+++ /dev/null
-<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
-<utwor>
- <rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
-<rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Mickiewicz/Ballady/Pani_Twardowska">
-<dc:creator xml:lang="pl">Mickiewicz, Adam</dc:creator>
-<dc:title xml:lang="pl">Pani Twardowska</dc:title>
-<dc:relation.isPartOf xml:lang="pl">http://www.wolnelektury.pl/lektura/ballady-i-romanse</dc:relation.isPartOf>
-<dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
-<dc:contributor.editor xml:lang="pl">Kallenbach, Józef</dc:contributor.editor>
-<dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Sutkowska, Olga</dc:contributor.technical_editor>
-<dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
-<dc:subject.period xml:lang="pl">Romantyzm</dc:subject.period>
-<dc:subject.type xml:lang="pl">Liryka</dc:subject.type>
-<dc:subject.genre xml:lang="pl">Ballada</dc:subject.genre>
-<dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
-<dc:identifier.url xml:lang="pl">http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/ballady-i-romanse-pani-twardowska</dc:identifier.url>
-<dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/Content/2222</dc:source.URL>
-<dc:source xml:lang="pl">Mickiewicz, Adam (1798-1855), Poezje, tom 1 (Wiersze młodzieńcze - Ballady i romanse - Wiersze do r. 1824), Krakowska Spółdzielnia Wydawnicza, wyd. 2 zwiększone, Kraków, 1922</dc:source>
-<dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Adam Mickiewicz zm. 1855</dc:rights>
-<dc:date.pd xml:lang="pl">1855</dc:date.pd>
-<dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
-<dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
-<dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
-<dc:date xml:lang="pl">2007-09-06</dc:date>
-<dc:audience xml:lang="pl">SP2</dc:audience>
-<dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
-</rdf:Description>
-</rdf:RDF>
- <liryka_lp>
-
-
-<autor_utworu>Adam Mickiewicz</autor_utworu>
-
-<dzielo_nadrzedne>Ballady i romanse</dzielo_nadrzedne>
-
-<nazwa_utworu>Pani Twardowska</nazwa_utworu>
-
-
-
-<strofa><begin id="b1189064473183"/><motyw id="m1189064473183">Pijaństwo</motyw><wers_akap>Jedzą, piją, lulki palą,</wers_akap>/
-Tańce, hulanka, swawola;/
-Ledwie karczmy nie rozwalą,/
-Cha, cha! chi, chi! hejże! hola!</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Twardowski siadł w końcu stoła,</wers_akap>/
-Podparł się w boki jak basza:/
-,,Hulaj dusza! hulaj!" woła,/
-Śmieszy, tumani, przestrasza.<end id="e1189064473183"/></strofa>
-
-<strofa><begin id="b1189064575166"/><motyw id="m1189064575166">Czary</motyw><wers_akap>Żołnierzowi, co grał zucha,</wers_akap>/
-Wszystkich łaje<pe><slowo_obce>łajać</slowo_obce> --- strofować, ganić.</pe> i potrąca,/
-Świsnął szablą koło ucha:/
-Już z żołnierza masz zająca.</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Na patrona<pr><slowo_obce>patron</slowo_obce> --- adwokat.</pr> z trybunału,</wers_akap>/
-Co milczkiem wypróżniał rondel,/
-Zadzwonił kieską<pr><slowo_obce>kieska</slowo_obce> --- woreczek z pieniędzmi.</pr>, pomału:/
-Z patrona robi się kondel<pe><slowo_obce>kondel</slowo_obce> --- kundel, pies.</pe>.</strofa>
-
-<strofa><begin id="b1220611595408"/><motyw id="m1220611595408">Alkohol</motyw><wers_akap>Szewcu<pe><slowo_obce>Szewcu</slowo_obce> --- dziś: Szewcowi.</pe> w nos wyciął trzy szczutki,</wers_akap>/
-Do łba przymknął trzy rureczki,/
-Cmoknął: cmok! i gdańskiej wódki/
-Wytoczył ze łba pół beczki.<end id="e1189064575166"/></strofa>
-
-<strofa><begin id="b1189064788170"/><motyw id="m1189064788170">Diabeł</motyw><wers_akap>Wtem, gdy wódkę pił z kielicha,</wers_akap>/
-Kielich zaświstał, zazgrzytał;/
-Patrzy na dno: --- ,,Co u licha?/
-Po coś tu, kumie, zawitał?"</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Diablik to był w wódce na dnie:</wers_akap>/
-Istny Niemiec, sztuczka kusa;/
-Skłonił się gościom układnie,/
-Zdjął kapelusz i dał susa.</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Z kielicha aż na podłogę</wers_akap>/
-Pada, rośnie na dwa łokcie,/
-Nos jak haczyk, kurzą nogę,/
-I krogulcze ma paznokcie.<end id="e1220611595408"/></strofa>
-
-<strofa><wers_akap>,,A, Twardowski... witam bracie!"</wers_akap>/
-To mówiąc, bieży obcesem<pr><slowo_obce>obcesem</slowo_obce> --- natrętnie, zuchwale.</pr>:/
-,,Cóż to, czyliż mię nie znacie?/
-Jestem Mefistofelesem.</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Wszak ze mnąś na Łysej Górze</wers_akap>/
-Robił o duszę zapisy:/
-Cyrograf<pe><slowo_obce>Cyrograf</slowo_obce> --- własnoręcznie spisany dokument zawierający zobowiazanie, tekst umowy itp. (zwłaszcza z diabłem); dziś używane żartobliwie.</pe> na byczej skórze/
-Podpisałeś ty, i bisy.</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Miały słuchać twego rymu;</wers_akap>/
-Ty, jak dwa lata przebiegą,/
-Miałeś pojechać do Rzymu,/
-By cię tam porwać jak swego.</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Już i siedem lat uciekło,</wers_akap>/
-Cyrograf nadal nie służy:/
-Ty, czarami dręcząc piekło,/
-Ani myślisz o podróży.</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Ale zemsta, choć leniwa,</wers_akap>/
-Nagnała cię w nasze sieci:/
-Ta karczma <wyroznienie>Rzym</wyroznienie> się nazywa.../
-Kładę areszt na waszeci".<end id="e1189064788170"/></strofa>
-
-<strofa><begin id="b1189064855320"/><motyw id="m1189064855320">Szlachcic</motyw><wers_akap>Twardowski ku drzwiom się kwapił</wers_akap>/
-Na takie <slowo_obce>dictum acerbum</slowo_obce><pr><slowo_obce>dictum acerbum</slowo_obce> (łac.) --- przykre powiedzenie.</pr>;/
-Diabeł za kontusz ułapił:/
-,,A gdzie jest <slowo_obce>nobile verbum</slowo_obce><pr><slowo_obce>nobile verbum</slowo_obce> (łac.) --- słowo szlacheckie (którego trzeba dotrzymać pod groźbą utraty honoru)..</pr>?"<end id="e1189064855320"/></strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Co tu począć? kusa rada,</wers_akap>/
-Przyjdzie już nałożyć głową.../
-Twardowski na koncept wpada/
-I zadaje trudność nową.</strofa>
-
-<strofa><begin id="b1189064930959"/><motyw id="m1189064930959">Czary, Diabeł</motyw><wers_akap>,,Patrz w kontrakt, Mefistofilu,</wers_akap>/
-Tam warunki takie stoją:/
-Po latach tylu a tylu,/
-Gdy przyjdziesz brać duszę moją,</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Będę miał prawo trzy razy</wers_akap>/
-Zaprząc ciebie do roboty,/
-A ty najtwardsze rozkazy,/
-Musisz spełnić co do joty.</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Patrz, oto jest karczmy godło,</wers_akap>/
-Koń malowany na płótnie;/
-Ja chcę mu wskoczyć na siodło,/
-A koń niech z kopyta utnie.</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Skręć mi przy tem biczyk z piasku,</wers_akap>/
-Żebym miał czem konia chłostać;/
-I wymuruj gmach w tym lasku,/
-Bym miał gdzie na popas zostać.</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Gmach będzie z ziarnek orzecha,</wers_akap>/
-Wysoki pod szczyt Krępaku<pr><slowo_obce>Krępak</slowo_obce> --- nazwa Łomnicy, a także szczytów Karpat.</pr>,/
-Z bród żydowskich ma być strzecha,/
-Pobita nasieniem z maku.</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Patrz, oto na miarę ćwieczek,</wers_akap>/
-Cal gruby, długi trzy cale:/
-W każde z makowych ziareczek/
-Wbij mnie takie trzy bretnale<pr><slowo_obce>bretnal</slowo_obce> (z niem. <slowo_obce>Brettnagel</slowo_obce>) --- duży gwóźdź do przybijania desek.</pr>".</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Mefistofil duchem skoczy,</wers_akap>/
-Konia czyści, karmi, poi,/
-Potem bicz z piasku utoczy,/
-I już w gotowości stoi.</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Twardowski dosiadł biegusa,</wers_akap>/
-Probuje podskoków, zwrotów,/
-Stępa, galopuje, kłusa ---/
-Patrzy, aż i gmach już gotów.<end id="e1189064930959"/></strofa>
-
-<strofa><begin id="b1189064969438"/><motyw id="m1189064969438">Diabeł</motyw><wers_akap>,,No! wygrałeś panie bisie,</wers_akap>/
-Lecz druga rzecz nie skończona:/
-Trzeba skąpać się w tej misie ---/
-A to jest woda święcona".</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Diabeł kurczy się i krztusi,</wers_akap>/
-Aż zimny pot na nim bije:/
-Lecz pan każe, sługa musi,/
-Skąpał się biedak po szyję.</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Wyleciał potem jak z procy,</wers_akap>/
-Otrząsł się, dbrum! parsknął raźnie:/
-,,Teraz jużeś w naszej mocy,/
-Najgorętsząm odbył łaźnię".<end id="e1189064969438"/></strofa>
-
-<strofa><begin id="b1189065034174"/><motyw id="m1189065034174">Kobieta, Diabeł, Żona</motyw><wers_akap>,,Jeszcze jedno, będzie kwita:</wers_akap>/
-Zaraz pęknie moc czartowska! ---/
-Patrzaj, oto jest kobiéta,/
-Moja żoneczka, Twardowska.</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Ja na rok u Belzebuba</wers_akap>/
-Przyjmę za ciebie mieszkanie;/
-Niech przez ten rok moja luba/
-Z tobą jak z mężem zostanie.</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Przysiąż jej miłość, szacunek,</wers_akap>/
-I posłuszeństwo bez granic;/
-Złamiesz choć jeden warunek,/
-Już cała ugoda na nic".</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Diabeł do niego pół ucha,</wers_akap>/
-Pół oka zwrócił do samki<pr><slowo_obce>samka</slowo_obce> --- samica, tu żartobliwie o pani Twardowskiej.</pr>,/
-Niby patrzy, niby słucha ---/
-Tymczasem już blisko klamki.</strofa>
-
-<strofa><wers_akap>Gdy mu Twardowski dokucza,</wers_akap>/
-Od drzwi, od okien odpycha,/
-Czmychnąwszy dziurką od klucza,/
-Dotąd, jak czmycha, tak czmycha.<end id="e1189065034174"/></strofa>
-
-</liryka_lp>
-</utwor>
fnp / wolnelektury.git / blobdiff