X-Git-Url: https://git.mdrn.pl/wolnelektury.git/blobdiff_plain/8559c95597de98e8f6c580e97224ed3ecc9dc5c0..cb795674866d23b21f2cda87653cf5b4b5f32a4c:/books/mickiewicz_smierc_pulkownika.xml?ds=sidebyside diff --git a/books/mickiewicz_smierc_pulkownika.xml b/books/mickiewicz_smierc_pulkownika.xml old mode 100755 new mode 100644 index 0713a020d..feb7321ec --- a/books/mickiewicz_smierc_pulkownika.xml +++ b/books/mickiewicz_smierc_pulkownika.xml @@ -1,4 +1,5 @@ - + + @@ -26,3 +27,59 @@ xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/"> + + +Adam Mickiewicz + +Śmierć PułkownikaPułkownikiem tym jest Emilja hr. Platerówna (1806--1831), od dzieciństwa niemal marząca o odegraniu roli Joanny d'Arc. Umysłowo i---fizycznie przygotowaną zastał ją listopad 1830 r. Na pierwsze hasło zapałem swym porywa mieszkańców Dusiat, organizuje z nich zastęp powstańców, stacza nieszczęśliwą (z powodu braku amunicji) walkę z Moskalami pod Jeziorasami, łączy się naslępnie z partią wolnych strzelców wilkomierskich, walczy z nadzwyczajnem męstwem w bitwie pod Prystawianami przy boku Potockiego. Gdy Chłapowski stanął na Litwie, zamianował ją kapitanem w 25. pułku linjowym; w tym charakterze bierze ona udział w zaciętych walkach pod Kownem i Szawlami. Kiedy zaś Chłapowski postanowił wycofać się do Prus, opuszcza go i usiłuje przedrzeć się do Warszawy; po dziesięciodniowym jednak marszu w chłodzie i głodzie, wyczerpana docna z sił, została w chacie leśnika, skąd za staraniem krewniaka przeniesiona do dworu właściciela wsi, poczęła zwolna przychodzić do sił. Na wieść o upadku Warszawy popadła w rozpacz; wielkie, gorące serce przestało bić, nie chcąc bić na grobie ojczyzny (Straszewicz, l. c. E. Plater). + + + + + + + +Kobieta, Przywódca, Rycerz, Śmierć bohaterska, ŻołnierzW głuchéj puszczy, przed chatką leśnika,/ +Rota strzelców stanęła zielona;/ +A u wrót stoi straż Pułkownika,/ +Tam w izdebce Pułkownik ich kona./ +Z wiosek zbiegły się tłumy wieśniacze:/ +Wódz to był wiélkiej mocy i sławy,/ +Kiedy po nim lud prosty tak płacze/ +I o zdrowie tak pyta ciekawy. + +KońKazał konia Pułkownik kulbaczyć,/ +Konia w każdéj sławnego potrzebie;/ +Chce go jeszcze przed śmiercią obaczyć,/ +Kazał przywieść do izby --- do siebie./ +Kazał przynieść swój mundur strzelecki,/ +Swój kordelas i pas i ładunki;/ +Stary żołnierz, --- on chce, jak Czarniecki,/ +Umierając, swe żegnać rynsztunkiPomysł żegnania się z koniem, towarzyszem bojów, przejęty, zdaje się, z Niemcewicza dumy o Czarnieckim, w której poeta za Kochowskim wprowadził podobną wzruszającą scenę żegnania się wodza z ulubionym rumakiem.. + +A gdy konia już z izby wywiedli,/ +ReligiaPotém do niéj wszedł ksiądz z Panem Bogiem;/ +I żołnierze od żalu pobledli,/ +A lud modlił się klęcząc przed progiem./ +Nawet starzy Kościuszki żołnierze,/ +Tyle krwi swéj i cudzéj wylali,/ +Łzy ni jednéj --- a teraz płakali,/ +I mówili z księżamiksiężami --- dziś popr.: księżmi. pacierze. + +Z rannym świtem dzwoniono w kaplicy;/ +Już przed chatą nie było żołnierza,/ +Bo już Moskal był w téj okolicy./ +Przyszedł lud widzieć zwłoki rycerza./ +Na pastuszym tapczanie on leży ---/ +W ręku krzyż, w głowach siodło i burka,/ +A u boku kordelas, dwururka. + +Lecz ten wódz, choć w żołnierskiéj odzieży,/ +Jakie piękne dziewicze ma lica?/ +Jaką pierś? --- Ach, to była dziewica,/ +To Litwinka, dziewica--bohater,/ +Wódz Powstańców --- Emilija Plater!Śmierć pułkownika ukazała się po raz pierwszy drukiem w paryskim wydaniu z 1836 r. + + + +