books/01/mickiewicz_sonety_krymskie13_cztyrdah.xml

   1 <?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
   2 <utwor><rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
   3 <rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Mickiewicz/Sonety/Czatyrdah">
   4 <dc:creator xml:lang="pl">Mickiewicz, Adam </dc:creator>
   5 <dc:title xml:lang="pl">Czatyrdah</dc:title>
   6 <dc:relation.isPartOf xml:lang="pl">http://www.wolnelektury.pl/lektura/sonety-krymskie</dc:relation.isPartOf>
   7 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
   8 <dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Sutkowska, Olga</dc:contributor.technical_editor>
   9 <dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
  10 <dc:subject.period xml:lang="pl">Romantyzm</dc:subject.period>
  11 <dc:subject.type xml:lang="pl">Liryka</dc:subject.type>
  12 <dc:subject.genre xml:lang="pl">Sonet</dc:subject.genre>
  13 <dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
  14 <dc:identifier.url xml:lang="pl">http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/sonety-krymskie-czatyrdah</dc:identifier.url>
  15 <dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/dlibra/doccontent2?id=2223&amp;from=editionindex&amp;dirids=4</dc:source.URL>
  16 <dc:source xml:lang="pl">Mickiewicz, Adam (1798-1855), Poezje, tom 2, Wiersze z lat 1825-1855 (Pieśni - Sonety - Poezje patrjotyczne, religijne i filozoficzne - Wiersze okolicznościowe - Bajki), wstęp i układ Józefa Kallenbacha, objaśn. zaopatrzył Jan Bystrzycki, Krakowska Spółdzielnia Wydawnicza, wyd. 2 popr., druk. W. L. Anczyca, Kraków, 1928</dc:source>
  17 <dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Adam Mickiewicz zm. 1855</dc:rights>
  18 <dc:date.pd xml:lang="pl">1855</dc:date.pd>
  19 <dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
  20 <dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
  21 <dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
  22 <dc:date xml:lang="pl">2008-01-29</dc:date>
  23 <dc:audience xml:lang="pl">L</dc:audience>
  24 <dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
  25 </rdf:Description>
  26 </rdf:RDF>
  27 <liryka_l>
  28
  29 <extra><!--<elementy_poczatkowe>--></extra>
  30
  31 <autor_utworu>Adam Mickiewicz</autor_utworu>
  32
  33 <dzielo_nadrzedne>Sonety krymskie</dzielo_nadrzedne>
  34
  35 <nazwa_utworu>Czatyrdah<pr>Odczucie Wschodu w tym sonecie zwróciło natychmiast uwagę znawców, o czym świadczy przetłumaczenie sonetu w r. 1826 przez Hafiza Topczy--Paszę na język perski.</pr></nazwa_utworu>
  36
  37 <podtytul>Mirza</podtytul>
  38
  39 <extra><!--</elementy_poczatkowe>--></extra>
  40
  41 <extra><!--<tekst_glowny>--></extra>
  42
  43
  44
  45 <strofa>Drżąc muślimin<pr><slowo_obce>muślimin</slowo_obce> --- jest to właściwie l. mn. imiesłowu słowa arab. <slowo_obce>islam</slowo_obce> i oznacza tyle co: poddający się. Stąd wyrazy perskie <slowo_obce>muśliman</slowo_obce> i <slowo_obce>miusiulman</slowo_obce>; tę ostatnią formę, przyjętą przez Turków, myśmy przekształcili na muzułmanin.</pr> całuje stopy twéj opoki,/
  46 Maszcie krymskiego statku, wielki Czatyrdahu!/
  47 O minarecie świata! o gór padyszachu<pa><slowo_obce>padyszach</slowo_obce> --- tytuł sułtana tureckiego.</pa>!/
  48 Ty, nad skały poziomu uciekłszy w obłoki,</strofa>
  49
  50 <strofa>Siedzisz sobie pod bramą niebios, jak wysoki/
  51 Gabryjel<uwaga>wycięty przypis autorski i redaktorski - skan 56</uwaga>, pilnujący edeńskiego gmachu./
  52 Ciemny las twoim płaszczem, a janczary<pr><slowo_obce>janczary</slowo_obce> --- groźna piechota turecka, tworzona z poturczonych dzieci chrześcijańskich.</pr> strachu/
  53 Twój turban z chmur haftują błyskawic potoki.</strofa>
  54
  55 <strofa>Nam czy słońce dopieka, czyli mgła ocienia,/
  56 Czy szarańcza plon zetnie, czy giaur pali domy, ---/
  57 Czartydahu, ty zawsze głuchy, nieruchomy,</strofa>
  58
  59 <strofa><begin id="b1196202342795"/><motyw id="m1196202342795">Bóg, Natura</motyw>Między światem i niebem jak drogman<pr><slowo_obce>drogman</slowo_obce> --- drogoman, tłumacz; wyraz arabskiego pochodzenia: <slowo_obce>tardżaman</slowo_obce>.</pr> stworzenia,/
  60 Podesławszy pod nogi ziemie, ludzi, gromy,/
  61 Słuchasz tylko, co mówi Bóg do przyrodzenia.<end id="e1196202342795"/></strofa>
  62
  63
  64 <extra><!--</tekst_glowny>--></extra>
  65
  66 </liryka_l></utwor>