Added XML with genre families specification and script converting it to HTML.

[wolnelektury.git] / books / 01 / kochanowski_piesn_swietojanska.xml

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<utwor>
  <rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
<rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Kochanowski/Pieśń_świętojańska_o_sobótce">
<dc:creator xml:lang="pl">Kochanowski, Jan</dc:creator>
<dc:title xml:lang="pl">Pieśń świętojańska o Sobótce</dc:title>
<dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
<dc:contributor.editor xml:lang="pl">Krzyżanowski, Julian</dc:contributor.editor>
<dc:contributor.editor xml:lang="pl">Otwinowska, Barbara</dc:contributor.editor>
<dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Gałecki, Dariusz</dc:contributor.technical_editor>
<dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
<dc:subject.period xml:lang="pl">Renesans</dc:subject.period>
<dc:subject.type xml:lang="pl">Liryka</dc:subject.type>
<dc:subject.genre xml:lang="pl">Pieśń</dc:subject.genre>
<dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
<dc:identifier.url xml:lang="pl">http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/piesn-swietojanska-o-sobotce</dc:identifier.url>
<dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/Content/1499</dc:source.URL>
<dc:source xml:lang="pl">Kochanowski, Jan (1530-1584), Dzieła polskie, tom 1, Państwowy Instytut Wydawniczy, wyd. 8, Warszawa, 1976</dc:source>
<dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Jan Kochanowski zm. 1584 </dc:rights>
<dc:date.pd xml:lang="pl">1584</dc:date.pd>
<dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
<dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
<dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
<dc:date xml:lang="pl">2007-08-31</dc:date>
<dc:audience xml:lang="pl">G</dc:audience>
<dc:audience xml:lang="pl">L</dc:audience>
<dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
</rdf:Description>
</rdf:RDF>
  <liryka_l>

<extra><!--<elementy_poczatkowe>--></extra>

<autor_utworu>Jan Kochanowski</autor_utworu>

<nazwa_utworu>Pieśń świętojańska o Sobótce</nazwa_utworu>

<extra><!--</elementy_poczatkowe>--></extra>

<extra><!--<tekst_glowny>--></extra>



<strofa>Gdy słońce raka zagrzewa,/
A słowik więcej nie spiewa,/
Sobótkę, jako czas niesie,/
Zapalono w Czarnym Lesie.</strofa>

<strofa>Tam goście, tam i domowi,/
Sypali się ku ogniowi;/
Bąki za raz troje grały/
A sady się sprzeciwiały.</strofa>

<strofa>Siedli wszyscy na murawie;/
Potym wstało sześć par prawie/
Dziewek jednako ubranych/
I belicą przepasanych.</strofa>

<strofa>Wszytki spiewać nauczone,/
W tańcu także niezganione;/
Więc koleją zaczynały,/
A pierwszej tak począć dały:</strofa>



<srodtytul>Panna I</srodtytul>



<strofa>Siostry, ogień napalono/
I placu nam postąpiono;/
Czemu sobie rąk nie damy,/
A społem nie zaspiewamy? </strofa>

<strofa>Piękna nocy, życz pogody,/
Broń wiatrów i nagłej wody/
<begin id="b1218996575574"/><motyw id="m1218996575574">Dziedzictwo, Obyczaje</motyw>Dziś przyszedł czas, że na dworze/
Mamy czekać ranej zorze.</strofa>

<strofa>Tak to matki nam podały,/
Samy także z drugich miały,/
Że na dzień świętego Jana/
Zawżdy sobótka palana.<end id="e1218996575574"/></strofa>

<strofa><begin id="b1188376040623"/><motyw id="m1188376040623">Bóg, Praca, Wieś</motyw>Dzieci, rady mej słuchajcie,/
Ojcowski rząd zachowajcie:/
Święto niechaj świętem będzie,/
Tak bywało przed tym wszędzie.</strofa>

<strofa>Święta przed tym ludzie czcili,/
A przedsię wszytko zrobili;/
A ziemia hojnie rodziła,/
Bo pobożność Bogu miła.</strofa>

<strofa>Dziś bez przestanku pracujem/
I dniom świętym nie folgujem:/
Więc też tylko zarabiamy,/
Ale przedsię nic nie mamy.</strofa>

<strofa>Albo nas grady porażą,/
Albo zbytnie ciepła każą;/
Co rok słabsze urodzaje,/
A zła drogość za tym wstaje.</strofa>

<strofa>Pracuj we dnie, pracuj w nocy,/
Prózno bez Pańskiej pomocy;/
Boga, dzieci, Boga trzeba,/
Kto chce syt być swego chleba.</strofa>

<strofa>Na tego my wszytko włóżmy,/
A z sobą sami nie trwóżmy;/
Wrócąć się i dobre lata,/
Jeszczeć nie tu koniec świata.</strofa>

<strofa>A teraz ten wieczór sławny/
Święćmy jako zwyczaj dawny,/
Niecąc ognie do świtania,/
Nie bez pieśni, nie bez grania!<end id="e1188376040623"/></strofa>



<srodtytul>Panna II</srodtytul>



<strofa><begin id="b1218996730195"/><motyw id="m1218996730195">Taniec</motyw>To moja nawiętsza wada,/
Że tańcuję barzo rada;/
Powiedzcież mi, me sąsiady,/
Jest tu która bez tej wady?</strofa>

<strofa>Wszytki mi się uśmiechacie,/
Podobno ze mną trzymacie;/
Postępujmyż tedy krokiem,/
Aleć nie masz jako skokiem.</strofa>

<strofa>Skokiem taniec nasnadniejszy<pe><slowo_obce>najsnadniejszy</slowo_obce> --- najłatwiejszy.</pe>,/
A tym jeszcze pochodniejszy,/
<begin id="b1218996749212"/><motyw id="m1218996749212">Muzyka</motyw>Kiedy w bęben przybijają,/
Samy nogi prawie drgają.</strofa>

<strofa>Teraz masz czas, umiesz li co,/
Mój nadobny bębennico!<end id="e1218996749212"/><end id="e1218996730195"/>/
Wszytka tu wieś siedzi wkoło,/
A w pośrzodku samo czoło.</strofa>

<strofa>Żeby też tu ta nie była,/
Która twemu sercu miła?/
Każesz li, wierzyć będziemy,/
Aleć insze rozumiemy<pe><slowo_obce>insze rozumiemy</slowo_obce> --- inaczej myślimy (o tym).</pe>.</strofa>

<strofa>Pomóż oto dobrej rzeczy,/
A nasz taniec miej na pieczy;/
Owa najdziesz i w tym rzędzie,/
Coć za wszytki płatna będzie<pe><slowo_obce>najdziesz... Coć za wszytki płatna będzie</slowo_obce> --- znajdziesz (taką dziewczynę, która ci za wszystkie inne wynagrodzi.</pe>.</strofa>

<strofa><begin id="b1218996964865"/><motyw id="m1218996964865">Zdrowie</motyw>Ja się nie umiem frasować,/
Toż radzę drugim zachować;/
Bo w trosce człowiek zgrzybieje/
Pierwej, niż się sam spodzieje.</strofa>

<strofa>Ale gdzie dobra myśl płuży,/
Tam i zdrowie lepiej służy;<end id="e1218996964865"/>/
A choć drugi zajdzie w lata,/
I tak on ujdzie za swata.</strofa>

<strofa>Za mną, za mną, piękne koło,/
Opiewając mi wesoło!/
A ty się czuj, czyja kolej,/
Nie masz li mię wydać wolej!</strofa>



<srodtytul>Panna III</srodtytul>



<strofa>Za mną, za mną, piękne koło,/
Opiewając mi wesoło!/
Czuję się, że moja kolej,/
A ja nie mam wydać wolej.</strofa>

<strofa><begin id="b1188377379415"/><motyw id="m1188377379415">Kondycja ludzka, Śmiech</motyw>Sam ze wszytkiego stworzenia/
Człowiek ma śmiech z przyrodzenia;/
Inszy wszelaki zwierz niemy/
Nie śmieje się, jako chcemy.</strofa>

<strofa>Nie ma w swym szaleństwie miary,/
Kto gardzi Pańskimi dary;/
A bodaj miał płakać siła,/
Komu dobra myśl niemiła.</strofa>

<strofa>Śmiejmy się! Czy nie masz czemu?/
Śmiejże się przynamniej temu,/
Że, nie mówiąc nic trefnego,/
Chcę po was śmiechu śmiesznego.<end id="e1188377379415"/></strofa>

<strofa><begin id="b1188466018829"/><motyw id="m1188466018829">Kot</motyw>Wystąp' ty, coś ciągnął kota,/
A puść się na chwilę płota./
Uchowa cię dziś Bóg szkody/
Bo tu opodal do wody.</strofa>

<strofa>Ciągnie go drugi na suszy/
Tobie trzeba aż po uszy/
Nieboże mój, kto cię zbłaźnił,/
Żeś tak srogie zwierzę draźnił?</strofa>

<strofa>Nie znasz ludzi, co przed kotem/
Pierzchają nawiętszym błotem?/
A na jego głos straszliwy/
Ledwe drugi będzie żywy</strofa>

<strofa>Głaszcz na nim, jako chcesz, skórę,/
On przedsię ogonem wzgórę;/
Zły z nim pokój, gorsza zwada;/
Jeszcze i dziś strach sąsiada.</strofa>

<strofa>Czasem też i z dachu spadnie,/
A przedsię na nogi padnie;/
I chłop foremniejszy bywa,/
Gdzie kot we łbie przemieszkiwa.</strofa>

<strofa>A to jako w nim szacować,/
Że umie i praktykować?/
A to tak wieszcza bestyja,/
Że się zawżdy na deszcz myja.</strofa>

<strofa>Więc łowiec niepospolity/
A w swych sprawach dziwnie skryty./
K'temu rzadko uśnie w nocy,/
Ale ufa zawżdy mocy.</strofa>

<strofa>Kocie, wszytko to do czasu,/
Strzeż wilka wyszczekać z lasu:/
A może być i w tym stadzie,/
Co już myśli o zakładzie.<end id="e1188466018829"/></strofa>



<srodtytul><begin id="b1188377498490"/><motyw id="m1188377498490">Miłość</motyw>Panna IV</srodtytul>



<strofa>Komum ja kwiateczki rwała,/
A ten wianek gotowała?/
Tobie, miły, nie inszemu,/
Któryś sam mił sercu memu.</strofa>

<strofa>Włóż na piękną głowę twoję/
Tę rozkwitłą pracą moję;/
A mnie samę na sercu miej,/
Toż i o mnie sam rozumiej.</strofa>

<strofa><begin id="b1218997270053"/><motyw id="m1218997270053">Sen</motyw>Żadna chwila ta nie była,/
Żebych cię z myśli spuściła;/
I sen mię prace nie zbawi,/
Spię, a myślę, by na jawi<end id="e1218997270053"/>.</strofa>

<strofa>Tę nadzieję mam o tobie,/
Że mię też masz za co sobie:/
Ani wzgardzisz chucią<pe><slowo_obce>chucią</slowo_obce> --- chęcią, ochotą.</pe> moją,/
Ale mi ją oddasz swoją.</strofa>

<strofa>Tego zataić nie mogę,/
Co mi w sercu czyni trwogę;/
Wszytki tu wzrok ostry mają/
I co piękne, dobrze znają.</strofa>

<strofa>Prze Bóg, siostry, o to proszę,/
Niech tej krzywdy nie odnoszę,/
By mię która w to tknąć miała,/
O com się ja utroskała.</strofa>

<strofa>O wszelaką inszą szkodę/
Łacno przyzwolę na zgodę;/
Ale kto mię w miłość ruszy,/
Wiecznie będzie krzyw mej duszy!<end id="e1188377498490"/></strofa>



<srodtytul>Panna V</srodtytul>



<strofa><begin id="b1218997422032"/><motyw id="m1218997422032">Flirt, Kłamstwo</motyw>Zwierzę--ć się, gromado moja,/
Nie mam przed Szymkiem pokoja!/
Za trzewik mi zastępuje,/
A powiada, że miłuje.</strofa>

<strofa>Szymku, by to prawda była,/
Dobrze bych Bogu służyła;/
Ale ty rad z ludzi szydzisz,/
Zwłaszcza gdy prostaka widzisz.</strofa>

<strofa>Tobie to wolno samemu,/
Ale, wierę, nie inszemu;/
Bo ty z tym nadobnie umiesz,/
A gdzie kogo tknąć, rozumiesz.</strofa>

<strofa>I któraż by nie szła rada/
Za tak gładkiego sąsiada?/
Podajże jej kęs nadzieje,/
Alić się już moja śmieje.</strofa>

<strofa>I samam tak głupią była,/
Żem ci też kiedy wierzyła;/
Dziś już nic i pókim żywa,/
Znam cię, ziółko, żeś pokrzywa.</strofa>

<strofa>Ze mną sobie rzecz najdujesz,/
Drugiej nogę przystępujesz;/
Odpuść mi: silnyś przechyra,/
A ja z takim nie mam mira<pe><slowo_obce>nie mam mira</slowo_obce> --- nie mam (z taką osobą) pokoju, tzn. prowadzę z nim wojnę.</pe>.</strofa>

<strofa>Nie sprawujże się przez miarę,/
Boć zaś ludzie dadzą wiarę;/
A mało sobie poprawisz,/
Że mię w nieprawdzie zostawisz.<end id="e1218997422032"/></strofa>



<srodtytul>Panna VI</srodtytul>



<strofa><begin id="b1188378313017"/><motyw id="m1188378313017">Lato, Wieś, Praca</motyw>Gorące dni nastawają,/
Suche role się padają;/
Polny świercz, co głosu sstaje,/
Gwałtownemu słońcu łaje.</strofa>

<strofa>Już mdłe bydło szuka cienia/
I ciekącego strumienia,/
I pasterze, chodząc za niem,/
Budzą lasy swoim graniem.</strofa>

<strofa>Żyto się w polu dostawa/
I swoją barwą znać dawa,/
Iż już niedaleko żniwo:/
Miej się do sierpa co żywo!</strofa>

<strofa>Sierpa trzeba oziminie,/
Kosa się zejdzie jarzynie;/
A wy, młodszy, noście snopy,/
Drudzy układajcie w kopy!</strofa>

<strofa><begin id="b1218997559094"/><motyw id="m1218997559094">Gospodarz</motyw>Gospodarzu nasz wybrany,/
Ty masz mieć wieniec kłosiany,/
Gdy w ostatek zboża zatnie/
Krzywa kosa już ostatnie.</strofa>

<strofa>A kiedy z pola zbierzemy,/
Tam dopiero odpoczniemy/
Dołożywszy z wierzchem broga;/
Już więc, dzieci, jedno Boga!</strofa>

<strofa>Wtenczas, gościu, bywaj u mnie,/
Kiedy wszytko najdziesz w gumnie,/
A jeśli ty rad odkładasz,/
Mnie do siebie drogę zadasz.<end id="e1218997559094"/><end id="e1188378313017"/></strofa>



<srodtytul><begin id="b1188378493674"/><motyw id="m1188378493674">Miłość, Polowanie</motyw>Panna VII</srodtytul>



<strofa>Prózno cię patrzam w tym kole:/
Twoja, miły, rozkosz pole;/
A raczej zwierz leśny bijesz,/
Niż tańcujesz albo pijesz.</strofa>

<strofa>Ja też, bym nabarziej chciała,/
Trudno bym się zdobyć miała/
Na lepszą myśl; bo po tobie/
Serce zawżdy teskni sobie.</strofa>

<strofa>Wolałabym też tym czasem/
Gdziekolwiek pod gęstym lasem/
Użyć z tobą towarzystwa,/
Pomogę ja i myślistwa.</strofa>

<strofa>Czego miłość nie przywyknie?/
Już ja trafię, gdy pies krzyknie,/
Gdzie zajeżdżać zającowi/
Mając charty pogotowi.</strofa>

<strofa>A kiedy rzucisz sieć długą,/
Jeslić się swoją posługą/
Ni nacz więcej nie przygodzę,/
Niech za tobą smycz psów wodzę!</strofa>

<strofa>Żadna gęstwa, żadne głogi/
Nie przekażą mojej drogi;/
Tak lato jako śrzeżogę/
Przy tobie ja wytrwać mogę!</strofa>

<strofa>Albo, mój myśliwcze, tedy/
Pokwap' się do domu kiedy;/
Albo mnie ciężko nie będzie/
Ciebie naszladować wszędzie!<end id="e1188378493674"/></strofa>



<srodtytul>Panna VIII</srodtytul>



<strofa>Pracowite woły moje,/
Przy tym lesie chłodne zdroje/
I łąka nieprzepasiona,/
Kosą nigdy nie sieczona.</strofa>

<strofa>Tu wasza dziś pasza będzie;/
A ja, mając oko wszędzie,/
<begin id="b1218997729996"/><motyw id="m1218997729996">Kwiaty</motyw>Będę nad wami siedziała/
I tymczasem kwiatki rwała.</strofa>

<strofa>Kwiatki barwy rozmaitej,/
Które na łubce obszytej/
Usadzę w nadobne koło/
I włożę na swoje czoło.</strofa>

<strofa>Tak dziewka, jako młodzieniec,/
Nie proś mię nikt o mój wieniec!/
Samam go swą ręką wiła,/
Sama go będę nosiła.</strofa>

<strofa>Dałam wczora taki drugi;/
Będzie mi go żal czas długi;/
Bo mię za raz pobrać dano,/
Czego mi czynić nie miano.<end id="e1218997729996"/></strofa>

<strofa>Pracowite woły moje,/
Wam płyną te chłodne zdroje;/
Wam kwitnie łąka zielona,/
Kosą nigdy nie sieczona!</strofa>



<srodtytul>Panna IX</srodtytul>



<strofa>Ja spiewam, a żal zakryty/
Mnoży we mnie płacz obfity./
Spiewa więzień okowany/
Tając na czas wnętrznej rany.</strofa>

<strofa>Spiewa żeglarz w cudze strony/
Nagłym wiatrem zaniesiony;/
I oracz ubogi spiewa,/
Choć od pracej<pe><slowo_obce>od pracej</slowo_obce> --- od (nadmiaru lub zbyt ciężkiej) pracy.</pe> aż omdlewa.</strofa>

<strofa>Spiewa słowik na topoli,/
A w sercu go przedsię boli/
Dawna krzywda; mocny Boże,/
Iż z człowieka ptak być może!</strofa>

<strofa><begin id="b1188379026893"/><motyw id="m1188379026893">Mąż, Ojciec, Przemoc, Syn, Zbrodnia, Zwierzęta, Żona</motyw>Nadobnać to dziewka była,/
Póki między ludźmi żyła;/
Toż niebodze zawadziło,/
Bo każdemu piękne miło.</strofa>

<strofa>Zły a niewierny pohańcze,/
Zbójca własny, nie posłańcze!/
Miawszy odnieść siostrę żenie/
Zawiodłeś ją w leśne cienie.</strofa>

<strofa><begin id="b1218997981225"/><motyw id="m1218997981225">Krew</motyw>Próznoś jej język urzynał,/
Bo wszytko, coś z nią poczynał,/
Krwią na rąbku wypisała/
I smutnej siestrze posłała.<end id="e1218997981225"/></strofa>

<strofa>Nie wymyślaj przyczyn sobie,/
Pewnać już sprawa o tobie;/
Nie składaj nic na źwierz chciwy,/
Umysł twój krzyw niecnotliwy.</strofa>

<strofa><begin id="b1218998079139"/><motyw id="m1218998079139">Jedzenie, Zemsta</motyw>Siadaj za stół, jesliś głodzien,/
Nakarmią cię, czegoś godzien;/
Już ci żona warzy syna,/
Nieprzejednanać to wina.</strofa>

<strofa>Nie wiesz, królu, nie wiesz, jaki/
Obiad i co za przysmaki/
Na twym stole; ach, łakomy,/
Swe ciało jesz, niewiadomy!</strofa>

<strofa>A gdy go tak uraczono,/
Głowę na wet przyniesiono;/
Temu czasza z rąk wypadła,/
Język zmilknął, a twarz zbladła.</strofa>

<strofa>A żona powstawszy z ławy:/
,,Coć się zdadzą te potrawy?/
To za twą niecnotę tobie,/
Zdrajca mój, synowski grobie!"<end id="e1218998079139"/></strofa>

<strofa><begin id="b1218998109219"/><motyw id="m1218998109219">Ptak, Przemiana</motyw>Porwie się mąż ku niej zatym,/
Alić nasz dudkiem czubatym;/
Sama się w jaskółkę wdała,/
Oknem, łając, poleciała.</strofa>

<strofa>A ona niewinna córa/
Obrosła w słowicze pióra;/
I dziś wdzięcznym głosem cieszy,/
Kto się kolwiek w drogę śpieszy.<end id="e1218998109219"/></strofa>

<strofa>Chwała Bogu, że te kraje/
Niosą insze obyczaje,/
Ani w Polszcze jako żywy/
Zjawiły się takie dziwy.</strofa>

<strofa>Jednak ja mam, co mię boli;/
A by dziś nie ludziom k'woli,/
Co śpiewam, płakać bych miała,/
Acz me pieśni płacz bez mała.<end id="e1188379026893"/></strofa>



<srodtytul><begin id="b1188379627067"/><motyw id="m1188379627067">Miłość, Żołnierz</motyw>Panna X</srodtytul>



<strofa>Owa u ciebie, mój miły,/
Me prośby ważne nie były;/
Próznom ja łzy wylewała/
I żałosnie narzekała.</strofa>

<strofa>Przedsięś ty w swą drogę jechał,/
A mnieś, nieszczęsnej, zaniechał/
W ciężkim żalu, w którym muszę/
Wiecznie trapić moję duszę.</strofa>

<strofa>Bodaj wszytkich mąk skosztował,/
Kto naprzód wojsko szykował/
I wynalazł swoją głową/
Strzelbę srogą, piorunową.</strofa>

<strofa>Jakie ludzkie głupie sprawy:/
Szukać śmierci przez bój krwawy!/
A ona i tak człowieczy/
Upad ma na dobrej pieczy<pe><slowo_obce>ma na dobrej pieczy</slowo_obce> --- ona (śmierć) i tak pilnie uważa, żeby człowiek upadł.</pe>.</strofa>

<strofa><begin id="b1218998264575"/><motyw id="m1218998264575">Kobieta</motyw>Przynamniej by mi w potrzebie/
Wolno stanąć wedla ciebie;/
Przywykłabych i ja zbroi,/
Bodaj przepadł, kto się boi!<end id="e1218998264575"/></strofa>

<strofa>Jednak ty tak chciej być śmiałym,/
Jakoby się wrócił całym;/
A nie daj umrzeć mnie, smutnej,/
W płaczu i w trosce okrutnej.</strofa>

<strofa>A wiarę, coś mi ślubował,/
Pomni, abyś przy tym chował;/
Tę mi przynieś a sam siebie;/
Dalej nie chcę nic od ciebie!<end id="e1188379627067"/></strofa>



<srodtytul>Panna XI</srodtytul>



<strofa>Skrzypku, by w tej pięknej rocie/
Usłyszeć co o Dorocie,/
Weźmi gęśle, jakoć miła,/
A zagraj nie myśląc siła!</strofa>

<strofa>Nieprzepłacona Doroto,/
Co między pieniędzmi złoto,/
Co miesiąc między gwiazdami,/
Toś ty jest między dziewkami!</strofa>

<strofa>Twoja kosa rozczosana/
Jako brzoza przyodziana;/
Twarz jako kwiatki mieszane/
Lelijowe i różane.</strofa>

<strofa>Nos jako sznur upleciony,/
Czoło jak marmór<pe><slowo_obce>marmór</slowo_obce> --- dziś popr. pisownia: marmur.</pe> gładzony;/
Brwi wyniosłe i czarnawe,/
A oczy dwa węgla prawe.</strofa>

<strofa>Usta twoje koralowe,/
A zęby szczere perłowe;/
Szyja pełna, okazała,/
Piersi jawne, ręka biała.</strofa>

<strofa>Serce mi zakwitnie prawie/
Przy twej przyjemnej rozprawie;/
A kiedy cię pocałuję,/
Trzy dni w gębie cukier czuję.</strofa>

<strofa>W tańcuś jak jedna bogini,/
A co cię skutniejszą czyni:/
Nie masz w tobie nic hardości,/
Co więc rzadko przy gładkości.</strofa>

<strofa>Tymeś ludziom wszytkim miła/
I mnieś wiecznie zniewoliła;/
Przeto cię me głośne strony/
Będą sławić na wsze strony.</strofa>



<srodtytul><begin id="b1188380069375"/><motyw id="m1188380069375">Wieś</motyw>Panna XII</srodtytul>



<strofa>Wsi spokojna, wsi wesoła,/
Który głos twej chwale zdoła?/
Kto twe wczasy, kto pożytki/
Może wspomnieć za raz wszytki?</strofa>

<strofa><begin id="b1218998617295"/><motyw id="m1218998617295">Korzyść, Praca</motyw>Człowiek w twej pieczy uczciwie/
Bez wszelakiej lichwy żywie;/
Pobożne jego staranie/
I bezpieczne nabywanie.</strofa>

<strofa>Inszy się ciągną przy dworze/
Albo żeglują przez morze,/
Gdzie człowieka wicher pędzi,/
A śmierć bliżej niż na piędzi<pe><slowo_obce>A śmierć bliżej niż na piędzi</slowo_obce> --- a śmierć postępuje (za człowiekiem) krok w krok.</pe>.</strofa>

<strofa><begin id="b1218998473476"/><motyw id="m1218998473476">Handel, Pieniądz</motyw>Najdziesz, kto w płat język dawa<pe><slowo_obce>w płat język dawa</slowo_obce> --- za opłatą godzi się mówić to, co mu każą.</pe>,/
A radę na funt przedawa,/
Krwią drudzy zysk oblewają,/
Gardła na to odważają.<end id="e1218998473476"/></strofa>

<strofa><begin id="b1218999063842"/><motyw id="m1218999063842">Gospodarz</motyw>Oracz pługiem zarznie w ziemię;/
Stąd i siebie, i swe plemię,/
Stąd roczną czeladź i wszytek/
Opatruje swój dobytek.</strofa>

<strofa>Jemu sady obradzają,/
Jemu pszczoły miód dawają;/
Nań przychodzi z owiec wełna/
I zagroda jagniąt pełna.</strofa>

<strofa>On łąki, on pola kosi,/
A do gumna wszytko nosi.<end id="e1218998617295"/>/
<begin id="b1218998698299"/><motyw id="m1218998698299">Śpiew, Taniec, Zabawa</motyw>Skoro też siew odprawiemy,/
Komin wkoło obsiędziemy.</strofa>

<strofa>Tam już pieśni rozmaite,/
Tam będą gadki pokryte,/
Tam trefne plęsy z ukłony,/
Tam cenar, [tam] i goniony<end id="e1218998698299"/></strofa>

<strofa><begin id="b1218998777048"/><motyw id="m1218998777048">Polowanie</motyw>A gospodarz wziąwszy siatkę/
Idzie mrokiem na usadkę/
Albo sidła stawia w lesie;/
Jednak zawżdy co przyniesie.</strofa>

<strofa>W rzece ma gęste więcierze<pe><slowo_obce>więcierz</slowo_obce> --- rodzaj sieci.</pe>,/
Czasem wędą ryby bierze;/
A rozliczni ptacy wkoło/
Ożywają się wesoło.<end id="e1218998777048"/></strofa>

<strofa>Stada igrają przy wodzie,/
A sam pasterz, siedząc w chłodzie,/
Gra w piszczałkę proste pieśni;/
A faunowie skaczą leśni.<end id="e1218999063842"/></strofa>

<strofa><begin id="b1218999033444"/><motyw id="m1218999033444">Gospodyni</motyw>Zatym sprzętna gospodyni/
O wieczerzej pilność czyni,/
Mając doma ten dostatek,/
Że się obejdzie bez jatek.</strofa>

<strofa>Ona sama bydło liczy,/
Kiedy z pola idąc ryczy,/
Ona i spuszczać pomoże;/
Męża wzmaga, jako może.</strofa>

<strofa>A niedorośli wnukowie,/
Chyląc się ku starszej głowie,/
Wykną przestawać na male<pe><slowo_obce>Wykną przestawać na male</slowo_obce> --- przywykają poprzestawać na małym tj. unikać zbytku.</pe>,/
Wstyd i cnotę chować w cale<pe><slowo_obce>chować w cale</slowo_obce> --- zachowywać w całości (tj. tak, aby wstyd ani cnota nie doznały uszczerbku).</pe>.<end id="e1218999033444"/></strofa>

<strofa>Dzień tu, ale jasne zorze/
Zapadłyby znowu w morze,/
Niżby mój głos wyrzekł wszytki/
Wieśne wczasy i pożytki.<end id="e1188380069375"/></strofa>

<extra><!--</tekst_glowny>--></extra>

</liryka_l>
</utwor>