books/01/kochanowski_piesni1_XVI.xml

   1 <?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
   2 <utwor><rdf:RDF xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/">
   3 <rdf:Description rdf:about="http://wiki.wolnepodreczniki.pl/Lektury:Kochanowski/Pieśni/Pieśń_XVI_(1)">
   4 <dc:creator xml:lang="pl">Kochanowski, Jan</dc:creator>
   5 <dc:title xml:lang="pl">Pieśń XVI (Królom moc na poddane i zwierzchność dana...)</dc:title>
   6 <dc:relation.isPartOf xml:lang="pl">http://www.wolnelektury.pl/lektura/piesni-ksiegi-pierwsze</dc:relation.isPartOf>
   7 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Sekuła, Aleksandra</dc:contributor.editor>
   8 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Krzyżanowski, Julian</dc:contributor.editor>
   9 <dc:contributor.editor xml:lang="pl">Otwinowska, Barbara</dc:contributor.editor>
  10 <dc:contributor.technical_editor xml:lang="pl">Gałecki, Dariusz</dc:contributor.technical_editor>
  11 <dc:publisher xml:lang="pl">Fundacja Nowoczesna Polska</dc:publisher>
  12 <dc:subject.period xml:lang="pl">Renesans</dc:subject.period>
  13 <dc:subject.type xml:lang="pl">Liryka</dc:subject.type>
  14 <dc:subject.genre xml:lang="pl">Pieśń</dc:subject.genre>
  15 <dc:description xml:lang="pl">Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.</dc:description>
  16 <dc:identifier.url xml:lang="pl">http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/piesni-ksiegi-pierwsze-piesn-xvi-krolom-moc-na-poddane-i-zwi</dc:identifier.url>
  17 <dc:source.URL xml:lang="pl">http://www.polona.pl/Content/1499</dc:source.URL>
  18 <dc:source xml:lang="pl">Kochanowski, Jan (1530-1584), Dzieła polskie, tom 1, oprac. Julian Krzyżanowski, wyd. 8, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1976</dc:source>
  19 <dc:rights xml:lang="pl">Domena publiczna - Jan Kochanowski zm. 1584 </dc:rights>
  20 <dc:date.pd xml:lang="pl">1584</dc:date.pd>
  21 <dc:format xml:lang="pl">xml</dc:format>
  22 <dc:type xml:lang="pl">text</dc:type>
  23 <dc:type xml:lang="en">text</dc:type>
  24 <dc:date xml:lang="pl">2007-08-31</dc:date>
  25 <dc:audience xml:lang="pl">L</dc:audience>
  26 <dc:language xml:lang="pl">pol</dc:language>
  27 </rdf:Description>
  28 </rdf:RDF>
  29 <liryka_l>
  30
  31
  32 <autor_utworu>Jan Kochanowski</autor_utworu>
  33
  34 <dzielo_nadrzedne>Pieśni, Księgi pierwsze</dzielo_nadrzedne>
  35
  36 <nazwa_utworu>Pieśń XVI</nazwa_utworu>
  37
  38
  39
  40 <strofa><begin id="b1188555373668"/><motyw id="m1188555373668">Kondycja ludzka, Los, Obraz świata, Śmierć, Władza</motyw>Królom moc na poddane i zwierzchność dana,/
  41 A królowie zaś mają nad sobą pana,/
  42 Który wszystkiemu światu sam rozkazuje,/
  43 Na ziemi i na niebie wiecznie króluje.</strofa>
  44
  45 <strofa>Nie wszyscy z jednym szczęściem na świat się rodzą,/
  46 Szerzej jedni niż drudzy swe płoty grodzą:/
  47 Ten ma wiele nad insze w zacności domu,/
  48 Ten dobrą sławą nie da naprzód nikomu,</strofa>
  49
  50 <strofa>Za tym przyjaciół więcej. Śmierć sprawiedliwa/
  51 Jednakiego na wszystki prawa używa./
  52 Kto bądź, ten bądź, na kogo los naprzód padnie,/
  53 Tak pana, jako sługę poima snadnie.<end id="e1188555373668"/></strofa>
  54
  55 <strofa><begin id="b1188555491930"/><motyw id="m1188555491930">Los, Mądrość, Śmierć</motyw>Komu zawżdy nad szyją wisi miecz goły<pr><slowo_obce>miecz goły</slowo_obce> --- słynny miecz Damoklesa.</pr>,/
  56 Nie uczynią mu smaku przyprawne stoły,/
  57 Nie pomoże mu do snu słodkie śpiewanie;/
  58 Sen u prostaków przyjmie i złe posłanie.</strofa>
  59
  60 <strofa>Kto swą chciwość na tym, co dosyć, miarkuje,/
  61 Tego ani burzliwe morze frasuje,/
  62 Ani ciężki grad, ani złe urodzaje,/
  63 Kiedy drzewo to ciepłu, to zimnu łaje<pr><slowo_obce>Kiedy drzewo to ciepłu, to zimnu łaje</slowo_obce> --- kiedy upały lub zimna grożą płodności drzewa owocowego.</pr>.<end id="e1188555491930"/></strofa>
  64
  65 <strofa><begin id="b1188555534008"/><motyw id="m1188555534008">Bogactwo, Kondycja ludzka</motyw>Delfinowie swe morza ścieśnione czują,/
  66 Bowiem już i na wodzie zamki budują:/
  67 Wszystka się do roboty czeladź rzuciła/
  68 I sam pan, bo mu się już ziemia sprzykrzyła.</strofa>
  69
  70 <strofa>Ale bojaźń i groza pana prowadzą/
  71 I z wysokich pałaców pchać się nie dadzą<pr><slowo_obce>pchać się nie dadzą</slowo_obce> --- nie dają się wypchnąć.</pr>;/
  72 Na okręt li budowny, na koń li wsiędzie,/
  73 Troska w okręcie, troska za siodłem będzie.</strofa>
  74
  75 <strofa><begin id="b1188555561609"/><motyw id="m1188555561609">Ojczyzna</motyw>A jeśli ani marmór<pe><slowo_obce>marmór</slowo_obce> --- dziś poprawna pisownia: marmur</pe> serdecznej rany,/
  76 Ani ulżą jedwabiem obite ściany,/
  77 Przecz mam zajźrzeć<pe><slowo_obce>zajźrzeć</slowo_obce> --- zazdrościć</pe> kosztownych pałaców komu,/
  78 A nie raczej w swym mieszkać ojczystym domu?<end id="e1188555561609"/><end id="e1188555534008"/></strofa>
  79
  80 </liryka_l></utwor>