books/oppman_kosciol_panny_marii.xml

   1 <?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
   2 <utwor>
   3   <liryka_lp>
   4
   5 <rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
   6 <rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Oppman/Legendy_warszawskie">
   7 <dc:creator xml:lang="pl">Oppman, Artur</dc:creator>
   8 <dc:title xml:lang="pl">Kościół Panny Marii</dc:title>
   9 <dc:relation.isPartOf xml:lang="pl">http://www.wolnelektury.pl/lektura/legendy-warszawskie</dc:relation.isPartOf>
  10 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
  11 <dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Sutkowska, Olga</dc:contributor.technical_editor>
  12 <dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
  13 <dc:subject.period xml:lang="pl">Modernizm</dc:subject.period>
  14 <dc:subject.type xml:lang="pl">Epika</dc:subject.type>
  15 <dc:subject.genre xml:lang="pl">Legenda</dc:subject.genre>
  16 <dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
  17 <dc:identifier.url xml:lang="pl">http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/legendy-warszawskie-kosciol-panny-marii</dc:identifier.url>
  18 <dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/Content/799</dc:source.URL>
  19 <dc:source xml:lang="pl">Oppman, Artur (1867-1931), Legendy warszawskie, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań, Warszawa [etc.], 1925</dc:source>
  20 <dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Artur Oppman zm. 1931</dc:rights>
  21 <dc:date.pd xml:lang="pl">1931</dc:date.pd>
  22 <dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
  23 <dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
  24 <dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
  25 <dc:date xml:lang="pl">2007-08-30</dc:date>
  26 <dc:audience xml:lang="pl">SP2</dc:audience>
  27 <dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
  28 </rdf:Description>
  29 </rdf:RDF>
  30
  31 <extra><!--<elementy_poczatkowe>--></extra>
  32
  33 <autor_utworu>Artur Oppman</autor_utworu>
  34
  35 <dzielo_nadrzedne>Legendy warszawskie</dzielo_nadrzedne>
  36
  37 <nazwa_utworu>Kościół Panny Marii</nazwa_utworu>
  38
  39 <extra><!--</elementy_poczatkowe>--></extra>
  40
  41 <extra><!--<tekst_glowny>--></extra>
  42
  43
  44
  45 <srodtytul>I</srodtytul>
  46
  47
  48
  49 <strofa>Przed latami, przed dawnemi,/
  50         Pewien młynarz żył w tej ziemi,/
  51         A gdzie mieszkał? Prosta sprawa:/
  52         Tam gdzie stoi dziś Warszawa.</strofa>
  53
  54 <strofa>Domek miał nad Wisłą szarą,/
  55         Cieszył się koników parą,/
  56         Czwórką wołów pracowitych,/
  57         Kur i kaczek rozmaitych/
  58         Wielkiem mnóstwem... A miał przytem/
  59         Młyn zapchany zawsze żytem/
  60         I pszenicą... Z tego zboża,/
  61         Ani długo, ani krótko,/
  62         Młynarz mąkę mełł bielutką/
  63         I sprzedawał aż za morza.</strofa>
  64
  65 <strofa>Dobrze płacił cudzoziemiec,/
  66         Anglik, Francuz, Szwed, czy Niemiec,/
  67         Za tę mąkę życiodajną,/
  68         Taką smaczną, choć zwyczajną.</strofa>
  69
  70 <strofa>Polskie zboże żną parobcy,/
  71         Polski młynarz mąkę miele,/
  72         A z tej mąki mają obcy/
  73         Pszenny kołacz na niedzielę.</strofa>
  74
  75 <strofa>Więc nasz młynarz, z łaski nieba,/
  76         Że się trudził najgoręcej,/
  77         Miał dla siebie dosyć chleba,/
  78         Miał dla biednych jeszcze więcej;/
  79         A ponadto w kutej skrzyni/
  80         Co dzień się przybytek czyni.</strofa>
  81 <strofa>Srebrny talar przy talarze/
  82         Leżą sobie w zgodnej parze,/
  83         Złoty dukat przy dukacie/
  84         Podzwaniają w cichej chacie.</strofa>
  85
  86 <strofa>Aż talarów i dukatów/
  87         Tyle razem się zebrało,/
  88         Ile wiosną w łąkach kwiatów ---/
  89         I to jeszcze pewnie mało!</strofa>
  90
  91 <strofa>Od Warszawy ku Gdańskowi/
  92         Można niemi szlak wymościć...</strofa>
  93
  94 <strofa><begin id="b1188465596890"/><motyw id="m1188465596890">Dziecko, Rodzina</motyw>Więc bogactwa młynarzowi/
  95         Mógłby książę pozazdrościć!</strofa>
  96
  97
  98
  99
 100
 101 <srodtytul>II</srodtytul>
 102
 103
 104
 105 <strofa>Szumi stary młyn nad rzeką/
 106         I trajkoce i terkoce./
 107         Młynarz patrzy, hen, daleko/
 108         I w źrenicach łza migoce.</strofa>
 109
 110 <strofa>Taka piękna, taka młoda,/
 111         Siedzi w izbie młynarzowa,/
 112         Czemuż ćmi się jej uroda?/
 113         Czemuż smutna, gdyby wdowa?</strofa>
 114
 115 <strofa>Skąd ten smutek i tęsknota?/
 116         Skąd te w oczach srebrne łezki,/
 117         Gdy w alkierzu tyle złota,/
 118         Gdy tak jasny strop niebieski?</strofa>
 119
 120 <strofa>Są na niebie dla nich chmurki:/
 121         Ni im syna, ni im córki!</strofa>
 122
 123 <strofa>I cóż przyjdzie z bogactw w domu/
 124         Choćbyś pereł wór zarobił,/
 125         Gdy zostawić niema komu,/
 126         Czego człek się pracą dobił.</strofa>
 127
 128 <strofa>Nic dziwnego, że się łzami/
 129         Zalewają młynarzowie,/
 130         Boć są sami, zawsze sami,/
 131         Czy w robocie, czy w alkowie!</strofa>
 132
 133 <strofa>Czy dzień zwykły, czy to święto,/
 134         Czy mrok idzie, czy blask świta,/
 135         Nikt ich buzią uśmiechniętą/
 136         Przez okienko nie powita.</strofa>
 137
 138 <strofa>Rozchylając ustek wiśnie,/
 139         Nie zagwarzy, jak to dzieci,/
 140         I tatusia nie uściśnie,/
 141         I do mamy nie przyleci.</strofa>
 142
 143 <strofa>Głucha cisza w długie noce/
 144         I w dzień cisza na dom spada,/
 145         Tylko stary młyn turkoce/
 146         I z wiślaną falą gada.</strofa>
 147
 148 <strofa>Gdybyż w domku życia kwiecie:/
 149         Jedno dziecię! Jedno dziecię!<end id="e1188465596890"/></strofa>
 150
 151
 152
 153
 154
 155 <srodtytul>III</srodtytul>
 156
 157
 158
 159 <strofa>Po robocie całodziennej,/
 160         Hołd złożywszy świętym Pańskim,/
 161         Spać się kładzie młynarz senny/
 162         W swoim domku nadwiślańskim.</strofa>
 163
 164 <strofa>A nim do snu się ułoży,/
 165         Przed obrazem kornie klęka,/
 166         Gdzie z Dzieciątkiem w glorii Bożej/
 167         Przenajświętsza lśni Panienka.</strofa>
 168
 169 <strofa>I tak błaga i tak prosi/
 170         O dziecinę dla swej chaty,/
 171         Ku niebiosom głos podnosi,/
 172         I duch w niebo mknie skrzydlaty.</strofa>
 173
 174 <strofa>Zda się, płynie w pozaświecie/
 175         Swe zwierzając Bogu żale:/
 176         Daj mi, Panie, małe dziecię,/
 177         Bym je chował ku Twej chwale!</strofa>
 178
 179 <strofa>Noc gwieździsta dookoła/
 180         Szatą mroku świat osnuwa,/
 181         A pod domkiem straż anioła/
 182         Nad snem dobrych ludzi czuwa.</strofa>
 183
 184 <strofa><begin id="b1188465731255"/><motyw id="m1188465731255">Wizja</motyw>Śpi nasz młynarz utrudzony/
 185         A wtem: Boże! Jakież cuda!/
 186         Czy to niebios sen wyśniony?/
 187         Czy to tylko zmysłów złuda?</strofa>
 188
 189 <strofa>W płaszczu modrym, jak niebiosa,/
 190         Cała w blaskach, gdyby zorza,/
 191         Jasnooka, złotowłosa/
 192         Przed nim staje Matka Boża!</strofa>
 193
 194 <strofa>A gdy pada na kolana,/
 195         Wskroś radością wielką zdjęty,/
 196         Głos Jej słyszy: ,,Wielbij Pana,/
 197         Bo twój pacierz w niebo wzięty.</strofa>
 198
 199 <strofa>Wzięty w niebo, usłyszany,/
 200         Człecze dobry, pracowity,/
 201         Więc gdy wstanie świt różany/
 202         I wybłyśnie na błękity,</strofa>
 203
 204 <strofa>Idź po samym Wisły brzegu/
 205         Od swojego domku proga,/
 206         A gdzie ujrzysz wzgórek w śniegu,/
 207         Zbuduj kościół na cześć Boga.</strofa>
 208
 209 <strofa>Bo ci mówię w tej godzinie/
 210         I nasz Stwórca tak uczyni,/
 211         Że nim jeden rok upłynie,/
 212         Ochrzcisz synka w tej świątyni.</strofa>
 213
 214 <strofa>W prawdzie, w szczęściu, w łasce Bożej,/
 215         Mając w sercu cnót promienie,/
 216         Twoje plemię się rozmnoży/
 217         Po dziesiąte pokolenie."</strofa>
 218
 219 <strofa>Cudna postać się rozpływa,/
 220         Jak marzenie, jak mgła lekka,/
 221         Młynarz ze snu się porywa, ---/
 222         A już niebo świt obleka.<end id="e1188465731255"/></strofa>
 223
 224
 225
 226
 227
 228 <srodtytul>IV</srodtytul>
 229
 230
 231
 232 <strofa>Idzie młynarz Wisły brzegiem,/
 233         W śpiewem ptaków ranek gwarny;/
 234         Gdzież tu wzgórek kryty śniegiem,/
 235         Gdy na świecie lipiec skwarny?</strofa>
 236
 237 <strofa>Fale zboża wietrzyk wzdyma,/
 238         Słonko parzy, świecąc cudnie,/
 239         Toć daleka jeszcze zima!/
 240         Toć na śniegi mroźne grudnie!</strofa>
 241
 242 <strofa>Ale w wierze niepożytej/
 243         Nie zawaha się na chwilę,/
 244         Bo, co spojrzy na błękity,/
 245         Coś mu w sercu szepce mile:</strofa>
 246
 247 <strofa>Niech cię trudność nie przeraża,/
 248         Kto nie sieje --- ten nie zbiera,/
 249         Szczera wiara cuda stwarza,/
 250         Góry nosi wiara szczera!</strofa>
 251
 252 <strofa>Już przybliża się południe,/
 253         Nagle: istne dziwowiska!/
 254         Patrz, młynarzu, jakże cudnie/
 255         Bliski wzgórek srebrem błyska.</strofa>
 256
 257 <strofa>Na szczyt wzgórza młynarz bieży/
 258         I przyklęka oniemiały,/
 259         A tam śniegu obrus leży,/
 260         Obrus śniegu, zimny, biały.</strofa>
 261
 262 <strofa>Cud się spełnił z woli nieba,/
 263         Więc ku czci Jej nieustannej,/
 264         Teraz prędko, prędko trzeba/
 265         Stawiać kościół Marii Panny!</strofa>
 266
 267
 268
 269
 270
 271 <srodtytul>V</srodtytul>
 272
 273 <strofa>Jakże pilnie się zwijają/
 274         Młynarzowi robotnicy!/
 275         Mija miesiąc --- mury stają,/
 276         Biegnie w niebo krzyż świątnicy.</strofa>
 277
 278 <strofa>Mija drugi w pracy Bożej, ---/
 279         Już i wieża w górę pnie się;/
 280         Każdy tydzień coś dołoży,/
 281         Każdy tydzień coś przyniesie.</strofa>
 282
 283 <strofa>Młynarz złota nie żałuje,/
 284         Hojnie sypie dukatami,/
 285         Sam pomaga, sam pilnuje,/
 286         Sam się trudzi z murarzami!</strofa>
 287
 288 <strofa>Aż przyjemnie patrzeć na to,/
 289         Aż człekowi serce rośnie!/
 290         Przeminęło śliczne lato,/
 291         Jesień wiatrem łka żałośnie.</strofa>
 292
 293 <strofa>Lecz robota wre na brzegu,/
 294         Choć i deszcze z nieba cieką,/
 295         Tam, gdzie widniał obrus śniegu,/
 296         Na pagórku ponad rzeką.</strofa>
 297
 298 <strofa>Mknie na Wisłę pieśń radosna,/
 299         Brzmi w tej pieśni Boża chwała,/
 300         A gdy przyszła nowa wiosna/
 301         I kwiatami świat ubrała,</strofa>
 302
 303 <strofa>W pewien złoty blask poranny,/
 304         W dzień Jej chwale poświęcony,/
 305         Stanął kościół Marii Panny/
 306         I zagrały z wieży dzwony.</strofa>
 307
 308
 309
 310
 311
 312 <srodtytul>VI</srodtytul>
 313
 314
 315
 316 <strofa>Od kościoła w dzień niedzieli/
 317         Idzie orszak rozśpiewany,/
 318         To nasz młynarz się weseli,/
 319         Radby prawie skoczyć w tany.</strofa>
 320
 321 <strofa>Uśmiechnięta młynarzowa/
 322         Dzieciąteczko śliczne tuli, ---/
 323         Niechże zdrowo im się chowa,/
 324         Niech ich kocha jak najczulej!</strofa>
 325
 326 <strofa>Wielkiem szczęściem błyszczą oczy,/
 327         Duch wzwyż leci, szczęściem zdjęty.../
 328         Tak się spełnił sen proroczy,/
 329         W dawnych czasach wiary świętej...</strofa>
 330
 331 <extra><!--</tekst_glowny>--></extra>
 332
 333 </liryka_lp>
 334 </utwor>