[wolnelektury.git] / books / kochanowski_piesni1_XVI.xml

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<utwor><rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
<rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Kochanowski/Pieśni/Pieśń_XVI_(1)">
<dc:creator xml:lang="pl">Kochanowski, Jan</dc:creator>
<dc:title xml:lang="pl">Pieśń XVI (Królom moc na poddane i zwierzchność dana...)</dc:title>
<dc:relation.isPartOf xml:lang="pl">http://www.wolnelektury.pl/lektura/piesni-ksiegi-pierwsze</dc:relation.isPartOf>
<dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
<dc:contributor.editor xml:lang="pl">Krzyżanowski, Julian</dc:contributor.editor>
<dc:contributor.editor xml:lang="pl">Otwinowska, Barbara</dc:contributor.editor>
<dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Gałecki, Dariusz</dc:contributor.technical_editor>
<dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
<dc:subject.period xml:lang="pl">Renesans</dc:subject.period>
<dc:subject.type xml:lang="pl">Liryka</dc:subject.type>
<dc:subject.genre xml:lang="pl">Pieśń</dc:subject.genre>
<dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
<dc:identifier.url xml:lang="pl">http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/piesni-ksiegi-pierwsze-piesn-xvi-krolom-moc-na-poddane-i-zwi</dc:identifier.url>
<dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/Content/1499</dc:source.URL>
<dc:source xml:lang="pl">Kochanowski, Jan (1530-1584), Dzieła polskie, tom 1, oprac. Julian Krzyżanowski, wyd. 8, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1976</dc:source>
<dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Jan Kochanowski zm. 1584 </dc:rights>
<dc:date.pd xml:lang="pl">1584</dc:date.pd>
<dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
<dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
<dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
<dc:date xml:lang="pl">2007-08-31</dc:date>
<dc:audience xml:lang="pl">L</dc:audience>
<dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
</rdf:Description>
</rdf:RDF>
<liryka_l>


<autor_utworu>Jan Kochanowski</autor_utworu>

<dzielo_nadrzedne>Pieśni, Księgi pierwsze</dzielo_nadrzedne>

<nazwa_utworu>Pieśń XVI</nazwa_utworu>



<strofa><begin id="b1188555373668"/><motyw id="m1188555373668">Kondycja ludzka, Los, Obraz świata, Śmierć, Władza</motyw>Królom moc na poddane i zwierzchność dana,/
A królowie zaś mają nad sobą pana,/
Który wszystkiemu światu sam rozkazuje,/
Na ziemi i na niebie wiecznie króluje.</strofa>

<strofa>Nie wszyscy z jednym szczęściem na świat się rodzą,/
Szerzej jedni niż drudzy swe płoty grodzą:/
Ten ma wiele nad insze w zacności domu,/
Ten dobrą sławą nie da naprzód nikomu,</strofa>

<strofa>Za tym przyjaciół więcej. Śmierć sprawiedliwa/
Jednakiego na wszystki prawa używa./
Kto bądź, ten bądź, na kogo los naprzód padnie,/
Tak pana, jako sługę poima snadnie.<end id="e1188555373668"/></strofa>

<strofa><begin id="b1188555491930"/><motyw id="m1188555491930">Los, Mądrość, Śmierć</motyw>Komu zawżdy nad szyją wisi miecz goły<pr><slowo_obce>miecz goły</slowo_obce> --- słynny miecz Damoklesa.</pr>,/
Nie uczynią mu smaku przyprawne stoły,/
Nie pomoże mu do snu słodkie śpiewanie;/
Sen u prostaków przyjmie i złe posłanie.</strofa>

<strofa>Kto swą chciwość na tym, co dosyć, miarkuje,/
Tego ani burzliwe morze frasuje,/
Ani ciężki grad, ani złe urodzaje,/
Kiedy drzewo to ciepłu, to zimnu łaje<pr><slowo_obce>Kiedy drzewo to ciepłu, to zimnu łaje</slowo_obce> --- kiedy upały lub zimna grożą płodności drzewa owocowego.</pr>.<end id="e1188555491930"/></strofa>

<strofa><begin id="b1188555534008"/><motyw id="m1188555534008">Bogactwo, Kondycja ludzka</motyw>Delfinowie swe morza ścieśnione czują,/
Bowiem już i na wodzie zamki budują:/
Wszystka się do roboty czeladź rzuciła/
I sam pan, bo mu się już ziemia sprzykrzyła.</strofa>

<strofa>Ale bojaźń i groza pana prowadzą/
I z wysokich pałaców pchać się nie dadzą<pr><slowo_obce>pchać się nie dadzą</slowo_obce> --- nie dają się wypchnąć.</pr>;/
Na okręt li budowny, na koń li wsiędzie,/
Troska w okręcie, troska za siodłem będzie.</strofa>

<strofa><begin id="b1188555561609"/><motyw id="m1188555561609">Ojczyzna</motyw>A jeśli ani marmór<pe><slowo_obce>marmór</slowo_obce> --- dziś poprawna pisownia: marmur</pe> serdecznej rany,/
Ani ulżą jedwabiem obite ściany,/
Przecz mam zajźrzeć<pe><slowo_obce>zajźrzeć</slowo_obce> --- zazdrościć</pe> kosztownych pałaców komu,/
A nie raczej w swym mieszkać ojczystym domu?<end id="e1188555561609"/><end id="e1188555534008"/></strofa>

</liryka_l></utwor>