sam pełen winy!
 160
 161 Przeklnij! — lecz ciebie przepędzi ma dusza,
 162 Jak Eumenida przez wężowe rózgi.
 163 Boś ty, jedyny syn Prometeusza —
 164 Sęp ci wyjada nie serce — lecz mózgi.
 165 Choć Muzę moją w twojej krwi zaszargam,
 166 Sięgnę do wnętrza twych trzew — i zatargam.
 167
 168 Szczęknij z boleści i przeklinaj syna!
 169 Lecz wiedz — że ręka przekleństw, wyciągnięta
 170 Nade mną — zwinie się w łęk jak gadzina,
 171 I z ramion ci się odkruszy zeschnięta!
 172 I w proch ją czarne szatany rozchwycą;
 173 Bo nie masz władzy przekląć — niewolnico!!! —
 174
 175
 176
 177
 178