[wolnelektury.git] / books / 01 / kochanowski_piesni2_IV.xml

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<utwor><rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
<rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Kochanowski/Pieśni/Pieśń_IV_(2)">
<dc:creator xml:lang="pl">Kochanowski, Jan</dc:creator>
<dc:title xml:lang="pl">Pieśń IV (W twardej kamiennej wieży i za troistymi...)</dc:title>
<dc:relation.isPartOf xml:lang="pl">http://www.wolnelektury.pl/lektura/piesni-ksiegi-wtore</dc:relation.isPartOf>
<dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
<dc:contributor.editor xml:lang="pl">Krzyżanowski, Julian</dc:contributor.editor>
<dc:contributor.editor xml:lang="pl">Otwinowska, Barbara</dc:contributor.editor>
<dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Gałecki, Dariusz</dc:contributor.technical_editor>
<dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
<dc:subject.period xml:lang="pl">Renesans</dc:subject.period>
<dc:subject.type xml:lang="pl">Liryka</dc:subject.type>
<dc:subject.genre xml:lang="pl">Pieśń</dc:subject.genre>
<dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
<dc:identifier.url xml:lang="pl">http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/piesni-ksiegi-wtore-piesn-iv-w-twardej-kamiennej-wiezy-i-za-</dc:identifier.url>
<dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/Content/1499</dc:source.URL>
<dc:source xml:lang="pl">Kochanowski, Jan (1530-1584), Dzieła polskie, tom 1, oprac. Julian Krzyżanowski, wyd. 8, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1976</dc:source>
<dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Jan Kochanowski zm. 1584 </dc:rights>
<dc:date.pd xml:lang="pl">1584</dc:date.pd>
<dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
<dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
<dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
<dc:date xml:lang="pl">2007-08-31</dc:date>
<dc:audience xml:lang="pl">L</dc:audience>
<dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
</rdf:Description>
</rdf:RDF>
<liryka_l>

<autor_utworu>Jan Kochanowski</autor_utworu>

<dzielo_nadrzedne>Pieśni, Księgi wtóre</dzielo_nadrzedne>

<nazwa_utworu>Pieśń IV</nazwa_utworu>



<strofa>W twardej kamiennej wieży i za troistymi/
Drzwiami siedząc Danae nieprzełomionymi,/
Pod strażą nieuspionych spartańskich złajników,/
Mogła wiecznie nie uznać nocnych wszeteczników.</strofa>

<strofa>By była z Akryzego Wenus nie szydziła,/
Stróża zamknionej panny! Bo ta obaczyła,/
Że Jowisz, w upominku złotym utajony,/
Miał mieć bezpieczny przystęp i gmach otworzony.</strofa>

<strofa>Złoto śrzodkiem janczarów zbrojnych pójdzie snadnie,/
A przez twardą opokę gwałtowniej przepadnie/
Niżli raz piorunowy. Upadł nieszczęśliwy/
Dom proroka greckiego<pr><slowo_obce>Dom proroka greckiego</slowo_obce> --- Amfiaraosa, wieszczka greckiego; żona Eryfila, przekupiona naszyjnikiem, wciągnęła go w wojnę z Tebami, zakończoną upadkiem całego domu Amfiaraosa.</pr>, prze zysk niecnotliwy</strofa>

<strofa>Z gruntu wykorzeniony. Przebił bramy twarde/
Zacnych miast Macedończyk<pr>Filipowi Macedońskiemu, który posługiwał się często przekupstwem przypisuje się zdanie, że nie ma tak wysokiego muru, aby go nie mógł przekroczyć osioł obładowany złotem.</pr> i podkopał harde/
Tyrany<pr><slowo_obce>Tyrany</slowo_obce> --- jedynowładcy w państwach starożytnej Grecji.</pr>. datkiem; datkom hetmani hołdują,/
Którzy daleko świetnym nawom rozkazują.</strofa>

<strofa>Wielkich pieniędzy wielka troska naszladuje,/
A im człowiek w pokładzie swoim więcej czuje,/
Tym jeszcze więcej pragnie; słusznie moje oko/
I nigdy przedtym, i dziś nie zmierza wysoko.</strofa>

<strofa>Im sobie człowiek więcej pomierny ujmuje,/
Tym mu więcej od Boga z łaski przystępuje;/
Nic nie mając, z tymi, co nic nie chcą, przestaje,/
A buntów dobrowolnie bogatych się kaje<pr><slowo_obce>buntów... się kaje</slowo_obce> --- wystrzega się związków.</pr>.</strofa>

<strofa>Pan znaczniejszy, gdy państwem wzgardzi, niżby wszytki/
Żuławskie urodzaje<pr><slowo_obce>Żuławskie urodzaje</slowo_obce> --- równiny nadwiślańskie koło Tczewa, Żuławy, słynne z urodzajności.</pr> i gdańskie pożytki/
W jednym szpichlerzu zamknął, a sam, siedzącw cieniu,/
Nie mógł się chleba najeść, nędznik, w dobrym mieniu.</strofa>

<strofa>Zdrój przeźroczystej wody, lasu średnia miara,/
I zasiewku mojego niepochybna wiara<pr><slowo_obce>zasiewku... wiara</slowo_obce> --- ufność w zasiewy.</pr>/
Rządźcy płodnej Afryki<pr><slowo_obce>płodnej Afryki</slowo_obce> --- północna Afryka dostarczała zboża Rzymowi.</pr>, szeroko władnemu,/
Nie da się znać, że w szczęściu przyrównana jemu.</strofa>

<strofa>Acz mi miodu podolskie pasieki nie dają/
Ani w mym lochu wina seremskie<pr><slowo_obce>wina seremskie</slowo_obce> --- ze Śremu w dzisiejszej Jugosławii.</pr> stawają,/
Ani bogate stada owiec niezliczonych/
Strzygą odrosła trawę po górach zielonych:</strofa>

<strofa>Przedsię nazbyt ubóstwa nie znać w domu moim,/
A by mi więcej trzeba, ufam w Bogu swoim;/
Ale gdy niepotrzebne chciwości odprawię,/
Lepiej daleko płatu sobie tym poprawię,</strofa>

<strofa>Niżbych bogate pola węgierskie z porządnym/
Państwem weneckim złączył. Ludziom wielożądnym/
Wiela i nie dostawa; niech przyjmuje z dzięką,/
Komu ścisłą, co dosyć, Bóg udzielił ręką.</strofa>

</liryka_l></utwor>