books/oppman_kosciol_panny_marii.xml

   1 <utwor><liryka_lp>
   2
   3 <rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#"
   4 xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
   5 <rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Oppman/Legendy_warszawskie">
   6 <dc:creator xml:lang="pl">Oppman, Artur</dc:creator>
   7 <dc:title xml:lang="pl">Kościół Panny Marii</dc:title>
   8 <dc:relation.isPartOf xml:lang="pl">http://www.wolnelektury.pl/lektura/legendy-warszawskie</dc:relation.isPartOf>
   9 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
  10 <dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Sutkowska, Olga</dc:contributor.technical_editor>
  11 <dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
  12 <dc:subject.period xml:lang="pl">Modernizm</dc:subject.period>
  13 <dc:subject.type xml:lang="pl">Epika</dc:subject.type>
  14 <dc:subject.genre xml:lang="pl">Legenda</dc:subject.genre>
  15 <dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Partnerem projektu jest Prokom Software SA. Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
  16 <dc:identifier.url xml:lang="pl">http://www.wolnelektury.pl/lektura/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+Panny+Marii</dc:identifier.url>
  17 <dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/Content/799</dc:source.URL>
  18 <dc:source xml:lang="pl">Oppman, Artur (1867-1931), Legendy warszawskie, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań, Warszawa [etc.], 1925</dc:source>
  19 <dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Artur Oppman zm. 1931</dc:rights>
  20 <dc:date.pd xml:lang="pl">1931</dc:date.pd>
  21 <dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
  22 <dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
  23 <dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
  24 <dc:date xml:lang="pl">2007-08-30</dc:date>
  25 <dc:audience xml:lang="pl">SP2</dc:audience>
  26 <dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
  27 </rdf:Description>
  28 </rdf:RDF>
  29
  30 <extra><!--<elementy_poczatkowe>--></extra>
  31
  32 <autor_utworu>Artur Oppman</autor_utworu>
  33
  34 <dzielo_nadrzedne>Legendy warszawskie</dzielo_nadrzedne>
  35
  36 <nazwa_utworu>Kościół Panny Marii</nazwa_utworu>
  37
  38 <extra><!--</elementy_poczatkowe>--></extra>
  39
  40 <extra><!--<tekst_glowny>--></extra>
  41
  42
  43
  44 <srodtytul>I</srodtytul>
  45
  46
  47
  48 <strofa>Przed latami, przed dawnemi,/
  49         Pewien młynarz żył w tej ziemi,/
  50         A gdzie mieszkał? Prosta sprawa:/
  51         Tam gdzie stoi dziś Warszawa.</strofa>
  52
  53 <strofa>Domek miał nad Wisłą szarą,/
  54         Cieszył się koników parą,/
  55         Czwórką wołów pracowitych,/
  56         Kur i kaczek rozmaitych/
  57         Wielkiem mnóstwem... A miał przytem/
  58         Młyn zapchany zawsze żytem/
  59         I pszenicą... Z tego zboża,/
  60         Ani długo, ani krótko,/
  61         Młynarz mąkę mełł bielutką/
  62         I sprzedawał aż za morza.</strofa>
  63
  64 <strofa>Dobrze płacił cudzoziemiec,/
  65         Anglik, Francuz, Szwed, czy Niemiec,/
  66         Za tę mąkę życiodajną,/
  67         Taką smaczną, choć zwyczajną.</strofa>
  68
  69 <strofa>Polskie zboże żną parobcy,/
  70         Polski młynarz mąkę miele,/
  71         A z tej mąki mają obcy/
  72         Pszenny kołacz na niedzielę.</strofa>
  73
  74 <strofa>Więc nasz młynarz, z łaski nieba,/
  75         Że się trudził najgoręcej,/
  76         Miał dla siebie dosyć chleba,/
  77         Miał dla biednych jeszcze więcej;/
  78         A ponadto w kutej skrzyni/
  79         Co dzień się przybytek czyni.</strofa>
  80 <strofa>Srebrny talar przy talarze/
  81         Leżą sobie w zgodnej parze,/
  82         Złoty dukat przy dukacie/
  83         Podzwaniają w cichej chacie.</strofa>
  84
  85 <strofa>Aż talarów i dukatów/
  86         Tyle razem się zebrało,/
  87         Ile wiosną w łąkach kwiatów ---/
  88         I to jeszcze pewnie mało!</strofa>
  89
  90 <strofa>Od Warszawy ku Gdańskowi/
  91         Można niemi szlak wymościć...</strofa>
  92
  93 <strofa><begin id="b1188465596890" /><motyw id="m1188465596890">Dziecko, Rodzina</motyw>Więc bogactwa młynarzowi/
  94         Mógłby książę pozazdrościć!</strofa>
  95
  96
  97
  98
  99
 100 <srodtytul>II</srodtytul>
 101
 102
 103
 104 <strofa>Szumi stary młyn nad rzeką/
 105         I trajkoce i terkoce./
 106         Młynarz patrzy, hen, daleko/
 107         I w źrenicach łza migoce.</strofa>
 108
 109 <strofa>Taka piękna, taka młoda,/
 110         Siedzi w izbie młynarzowa,/
 111         Czemuż ćmi się jej uroda?/
 112         Czemuż smutna, gdyby wdowa?</strofa>
 113
 114 <strofa>Skąd ten smutek i tęsknota?/
 115         Skąd te w oczach srebrne łezki,/
 116         Gdy w alkierzu tyle złota,/
 117         Gdy tak jasny strop niebieski?</strofa>
 118
 119 <strofa>Są na niebie dla nich chmurki:/
 120         Ni im syna, ni im córki!</strofa>
 121
 122 <strofa>I cóż przyjdzie z bogactw w domu/
 123         Choćbyś pereł wór zarobił,/
 124         Gdy zostawić niema komu,/
 125         Czego człek się pracą dobił.</strofa>
 126
 127 <strofa>Nic dziwnego, że się łzami/
 128         Zalewają młynarzowie,/
 129         Boć są sami, zawsze sami,/
 130         Czy w robocie, czy w alkowie!</strofa>
 131
 132 <strofa>Czy dzień zwykły, czy to święto,/
 133         Czy mrok idzie, czy blask świta,/
 134         Nikt ich buzią uśmiechniętą/
 135         Przez okienko nie powita.</strofa>
 136
 137 <strofa>Rozchylając ustek wiśnie,/
 138         Nie zagwarzy, jak to dzieci,/
 139         I tatusia nie uściśnie,/
 140         I do mamy nie przyleci.</strofa>
 141
 142 <strofa>Głucha cisza w długie noce/
 143         I w dzień cisza na dom spada,/
 144         Tylko stary młyn turkoce/
 145         I z wiślaną falą gada.</strofa>
 146
 147 <strofa>Gdybyż w domku życia kwiecie:/
 148         Jedno dziecię! Jedno dziecię!<end id="e1188465596890" /></strofa>
 149
 150
 151
 152
 153
 154 <srodtytul>III</srodtytul>
 155
 156
 157
 158 <strofa>Po robocie całodziennej,/
 159         Hołd złożywszy świętym Pańskim,/
 160         Spać się kładzie młynarz senny/
 161         W swoim domku nadwiślańskim.</strofa>
 162
 163 <strofa>A nim do snu się ułoży,/
 164         Przed obrazem kornie klęka,/
 165         Gdzie z Dzieciątkiem w glorii Bożej/
 166         Przenajświętsza lśni Panienka.</strofa>
 167
 168 <strofa>I tak błaga i tak prosi/
 169         O dziecinę dla swej chaty,/
 170         Ku niebiosom głos podnosi,/
 171         I duch w niebo mknie skrzydlaty.</strofa>
 172
 173 <strofa>Zda się, płynie w pozaświecie/
 174         Swe zwierzając Bogu żale:/
 175         Daj mi, Panie, małe dziecię,/
 176         Bym je chował ku Twej chwale!</strofa>
 177
 178 <strofa>Noc gwieździsta dookoła/
 179         Szatą mroku świat osnuwa,/
 180         A pod domkiem straż anioła/
 181         Nad snem dobrych ludzi czuwa.</strofa>
 182
 183 <strofa><begin id="b1188465731255" /><motyw id="m1188465731255">Wizja</motyw>Śpi nasz młynarz utrudzony/
 184         A wtem: Boże! Jakież cuda!/
 185         Czy to niebios sen wyśniony?/
 186         Czy to tylko zmysłów złuda?</strofa>
 187
 188 <strofa>W płaszczu modrym, jak niebiosa,/
 189         Cała w blaskach, gdyby zorza,/
 190         Jasnooka, złotowłosa/
 191         Przed nim staje Matka Boża!</strofa>
 192
 193 <strofa>A gdy pada na kolana,/
 194         Wskroś radością wielką zdjęty,/
 195         Głos Jej słyszy: ,,Wielbij Pana,/
 196         Bo twój pacierz w niebo wzięty.</strofa>
 197
 198 <strofa>Wzięty w niebo, usłyszany,/
 199         Człecze dobry, pracowity,/
 200         Więc gdy wstanie świt różany/
 201         I wybłyśnie na błękity,</strofa>
 202
 203 <strofa>Idź po samym Wisły brzegu/
 204         Od swojego domku proga,/
 205         A gdzie ujrzysz wzgórek w śniegu,/
 206         Zbuduj kościół na cześć Boga.</strofa>
 207
 208 <strofa>Bo ci mówię w tej godzinie/
 209         I nasz Stwórca tak uczyni,/
 210         Że nim jeden rok upłynie,/
 211         Ochrzcisz synka w tej świątyni.</strofa>
 212
 213 <strofa>W prawdzie, w szczęściu, w łasce Bożej,/
 214         Mając w sercu cnót promienie,/
 215         Twoje plemię się rozmnoży/
 216         Po dziesiąte pokolenie."</strofa>
 217
 218 <strofa>Cudna postać się rozpływa,/
 219         Jak marzenie, jak mgła lekka,/
 220         Młynarz ze snu się porywa, ---/
 221         A już niebo świt obleka.<end id="e1188465731255" /></strofa>
 222
 223
 224
 225
 226
 227 <srodtytul>IV</srodtytul>
 228
 229
 230
 231 <strofa>Idzie młynarz Wisły brzegiem,/
 232         W śpiewem ptaków ranek gwarny;/
 233         Gdzież tu wzgórek kryty śniegiem,/
 234         Gdy na świecie lipiec skwarny?</strofa>
 235
 236 <strofa>Fale zboża wietrzyk wzdyma,/
 237         Słonko parzy, świecąc cudnie,/
 238         Toć daleka jeszcze zima!/
 239         Toć na śniegi mroźne grudnie!</strofa>
 240
 241 <strofa>Ale w wierze niepożytej/
 242         Nie zawaha się na chwilę,/
 243         Bo, co spojrzy na błękity,/
 244         Coś mu w sercu szepce mile:</strofa>
 245
 246 <strofa>Niech cię trudność nie przeraża,/
 247         Kto nie sieje --- ten nie zbiera,/
 248         Szczera wiara cuda stwarza,/
 249         Góry nosi wiara szczera!</strofa>
 250
 251 <strofa>Już przybliża się południe,/
 252         Nagle: istne dziwowiska!/
 253         Patrz, młynarzu, jakże cudnie/
 254         Bliski wzgórek srebrem błyska.</strofa>
 255
 256 <strofa>Na szczyt wzgórza młynarz bieży/
 257         I przyklęka oniemiały,/
 258         A tam śniegu obrus leży,/
 259         Obrus śniegu, zimny, biały.</strofa>
 260
 261 <strofa>Cud się spełnił z woli nieba,/
 262         Więc ku czci Jej nieustannej,/
 263         Teraz prędko, prędko trzeba/
 264         Stawiać kościół Marii Panny!</strofa>
 265
 266
 267
 268
 269
 270 <srodtytul>V</srodtytul>
 271
 272 <strofa>Jakże pilnie się zwijają/
 273         Młynarzowi robotnicy!/
 274         Mija miesiąc --- mury stają,/
 275         Biegnie w niebo krzyż świątnicy.</strofa>
 276
 277 <strofa>Mija drugi w pracy Bożej, ---/
 278         Już i wieża w górę pnie się;/
 279         Każdy tydzień coś dołoży,/
 280         Każdy tydzień coś przyniesie.</strofa>
 281
 282 <strofa>Młynarz złota nie żałuje,/
 283         Hojnie sypie dukatami,/
 284         Sam pomaga, sam pilnuje,/
 285         Sam się trudzi z murarzami!</strofa>
 286
 287 <strofa>Aż przyjemnie patrzeć na to,/
 288         Aż człekowi serce rośnie!/
 289         Przeminęło śliczne lato,/
 290         Jesień wiatrem łka żałośnie.</strofa>
 291
 292 <strofa>Lecz robota wre na brzegu,/
 293         Choć i deszcze z nieba cieką,/
 294         Tam, gdzie widniał obrus śniegu,/
 295         Na pagórku ponad rzeką.</strofa>
 296
 297 <strofa>Mknie na Wisłę pieśń radosna,/
 298         Brzmi w tej pieśni Boża chwała,/
 299         A gdy przyszła nowa wiosna/
 300         I kwiatami świat ubrała,</strofa>
 301
 302 <strofa>W pewien złoty blask poranny,/
 303         W dzień Jej chwale poświęcony,/
 304         Stanął kościół Marii Panny/
 305         I zagrały z wieży dzwony.</strofa>
 306
 307
 308
 309
 310
 311 <srodtytul>VI</srodtytul>
 312
 313
 314
 315 <strofa>Od kościoła w dzień niedzieli/
 316         Idzie orszak rozśpiewany,/
 317         To nasz młynarz się weseli,/
 318         Radby prawie skoczyć w tany.</strofa>
 319
 320 <strofa>Uśmiechnięta młynarzowa/
 321         Dzieciąteczko śliczne tuli, ---/
 322         Niechże zdrowo im się chowa,/
 323         Niech ich kocha jak najczulej!</strofa>
 324
 325 <strofa>Wielkiem szczęściem błyszczą oczy,/
 326         Duch wzwyż leci, szczęściem zdjęty.../
 327         Tak się spełnił sen proroczy,/
 328         W dawnych czasach wiary świętej...</strofa>
 329
 330 <extra><!--</tekst_glowny>--></extra>
 331
 332 </liryka_lp></utwor>
 333