books/mickiewicz_ballady_i_romanse_rybka.txt

   1
   2 -----
   3 Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl/). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.
   4 Ten utwór nie jest chroniony prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza, że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać.
   5 Źródło:
   6 -----
   7
   8 AUTOR:
   9 TYTUŁ:
  10
  11
  12
  13
  14
  15
  16
  17 Adam Mickiewicz
  18
  19 Ballady i romanse
  20
  21 Rybka
  22
  23 (ze śpiewu gminnego)
  24
  25
  26
  27 Od dworu, spod lasa, z wioski,
  28 Smutna wybiega dziewica,
  29 Rozpuściła na wiatr włoski
  30 I łzami skropiła lica.
  31
  32 Przybiega na koniec łączki,
  33 Gdzie w jezioro wpada rzeka;
  34 Załamuje białe rączki
  35 I tak żałośnie narzeka:
  36
  37 „O wy, co mieszkacie w wodzie,
  38 Siostry moje, Świtezianki,
  39 Słuchajcie w ciężkiej przygodzie
  40 Głosu zdradzonej kochanki.
  41
  42 Kochałam pana tak szczerze,
  43 On mię przysięgał zaślubić;
  44 Dziś księżnę za żonę bierze,
  45 Krysię ubogą chce zgubić.
  46
  47 Niechże sobie żyją młodzi,
  48 Niech się z nią obłudnik pieści,
  49 Niech tylko tu nie przychodzi
  50 Urągać się z mych boleści.
  51
  52 Dla opuszczonej kochanki
  53 Cóż pozostało na świecie?
  54 Przyjmijcie mię, Świtezianki:
  55 Lecz moje dziecię... ach dziecię!”
  56
  57 To mówiąc rzewnie zapłacze,
  58 Rączkami oczy zasłoni,
  59 I z brzegu do wody skacze,
  60 I w bystrej nurza się toni.
  61
  62 Wtem z lasu, gdzie się dwór bieli,
  63 Tysiączne świecą kagańce,
  64 Zjeżdżają goście weseli,
  65 Muzyka, hałas i tańce.
  66
  67 Lecz mimo tego hałasu
  68 Płacz dziecięcia słychać w lesie;
  69 Wierny sługa wyszedł z lasu,
  70 I dziecię na ręku niesie.
  71
  72 Ku wodzie obraca kroki,
  73 Gdzie łoza gęsto spleciona
  74 Wzdłuż wykręconej zatoki
  75 Okryła rzeki ramiona.
  76
  77 Tam staje w ciemnym zakątku,
  78 Płacze i woła: — „Niestety!
  79 Ach! któż da piersi dzieciątku?
  80 Ach! gdzie ty, Krysiu, ach, gdzie ty?”
  81
  82 — „Tu jestem, w rzece, u spodu, —
  83 Cichy mu głos odpowiada —
  84 Tutaj drżę cała od chłodu,
  85 A żwir mnie oczki wyjada.
  86
  87 Przez żwir, przez ostre kamuszki
  88 Fale mnie gwałtowne niosą;
  89 Pokarm mój koralki, muszki,
  90 A zapijam zimną rosą”.
  91
  92 Lecz sługa jak na początku,
  93 Tak wszystko woła: — „Niestety!
  94 Ach! któż da piersi dzieciątku?
  95 Ach! gdzież ty, Krysiu, ach, gdzie ty?”
  96
  97 Wtem się coś z lekka potrąci
  98 Śród kryształowej przeźroczy,
  99 Woda się z lekka zamąci,
 100 Rybka nad wodę podskoczy;
 101
 102 I jak skałka płaskim bokiem,
 103 Gdy z lekkich rąk chłopca pierzchnie,
 104 Tak nasza rybka podskokiem
 105 Mokre całuje powierzchnie.
 106
 107 Złotemi plamki nadobna,
 108 Kraśne ma po bokach piórka,
 109 Główka jak naparstek drobna,
 110 Oczko drobne jak paciórka.
 111
 112 Wtem rybią łuskę odwinie,
 113 Spojrzy dziewicy oczyma;
 114 Z głowy jasny włos wypłynie,
 115 Szyjka cieniuchna się wzdyma.
 116
 117 Na licach różana krasa,
 118 Piersi jak jabłuszka mleczne,
 119 Rybią ma płetwę do pasa,
 120 Płynie pod chrusty nadrzeczne.
 121
 122 I dziecię bierze do ręki,
 123 U łona białego tuli:
 124 — „Luli, woła, mój maleńki,
 125 Luli, mój maleńki, luli”. —
 126
 127 Gdy dziecię płakać przestało,
 128 Zawiesza kosz na gałęzi,
 129 I znowu ściska swe ciało,
 130 I główkę nadobną zwęzi.
 131
 132 Znowu ją łuski powleką,
 133 Od boków wyskoczą skrzelki,
 134 Plusła, i tylko nad rzeką
 135 Kipiące pękły bąbelki.
 136
 137 Tak co wieczora, co ranka,
 138 Gdy sługa stanie w zakątku,
 139 Wraz wypływa Świtezianka,
 140 Żeby dać piersi dzieciątku.
 141
 142 Za cóż jednego wieczora
 143 Nikt nie przychodzi na smugi?
 144 Już zwykła przemija pora:
 145 Nie widać z dziecięciem sługi.
 146
 147 Nie może on przyjść tą stroną,
 148 Musi zaczekać troszeczkę,
 149 Bo właśnie teraz pan z żoną
 150 Poszli przechadzką nad rzeczkę.
 151
 152 Wrócił się, czekał z daleka,
 153 Za gęstym usiadłszy krzakiem:
 154 Lecz próżno czeka i czeka,
 155 Nikt nie powracał tym szlakiem.
 156
 157 Wstaje, i dłoń w trąbkę zwinął,
 158 I patrzył przez palców szparę,
 159 Ale i dzień już przeminął,
 160 I mroki padają szare.
 161
 162 Czekał długo po zachodzie,
 163 A gdy noc gwiazdy zapala,
 164 Zbliża się z lekka ku wodzie
 165 I śledzi oczyma z dala.
 166
 167 Przebóg! cudy, czy moc piekła?
 168 Uderza go widok nowy:
 169 Gdzie pierwej rzeczułka ciekła,
 170 Tam suchy piasek i rowy.
 171
 172 Na brzegach porozrzucana
 173 Wala się odzież bez ładu;
 174 Ani pani, ani pana,
 175 Nie widać nigdzie ni śladu.
 176
 177 Tylko z zatoki połową
 178 Sterczał wielki głazu kawał,
 179 I dziwną kształtu budową,
 180 Dwa ludzkie ciała udawał.
 181
 182 Zdumiewa się wierny sługa,
 183 Rozpierzchłych myśli nie złowił;
 184 Przeszła godzina, i druga,
 185 Nim wreszcie słówko przemówił.
 186
 187 „Krysiu, o Krysiu!” zawoła:
 188 Echo mu „Krysiu” odpowie;
 189 Lecz próżno patrzy dokoła,
 190 Nikt nie pokazał się w rowie.
 191
 192 Patrzy na rów i na głazy,
 193 Otrze pot na licu zbladłem,
 194 I kiwnie głową trzy razy,
 195 Jakby chciał mówić: już zgadłem.
 196
 197 Dzieciątko na ręce bierze,
 198 Śmieje się dzikim uśmiechem,
 199 I odmawiając pacierze,
 200 Wraca do domu z pośpiechem.
 201
 202
 203