X-Git-Url: https://git.mdrn.pl/wolnelektury.git/blobdiff_plain/94bfc24e8c353a678b72f37c86adf9a4a7a78ffd..7836d0d1114c8de778eb888f27efe5083e69527c:/books/01/kochanowski_piesni2_V.xml diff --git a/books/01/kochanowski_piesni2_V.xml b/books/01/kochanowski_piesni2_V.xml deleted file mode 100755 index bdb6087f9..000000000 --- a/books/01/kochanowski_piesni2_V.xml +++ /dev/null @@ -1,99 +0,0 @@ - - - -Kochanowski, Jan -Pieśń V (Wieczna sromota i nienagrodzona...) -http://www.wolnelektury.pl/lektura/piesni-ksiegi-wtore -Sekuła, Aleksandra -Krzyżanowski, Julian -Otwinowska, Barbara -Gałecki, Dariusz -Fundacja Nowoczesna Polska -Renesans -Liryka -Pieśń -Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN. -http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/piesni-ksiegi-wtore-piesn-v-wieczna-sromota-i-nienagrodzona -http://www.polona.pl/Content/1499 -Kochanowski, Jan (1530-1584), Dzieła polskie, tom 1, oprac. Julian Krzyżanowski, wyd. 8, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1976 -Domena publiczna - Jan Kochanowski zm. 1584 -1584 -xml -text -text -2007-08-31 -L -pol - - - - -Jan Kochanowski - -Pieśni, Księgi wtóre - -Pieśń V - - - -Ojczyzna, Przedmurze chrześcijaństwaWieczna sromota i nienagrodzona/ -Szkoda, Polaku! Ziemia spustoszonaZiemia spustoszona --- najazd Tatarów w r. 1575 przyniósł szczególnie wielkie spustoszenie; według kroniki Bielskiego Tatarzy wzięli wówczas ponad pięćdziesiąt tysięcy ludzi w jasyr./ -Podolska leży, a pohaniec sprosny,/ -Nad NiestremNad Niestrem --- nad Dniestrem. siedząc, dzieli łup żałosny! - -NiewolaNiewierny TurczynNiewierny Turczyn --- mimo zawarcia w r. 1533 wieczystego pokoju między Polską a Turcją, Tatarzy, poddani sułtana, nie zaprzestali najazdów. psy zapuścił swojepsy zapuścił swoje --- Tatarzy są narzędziem Turcji, która posługuje się nimi jak myśliwiec psami.,/ -Którzy zagnali piękne łanie twoje/ -Z dziećmi pospołu, a nie masz nadzieje,/ -By kiedy miały nawiedzić swe knieje. - -Jedny za Dunaj Turkom zaprzedano,/ -Drugie do hordy dalekiej zagnano;/ -Córy szlacheckie (żal się mocny Boże!)/ -Psom bisurmańskim brzydkie ścielą łoże. - -Zbójce (niestety), zbójce nas wojująZbójce... nas wojują --- zbójcy zwyciężają z nami w walce.,/ -Którzy ani miast, ani wsi budują;/ -Pod kotarzamiPod kotarzami --- pod namiotami. tylko w polach siedzą,/ -A nas nierządne, ach, nierządne, jedzą! - -Tak odbieżałe stadoodbieżałe stado --- najazd nastąpił w czasie bezkrólewia, po ucieczce z Polski Henryka Walezego. więc drapają/ -Rozbójce wilcy, gdy po woli majągdy po woli mają --- gdy wszystko układa się według ich woli.,/ -Że ani pasterz nad owcami chodzi,/ -Ani ostrożnych psów za sobą wodzi. - -Jakiego serca Turkowi dodamy,/ -Jesli tak lekkim ludziomlekkim ludziom --- lichym. nie zdołamy?/ -Ledwieć nam i tak króla nie podawaLedwieć nam... króla nie podawa --- w r. 1573 Turcy usiłowali wpłynąć na elekcję przeciwstawiając się kandydaturze Habsburga.;/ -Kto się przypatrzy, mała nie dostawamała nie dostawa --- mało brakuje.. - -Zetrzy sen z oczu, a czuj w czas o sobie,/ -Cny Lachu! Kto wie, jemu czyli tobie/ -Szczęście chce służyć? A dokąd wyroku/ -Mars nie uczyniwyroku Mars nie uczyni --- wojna nie rozstrzygnie., nie ustępuj kroku! - -A teraz k'temu obróć myśli swoje/ -Jakoby--ćJakoby--ć --- Jakoby ci; żeby ci (nieprzyjaciel odpłacił krzywdę). szkody nieprzyjaciel twoje/ -Krwią swą nagrodził i omył tę zmazę,/ -Którą dziś niesiesz prze swej ziemie skazęprze swej ziemie skazę --- przez zniszczenie swej ziemi.. - -Obowiązek, OjczyznaWsiadamy? Czy nas półmiski trzymają?/ -Biedne półmiski, czego te czekają?/ -To pan, i jadać na srebrzejadać na srebrze --- w Polsce klasy zamożniejsze używały talerzy cynowych lub srebrnych, uboższe --- mis glinianych; tym tłumaczy się pomysł ofiarowania srebrnych talerzy do przetopienia na talary. godniejszy,/ -Komu żelazny Mars będzie chętniejszy. - -Skujmy talerze na talery, skujmy,/ -A żołnierzowi pieniądze gotujmy!/ -Inszy to darmo po drogach miotali,/ -A my nie damy, bychmy w cale trwali? - -Dajmy; a naprzód dajmya naprzód dajmy --- w Polsce w XVI i XVII w. bardzo trudno było przeprowadzać uchwały sejmowe nakładające na szlachtę podatki na zaciąg wojsk.! Sami siebie/ -Ku gwałtowniejszej chowajmy potrzebie./ -Tarczej niż piersi pierwej nastawiają,/ -Pozno puklerza przebiciPozno... przebici --- cytat z Owidiusza. macają. - -Cieszy mię ten rymrym --- wiersz; tu ,,przypowieść", tj. przysłowie.: ,,Polak mądr po szkodzie":/ -Lecz jeśli prawda i z tego nas zbodzieprawda... zbodzie --- zepchnie ze stanowiska, dowiedzie niesłuszności.,/ -Nową przypowieść Polak sobie kupi,/ -Że i przed szkodą, i po szkodzie głupi. - -