books/01/kochanowski_piesni2_IV.xml

   1 <?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
   2 <utwor><rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
   3 <rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Kochanowski/Pieśni/Pieśń_IV_(2)">
   4 <dc:creator xml:lang="pl">Kochanowski, Jan</dc:creator>
   5 <dc:title xml:lang="pl">Pieśń IV (W twardej kamiennej wieży i za troistymi...)</dc:title>
   6 <dc:relation.isPartOf xml:lang="pl">http://www.wolnelektury.pl/lektura/piesni-ksiegi-wtore</dc:relation.isPartOf>
   7 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
   8 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Krzyżanowski, Julian</dc:contributor.editor>
   9 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Otwinowska, Barbara</dc:contributor.editor>
  10 <dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Gałecki, Dariusz</dc:contributor.technical_editor>
  11 <dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
  12 <dc:subject.period xml:lang="pl">Renesans</dc:subject.period>
  13 <dc:subject.type xml:lang="pl">Liryka</dc:subject.type>
  14 <dc:subject.genre xml:lang="pl">Pieśń</dc:subject.genre>
  15 <dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
  16 <dc:identifier.url xml:lang="pl">http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/piesni-ksiegi-wtore-piesn-iv-w-twardej-kamiennej-wiezy-i-za-</dc:identifier.url>
  17 <dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/Content/1499</dc:source.URL>
  18 <dc:source xml:lang="pl">Kochanowski, Jan (1530-1584), Dzieła polskie, tom 1, oprac. Julian Krzyżanowski, wyd. 8, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1976</dc:source>
  19 <dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Jan Kochanowski zm. 1584 </dc:rights>
  20 <dc:date.pd xml:lang="pl">1584</dc:date.pd>
  21 <dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
  22 <dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
  23 <dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
  24 <dc:date xml:lang="pl">2007-08-31</dc:date>
  25 <dc:audience xml:lang="pl">L</dc:audience>
  26 <dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
  27 </rdf:Description>
  28 </rdf:RDF>
  29 <liryka_l>
  30
  31 <autor_utworu>Jan Kochanowski</autor_utworu>
  32
  33 <dzielo_nadrzedne>Pieśni, Księgi wtóre</dzielo_nadrzedne>
  34
  35 <nazwa_utworu>Pieśń IV</nazwa_utworu>
  36
  37
  38
  39 <strofa>W twardej kamiennej wieży i za troistymi/
  40 Drzwiami siedząc Danae nieprzełomionymi,/
  41 Pod strażą nieuspionych spartańskich złajników,/
  42 Mogła wiecznie nie uznać nocnych wszeteczników.</strofa>
  43
  44 <strofa>By była z Akryzego Wenus nie szydziła,/
  45 Stróża zamknionej panny! Bo ta obaczyła,/
  46 Że Jowisz, w upominku złotym utajony,/
  47 Miał mieć bezpieczny przystęp i gmach otworzony.</strofa>
  48
  49 <strofa>Złoto śrzodkiem janczarów zbrojnych pójdzie snadnie,/
  50 A przez twardą opokę gwałtowniej przepadnie/
  51 Niżli raz piorunowy. Upadł nieszczęśliwy/
  52 Dom proroka greckiego<pr><slowo_obce>Dom proroka greckiego</slowo_obce> --- Amfiaraosa, wieszczka greckiego; żona Eryfila, przekupiona naszyjnikiem, wciągnęła go w wojnę z Tebami, zakończoną upadkiem całego domu Amfiaraosa.</pr>, prze zysk niecnotliwy</strofa>
  53
  54 <strofa>Z gruntu wykorzeniony. Przebił bramy twarde/
  55 Zacnych miast Macedończyk<pr>Filipowi Macedońskiemu, który posługiwał się często przekupstwem przypisuje się zdanie, że nie ma tak wysokiego muru, aby go nie mógł przekroczyć osioł obładowany złotem.</pr> i podkopał harde/
  56 Tyrany<pr><slowo_obce>Tyrany</slowo_obce> --- jedynowładcy w państwach starożytnej Grecji.</pr>. datkiem; datkom hetmani hołdują,/
  57 Którzy daleko świetnym nawom rozkazują.</strofa>
  58
  59 <strofa>Wielkich pieniędzy wielka troska naszladuje,/
  60 A im człowiek w pokładzie swoim więcej czuje,/
  61 Tym jeszcze więcej pragnie; słusznie moje oko/
  62 I nigdy przedtym, i dziś nie zmierza wysoko.</strofa>
  63
  64 <strofa>Im sobie człowiek więcej pomierny ujmuje,/
  65 Tym mu więcej od Boga z łaski przystępuje;/
  66 Nic nie mając, z tymi, co nic nie chcą, przestaje,/
  67 A buntów dobrowolnie bogatych się kaje<pr><slowo_obce>buntów... się kaje</slowo_obce> --- wystrzega się związków.</pr>.</strofa>
  68
  69 <strofa>Pan znaczniejszy, gdy państwem wzgardzi, niżby wszytki/
  70 Żuławskie urodzaje<pr><slowo_obce>Żuławskie urodzaje</slowo_obce> --- równiny nadwiślańskie koło Tczewa, Żuławy, słynne z urodzajności.</pr> i gdańskie pożytki/
  71 W jednym szpichlerzu zamknął, a sam, siedzącw cieniu,/
  72 Nie mógł się chleba najeść, nędznik, w dobrym mieniu.</strofa>
  73
  74 <strofa>Zdrój przeźroczystej wody, lasu średnia miara,/
  75 I zasiewku mojego niepochybna wiara<pr><slowo_obce>zasiewku... wiara</slowo_obce> --- ufność w zasiewy.</pr>/
  76 Rządźcy płodnej Afryki<pr><slowo_obce>płodnej Afryki</slowo_obce> --- północna Afryka dostarczała zboża Rzymowi.</pr>, szeroko władnemu,/
  77 Nie da się znać, że w szczęściu przyrównana jemu.</strofa>
  78
  79 <strofa>Acz mi miodu podolskie pasieki nie dają/
  80 Ani w mym lochu wina seremskie<pr><slowo_obce>wina seremskie</slowo_obce> --- ze Śremu w dzisiejszej Jugosławii.</pr> stawają,/
  81 Ani bogate stada owiec niezliczonych/
  82 Strzygą odrosła trawę po górach zielonych:</strofa>
  83
  84 <strofa>Przedsię nazbyt ubóstwa nie znać w domu moim,/
  85 A by mi więcej trzeba, ufam w Bogu swoim;/
  86 Ale gdy niepotrzebne chciwości odprawię,/
  87 Lepiej daleko płatu sobie tym poprawię,</strofa>
  88
  89 <strofa>Niżbych bogate pola węgierskie z porządnym/
  90 Państwem weneckim złączył. Ludziom wielożądnym/
  91 Wiela i nie dostawa; niech przyjmuje z dzięką,/
  92 Komu ścisłą, co dosyć, Bóg udzielił ręką.</strofa>
  93
  94 </liryka_l></utwor>