1 {% extends "base.html" %}
 
   3 {% block title %}O projekcie WolneLektury.pl{% endblock %}
 
   6     <h1>O projekcie Wolne Lektury</h1>
 
   7     <form action="{% url search %}" method="GET" accept-charset="utf-8" id="search-form">
 
   8         <p>{{ form.q }} <input type="submit" value="Szukaj" /> <strong>lub</strong> <a href="{% url main_page %}">wróć do strony głównej</a></p>
 
  11     <div class="column-left">
 
  12         <h2>Wolne Lektury</h2>
 
  14         <p>Biblioteka internetowa z lekturami szkolnymi „Wolne Lektury” (www.wolnelektury.pl) to projekt realizowany
 
  15         przez Fundację Nowoczesna Polska. Działa od 2007 roku i udostępnia w swoich zbiorach lektury szkolne, które są
 
  16         zalecane do użytku przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i które trafiły już do domeny publicznej. Są one
 
  17         opracowane, opatrzone komentarzem i udostępnione w kilku formatach (html, odt, txt i pdf). Można je zgodnie z
 
  18         prawem, bezpłatnie przeglądać, ściągać na swój komputer, a także udostępniać innym i cytować.</p>
 
  20          <p>Zespół projektu Wolne Lektury składa się z doświadczonych redaktorek i nauczycielek, co zapewnia rzetelność
 
  21         naszego portalu. W tworzeniu go współpracujemy z Biblioteką Narodową, która dostarcza nam najlepszych dostępnych
 
  22         wydań i opracowań krytycznych lektur szkolnych, opublikowanych w Cyfrowej Bibliotece Narodowej Polona. Wspólnie
 
  23         staramy się, aby teksty lektur – nasze dziedzictwo kulturowe – były dostępne dla wszystkich, niezależnie od
 
  24         miejsca zamieszkania, zasobności portfela, sprawności lub jej braku. Jest to możliwe dzięki istnieniu domeny
 
  25         publicznej, czyli zbioru dzieł nieobjętych restrykcjami prawa autorskiego, oraz dzięki nowoczesnym technologiom
 
  26         – narzędziom, które pozwalają zwielokrotnić dostępność treści upublicznianych w Internecie.</p>
 
  28          <p>Projekt Wolne Lektury jest całkowicie niekomercyjny i realizowany pro publico bono. Dlatego tak ważne jest
 
  29         dla nas poparcie udzielone przez wybitne osobistości kultury i nauki. Patronat honorowy nad projektem Wolne
 
  30         Lektury sprawuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. W Komitecie
 
  31         Honorowym Wolnych Lektur zgodzili się uczestniczyć prof. Maria Janion, prof. Grażyna Borkowska, prof. Przemysław
 
  32         Czapliński, prof. Mieczysław Dąbrowski, prof. Ewa Kraskowska, prof. Małgorzata Czermińska, prof. Jerzy Jarzębski
 
  33         i prof. Piotr Śliwiński.</p>
 
  35          <p>Digitalizacją i korektą tekstów zajmuje się Biblioteka Narodowa. Serwis internetowy został zaprojektowany
 
  36         przez 2ia. Obsługę prawną Wolnych Lektur zapewnia Kancelaria Grynhoff, Woźny, Maliński. Hosting serwisu zapewnia
 
  37         firma EO Networks. W opracowaniu technicznym tekstów pomaga wydawnictwo Korporacja Ha!Art. Logo Wolne Lektury
 
  38         jest dziełem agencji PZL. Projekt objęli patronatem medialnym: Dziennik, Elle, Tok.fm, Biblioteka Analiz,
 
  39         Tygodnik Powszechny, Przekrój i TVP Kultura.</p>
 
  41         <h2>Jak korzystać z Wolnych Lektur?</h2>
 
  43          <p>Najważniejszą innowacją Wolnych Lektur, odróżniającą ten projekt od innych bibliotek internetowych, jest
 
  44         możliwość przeszukiwania tekstów z zastosowaniem różnych kryteriów: tradycyjnych, takich jak tytuł, autor,
 
  45         epoka, rodzaj, gatunek literacki, ale i niespotykanych nigdzie indziej, to jest odnoszących się do treści wielu
 
  46         utworów naraz – motywów i tematów literackich. Takie przeszukiwanie jest możliwe dzięki specjalnemu opracowaniu
 
  47         tekstów lektur szkolnych, to znaczy opisaniu ich za pomocą wymienionych kryteriów. Tym właśnie Wolne Lektury
 
  48         różnią się od licznych stron z opracowaniami lektur szkolnych – dostarczają narzędzi do twórczej pracy z
 
  49         tekstem, a nie gotowych ściąg. Jeśli np. uczeń dostanie temat pracy domowej: „Motyw dziecka w romantyzmie na
 
  50         podstawie wybranych utworów“, to trzy kliknięcia na naszej stronie sprawią, że na ekranie komputera pojawi mu
 
  51         się komplet tekstów do analizy. Dzięki takim narzędziom czytanie lektur staje się fascynującą podróżą po świecie
 
  54          <p>Kolejną użyteczną funkcjonalnością Wolnych Lektur, przydatną w pracy w szkole, jest możliwość układania
 
  55         całych zestawów tekstów przerabianych na przykład w ciągu roku przez daną klasę. Takie półki z lekturami są
 
  56         tworzone przez nauczycielkę/la, która/y może następnie wysłać swoim uczniom odnośnik (link) do tego zbioru, a
 
  57         oni jednym kliknięciem ściągną cały zestaw na swój komputer.</p>
 
  59          <p>Mechanizm działania Wolnych Lektur jest obecnie rozszerzany i wzbogacany o następne funkcjonalności.
 
  60         Planujemy między innymi przygotowanie wersji audio lektur szkolnych, dzięki którym dostęp do arcydzieł
 
  61         literatury zyskają także niewidomi i słabo widzący. I oczywiście wciąż wzbogacamy nasz zbiór lektur o kolejne
 
  65     <div class="column-right">
 
  68         <p>Fundacja Nowoczesna Polska powstała, ponieważ kształcenie dzieci jest kluczem do przyszłości Polski. Jednym z
 
  69         najważniejszych zadań, jakie stoją przed polską edukacją, jest walka z cyfrowym wykluczeniem. Umiejętność
 
  70         korzystania z komputera i internetu w czasach społeczeństwa informacyjnego jest rodzajem elementarza. Ci, którzy
 
  71         go nie znają, skazani są na wegetację na obrzeżach nowoczesnego świata. </p>
 
  73          <p>Dlatego od siedmiu lat pomagamy dzieciom zrozumieć i wykorzystywać zaawansowane technologie. Fundacja
 
  74         Nowoczesna Polska tysiącom dzieci chce dać to, co najcenniejsze: wiedzę i umiejętności pozwalające rozumieć
 
  75         współczesny świat i wykorzystywać możliwości, jakie on oferuje.</p>
 
  77          <p>Fundacja Nowoczesna Polska – poza projektem Wolne Lektury – koordynuje także projekt Wolne Podręczniki,
 
  78         tworzony przez ruch społeczny nauczycieli wolontariuszy, którzy korzystając z Internetu piszą nowe podręczniki
 
  79         dla polskich uczniów. Wolne Podręczniki są publikowane na wolnych licencjach – czyli takich, które zezwalają
 
  80         każdemu na bezpłatne kopiowanie, rozpowszechnianie i aktualizowanie ich bez konieczności pytania o zgodę zespołu
 
  81         autorów. Każdy nauczyciel będzie mógł te podręczniki uzupełniać, rozszerzać i poprawiać zgodnie z własnymi
 
  82         potrzebami i doświadczeniem. Dzięki wolnym licencjom można poważnie obniżyć koszt podręczników wydawanych w
 
  83         tradycyjnej postaci książek drukowanych na papierze, a podręczniki rozpowszechniane w formie elektronicznej będą
 
  84         dostępne za darmo.</p>
 
  86         <h2>O domenie publicznej</h2>
 
  88         <p>W serwisie Wolne Lektury możemy zgodnie z prawem publikować tylko te książki, które należą do domeny
 
  89         publicznej, a więc te, które wyszły już spod działania prawa autorskiego. Domena publiczna to rodzaj skarbca
 
  90         kultury, wspólnego dobra, z którego wszyscy mogą korzystać na równych prawach, bez ograniczeń i opłat. Istnienie
 
  91         domeny publicznej jest gwarantem dostępu do dóbr kultury, ten zaś jest naszym obywatelskim prawem zapisanym w
 
  94          <p>Choć zasadą jest, że po jakimś czasie wszystkie dzieła mają zasilić domenę publiczną, to czas działania
 
  95         polskiego prawa autorskiego został w ciągu ostatnich kilkunastu lat znacznie wydłużony. Jeszcze na początku lat
 
  96         90. było to 25 lat od śmierci autora, potem ten czas wydłużono na 50 lat, dziś jest to już lat 70. To oznacza,
 
  97         że wielu pozycji z ministerialnych list lektur nie będziemy mogli udostępnić jeszcze przez wiele lat. Dopiero w
 
  98         2020 roku opublikujemy utwory Marka Hłaski i Witolda Gombrowicza. Powieści Kuncewiczowej zasilą domenę publiczną
 
  99         w roku 2060, a poezje Miłosza w 2075 roku.</p>
 
 101          <p>Ograniczenia prawa autorskiego odnoszą się także do wydań krytycznych i tłumaczeń. Do 1 stycznia 2012 roku
 
 102         będziemy czekać na "Wielki Testament" Villona i inne utwory tłumaczone przez Boya-Żeleńskiego, a do 2068 roku na
 
 103         „Kubusia Puchatka” Milne'a i inne przekłady Ireny Tuwim. Nie mamy także prawa upubliczniać wstępów i przedmów
 
 104         napisanych przez autorów, którzy zmarli mniej niż 70 lat temu. Z tego właśnie powodu zdarza się czasem, że jakiś
 
 105         utwór znajduje się na Wolnych Lekturach, ale link do odpowiadającej mu pozycji w Cyfrowej Bibliotece Narodowej
 
 106         Polona odsyła do strony, która mówi, że utwór objęty jest ochroną prawa autorskiego. Znaczy to, że choć sam
 
 107         tekst należy do domeny publicznej i dlatego umieszczamy go w Wolnych Lekturach, to jego wydanie krytyczne,
 
 108         którym dysponuje CBN Polona (ze wszystkimi wstępami, przedmowami i komentarzami redaktorów), wciąż jest objęte
 
 109         działaniem prawa autorskiego.</p>
 
 111          <p>O domenę publiczną należy dbać i otaczać ją ochroną. Kultura to misterny gmach, w którym kolejne piętra mogą
 
 112         być budowane tylko na solidnych podstawach wypracowanych przez poprzedników. Kochanowski bezpośrednio czerpał z
 
 113         tradycji antycznej. Mickiewicz twórczość ludową wykorzystał do stworzenia najpiękniejszych polskich wierszy.
 
 114         Każde kolejne pokolenie może sięgać wzrokiem dalej, wypracowywać własny literacki język i trwale wpisywać się w
 
 115         historię literatury tylko dzięki osiągnięciom poprzedników. Dlatego tak ważna jest wolność w udostępnianiu i
 
 116         wykorzystywaniu najważniejszych dzieł polskiej i światowej literatury. Bez domeny publicznej zbudowanie tego
 
 117         wspaniałego gmachu, jakim jest kultura, byłoby niemożliwe.</p>