books/01/mickiewicz_ballady_i_romanse_powrot_taty.xml

   1 <?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
   2 <utwor>
   3   <rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
   4 <rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Mickiewicz/Ballady/Powrót_taty">
   5 <dc:creator xml:lang="pl">Mickiewicz, Adam</dc:creator>
   6 <dc:title xml:lang="pl">Powrót taty</dc:title>
   7 <dc:relation.isPartOf xml:lang="pl">http://www.wolnelektury.pl/lektura/ballady-i-romanse</dc:relation.isPartOf>
   8 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
   9 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Kallenbach, Józef</dc:contributor.editor>
  10 <dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Sutkowska, Olga</dc:contributor.technical_editor>
  11 <dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
  12 <dc:subject.period xml:lang="pl">Romantyzm</dc:subject.period>
  13 <dc:subject.type xml:lang="pl">Liryka</dc:subject.type>
  14 <dc:subject.genre xml:lang="pl">Ballada</dc:subject.genre>
  15 <dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
  16 <dc:identifier.url xml:lang="pl">http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/ballady-i-romanse-powrot-taty</dc:identifier.url>
  17 <dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/Content/2222</dc:source.URL>
  18 <dc:source xml:lang="pl">Mickiewicz, Adam (1798-1855), Poezje, tom 1 (Wiersze młodzieńcze - Ballady i romanse - Wiersze do r. 1824), Krakowska Spółdzielnia Wydawnicza, wyd. 2 zwiększone, Kraków, 1922</dc:source>
  19 <dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Adam Mickiewicz zm. 1855</dc:rights>
  20 <dc:date.pd xml:lang="pl">1855</dc:date.pd>
  21 <dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
  22 <dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
  23 <dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
  24 <dc:date xml:lang="pl">2007-09-06</dc:date>
  25 <dc:audience xml:lang="pl">SP2</dc:audience>
  26 <dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
  27 </rdf:Description>
  28 </rdf:RDF>
  29   <liryka_l>
  30
  31
  32 <autor_utworu>Adam Mickiewicz</autor_utworu>
  33
  34 <dzielo_nadrzedne>Ballady i romanse</dzielo_nadrzedne>
  35
  36 <nazwa_utworu>Powrót taty</nazwa_utworu>
  37
  38
  39
  40 <strofa><begin id="b1189065580432"/><motyw id="m1189065580432">Dziecko, Modlitwa</motyw><wers_akap>,,Pójdźcie, o dziatki, pójdźcie wszystkie razem</wers_akap>/
  41 Za miasto, pod słup, na wzgórek;/
  42 Tam przed cudownym klęknijcie obrazem,/
  43 Pobożnie zmówcie paciórek.</strofa>
  44
  45 <strofa><wers_akap>Tato nie wraca: ranki i wieczory</wers_akap>/
  46 <begin id="b1216129111411"/><motyw id="m1216129111411">Tęsknota</motyw>We łzach go czekam i trwodze;/
  47 Rozlały rzeki, pełne zwierza bory,/
  48 I pełno zbójców na drodze".<end id="e1216129111411"/></strofa>
  49
  50 <strofa><wers_akap>Słysząc to dziatki, biegą wszystkie razem,</wers_akap>/
  51 Za miasto, pod słup, na wzgórek;/
  52 Tam przed cudownym klękają obrazem,/
  53 I zaczynają paciórek.</strofa>
  54
  55 <strofa><wers_akap>Całują ziemię, potem: w imie Ojca,</wers_akap>/
  56 Syna i Ducha Świętego,/
  57 Bądź pochwalona przenajświętsza Trojca/
  58 Teraz i czasu wszelkiego.</strofa>
  59
  60 <strofa><wers_akap>Potem: <tytul_dziela>Ojcze nasz</tytul_dziela> i <tytul_dziela>Zdrowaś</tytul_dziela> i <tytul_dziela>Wierzę</tytul_dziela>,</wers_akap>/
  61 <tytul_dziela>Dziesięcioro</tytul_dziela> i koronki<pe><slowo_obce>koronki</slowo_obce> --- tu: rodzaj modlitwy.</pe>,/
  62 A kiedy całe zmówili pacierze,/
  63 Wyjmą książeczkę z kieszonki:</strofa>
  64
  65 <strofa><wers_akap>I litaniją do Najświętszej Matki</wers_akap>/
  66 Starszy brat śpiewa, a z bratem:/
  67 ,,Najświętsza Matko, przyśpiewują dziatki,/
  68 Zmiłuj się, zmiłuj nad tatem!"<end id="e1189065580432"/></strofa>
  69
  70 <strofa><begin id="b1189065637075"/><motyw id="m1189065637075">Podróż, Miłość, Rodzina</motyw><wers_akap>Wtem słychać tarkot, wozy jadą drogą,</wers_akap>/
  71 I wóz znajomy na przedzie;/
  72 Skoczyły dzieci, i krzyczą, jak mogą:/
  73 ,,Tato, ach tato nasz jedzie!"</strofa>
  74
  75 <strofa><wers_akap>Obaczył kupiec, łzy radośne leje,</wers_akap>/
  76 Z wozu na ziemię wylata:/
  77 ,,Ha, jak się macie, co się u was dzieje?/
  78 Czyście tęskniły do tata?</strofa>
  79
  80 <strofa><wers_akap>Mama czy zdrowa? ciotunia? domowi?</wers_akap>/
  81 A ot! rozynki w koszyku..."/
  82 Ten sobie mówi, a ten sobie mówi,/
  83 Pełno radości i krzyku.<end id="e1189065637075"/></strofa>
  84
  85 <strofa><wers_akap>,,Ruszajcie! kupiec na sługi zawoła,</wers_akap>/
  86 Ja z dziećmi pójdę ku miastu"./
  87 <begin id="b1220612335330"/><motyw id="m1220612335330">Niebezpieczeństwo</motyw>Idzie... aż zbójcy obskoczą dokoła,/
  88 A zbójców było dwunastu.</strofa>
  89
  90 <strofa><wers_akap>Brody ich długie, kręcone wąsiska,</wers_akap>/
  91 Wzrok dziki, suknia plugawa;/
  92 Noże za pasem, miecz u boku błyska,/
  93 W ręku ogromna buława.</strofa>
  94
  95 <strofa><begin id="b1189065699916"/><motyw id="m1189065699916">Dziecko, Modlitwa, Religia, Rodzina, Zbrodnia</motyw><wers_akap>Krzyknęły dziatki, do ojca przypadły,</wers_akap>/
  96 Tulą się pod płaszcz na łonie,/
  97 Truchleją sługi, struchlał pan wybladły,/
  98 Drżące ku zbójcom wzniósł dłonie:</strofa>
  99
 100 <strofa><wers_akap>,,Ach! bierzcie wozy, ach! bierzcie dostatek,</wers_akap>/
 101 Tylko puszczajcie nas zdrowo,/
 102 Nie róbcie małych sierotami dziatek,/
 103 I młodej małżonki wdową".</strofa>
 104
 105 <strofa><wers_akap>Nie słucha zgraja, ten już wóz wyprzęga,</wers_akap>/
 106 Zabiera konie, a drugi:/
 107 ,,Pieniędzy" krzyczy, i buławą sięga;/
 108 Ów z mieczem wpada na sługi.</strofa>
 109
 110 <strofa><wers_akap>Wtem: ,,Stójcie, stójcie!" krzyknie starszy zbójca,</wers_akap>/
 111 I spędza bandę precz z drogi,/
 112 A wypuściwszy i dzieci i ojca,/
 113 ,,Idźcie, rzekł, dalej bez trwogi".</strofa>
 114
 115 <strofa><wers_akap>Kupiec dziękuje, a zbójca odpowie:</wers_akap>/
 116 ,,Nie dziękuj! wyznam ci szczerze,/
 117 Pierwszybym pałkę strzaskał na twej głowie,/
 118 Gdyby nie dziatek pacierze.<end id="e1220612335330"/></strofa>
 119
 120 <strofa><wers_akap>Dziatki sprawiły, że uchodzisz cało,</wers_akap>/
 121 Darzą cię życiem i zdrowiem;/
 122 Im więc podziękuj za to, co się stało,/
 123 A jak się stało, opowiem:</strofa>
 124
 125 <strofa><wers_akap>Z dawna już słysząc o przejeździe kupca,</wers_akap>/
 126 I ja i moje kamraty,/
 127 Tutaj za miastem, przy wzgórku, u słupca,/
 128 Zasiadaliśmy na czaty.</strofa>
 129
 130 <strofa><begin id="b1220612574857"/><motyw id="m1220612574857">Wspomnienia</motyw><wers_akap>Dzisiaj nadchodzę, patrzę między chrusty:</wers_akap>/
 131 Modlą się dziatki do Boga;/
 132 Słucham, z początku porwał mię śmiech pusty,/
 133 A potem litość i trwoga.</strofa>
 134
 135 <strofa><wers_akap>Słucham, ojczyste przyszły na myśl strony,</wers_akap>/
 136 Buława upadła z ręki:/
 137 Ach! ja mam żonę, i u mojej żony/
 138 Jest synek taki maleńki<pr><slowo_obce>maleńki</slowo_obce> --- rymuje się z <wyroznienie>ręki</wyroznienie> stosownie do stałej wymowy Mickiewicza: panięka, skączyłem.</pr>.<end id="e1220612574857"/></strofa>
 139
 140 <strofa><wers_akap>Kupcze, jedź w miasto; ja do lasu muszę.</wers_akap>/
 141 Wy, dziatki, na ten pagórek/
 142 Biegajcie sobie, i za moją duszę/
 143 Zmówcie też czasem paciórek".<end id="e1189065699916"/></strofa>
 144
 145 </liryka_l>
 146 </utwor>