2bae3b2eb785a48707ad0455f7f7edd38beb5bca
[wolnelektury.git] / books / kochanowski_piesni1_XVI.xml
1 <?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
2 <utwor><rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
3 <rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Kochanowski/Pieśni/Pieśń_XVI_(1)">
4 <dc:creator xml:lang="pl">Kochanowski, Jan</dc:creator>
5 <dc:title xml:lang="pl">Pieśń XVI (Królom moc na poddane i zwierzchność dana...)</dc:title>
6 <dc:relation.isPartOf xml:lang="pl">http://www.wolnelektury.pl/lektura/piesni-ksiegi-pierwsze</dc:relation.isPartOf>
7 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
8 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Krzyżanowski, Julian</dc:contributor.editor>
9 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Otwinowska, Barbara</dc:contributor.editor>
10 <dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Gałecki, Dariusz</dc:contributor.technical_editor>
11 <dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
12 <dc:subject.period xml:lang="pl">Renesans</dc:subject.period>
13 <dc:subject.type xml:lang="pl">Liryka</dc:subject.type>
14 <dc:subject.genre xml:lang="pl">Pieśń</dc:subject.genre>
15 <dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
16 <dc:identifier.url xml:lang="pl">http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/piesni-ksiegi-pierwsze-piesn-xvi-krolom-moc-na-poddane-i-zwi</dc:identifier.url>
17 <dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/Content/1499</dc:source.URL>
18 <dc:source xml:lang="pl">Kochanowski, Jan (1530-1584), Dzieła polskie, tom 1, oprac. Julian Krzyżanowski, wyd. 8, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1976</dc:source>
19 <dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Jan Kochanowski zm. 1584 </dc:rights>
20 <dc:date.pd xml:lang="pl">1584</dc:date.pd>
21 <dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
22 <dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
23 <dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
24 <dc:date xml:lang="pl">2007-08-31</dc:date>
25 <dc:audience xml:lang="pl">L</dc:audience>
26 <dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
27 </rdf:Description>
28 </rdf:RDF>
29 <liryka_l>
30
31
32 <autor_utworu>Jan Kochanowski</autor_utworu>
33
34 <dzielo_nadrzedne>Pieśni, Księgi pierwsze</dzielo_nadrzedne>
35
36 <nazwa_utworu>Pieśń XVI</nazwa_utworu>
37
38
39
40 <strofa><begin id="b1188555373668"/><motyw id="m1188555373668">Kondycja ludzka, Los, Obraz świata, Śmierć, Władza</motyw>Królom moc na poddane i zwierzchność dana,/
41 A królowie zaś mają nad sobą pana,/
42 Który wszystkiemu światu sam rozkazuje,/
43 Na ziemi i na niebie wiecznie króluje.</strofa>
44
45 <strofa>Nie wszyscy z jednym szczęściem na świat się rodzą,/
46 Szerzej jedni niż drudzy swe płoty grodzą:/
47 Ten ma wiele nad insze w zacności domu,/
48 Ten dobrą sławą nie da naprzód nikomu,</strofa>
49
50 <strofa>Za tym przyjaciół więcej. Śmierć sprawiedliwa/
51 Jednakiego na wszystki prawa używa./
52 Kto bądź, ten bądź, na kogo los naprzód padnie,/
53 Tak pana, jako sługę poima snadnie.<end id="e1188555373668"/></strofa>
54
55 <strofa><begin id="b1188555491930"/><motyw id="m1188555491930">Los, Mądrość, Śmierć</motyw>Komu zawżdy nad szyją wisi miecz goły<pr><slowo_obce>miecz goły</slowo_obce> --- słynny miecz Damoklesa.</pr>,/
56 Nie uczynią mu smaku przyprawne stoły,/
57 Nie pomoże mu do snu słodkie śpiewanie;/
58 Sen u prostaków przyjmie i złe posłanie.</strofa>
59
60 <strofa>Kto swą chciwość na tym, co dosyć, miarkuje,/
61 Tego ani burzliwe morze frasuje,/
62 Ani ciężki grad, ani złe urodzaje,/
63 Kiedy drzewo to ciepłu, to zimnu łaje<pr><slowo_obce>Kiedy drzewo to ciepłu, to zimnu łaje</slowo_obce> --- kiedy upały lub zimna grożą płodności drzewa owocowego.</pr>.<end id="e1188555491930"/></strofa>
64
65 <strofa><begin id="b1188555534008"/><motyw id="m1188555534008">Bogactwo, Kondycja ludzka</motyw>Delfinowie swe morza ścieśnione czują,/
66 Bowiem już i na wodzie zamki budują:/
67 Wszystka się do roboty czeladź rzuciła/
68 I sam pan, bo mu się już ziemia sprzykrzyła.</strofa>
69
70 <strofa>Ale bojaźń i groza pana prowadzą/
71 I z wysokich pałaców pchać się nie dadzą<pr><slowo_obce>pchać się nie dadzą</slowo_obce> --- nie dają się wypchnąć.</pr>;/
72 Na okręt li budowny, na koń li wsiędzie,/
73 Troska w okręcie, troska za siodłem będzie.</strofa>
74
75 <strofa><begin id="b1188555561609"/><motyw id="m1188555561609">Ojczyzna</motyw>A jeśli ani marmór<pe><slowo_obce>marmór</slowo_obce> --- dziś poprawna pisownia: marmur</pe> serdecznej rany,/
76 Ani ulżą jedwabiem obite ściany,/
77 Przecz mam zajźrzeć<pe><slowo_obce>zajźrzeć</slowo_obce> --- zazdrościć</pe> kosztownych pałaców komu,/
78 A nie raczej w swym mieszkać ojczystym domu?<end id="e1188555561609"/><end id="e1188555534008"/></strofa>
79
80 </liryka_l></utwor>