93b9ab8d3f53e654df024f81390a3b94a9dab216
[wolnelektury.git] / books / kochanowski_piesni2_IV.xml
1 <?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
2 <utwor><rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
3 <rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Kochanowski/Pieśni/Pieśń_IV_(2)">
4 <dc:creator xml:lang="pl">Kochanowski, Jan</dc:creator>
5 <dc:title xml:lang="pl">Pieśń IV (W twardej kamiennej wieży i za troistymi...)</dc:title>
6 <dc:relation.isPartOf xml:lang="pl">http://www.wolnelektury.pl/lektura/piesni-ksiegi-wtore</dc:relation.isPartOf>
7 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
8 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Krzyżanowski, Julian</dc:contributor.editor>
9 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Otwinowska, Barbara</dc:contributor.editor>
10 <dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Gałecki, Dariusz</dc:contributor.technical_editor>
11 <dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
12 <dc:subject.period xml:lang="pl">Renesans</dc:subject.period>
13 <dc:subject.type xml:lang="pl">Liryka</dc:subject.type>
14 <dc:subject.genre xml:lang="pl">Pieśń</dc:subject.genre>
15 <dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
16 <dc:identifier.url xml:lang="pl">http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/piesni-ksiegi-wtore-piesn-iv-w-twardej-kamiennej-wiezy-i-za-</dc:identifier.url>
17 <dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/Content/1499</dc:source.URL>
18 <dc:source xml:lang="pl">Kochanowski, Jan (1530-1584), Dzieła polskie, tom 1, oprac. Julian Krzyżanowski, wyd. 8, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1976</dc:source>
19 <dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Jan Kochanowski zm. 1584 </dc:rights>
20 <dc:date.pd xml:lang="pl">1584</dc:date.pd>
21 <dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
22 <dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
23 <dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
24 <dc:date xml:lang="pl">2007-08-31</dc:date>
25 <dc:audience xml:lang="pl">L</dc:audience>
26 <dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
27 </rdf:Description>
28 </rdf:RDF>
29 <liryka_l>
30
31 <autor_utworu>Jan Kochanowski</autor_utworu>
32
33 <dzielo_nadrzedne>Pieśni, Księgi wtóre</dzielo_nadrzedne>
34
35 <nazwa_utworu>Pieśń IV</nazwa_utworu>
36
37
38
39 <strofa>W twardej kamiennej wieży i za troistymi/
40 Drzwiami siedząc Danae nieprzełomionymi,/
41 Pod strażą nieuspionych spartańskich złajników,/
42 Mogła wiecznie nie uznać nocnych wszeteczników.</strofa>
43
44 <strofa>By była z Akryzego Wenus nie szydziła,/
45 Stróża zamknionej panny! Bo ta obaczyła,/
46 Że Jowisz, w upominku złotym utajony,/
47 Miał mieć bezpieczny przystęp i gmach otworzony.</strofa>
48
49 <strofa>Złoto śrzodkiem janczarów zbrojnych pójdzie snadnie,/
50 A przez twardą opokę gwałtowniej przepadnie/
51 Niżli raz piorunowy. Upadł nieszczęśliwy/
52 Dom proroka greckiego<pr><slowo_obce>Dom proroka greckiego</slowo_obce> --- Amfiaraosa, wieszczka greckiego; żona Eryfila, przekupiona naszyjnikiem, wciągnęła go w wojnę z Tebami, zakończoną upadkiem całego domu Amfiaraosa.</pr>, prze zysk niecnotliwy</strofa>
53
54 <strofa>Z gruntu wykorzeniony. Przebił bramy twarde/
55 Zacnych miast Macedończyk<pr>Filipowi Macedońskiemu, który posługiwał się często przekupstwem przypisuje się zdanie, że nie ma tak wysokiego muru, aby go nie mógł przekroczyć osioł obładowany złotem.</pr> i podkopał harde/
56 Tyrany<pr><slowo_obce>Tyrany</slowo_obce> --- jedynowładcy w państwach starożytnej Grecji.</pr>. datkiem; datkom hetmani hołdują,/
57 Którzy daleko świetnym nawom rozkazują.</strofa>
58
59 <strofa>Wielkich pieniędzy wielka troska naszladuje,/
60 A im człowiek w pokładzie swoim więcej czuje,/
61 Tym jeszcze więcej pragnie; słusznie moje oko/
62 I nigdy przedtym, i dziś nie zmierza wysoko.</strofa>
63
64 <strofa>Im sobie człowiek więcej pomierny ujmuje,/
65 Tym mu więcej od Boga z łaski przystępuje;/
66 Nic nie mając, z tymi, co nic nie chcą, przestaje,/
67 A buntów dobrowolnie bogatych się kaje<pr><slowo_obce>buntów... się kaje</slowo_obce> --- wystrzega się związków.</pr>.</strofa>
68
69 <strofa>Pan znaczniejszy, gdy państwem wzgardzi, niżby wszytki/
70 Żuławskie urodzaje<pr><slowo_obce>Żuławskie urodzaje</slowo_obce> --- równiny nadwiślańskie koło Tczewa, Żuławy, słynne z urodzajności.</pr> i gdańskie pożytki/
71 W jednym szpichlerzu zamknął, a sam, siedzącw cieniu,/
72 Nie mógł się chleba najeść, nędznik, w dobrym mieniu.</strofa>
73
74 <strofa>Zdrój przeźroczystej wody, lasu średnia miara,/
75 I zasiewku mojego niepochybna wiara<pr><slowo_obce>zasiewku... wiara</slowo_obce> --- ufność w zasiewy.</pr>/
76 Rządźcy płodnej Afryki<pr><slowo_obce>płodnej Afryki</slowo_obce> --- północna Afryka dostarczała zboża Rzymowi.</pr>, szeroko władnemu,/
77 Nie da się znać, że w szczęściu przyrównana jemu.</strofa>
78
79 <strofa>Acz mi miodu podolskie pasieki nie dają/
80 Ani w mym lochu wina seremskie<pr><slowo_obce>wina seremskie</slowo_obce> --- ze Śremu w dzisiejszej Jugosławii.</pr> stawają,/
81 Ani bogate stada owiec niezliczonych/
82 Strzygą odrosła trawę po górach zielonych:</strofa>
83
84 <strofa>Przedsię nazbyt ubóstwa nie znać w domu moim,/
85 A by mi więcej trzeba, ufam w Bogu swoim;/
86 Ale gdy niepotrzebne chciwości odprawię,/
87 Lepiej daleko płatu sobie tym poprawię,</strofa>
88
89 <strofa>Niżbych bogate pola węgierskie z porządnym/
90 Państwem weneckim złączył. Ludziom wielożądnym/
91 Wiela i nie dostawa; niech przyjmuje z dzięką,/
92 Komu ścisłą, co dosyć, Bóg udzielił ręką.</strofa>
93
94 </liryka_l></utwor>