[wolnelektury.git] / books / 01 / morsztyn_nadgrobek_perlisi.xml

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<utwor>
  <rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
<rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Morsztyn/Nagrobek_Perlisi">
<dc:creator xml:lang="pl">Morsztyn, Jan Andrzej</dc:creator>
<dc:title xml:lang="pl">Nadgrobek Perlisi</dc:title>
<dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
<dc:contributor.editor xml:lang="pl">Kukulski, Leszek</dc:contributor.editor>
<dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Sutkowska, Olga</dc:contributor.technical_editor>
<dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
<dc:subject.period xml:lang="pl">Barok</dc:subject.period>
<dc:subject.type xml:lang="pl">Liryka</dc:subject.type>
<dc:subject.genre xml:lang="pl">Wiersz</dc:subject.genre>
<dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
<dc:identifier.url xml:lang="pl">http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/nadgrobek-perlisi</dc:identifier.url>
<dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/Content/5265</dc:source.URL>
<dc:source xml:lang="pl">Morsztyn, Jan Andrzej (1621-1693), 275 wierszy, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1977</dc:source>
<dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Jan Andrzej Morsztyn zm. 1693</dc:rights>
<dc:date.pd xml:lang="pl">1693</dc:date.pd>
<dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
<dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
<dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
<dc:date xml:lang="pl">2007-09-06</dc:date>
<dc:audience xml:lang="pl">L</dc:audience>
<dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
</rdf:Description>
</rdf:RDF>
  <liryka_l>



<autor_utworu>Jan Andrzej Morsztyn</autor_utworu>

<nazwa_utworu>Nadgrobek<pe><slowo_obce>Nadgrobek</slowo_obce> --- nad grobem, nagrobek. Tytuł zapowiada, że utwór będzie epitafium.</pe> Perlisi<pe><slowo_obce>Perlisi</slowo_obce> --- tu: Perlisia, zdrobniale od Perełka, imię.</pe></nazwa_utworu>



<strofa><begin id="b1189002316156"/><motyw id="m1189002316156">Pies, Żałoba</motyw>Perła tu leży, nie ta, co Szczęśliwe/
<wers_wciety>Wyspy więc noszą ani brzegi krzywe</wers_wciety>/
Oryjentalskie, ani te skorupy,/
<wers_wciety>Które bogate w sobie kryją łupy.</wers_wciety>/
Kosztowniejsza to perła, która siła<pe><slowo_obce>siła</slowo_obce> --- daw. dużo, wiele, mnóstwo.</pe>/
<wers_wciety>Wraz<pe><slowo_obce>Wraz</slowo_obce> --- naraz.</pe> w sobie skarbów bogatych nosiła:</wers_wciety>/
Nos załamany<pe><slowo_obce>załamany</slowo_obce> --- zagięty.</pe>, sierć bielsza niż wełna,/
<wers_wciety>Miększa niż tyrski jedwab, niż bawełna,</wers_wciety>/
Oczy wypukłe, ogon zatoczony/
<wers_wciety>I w kilka kręgów pięknie ucerklony<pe><slowo_obce>ucerklony</slowo_obce> --- zakręcony.</pe>,</wers_wciety>/
Wzrost niezwyczajny, mały i sudanny<pe><slowo_obce>sudanny</slowo_obce> --- kształtny, zgrabny.</pe>,/
<wers_wciety>Jak do rękawka<pe><slowo_obce>rękawek</slowo_obce> --- mufka; sens: w sam raz taki, żeby zmieścił się w mufce i grzał ręce.</pe> potrzebują panny ---</wers_wciety>/
Owa co kiedy nadobnego było/
<wers_wciety>W malteńskich pieskach<pe><slowo_obce>malteńskie pieski</slowo_obce> --- pieski z Malty, odmiana pinczerków.</pe>, jej samej służyło.</wers_wciety>/
A przy tym dowcip i wdzięczne pieszczoty,/
<wers_wciety>Wierność i co jest we psiech<pe><slowo_obce>we psiech</slowo_obce> --- w psach.</pe> tylko cnoty,</wers_wciety>/
I ochędóstwo<pe><slowo_obce>ochędóstwo</slowo_obce> --- porządek, schludność.</pe> niezwyczajne miała,/
<wers_wciety>I tym się w łasce swej paniej trzymała.</wers_wciety>/
Pies ją niebieski<pe><slowo_obce>Pies (...) niebieski</slowo_obce> --- gwiazda Syriusz najlepiej widzialna na niebie latem.</pe> żywota pozbawił,/
<wers_wciety>Ale postrzegszy, co niechcący sprawił,</wers_wciety>/
Zawył lamenty trąbą swą do góry/
<wers_wciety>I za żałobę przywdział czarne chmury.</wers_wciety>/
Płakał jej pokój i łóżka płakały,/
<wers_wciety>Płakał i ciepły komin owdowiały:</wers_wciety>/
Płacze i łzami kosztownymi ani/
<wers_wciety>Da się utulić nad nią moja pani.</wers_wciety>/
Sam się śnieg śmieje, bo za tym pogrzebem/
<wers_wciety>Bielszego nadeń nie masz nic pod niebem<pe><slowo_obce>bo za tym pogrzebem...</slowo_obce> --- skoro Perła o nieskazitelnie białej sierści została już pogrzebana, śnieg nie ma już konkurencji.</pe>.</wers_wciety><end id="e1189002316156"/></strofa>

</liryka_l>
</utwor>