books/Fraszki_dodane.xml

   1 <?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
   2 <utwor>
   3   <rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
   4     <rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Kochanowski/Fraszki/Fraszki_dodane">
   5       <dc:creator xml:lang="pl">Kochanowski, Jan</dc:creator>
   6       <dc:title xml:lang="pl">Fraszki - Utwory dodane</dc:title>
   7       <dc:relation.isPartOf xml:lang="pl">Fraszki</dc:relation.isPartOf>
   8       <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Krzyżanowski, Julian</dc:contributor.editor>
   9       <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Otwinowska, Barbara</dc:contributor.editor>
  10       <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
  11       <dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Sutkowska, Olga</dc:contributor.technical_editor>
  12       <dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Gałecki, Dariusz</dc:contributor.technical_editor>
  13       <dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
  14       <dc:subject.period xml:lang="pl">Renesans</dc:subject.period>
  15       <dc:subject.type xml:lang="pl">Liryka</dc:subject.type>
  16       <dc:subject.genre xml:lang="pl">Fraszka</dc:subject.genre>
  17       <dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Partnerem projektu jest Prokom Software SA. Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
  18       <dc:identifier.url xml:lang="pl">LINK DO STRONY W SERWISIE WOLNELEKTURY.PL</dc:identifier.url>
  19       <dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/dlibra/doccontent2?id=1499&amp;from=editionindex&amp;dirids=1</dc:source.URL>
  20       <dc:source xml:lang="pl">Kochanowski, Jan (1530-1584), Dzieła polskie, tom 1, Państwowy Instytut Wydawniczy, wyd. 8, Warszawa, 1976</dc:source>
  21       <dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Kochanowski zm. 1584</dc:rights>
  22       <dc:date.pd xml:lang="pl">1584</dc:date.pd>
  23       <dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
  24       <dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
  25       <dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
  26       <dc:date xml:lang="pl">2007-09-07</dc:date>
  27       <dc:audience xml:lang="pl">G</dc:audience>
  28       <dc:audience xml:lang="pl">L</dc:audience>
  29       <dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
  30     </rdf:Description>
  31   </rdf:RDF>
  32   <liryka_l>
  33     <extra>
  34       <!--<elementy_poczatkowe>-->
  35     </extra>
  36     <autor_utworu>Jan Kochanowski</autor_utworu>
  37     <nazwa_utworu>Fraszki dodane</nazwa_utworu>
  38     <extra>
  39       <!--</elementy_poczatkowe>-->
  40     </extra>
  41     <extra>
  42       <!--<tekst_glowny>-->
  43     </extra>
  44     <naglowek_rozdzial>Na Leliwę Tarnowskich<pr>Fraszka wydrukowana w 1. wydaniu <tytul_dziela>Szachów</tytul_dziela> z ozdobionym herbem Tarnowskich (gwiazda nad półksiężycem), zawiera przepowiednię niespełnioną, młody bowiem Tarnowski „zszedł" rychło po ojcu, hetmanie.</pr></naglowek_rozdzial>
  45     <strofa>Nastań szczęśliwie ty, Miesiącu nowy,/
  46 Z taką pogodą i tak ludziom zdrowy/
  47 Jako ten przeszły, po którym ty wschodzisz,/
  48 A niech się cieszym, że nierychło schodzisz.</strofa>
  49     <naglowek_rozdzial>Na słownik Mączyńskiego</naglowek_rozdzial>
  50     <strofa>Żebyś do szkoły nie po wszytko chodził,/
  51 Ale sam czasem drugiemu pogodził,/
  52 Wielką mieć pomoc z tych ksiąg, gościu, będziesz,/
  53 Gdy nad łacińskim językiem usiędziesz./
  54 <begin id="b1191841221246"/><motyw id="m1191841221246">Uczeń</motyw>Nie bądźcie hardzi swym żakom, mistrzowie,/
  55 Wszystko tu najdzie, co wy macie w głowie.<end id="e1191841221246"/></strofa>
  56     <naglowek_rozdzial>Nagrobek Stanisławowi Grzepskiemu<pr>Stanisław Grzepski (1524--1570) --- profesor filozofii na Uniwersytecie Krakowskim, autor pierwszego podręcznika geometrii w języku polskim (1566).</pr></naglowek_rozdzial>
  57     <strofa>To miejsce, w którym ciało twoje pochowano,/
  58 Godna rzecz, Grzepski, aby łzami obmywano./
  59 Nauka, cnota, rozum i postępki święte/
  60 Tam z tobą w ten grób za raz z pośrodka nas wzięte./
  61 Świat, jesliże dobrze znał te przymioty w tobie,/
  62 Mógłby nie rok ani dwa czernić się w żałobie/
  63 Po twym zejściu. Lecz poty, póki sam stać będzie,/
  64 Niech się twe imię sławi i zawsze, i wszędzie.</strofa>
  65     <naglowek_rozdzial><begin id="b1191841336714"/><motyw id="m1191841336714">Pijaństwo, Przyjaźń</motyw>Źle dopijać się przyjaciela</naglowek_rozdzial>
  66     <strofa>Chcecie li słuchać, powiem wam swe zdanie,/
  67 <wers_wciety>Na czym zależy dobre zachowanie.</wers_wciety>/
  68 Ale w czas wiedzcie, że nie dzierżę z tymi,/
  69 <wers_wciety>Którzy przyjaciół szukają pełnymi.</wers_wciety>/
  70 Trudno by się tam miłość rodzić miała,/
  71 <wers_wciety>Gdzie swar, gdzie zwada gniazdo swe usłała.</wers_wciety>/
  72 Trudno ma uróść, co kiedy niebacznie/
  73 <wers_wciety>I bez rozmysłu szumna głowa zacznie.</wers_wciety>/
  74 Cnota nad wszystko, a skarbu więtszego/
  75 <wers_wciety>Nad przyjaciela nie masz uprzejmego;</wers_wciety>/
  76 Kto się w taki skarb dobrze zapomoże,/
  77 <wers_wciety>Póki żyw, upaść w ubóstwo nie może.</wers_wciety>/
  78 Ale począwszy od stworzenia świata/
  79 <wers_wciety>Aż po te nasze ostateczne lata</wers_wciety>/
  80 Ledwe par kilka w dziejach opisano,/
  81 <wers_wciety>Które za prawe przyjacioły miano.</wers_wciety>/
  82 A my się tego piwem dopić chcemy?/
  83 <wers_wciety>Zaprawdę lekce przyjaźń szacujemy.</wers_wciety><end id="e1191841336714"/></strofa>
  84     <naglowek_rozdzial><begin id="b1191841428750"/><motyw id="m1191841428750">Obyczaje</motyw>Pełna prze zdrowie</naglowek_rozdzial>
  85     <strofa>Prze zdrowie gospodarz pije,/
  86 <wers_wciety>Wstawaj, gościu! A prze czyje?</wers_wciety>/
  87 Prze królewskie. Powstawajmy/
  88 <wers_wciety>I także ją wypijajmy!</wers_wciety>/
  89 Prze królowej. --- Wstać się godzi/
  90 <wers_wciety>I wypić; ta za tą chodzi.</wers_wciety>/
  91 Prze królewny. --- Już ja stoję!/
  92 <wers_wciety>A podaj co rychlej moje!</wers_wciety>/
  93 Prze biskupie. --- Powstawajmy/
  94 <wers_wciety>Albo raczej nie siadajmy!</wers_wciety>/
  95 Ta prze zdrowie marszałkowe. ---/
  96 <wers_wciety>Owa, gościu, wstań na nowe!</wers_wciety>/
  97 Ta prze hrabie. --- Wstańmy tedy!/
  98 <wers_wciety>Odpoczniemże nogom kiedy?</wers_wciety>/
  99 Gospodarz ma w ręku czaszę,/
 100 <wers_wciety>My wiedzmy powinność nasze!</wers_wciety>/
 101 Chłopię, wymkni ławkę moje,/
 102 <wers_wciety>Już ja tak obiad przestoję.</wers_wciety><end id="e1191841428750"/></strofa>
 103     <naglowek_rozdzial><begin id="b1188900717820"/><motyw id="m1188900717820">Chłop, Szlachcic, Wino</motyw>Przymówka chłopska</naglowek_rozdzial>
 104     <strofa>,,Pijże, włodarzu!" --- ,,Panie, jużem podpił sobie"./
 105 <wers_wciety>,,Pij ty przedsię!" --- ,,Dziękuję jako panu tobie:</wers_wciety>/
 106 Mało już nie mam za swe, a człowiek się boi,/
 107 <wers_wciety>By słówkiem nie wyleciał<pr><slowo_obce>By słówkiem nie wyleciał</slowo_obce> --- przysłowie zanotowane już przez Rysińskiego: „Słówko wróblem wyleci, a wołem się wraca".</pr>, co więc chmiel rad broi".</wers_wciety>/
 108 ,,Pij ty, włodarzu, i mów, coć się będzie zdało,/
 109 <wers_wciety>Prosto, jako za naszych ojców więc bywało!"</wers_wciety>/
 110 ,,Takci bywało, panie, pijaliśmy z sobą,/
 111 <wers_wciety>Ani gardził pan kmiotka swojego osobą;</wers_wciety>/
 112 Dziś wszytko już inaczej, wszytko spoważniało;/
 113 <wers_wciety>Jako mówią: postawy dosyć, wątku mało".</wers_wciety><end id="e1188900717820"/></strofa>
 114     <extra>
 115       <!--</tekst_glowny>-->
 116     </extra>
 117   </liryka_l>
 118 </utwor>