books/Sonety_krymskie_17_Ruiny_zamku_w_Balaklawie.xml

   1 <?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
   2 <utwor>
   3   <rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
   4     <rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Mickiewicz/Sonety/Ruiny_zamku_w_Ba%C5%82ak%C5%82awie">
   5       <dc:creator xml:lang="pl">Mickiewicz, Adam </dc:creator>
   6       <dc:title xml:lang="pl">Sonety krymskie - (17) Ruiny zamku w Bałakławie</dc:title>
   7       <dc:relation.isPartOf xml:lang="pl">Sonety krymskie</dc:relation.isPartOf>
   8       <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
   9       <dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Sutkowska, Olga</dc:contributor.technical_editor>
  10       <dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
  11       <dc:subject.period xml:lang="pl">Romantyzm</dc:subject.period>
  12       <dc:subject.type xml:lang="pl">Liryka</dc:subject.type>
  13       <dc:subject.genre xml:lang="pl">Sonet</dc:subject.genre>
  14       <dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Partnerem projektu jest Prokom Software SA. Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
  15       <dc:identifier.url xml:lang="pl">LINK DO STRONY W SERWISIE WOLNELEKTURY.PL</dc:identifier.url>
  16       <dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/dlibra/doccontent2?id=2223&amp;from=editionindex&amp;dirids=4</dc:source.URL>
  17       <dc:source xml:lang="pl">Mickiewicz, Adam (1798-1855), Poezje, tom 2, Wiersze z lat 1825-1855 (Pieśni - Sonety - Poezje patrjotyczne, religijne i filozoficzne - Wiersze okolicznościowe - Bajki), wstęp i układ Józefa Kallenbacha, objaśn. zaopatrzył Jan Bystrzycki, Krakowska Spółdzielnia Wydawnicza, wyd. 2 popr., druk. W. L. Anczyca, Kraków, 1928</dc:source>
  18       <dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Adam Mickiewicz zm. 1855</dc:rights>
  19       <dc:date.pd xml:lang="pl">1855</dc:date.pd>
  20       <dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
  21       <dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
  22       <dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
  23       <dc:date xml:lang="pl">2008-01-29</dc:date>
  24       <dc:audience xml:lang="pl">L</dc:audience>
  25       <dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
  26     </rdf:Description>
  27   </rdf:RDF>
  28   <liryka_l>
  29     <extra>
  30       <!--<elementy_poczatkowe>-->
  31     </extra>
  32     <autor_utworu>Adam Mickiewicz</autor_utworu>
  33     <nazwa_utworu>Ruiny zamku w Bałakławie<pa>Nad zatoką tego imienia stoją gruzy zamku, zbudowanego niegdyś przez Greków, przychodniów z Miletu. Później Genueńczycy wznieśli na tem miejscu twierdzę Cembalo.</pa><pr>Bałakława jest to małe miasteczko, wciśnięte między góry, o zatoce rozlewającej się wąską szyją między dwoma skałami. Na jednej z nich wznoszą się rozwaliny zamku obronnego, którego mury spuszczają się ze skały aż na sam brzeg morza. Wznieśli go najpierw Grecy, odbudowali i na stopie groźnej potęgi postawili następni panowie Bałakławy, Wenecjanie, później Genueńczycy, którzy też pierwotną nazwę zatoki Symbolon przekształcili na Cembalo a później na Bellachiave (Piękny klucz), co Tatarzy przerobili po swojemu na Bałakławę. W r. 1475 wypędzili Turcy Genueńczyków i zajęli pod swoje panowanie Bałakławę. Po nich zawładnęli w 1524 r. Krymem Tatarzy i dzierżyli go aż do zajęcia tej krainy przez Rosję w r. 1783, po zrzeczeniu się tronu przez ostatniego chana Schachin--Giraja.</pr></nazwa_utworu>
  34     <extra>
  35       <!--</elementy_poczatkowe>-->
  36     </extra>
  37     <extra>
  38       <!--<tekst_glowny>-->
  39     </extra>
  40     <strofa><begin id="b1195863280135"/><motyw id="m1195863280135">Historia, Przemijanie, Ruiny</motyw>Te zamki, połamane w zwaliska bez ładu,/
  41 Zdobiły cię i strzegły, o niewdzięczny Krymie!/
  42 Dzisiaj sterczą na górach jak czaszki olbrzymie,/
  43 W nich gad mieszka, lub człowiek podlejszy od gadu.</strofa>
  44     <strofa>Szczeblujmy<pr><slowo_obce>Szczeblujmy</slowo_obce> --- wyraz stworzony przez Trembeckiego, a przez Mickiewicza, wielbiciela jego języka, powtórnie użyty w znaczeniu wstępowania na wyższe stopnie.</pr> na wieżycę, szukam herbów śladu;/
  45 Jest i napis, tu może bohatera imię,/
  46 Co było wojsk postrachem, w zapomnieniu drzymie,/
  47 Obwinione jak robak liściem winogradu.</strofa>
  48     <strofa>Tu Grek dłótował<pe><slowo_obce>dłótował</slowo_obce> --- dziś popr.: dłutował.</pe> w murach ateńskie ozdoby,/
  49 Stąd Italczyk Mongołom narzucał żelaza,/
  50 I mekkański przybylec nucił pieśń namaza.</strofa>
  51     <strofa><begin id="b1196203459341"/><motyw id="m1196203459341">Śmierć</motyw>Dziś sępy czarnem skrzydłem oblatują groby,/
  52 Jak w mieście, które całkiem wybije zaraza,/
  53 Wiecznie z baszt powiewają chorągwie żałoby.<end id="e1196203459341"/><end id="e1195863280135"/></strofa>
  54     <extra>
  55       <!--</tekst_glowny>-->
  56     </extra>
  57   </liryka_l>
  58 </utwor>